Свет
И истекла визата, завршила во притвор и почнал пеколот на младата студентка – пред да умре, молела да ја однесат во болница: трагедија од Шри Ланка

Семејството на девојка од Шри Ланка ја тужи јапонската влада поради нејзината смрт откако таа почина во имиграциски притвор. Таа е погребана во храмот Миотсуџи, на повеќе од 9.000 километри од нејзиниот дом во Шри Ланка. Се вика Вишма Сандамали.
Вишма починала на 6 март 2021 година во центар за имиграција во Нагоја, главниот град на Аичи. Таму била затворена седум месеци откако ѝ истекла студентската виза и побарала статус на бегалец.
„Дури и во нашите соништа ја гледаме нашата сестра. Таа имаше само 33 години кога умре. Можеше да живее долго”, изјави нејзината сестра Вајоми Ратнајаке (30).
Вишма е 18-тиот странец кој починал во јапонски имиграциски центар од 2007 година, според извештаите на медиумите. Земјата има една од најниските стапки на прифаќање бегалци во светот, а нејзината смрт го зголеми притисокот врз функционерите да го реформираат начинот на кој се третираат луѓето кои се наоѓаат во такви центри.
Во центарот ослабела 40 килограми поради стомачна состојба предизвикана од стрес. Според активистите кои ја посетиле, нејзиното здравје продолжило да се влошува поради екстремниот стрес. Последните неколку дена од животот Вишма повраќа крв.
Таа упорно барала да биде однесена во болница и да и биде одобрено привремено ослободување, но овие барања биле одбиени.
Истражен извештај од август 2021 година на Јапонската служба за имиграција заклучи дека персоналот во центарот за притвор покажал недостаток на свест за човековите права и не споделил детали за нејзината болест. Се додава дека некои од приведените мислеле дека таа глуми болест за да добие привремено ослободување.
Сепак, обвинителството одби да поднесе обвинение против 13 полицајци поради нејзината смрт. Независниот судски совет подоцна пресуди дека оваа одлука е неправедна.
Семејството на Ратнајака, предводено од нејзините сестри Вајоми и Пурнима (28), ја тужеше јапонската влада за компензација, тврдејќи дека не и обезбедила на Вишма соодветна исхрана и здравствена заштита. Случајот е во процес од март 2022 година.
„Да ги примеше вистинските лекови, немаше да умре. Сакаме правда за нашата сестра. Јапонската влада е одговорна за она што и се случи“, рече Вајоми.
Има околу 295 часа надзорни снимки кои ја покажуваат Вишма во последните денови пред неговата смрт.
Пет часа од таа снимка беа презентирани како доказ во судот во Нагоја. Семејниот адвокат во јавноста објави дел од видеото.
На видеото што го виде Би-Би-Си, изнемоштената Вишма е покриена со ќебе додека лежи во кревет и разговара со персоналот во објектот.
“Не можам да пијам ништо. Не можам да дишам. Ќе умрам”, вели таа во видеото.
Јапонските медиуми исто така објавија дека на 23 февруари Вишма постојано бара да биде однесена во болница.
На денот на нејзината смрт, двајца членови на персоналот беа видени како се обидуваат да ја оживеат Вишма.
Но, повеќе од две години подоцна, предложените амандмани на Законот за контрола на имиграцијата и признавање на бегалци беа усвоени од Долниот дом на парламентот и ќе стапат на сила следната година. Дозволува депортација на оние кои постојано бараат статус на бегалец.
Според официјалните податоци, Јапонија минатата година признала само 202 од 3.772 апликанти како бегалци.
Вишма пристигна во Јапонија во јуни 2017 година со 15-месечна студентска виза, посетувајќи училиште за јапонски јазик во префектурата Чиба.
Љубител на јапонски драмски серии, професорката по англиски ја сакаше јапонската култура и сакаше да живее во Јапонија, се сеќава Вајоми.
“Таа беше многу невина и чувствителна. Ни беше како мајка, многу грижлива и внимателна”, рекла сестрата.
Според истражниот извештај нарачан од властите, Вишма престанала да посетува настава во мај 2018 година и била избркан од училиштето следниот месец.
После тоа почнала да работи во фабрика во Шизуока и во септември аплицирала за статус на бегалец. Нејзиното барање беше одбиено во јануари 2019 година.
Во август, таа беше уапсена поради истекување на визата и е задржана во Нагоја.
Вишма првично сакаше да се врати во Шри Ланка, но не можеше да добие авионско патување поради Ковид. Откако се премисли во декември 2020 година, останала во притвор.
На 8 март 2021 година, семејството добило информација од полицијата на Шри Ланка дека Вишма починала.
Кога сестрите отишле во Јапонија во мај да го идентификуваат нејзиното тело, не можеле да ја препознаат.
„Кога го видовме нејзиното лице, личеше на нашата баба, беше толку слаба“, велат сестрите.
Тоа беше прв пат да ја видат по две и пол години. Не можеа да го однесат нејзиното тело дома поради пандемијата на корона и високите трошоци.
Затоа ја кремираа во Нагоја. На погребот биле сестрите, но не и нивната мајка.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Албанија размислува за прво министерство управувано од вештачка интелигенција

