Култура
Врвната македонска пијанистка Илинка Манова и виртуозниот виолинист Игор Пикајзен со маестрална изведба на фестивалот Охридско лето

Престижниот фестивал „Охридско лето“ беше домаќин на маестралната хармонија на двајца истакнати музичари – пијанистката Илинка Манова и виолинистот Игор Пикајзен, кои во саботната вечер ја красеа сцената во црквата „Света Софија“ во Охрид со заеднички концерт. Овој насап ја остави публиката воодушевена и слушателски инспирирана од нивниот исклучителен перформанс.
Илинка Манова, позната по својата енергичност на сцената и беспрекорната техника, ја покажа брилијантноста, музицирајќи на пијаното без напор. Во синхронија со нејзиниот талент, возбудливата изведба на виолината на Игор Пикајзен додаде слој на емотивна длабочина на репертоарот подготвен за концертната вечер.
Дуото ја почести публиката со разновидна програма која поминуваше низ различни музички периоди, од класични ремек-дела до современи композиции. Фаннтастичната интеракција помеѓу пијанистот Манова и виолинската моќ на Пикајзен одекна кај присутните, оставајќи потпис со фестивалско наследство.
Внимателно курираната програма содржеше дела од реномирани композитори, од Шуман, Парт, Исаије, Дебиси, Фајн и Фролов, истакнувајќи ги длабоките емоции и техничкиот сјај на двата инструмента.
Со отворањето на концертот со „Соната за виолина и пијано Оп. 105“ на Шуман, дуото мајсторски ги пренесе страста и контрастните расположенија на делото, воодушевувајќи ги слушателите уште од првата нота. „Fratres“ на Парт обезбеди момент на длабока контемплација, прикажувајќи ја исклучителната музичка чувствителност и уметничка врска помеѓу инструментите на Манова и Пикајзен.
„Caprice d’après l’etude en forme de Valse de Saint-Saëns“ на Исаије ја покажа виртуозноста на двајцата музичари, презентирајќи спој на елеганција и технички сјај што ја остави публиката без зборови. По кратката пауза, сонатата на Дебиси за виолина и пијано ги маѓепса слушателите со своето евокативно и живописно раскажување. Дуото вешто навигираше во трите става, оживувајќи ја музиката со својата музичка финеса и динамична интерпретација. „Соната бр. 6 за виолина во е-мајор Оп. 27“ на Исаије, го покажа длабокото разбирање за делото на композиторот, импресионирајќи со емотивната изведба. Современите парчиња додадоа свежина во концертот. „За пријател“ на Мајкл Фајн прекрасно пренесе чувство на лична поврзаност, додека Концертната фантазија на Игор Фролов на теми од операта „Порги и Бес“ на Гершвин додаде возбудлив и живописен заклучок на вечерта.
„Ми претставува огромно задоволство што по долг временски период повторно сум дел од македонската музичка сцена, овој пат во Охрид. Иако веќе долги години не живеам во Македонија, чест и привилегија е да се настапува во татковината, нешто за кое сметам дека сите ние музичарите треба почесто да го практицираме, особено затоа што почитта кон нашиот опус треба да потекнува првенствено од домашното тло. Во оваа насока, сакам да искажам искрена благодарност до организацијата на „Охридско Лето“ и до музичкиот селектор, Бисера Чадловска, кои се сетија на мене и ми овозможија да бидам дел од ова 63. Фестивалско издание. Навистина апсолутна е привилегијата да се настапува заедно со неизмерно талентираниот Игор Пикајзен, со кој верувам дека успеавме да ги освоиме срцата на присутните гости“, изјави Илинка Манова.
