Свет
„Вашингтон пост“: Нема покана од НАТО за Украина на самитот во Вилнус
Земјите членки на НАТО одлучија викендов Украина да не добие покана за членство во северноатлантската алијанса на самитот во јули во Вилнус, но ќе разговараат за продлабочување на соработката со Киев и за потенцијално одредување датум за нејзин влез во воениот блок, пренесува „Вашингтон пост“.
Како што се наведува, „и покрај инсистирањето на Киев, постои консензус меѓу 31 членка на алијансата дека нема да биде испратена официјална покана до Украина за членство во НАТО на самитот од 11 до 12 јули“.
„Самитот во Вилнус нема да биде историски без одлука за иднината на Украина во алијансата,“ изјави амбасадорката Наталија Галибаренко, шефот на украинската мисија во НАТО.
Според „Вашингтон пост“, „источноевропските земји работат на конкретни чекори кон оваа цел, вклучително и на потенцијалните обврски во врска со датумот за пристапување на Украина, а САД и некои западноевропски земји се залагаат за олеснување на чекорите“.
Во статијата се наведува дека претставници на балтичките земји предложиле НАТО да испрати официјална покана до Украина за членство во алијансата или да почне процес за поставување временска рамка или одредени услови за тоа.
Според весникот, чешкиот министер за надворешни работи, Јан Липавски, исто така се изјаснил за обезбедување на Украина со релевантен пат кон НАТО.
„Она што се дискутира пред самитот е нивото на политичка волја за тоа колку бргу ќе се одвива процесот“, истакна Липавски.
Во написот се наведува дека САД и нивните сојузници во Западна Европа претпочитаат побавен и повнимателен пристап.
Американски официјални лица велат дека администрацијата на американскиот претседател Џозеф Бајден инсистира дека главен приоритет меѓу членките на НАТО е обезбедувањето континуирана поддршка на бојното поле за Украина додека Киев се подготвува за својата долгонајавувана контраофанзива.
„Во оваа фаза фокусот треба да биде на практичната поддршка и на тоа како да продолжиме да обезбедуваме воена помош за Украина најдобро што можеме“, вели американскиот функционер.
Според неговото мислење, односите меѓу НАТО и Украина нема да бидат од најголема важност ако алијансата не може да му гарантира поддршка на Киев на полето на безбедноста.
„Вашингтон пост“ истакнува дека некои земји забележуваат оти влезот на Украина во НАТО би значел „автоматско активирање на член 5“ од Северноатлантскиот договор потпишан во Вашингтон во 1949 година, кој предвидува колективен одговор во случај на вооружен напад врз една или повеќе членки на НАТО.
„Тоа ќе ја вовлече алијансата во масовен конфликт со најголемата нуклеарна сила во светот“, се вели во статијата.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
Студентите во Србија не се откажуваат: објавија нови планови
По големиот комеморативен митинг одржан на 1 ноември во Нови Сад, студентите на блокада од сите универзитети во Србија подготвуваат нови протести во нивната борба за распишување предвремени парламентарни избори.
Сепак, како што открија во едно интервју, плановите за овој месец се променети поради нивната поддршка за Дијана Хрка, а годишнината од блокадата, 29 ноември, се споменува како можен датум за следниот голем собир, објавува Нова.рс.
„Дефинитивно имаме план за нови протести, интензивно работиме на тоа, но некои неочекувани настани малку нè нарушија. Сега сите сме фокусирани на Дијана Хрка и поддршката што сакаме да ѝ ја пружиме. Имавме план за ноември, за протестите што ги одложивме“, рекоа студентите на Универзитетот во Нови Сад.
Покрај борбата за предвремени парламентарни избори, студентите подготвуваат и политичка програма. „Студентскиот список е готов, а сега сме фокусирани на политичката програма што ја подготвуваме заедно“, додадоа тие.
Студентите од универзитетите во Белград и Нови Сад нагласуваат дека ќе објават заедничко соопштение, или поточно најава за нови акции, дури откако сите пленуми ќе се согласат за идните планови.
