Свет
(Видео) Илјадници Полјаци излегоа на улица во Варшава на протест против власта

Илјадници Полјаци од целата земја се собраа во Варшава на голем марш на покана на лидерот на опозицијата и поранешен долгогодишен премиер Доналд Туск, на 34-годишнината од првите делумно слободни парламентарни избори, за да ѝ порачаат на владата на партијата Право и правда и нејзиниот лидер Јарослав Качински дека одбиваат Полска осум години со нив на чело да лизга во полуавторитарен режим.
„Одиме кон слободна Полска“ беа пречекани со извици од демонстрантите на плоштадот во близина на седиштето на владата Туск и легендарниот водач на полскиот отпор кон комунистичкиот режим, добитник на Нобеловата награда за мир, поранешниот претседател Лех Валенса.
„Денес, на годишнината од слободните избори, победата чиј креаторот стои до мене, сите луѓе со добра волја во Полска ќе одат на победа. Тука сме за цела Полска, целиот свет да види колку сме силни. Овој бран повеќе нема ништо да го запре“, им рече Доналд Туск на демонстрантите на почетокот на маршот.
Организаторите првично најавија околу 50.000 учесници и без учество на други лидери на опозицијата, но подоцна објавата ја надополнија со најмногу 200.000 учесници бидејќи опозициските лидери сепак решија да се приклучат на протестниот марш и ги поканија своите симпатизери.
Причината и последната капка што ја прелеа чашата е што пред десет дена владејачката коалиција формираше нова државна Комисија за истрага на руското влијание врз безбедноста на Полска од 2007 година, која според мислењето на полската опозиција и правните експерти, како и САД и Европската унија, може да ја оспори легитимноста на есенските парламентарни избори.
Според адвокатите, комисијата прекршува точно 13 члена од Уставот, може да води истраги не само против политичари туку и против новинари, адвокати, претприемачи, менаџери, невладини организации, има пристап до доверливи податоци каде вообичаено законот го штити правото на чување тајни, како што е случајот со адвокатите или новинарите, и може да го казни секој што смета дека дејствува под нејасно дефинирано руско влијание со 10-годишна забрана за вршење функција финансирана од јавни пари, па дури и забрана за носење оружје.
Властите се обидоа да им одговорат на Полјаците по нивното пристигнување во Варшава со видео на кое тие покажаа слики од кампот Аушвиц, што беше остро критикувано и од претседателот на Полска Анджеј Дуда како неприфатливо жртвите на холокаустот да се злоупотребуваат во дневно-политички конфронтации.
„Ние луѓето сакаме демократска, европска Полска. Овој плоштад носи симболично име „На раскрсница“, но ние одиме на победа. Доста ни е. Целиот свет не гледа како во 1989 година“, им порача на насобраните популарниот опозициски градоначалник на Варшава, Рафал Часковски.
Во толпата се веат полските двобојни знамиња и знамињата на ЕУ и многу различни транспаренти со пораки како „Кој заспива во демократија, се буди во диктатура“.
Интензивирањето на предизборната кампања и се посилното играње на антиевропската и антигерманската карта од страна на властите, со редовни обвинувања на политички неистомисленици дека работат во интерес на Русија или дека се барем нејзини „корисни идиоти“, ги поттикна Полјаците да почнат да изразуваат загриженост во анкетите дека нивната земја веќе се лизга во авторитарна држава.
Според последното истражување што денеска го објави полскиот весник „Жечпосполита“, само 22,8 отсто од испитаниците веруваат дека живеат во правна држава, додека 28,9 отсто сметаат дека владеењето на правото сè уште постои, но е сериозно загрозено, а 40,4 отсто од Полјаците се убедени дека по осум години власт на конзервативците на Јарослав Качински, владеењето на правото во Полска повеќе не постои.
Маршот на 4 јуни минува низ центарот на Варшава, покрај Претседателската палата, а ќе заврши со говори на лидерот на опозицијата на плоштадот пред блискиот Кралски замок.
The largest opposition march in recent years takes place in #Warsaw
Parliamentary elections will be held in Poland in October. It is noteworthy that the country’s largest parties do not intend to change their tough stance on Russia. Nor will they change their support for… pic.twitter.com/6kykbzWWJC
— NEXTA (@nexta_tv) June 4, 2023
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Кинеската економија порасна за 5,2% во првите три квартали од 2025 година

Бруто домашниот производ (БДП) на Кина порасна за 5,2 проценти на годишно ниво во првите три квартали од 2025 година, додека во третото тромесечје е забележан раст од 4,8 проценти. Податоците ги објави Националното биро за статистика (НБС) во понеделник, објави „Чајна дејли Азија“.