Македонската пијанистка Илинка Манова која живее и работи во САД е добитничка на повеќе награди, а нејзината љубов и страст кон музиката ја преточува во суштинско изучување на оваа уметност. Првите образовни стадиуми ги завршува во Скопје во класата на проф. Валентина Нолчева, за потоа да продолжи да студира во класата на проф. Арбо Валдма во Келн и во класата на д – р Соломон Миковски на „Менхетен“ школата за музика во Њујорк. Добитничка е на полна стипендија за нејзините студии со Стефани Браун на САНИ каде што се здобива со титула магистер и со уметничка диплома. Во моментов е запишана на докторски студии за музичка уметност под менторство на д-р Анџелина Гаделија на Универзитетот во Конектикат. Добитничка е на прва награда на 29. Меѓународен натпревар за уметници во Њујорк, по што следи нејзиниот соло рецитал во „Карнеги хол“ во 2001 година. Добитничка е на повеќе стипендии, награди и признанија и тоа: наградите на градот Сенигалија во Италија, и Државната награда на тогашна Југославија на натпреварот за млади музичари во Сараево. Настапувала во Тајван, во зградата на ОН во Њујорк, во престижните „Стенвеј“ и “Меркин хол“, како и во други концертни сали во САД. Како солист и камерен музичар остварила настапи во Париз, Рим, Бон, Келн, Женева, Сенигалија, Белград, Љубљана, Скопје, како и низ повеќе градови во Источна Европа, и во САД. Илинка Манова е директор на непрофитната организација АртАхимса која преку уметностите промовира ненасилна култура. Предава во музичките училишта „Браунинг“ и „Дилер -Квејл“ во Њујорк, а нејзините ученици се лауреати на повеќе натпревари. Од 2012 до 2022 година Манова беше еден од раководителите на „Рондо“ платформа и натпревар за млади музичари преку која бројни млади уметници се мотивирани да го развиваат нивниот талент преку можности за концертни претставувања во „Карнеги хол“, како и преку учество на мајсторски курсеви на летната академија „Рондо“ во Женева, Швајцарија.
Наградуваниот Руско-американски виолинист Игор Пикајзен се смета за еден од најталентираните и најбарани солисти на неговата генерација. Во сезоната 2022/23 ќе биде промовирано неговото ЦД снимено за компанијата „Ворнер Мјузик“ со Лондонската филхармонија на кое ги изведува концертите од Глазунов и Чајковски, а исто така следи и промоција на изданието „Фантазии за виолина и пијано“ заедно со пијанистката Татјана Пикајзен. Следните и неодамнешни настапи ги вклучуваат концертите со Симфонија Торонто, Филхармонијата на Бока дел Рио, Мексиканскиот симфониски оркестар, Рускиот државен Симфониски оркестар, оркестрите во Истанбул, Чиле и Конектикат, Националниот симфониски оркестар во Грузија, оркестрите во Измир и Женјанг. Со рецитали ќе настапува во Чикаго, во Солт Лејк Сити во престижната серија концерти „Џина Бахауер“ како и во Њујорк. Претходно Пикајзен настапувал со Московскиот радио оркестар, Филхармонијата во Букурешт, оркестрите во Тбилиси, Јокохама, Бакау, Бјалисток, Кјелце под диригентските палки на Лиор Шамбадал, Лукас Борович, Александар Плат, Емил Табаков и многу други истакнати диригенти. Со рецитали настапува во некои од најпрестижните концертни центри како „Карнеги Хол“ и „Алис Тали Хол“ во Њујорк, салата „Чајковски“ во Москва, „Флаже“ и „Бозар“ во Брисел, „Аудитори“ во Барселона, „Кадоган хол“ во Лондон и др, како и на фестивалите „Вербие“, „Долината Напа“, „Ноќни серенади“ и др. Игор Пикајзен е роден во Москва и е внук на легендарниот виолинист Виктор Пикајзен. Дипломира на „Џулијард“ во Њујорк, а магистрира и се здобива со уметничка диплома на престижниот Универзитет „Јеил“. Добитник е на прва награда на натпреварот „Луис Сигал“ во Виња дел Мар во Чиле во 2015 година, прва награда на Меѓународниот натпревар „Вронски“ во Варшава, и сребрен медал на натпреварите „Х. Шеринг“ и „Клостер -Шонтал“. Пикајзен живее и работи на релација Њујорк- Денвер-Вестпорт каде е основач на летниот музички фестивал „Еделио“. Во 2019 година е назначен за професор по виолина на Музичката школа „Ламонт“ при универзитетот во Денвер.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Второ издание на „ХАЈ-ФАЈ“ филмски викенд

Oд 30 мај до 1 јуни, студентите од Факултетот за драмски уметности го организираат второто издание на студентскиот филмски фестивал „ХАЈ-ФАЈ“.
„ХАЈ-ФАЈ“ е меѓународна филмска платформа направена од студенти за студенти. Истата служи како отскочна даска за промоција на студенти од филмски катедри при нивното прогресирање кон професионалци.
