Свет
И истекла визата, завршила во притвор и почнал пеколот на младата студентка – пред да умре, молела да ја однесат во болница: трагедија од Шри Ланка

Семејството на девојка од Шри Ланка ја тужи јапонската влада поради нејзината смрт откако таа почина во имиграциски притвор. Таа е погребана во храмот Миотсуџи, на повеќе од 9.000 километри од нејзиниот дом во Шри Ланка. Се вика Вишма Сандамали.
Вишма починала на 6 март 2021 година во центар за имиграција во Нагоја, главниот град на Аичи. Таму била затворена седум месеци откако ѝ истекла студентската виза и побарала статус на бегалец.
„Дури и во нашите соништа ја гледаме нашата сестра. Таа имаше само 33 години кога умре. Можеше да живее долго”, изјави нејзината сестра Вајоми Ратнајаке (30).
Вишма е 18-тиот странец кој починал во јапонски имиграциски центар од 2007 година, според извештаите на медиумите. Земјата има една од најниските стапки на прифаќање бегалци во светот, а нејзината смрт го зголеми притисокот врз функционерите да го реформираат начинот на кој се третираат луѓето кои се наоѓаат во такви центри.
Во центарот ослабела 40 килограми поради стомачна состојба предизвикана од стрес. Според активистите кои ја посетиле, нејзиното здравје продолжило да се влошува поради екстремниот стрес. Последните неколку дена од животот Вишма повраќа крв.
Таа упорно барала да биде однесена во болница и да и биде одобрено привремено ослободување, но овие барања биле одбиени.
Истражен извештај од август 2021 година на Јапонската служба за имиграција заклучи дека персоналот во центарот за притвор покажал недостаток на свест за човековите права и не споделил детали за нејзината болест. Се додава дека некои од приведените мислеле дека таа глуми болест за да добие привремено ослободување.
Сепак, обвинителството одби да поднесе обвинение против 13 полицајци поради нејзината смрт. Независниот судски совет подоцна пресуди дека оваа одлука е неправедна.
Семејството на Ратнајака, предводено од нејзините сестри Вајоми и Пурнима (28), ја тужеше јапонската влада за компензација, тврдејќи дека не и обезбедила на Вишма соодветна исхрана и здравствена заштита. Случајот е во процес од март 2022 година.
„Да ги примеше вистинските лекови, немаше да умре. Сакаме правда за нашата сестра. Јапонската влада е одговорна за она што и се случи“, рече Вајоми.
Има околу 295 часа надзорни снимки кои ја покажуваат Вишма во последните денови пред неговата смрт.
Пет часа од таа снимка беа презентирани како доказ во судот во Нагоја. Семејниот адвокат во јавноста објави дел од видеото.
На видеото што го виде Би-Би-Си, изнемоштената Вишма е покриена со ќебе додека лежи во кревет и разговара со персоналот во објектот.
“Не можам да пијам ништо. Не можам да дишам. Ќе умрам”, вели таа во видеото.
Јапонските медиуми исто така објавија дека на 23 февруари Вишма постојано бара да биде однесена во болница.
На денот на нејзината смрт, двајца членови на персоналот беа видени како се обидуваат да ја оживеат Вишма.
Но, повеќе од две години подоцна, предложените амандмани на Законот за контрола на имиграцијата и признавање на бегалци беа усвоени од Долниот дом на парламентот и ќе стапат на сила следната година. Дозволува депортација на оние кои постојано бараат статус на бегалец.
Според официјалните податоци, Јапонија минатата година признала само 202 од 3.772 апликанти како бегалци.
Вишма пристигна во Јапонија во јуни 2017 година со 15-месечна студентска виза, посетувајќи училиште за јапонски јазик во префектурата Чиба.
Љубител на јапонски драмски серии, професорката по англиски ја сакаше јапонската култура и сакаше да живее во Јапонија, се сеќава Вајоми.
“Таа беше многу невина и чувствителна. Ни беше како мајка, многу грижлива и внимателна”, рекла сестрата.