Индустрискиот сектор на Кина го задржа својот моментум на раст и забележа континуирано подобрување на квалитетот во првите три квартали од оваа година. Вредноста на индустриското производство се зголеми за 6,2 проценти на годишно ниво од јануари до септември. Само во септември, индустриското производство порасна за 6,5 проценти, забрзувајќи го растот од 5,2 проценти забележан во август.
Овој индикатор ја мери активноста на големите претпријатија, секое со годишен промет од најмалку 20 милиони јуани (околу 2,82 милиони американски долари). Податоците покажаа дека вредноста на производството во преработувачкиот сектор се зголеми за 7,3 проценти на годишно ниво минатиот месец, додека рударскиот сектор порасна за 6,4 проценти. Секторот за снабдување со електрична енергија, топлина, гас и вода порасна за 0,6 проценти.
Според Ванг Син, функционер во НБС, индустрискиот сектор продолжува да се соочува со предизвици како што се слабата ефективна побарувачка и намалената профитабилност на претпријатијата. Ванг најави дека во следната фаза, Кина ќе ги засили напорите за изградба на нов развоен модел, забрзување на комерцијализацијата на резултатите од научните истражувања и проширување на квалитетната понуда. Целта е да се стимулираат нови двигатели на домашната побарувачка и да се зајакнат темелите за стабилна индустриска експанзија.
Малопродажбата во Кина порасна за 4,5 проценти на годишно ниво во првите три квартали од 2025 година. Вкупната вредност на малопродажбата достигна 36,59 трилиони јуани (околу 5,16 трилиони долари), што е стапка на раст од 1,2 процентни поени повисока во однос на истиот период минатата година.
Во септември, малопродажбата порасна за 3 проценти на годишно ниво. Во исто време, додадената вредност на производството на услуги порасна за 5,4 проценти во првите три квартали. Во тој период, услужниот сектор учествуваше со 58,4 проценти во БДП на Кина и придонесе со 60,7 проценти во вкупниот економски раст на земјата.
фото: принтскрин
Европа
(Видео) Потрагата по крадците од Лувр е во тек: „Ако не бидат фатени за една недела дијамантите ќе исчезнат засекогаш“

Музејот Лувр во Париз беше принуден да ги затвори вратите вчера по грабежот во кој беа украдени непроценливи кралски скапоцености.
Полицијата започна масовна потера и е во „трка со времето“ за да ги пронајде непроценливите предмети, објавува Скај њуз.
Светски познатиот музеј беше затворен откако крадци влегле во галеријата во која се сместени француските крунски скапоцености вчера околу 9:30 часот. Според францускиот министер за внатрешни работи, крадците влегле користејќи корпа со кран, скршиле прозорец и избегале со скапоценостите, за кои францускиот министер рекол дека се „од вистинска вредност на наследство и, се всушност, бесценети“.
They walked into Louvre Museum at 9:30 a.m.
Used a crane. Smashed a window.
Stole the French crown jewels in 4 minutes.
No violence. Just precision.If a world-famous museum can be robbed in broad daylight… what does that say about the guardians of culture? pic.twitter.com/cUn0DX9qnx
— Culture Explorer (@CultureExploreX) October 19, 2025
Кражбата на деценијата
Уметничкиот детектив Артур Бренд го опиша инцидентот како „кражба на деценијата“, додавајќи дека полицијата има само една недела да ги пронајде сторителите пред предметите да исчезнат засекогаш.
„Овие крунски скапоцености се толку познати што едноставно не можете да ги продадете“, изјави Бренд за Скај њуз. „Единственото нешто што можат да го направат е да го стопат среброто и златото, да ги расклопат дијамантите, да се обидат да ги исечат. Така веројатно ќе исчезнат засекогаш.“
„Полицијата има една недела. Ако ги фатат крадците, работите би можеле сè уште да бидат таму. Ако потрае подолго, пленот веројатно е исчезнат и расклопен. Тоа е трка со времето.“
Список на украдени вредни предмети
Француското Министерство за култура објави список од осум украдени предмети, додека деветтиот предмет, иако украден, беше пронајден на местото на настанот.