Албанија ја интензивира употребата на вештачката интелигенција (ВИ) во државното управување со цел да го забрза процесот на пристапување кон Европската Унија и борбата против корупцијата, соопшти владата на земјата.
Албанскиот премиер Еди Рама минатиот месец ја објави можноста за формирање министерство што целосно би било управувано од вештачка интелигенција опишувајќи ја ВИ како најефикасен иден член на владата, пишува бриселски „Политико“.
„Еден ден можеби дури и ќе имаме министерство што ќе биде целосно управувано од вештачка интелигенција. На тој начин нема да има непотизам или судир на интереси“, рече Рама на прес-конференција во јули осврнувајќи се на дигитализацијата.
Локалните ИТ-експерти веќе развиваат модели што би можеле да се користат за избор и назначување дигитални министри, а Рама сугерира дека Албанија би можела да стане првата земја со цела влада базирана на вештачка интелигенција, вклучувајќи го и премиерот.
Иако идејата сè уште не е преведена во официјалната политика, вештачката интелигенција веќе се применува во неколку сектори на државната администрација: од контролата на јавните набавки и следењето на даночните и царинските трансакции до откривањето нелегална градба, надзор на плажите и на плантажите со канабис со помош на дронови и сателити.
Со цел да се подобри безбедноста на патиштата властите планираат да користат препознавање лица за да испраќаат дигитални предупредувања и казни до возачите.
Вештачката интелигенција се користи и во дигиталните јавни услуги – повеќе од 95 проценти од административните услуги се достапни преку порталот e-Albania, каде што на граѓаните им помага виртуелен службеник за вештачка интелигенција.
Според владини податоци, платформата овозможила повеќе од 49 милиони трансакции и им заштедила на граѓаните повеќе од 600 милиони евра.
Албанија ги почна преговорите за членство во ЕУ во 2022 година, а вештачката интелигенција сега се користи за преведување и анализа на сложени правни документи во процесот на усогласувањето со законодавството на ЕУ, кое опфаќа речиси 250.000 страници.
Иако властите ги нагласуваат предностите на технологијата, експертите и опозицијата предупредуваат дека вештачката интелигенција не е замена за реформите.
Како дел од промотивните активности, вештачката интелигенција беше користена и за создавање анимирани бебешки верзии на европските лидери на самитот во Тирана во мај, кои ги пречекаа гостите со дигитални гласови на нивниот мајчин јазик.
Европа
Кремљ: Договорен распоредот за разговорите Путин – Трамп, ќе има и прес-конференција

Договорен е распоредот за разговорите меѓу американскиот претседател Доналд Трамп и рускиот претседател Владимир Путин, изјави советникот на Кремљ, Јуриј Ушаков.
Тој рече дека тоа ќе биде приватна средба, со преведувачи, за време на која ќе се дискутираат чувствителни прашања.
Централна тема на состанокот ќе биде решавањето на кризата во Украина, но двајцата лидери ќе разговараат и за трговската и за економската соработка, рече Ушаков.
Средбата ќе почне во 11.30 часот по локално време, а времетраењето на разговорите ќе зависи од тоа како ќе се одвива дискусијата, рече Ушаков.
На крајот од самитот двајцата ќе одржат заедничка прес-конференција. Трамп и Путин ќе имаат и поширок состанок со делегациите и работен појадок, објави „Скај њуз“.
Европа
(Видео) Зеленски пристигна на средбата со британскиот премиер

Украинскиот претседател Володимир Зеленски пристигна на Даунинг стрит, каде што беше пречекан од британскиот премиер Кир Стармер, објави „Скај њуз“.
Даунинг стрит не даде многу детали за темите на нивните разговори, но средбата се случува само еден ден пред американскиот претседател Доналд Трамп да се сретне со рускиот претседател Владимир Путин на Алјаска за да разговараат за прекин на огнот во Украина.
BREAKING: Volodymyr Zelenskyy arrives at Downing Street and is greeted by Sir Keir Starmer.
The meeting comes just a day before Donald Trump meets Vladimir Putin in Alaska to discuss a ceasefire in Ukraine.https://t.co/rrfAtUSjPC
📺 Sky 501 and YouTube pic.twitter.com/tk9jzCellw
— Sky News (@SkyNews) August 14, 2025
Двајцата мажи се прегрнаа и се ракуваа игнорирајќи ги прашањата од новинарите пред да влезат внатре, објави „Скај њуз“.
фото: принтскрин