Според истражниот извештај нарачан од властите, Вишма престанала да посетува настава во мај 2018 година и била избркан од училиштето следниот месец.
После тоа почнала да работи во фабрика во Шизуока и во септември аплицирала за статус на бегалец. Нејзиното барање беше одбиено во јануари 2019 година.
Во август, таа беше уапсена поради истекување на визата и е задржана во Нагоја.
Вишма првично сакаше да се врати во Шри Ланка, но не можеше да добие авионско патување поради Ковид. Откако се премисли во декември 2020 година, останала во притвор.
На 8 март 2021 година, семејството добило информација од полицијата на Шри Ланка дека Вишма починала.
Кога сестрите отишле во Јапонија во мај да го идентификуваат нејзиното тело, не можеле да ја препознаат.
„Кога го видовме нејзиното лице, личеше на нашата баба, беше толку слаба“, велат сестрите.
Тоа беше прв пат да ја видат по две и пол години. Не можеа да го однесат нејзиното тело дома поради пандемијата на корона и високите трошоци.
Затоа ја кремираа во Нагоја. На погребот биле сестрите, но не и нивната мајка.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Вучиќ е единствениот кој не ја потпиша декларацијата за поддршка на Украина

Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, ги опиша денешните состаноци во Одеса на самитот „Украина-Југоисточна Европа“ како многу успешни, но тој беше единствениот кој не ја потпиша декларацијата, објавија белградските медиуми кои ја покриваат првата посета на Вучиќ на Украина од почетокот на руската инвазија во февруари 2022 година.
Земјите што учествуваат на 4-тиот самит „Украина-Југоисточна Европа“ денес потпишаа декларација со која ја повикуваат меѓународната заедница да обезбеди посилна поддршка за Украина и напори за наоѓање дипломатски пат кон траен мир, како и да ги одржуваат и зајакнуваат санкциите против Русија.
Србија се воздржа, а нејзиниот претседател беше единствениот кој не го потпиша документот со кој се бараат дополнителни санкции против Москва.
Неколку недели претходно, Вучиќ, кој балансира помеѓу Русија како историски сојузник на Србија и желбата на Белград да се приклучи кон Европската Унија, беше на Црвениот плоштад во Москва за да ја прослави 80-годишнината од победата над фашизмот во Втората светска војна.
„Им се заблагодарив на нашите украински домаќини, претседателот Зеленски, за целосно почитување на Повелбата на ОН и територијалниот интегритет на Србија. Приштина и претставниците на Приштина исто така не беа тука“, ја цитираше Танјуг изјавата на Вучиќ за време на неговата посета на Украина.
Вучиќ истакна дека ова е голем гест кон Србија, која, рече тој, ќе го цени тоа. Оваа посета доаѓа неколку дена откако Русија ги обвини компаниите на српската воена индустрија дека се обидуваат да „пукаат во грб на Москва“ со продажба на муниција на Украина.
Вучиќ повтори дека не ја предал Русија, негирајќи ги пишувањата на одредени медиуми во Србија и истакна дека повторно не ја потпишал декларацијата, но дека Србија е воздржана.
„И што и кого предадов? Русија? Со што? Со доаѓањето на самитот? Па, ова ми е четврти пат на самитот на Југоисточна Европа и Украина и повторно сум единствениот што не ја прифати декларацијата. За разлика од нив кои би прифатиле сè против Русија, сè што можат“, рече Вучиќ.
Тој додаде дека Србија на тој начин ги штити интересите на меѓународното јавно право, секогаш водејќи се од сопствените интереси.
„Горд сум на политиката на Србија, на нашата независност и ќе продолжиме да го правиме тоа“, рече Вучиќ.
Тој рече дека Украина не направила ништо лошо против Србија.
„Украина е земја која не ги покани претставниците на Приштина тука. Дали сме должни да ви се заблагодариме за тоа? Мислам дека сме. И што можам да критикувам за тоа? Па, ми дозволија да бидам тука и да се воздржам и да не потпишам и да ја нема Србија како потписник на декларацијата. Што друго сакате? И од Украина и од нас. Што всушност некој сака од политиката на Србија?“, рече Вучиќ.