Меѓу украдените накити се тиара и ѓердан од комплетот на кралицата Мари-Амели, смарагдниот ѓердан и обетките на царицата Мари Луиз, тиарата на царицата Евгенија и нејзиниот голем брош за корсет со 2.438 дијаманти.
Професионално извршена кражба
Властите открија детали за грабежот откако музејот, кој привлекува до 30.000 посетители дневно, објави на социјалните мрежи дека се затвора од „вонредни причини“.
Министерката за култура Рашида Дати рече дека снимката покажува дека крадците „немале намера да нападнат луѓе, тие влегле мирно за четири минути, ги скршиле витрините, го зеле пленот и си заминале“. Таа ги опиша како професионалци и дека не изгледаше насилно.
Министерот за внатрешни работи Лоран Нуњез потврди дека крадците користеле кран-корпа монтирана на камион. Бандата била добро подготвена, откако претходно ја извидувала локацијата и го исекла стаклото на прозорецот со „аголна брусилка“ пред да избега со два мотоцикли, веројатно Јамаха ТМАКС.
Форензичката работа е во тек и се составува детален список на украдените предмети.
Откако влегле во музејот, крадците се упатиле кон галеријата Аполон, дом на француските крунски скапоцености. Во оваа раскошна сала се наоѓа и кралската колекција од скапоцени камења, слики и таписерии, како и три историски дијаманти.
Le vol commis au Louvre est une atteinte à un patrimoine que nous chérissons car il est notre Histoire.
Nous retrouverons les œuvres et les auteurs seront traduits en justice. Tout est mis en œuvre, partout, pour y arriver, sous la conduite du parquet de Paris.…
— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) October 19, 2025
Францускиот претседател Емануел Макрон напиша на Икс: „Ќе ги вратиме делата, а сторителите ќе бидат изведени пред лицето на правдата. Се прави сè, насекаде, за да се постигне ова“.
Историја на грабежите во Лувр
Ова не е прв пат Лувр да биде цел на крадци. Во 1911 година, познатата Мона Лиза беше украдена од нејзината рамка и беше пронајдена дури две години подоцна.
Во 1983 година беа украдени два ренесансни оклопи, кои беа вратени дури во 2021 година, речиси четири децении подоцна.
фото: принтскрин
Свет
По крвавиот викенд, Израел објави прекин на огнот и продолжување на помошта за Газа

Израелската војска соопшти дека прекинот на огнот во Газа е повторно на сила по најлошото кршење на примирјето постигнато со посредство на САД овој месец и дека испораките на помош во енклавата ќе продолжат во понеделник.
Прекршен прекин на огнот
Прекршено е примирјето во Газа по нападот во кој загинаа двајца израелски војници, на што Израел одговори со серија воздушни напади во кои палестински извори велат дека загинале 26 лица.
Испораката на помош во Газа ќе продолжи во понеделник по притисокот од САД, соопштија израелски безбедносни извори, кратко откако Израел објави прекин на помошта како одговор на она што го нарече „очигледно“ кршење на прекинот на огнот од страна на Хамас.
Воен одговор на Израел
Израелската војска соопшти дека ги таргетирала целите на Хамас низ целата енклава, вклучувајќи команданти, борци, тунели и складишта за оружје, откако милитантите испалиле противтенковски проектил и пукале кон нивните војници, убивајќи двајца.
Во воздушните напади загинаа најмалку 26 лица, вклучувајќи најмалку една жена и едно дете, според локалните жители и здравствената служба. Во најмалку еден напад, погодено е поранешно училиште каде што бегалците се засолниле во областа Нусеират.
Дипломатски активности
Пратеникот на американскиот претседател Доналд Трамп, Стив Виткоф, и зетот на Трамп, Џаред Кушнер, треба да пристигнат во Израел денеска.
Вооруженото крило на Хамас вели дека сè уште се придржува до договорот за прекин на огнот и не е свесно за судирите кај Рафа и не е во контакт со групите од март.
Реакции на САД и Израел
Потпретседателот на САД, Џеј Ди Венс, не ги спомена израелските напади кога новинарите го прашаа во неделата вечерта за ситуацијата во Газа, но рече дека има околу 40 различни ќелии на Хамас и дека безбедносната инфраструктура за проверка на нивното разоружување сè уште не е воспоставена. „Некои од тие ќелии веројатно ќе го почитуваат прекинот на огнот. Многу од нив, како што видовме денес, нема“, рече тој.
Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху рече дека ѝ наредил на армијата да одговори на секое кршење на прекинот на огнот од страна на Хамас.
фото: принтскрин