„Само кога сите ќе се согласат, ќе знаеме кога ќе има нови акции. Нема одмор и не правиме паузи, но понекогаш се случуваат непланирани активности, како оваа со Хрка, што е наш приоритет. Се заседава секојдневно, а наскоро ќе имаме заеднички план“, велат студентите.
Тие нагласуваат дека се разгледува датум за следниот голем собир, но засега ништо не е потврдено.
фото: принтскрин
Свет
Трка за африкански минерали: САД го преземаат водството од Кина
Африканските земји се најдоа во центарот на битката меѓу САД и Кина. Африканскиот континент е богат со клучни минерали и метали, како што се литиум, кобалт и волфрам, неопходни за модерната технологија, од електрични возила до системи за вештачка интелигенција и оружје. Трката за ресурси доби пресврт: САД тивко ја престигнаа Кина како најголем странски инвеститор во Африка, објавува Би-Би-Си.
САД го преземаат водството
Според најновите годишни податоци од Истражувачката иницијатива за Кина и Африка при Универзитетот Џонс Хопкинс, САД инвестирале 7,8 милијарди долари низ Африка во 2023 година, во споредба со 4 милијарди долари на Кина. Ова е прв пат од 2012 година САД повторно да го преземат водството. Оваа американска инвестиција ја води Американската корпорација за меѓународен развој (DFC), владина агенција основана во 2019 година за време на првиот мандат на претседателот Трамп. DFC отворено наведува дека нејзината мисија е да се спротивстави на Пекинг, а на својата веб-страница наведува дека е основана како алатка за „спротивставување на присуството на Кина во стратешките региони“.
Но, некои веруваат дека САД можеа да бидат во уште подобра позиција. Професорот Ли Бранстетер, меѓународен економист на Универзитетот Карнеги Мелон, тврди дека Вашингтон пропуштил можност. Според него, трговските тарифи што ги наметна администрацијата на Трамп врз африканските земји го намалија ентузијазмот за САД низ целиот континент, во време кога незадоволството од кинеските инвестиции растеше бидејќи се сметаше дека тие не обезбедуваат доволно придобивки за локалното население. „Доколку сегашната администрација неселективно не воведе тарифи на голем број африкански земји без очигледна причина, САД веројатно ќе беа во подобра позиција да го искористат незадоволството на Африканците од кинеските проекти“, вели професор Бранстетер.
Иднината носи нова конкуренција
Во иднина, САД и Кина би можеле да се соочат со уште посилна конкуренција во Африка, заклучува Сепо Хаимамбо. Таа укажува на растечкиот интерес за континентот од земји како Бразил, Индија и Јапонија, што најавува нова динамика во глобалната трка за африкански ресурси.
Фото: принтскрин
Свет
Поранешниот генерален секретар на ОН до Трамп: Ова е единствената земја што ја имаме, немаме каде да одиме
Поранешниот генерален секретар на ОН, Бан Ки-мун, го повика американскиот претседател Доналд Трамп да се врати на глобалните напори за борба против климатските промени, на денот кога ќе започнат разговорите за климата COP30 во Бразил. Белата куќа, сепак, возврати, тврдејќи дека ваквите климатски цели ги уништуваат другите земји и дека претседателот нема да ја загрози економската и националната безбедност на САД, објави Скај њуз.
Во разговор за Скај њуз пред самитот, Бан го нагласи глобалниот карактер на заканата. „Климатската криза не се грижи каде живеете, [дали во] САД, Кина или европските земји“, рече тој. „Ако живееме заедно, сите живееме. Ако умреме, сите умираме заедно.“
Тој кажа дека е „многу тажно“ што САД – „најмоќната, најснаодливата и највлијателната земја“ – се повлекуваат од Парискиот договор по втор пат. Бан Ки-мун, кој ги водеше ОН кога беше постигнат историскиот договор во 2015 година, сега го предводи Глобалниот граѓански центар, кој работи на спроведување на договорот и Целите за одржлив развој на ОН.
Тој ги повика богатите западни земји, не само Америка, да ги засилат своите напори. „Тие треба да покажат најсилно можно лидерство и тоа треба да биде приоритет број еден. Ова е единствената земја што ја имаме. Немаме каде да одиме“, рече тој.
фото: принтскрин