Тој е убеден дека ова е „врвот што може да го достигне една мала земја во спроведувањето на сопствената независна политика“, нагласувајќи дека е горд на тоа.
На самитот учествуваше и првиот вицепремиер и министер за животна средина и просторно планирање, Изет Меџити, кој изрази благодарност за гостопримството на украинските власти и ја реафирмираше непоколебливата поддршка од страна на Северна Македонија за суверенитетот и територијалниот интегритет на Украина.
„Обединети сме пред предизвиците кои го загрозуваат мирот, безбедноста и меѓународниот поредок. Силно ја осудуваме руската агресија и бараме итно запирање на војната“, – истакна тој.
Свет
(Видео) Првпат во историјата снимен јужниот пол на Сонцето

Јужниот пол на Сонцето, претходно неистражен регион, е за првпат снимен на зачудувачки слики од вселенското летало Solar Orbiter.
Заедничка мисија на Европската вселенска агенција (ESA) и НАСА го набљудуваше Сонцето надвор од рамнината во која орбитираат планетите и ја направи првата слика од неговите мистериозни поларни региони.
Револуционерните набљудувања открија хаотичен мозаик од магнетна активност на полот на Сонцето, за кој научниците веруваат дека е клучен за разбирање како магнетното поле на Сонцето се менува приближно на секои 11 години.
The First Glimpse of the Sun’s South Pole Ever.
ESA has just released the first ever images of one of the Suns Poles taken by its Solar Orbiter spacecraft . Taken in UV which highlights the Sun’s “atmosphere”.
A region not seen before from Earth or previous spacecraft.
This is… pic.twitter.com/jyRhQOqKQ9— Amazing Astronomy (@AmazAstro) June 11, 2025
„Денес, за првпат во историјата, им покажуваме на луѓето слики од половите на Сонцето“, рече професорката Керол Мандел, директорка за наука во ESA.
„Сонцето е нашата најблиска ѕвезда, извор на живот, но и потенцијална закана за современите вселенски и енергетски системи на Земјата, па затоа е клучно да разбереме како функционира и да научиме да го предвидиме неговото однесување. Овие уникатни слики од мисијата Solar Orbiter го означуваат почетокот на нова ера во соларната наука.“
Мисијата од 1,3 милијарди долари (околу 1,1 милијарда евра), која започна во 2020 година, направи слики од јужниот пол на Сонцето кон средината на март, кога вселенското летало беше 15 степени под екваторот на Сонцето, овозможувајќи го првото набљудување на половите на Сонцето од тој агол.
Иако Земјата има трајни магнетни полови, магнетното поле на Сонцето се менува на секои 11 години, или барем така се случува, и тогаш го достигнува својот врв на активност, со најмногу сончеви дамки и пламени.
Првите магнетни мерења од Солар Орбитер открија фрагментиран мозаик од региони со северни и јужни поларитети на површината на Сонцето. Овој модел беше предвиден со компјутерски симулации, но сè уште не е потврден со директно набљудување. Научниците велат дека следењето на драматичните промени во магнетното поле на половите ќе биде клучно за поточни прогнози за циклусот на Сонцето.
Регион
Претседателката на Хашкиот трибунал: Ратко Младиќ добива медицинска нега на високо ниво

Претседателката на Меѓународниот кривичен трибунал во Хаг, Грасиела Гати Сантана, денес пред Советот за безбедност на ОН во Њујорк изјави дека генералот Ратко Младиќ добива медицинска нега на „високо ниво“ во притвор.
Младиќ отслужува доживотна казна затвор за геноцидот во Сребреница и воените злосторства против муслиманите и Хрватите за време на војната во Босна и Херцеговина од 1992 до 1995 година.
Поднесувајќи го својот редовен извештај за работата на Трибуналот, Сантана ги информираше земјите-членки на Советот за безбедност дека одбраната на Младиќ неодамна побарала тој да биде ослободен од хуманитарни причини поради неговата неизлечива болест.