Програмата за второто издание ќе започне на Академска сцена со „Meet the new kids“, настан посветен на запознавање со новата генерација филмаџии од Факултетот за драмски уметности.
Понатаму фестивалот ќе биде официјално отворен со настан кино на отворено – проекција на култниот филм „ХАЈ-ФАЈ“ во режија на Владимир Блажевски на паркингот помеѓу ФДУ и Машински/Електро факултет.
Официјалната филмска програма е распределена за сабота и недела (31 мај и 1 јуни) на Академска сцена. Истата брои седум студентски кратки филмови, од кои два македонски и останатите на колеги од Србија, Црна Гора, Босна и Херцеговина. По проекциите ќе следува разговор со авторите и македонскиот писател и филмски критичар Златко Ѓелески.
Годинава се доделуваат две награди – една од жири комисија (Сашко Потер Мицевски, Радован Петровиќ и Сашо Кокаланов) и една од „Синедејс“ фестивалот на европски филм (селекција на победник кој ќе влезе во селекцијата на Синедејс 2025).
Во склоп на едукативната програма на „ХАЈ-ФАЈ“ закажани се две предавања – „Casting 101“ со актерките Наташа Петровиќ и Сара Климоска, каде студентите ќе имаат шанса да се запознаат со кастинг процесот од блиску. И предавање на тема „Раскажување приказни“ со режисерот Ѓорче Ставрески.
За крај, закажана е и музичка ОФФ програма каде ќе настапи триото TURBO XXX CLUB во петок и Александар Гроздановски – HERZEL во сабота. Музичката програма ќе се случи во бифето на Факултетот за драмски уметности.
Влезот за сите настани е слободен. Целосната програма и распоред се достапни на социјалните мрежи на ХАЈ-ФАЈ и Академска сцена. ХАЈ-ФАЈ е поддржан од Универзитетот Св. Кирил и Методиј, Факултетот за драмски уметности, Младински културен центар – Скопје, Кинотека на Македонија, Машински факултет и ФЕИТ.
Култура
Отворање на Фестивалот „Викенд на гордоста – Скопје 2025“ на 3 јуни

Фестивалот „Викенд на гордоста – Скопје 2025“ свечено ќе биде отворен на 3 јуни во 20:30 часот во Музејот на современа уметност со изложбата „ПАНК. СУПКУЛТУРА. СОЦИЈАЛИЗАМ. АРХИВИ И ФОТОГРАФИЈА ОД СЛОВЕНИЈА“ – голема архивска поставка што низ фотографија и документи го истражува словенечкото панк-движење од крајот на 1970-тите до средината на 1980-тите години.
Курирана од филозофката и теоретичарка Марина Гржиниќ, во соработка со Славчо Димитров, изложбата претставува ретка можност за домашната публика да се соочи со визуелната и политичката историја на супкултурниот отпор во поранешна Југославија.
Ова ќе биде петтото поставување на изложбата. По славното отворање во Grand Gallery на Цанкарјев дом во Љубљана, изложбата патуваше низ различни европски градови: Пфорцхајм, Грац/Лафелд, Нови Сад, а сега и во Скопје, со враќање во Словенија за изложба во Мурска Собота во 2025 година.
Фокусот на изложбата е на визуелната култура на словенечкиот панк од 1977 до средината на 1980-тите години – период на експлозивна алтернативна енергија, самоархивирање и отпор. Во МСУ изложбата е прилагодена на темите на сексуалност, супкултура и телесен перформанс и нагласува како фотографијата ја обликувала естетиката и политиката на панкот: документ на бунт, критика и самоизразување. Преку архивски слики од концерти, протести и улични собири, се прикажува животот на една сцена што истовремено ги предизвикувала нормите и ја градела колективната меморија.
На 4 јуни во КСП Јадро, со почеток во 19:00 часот, програмата продолжува со симпозиумот „За квир културата, Балканот, Источна Европа и глобалните транс* побуни“, кој отвора простор за теоретска, поетска и политичка дискусија. На симпозиумот ќе учествуваат автори, уметници и истражувачи од Словенија, Германија, Австрија и Шпанија – Марина Гржиниќ, Тјаша Канцлер, Весна Липоник, Јануш Чех и ДК – кои ќе зборуваат за историите и современите стратегии на отпор на ЛГБТ+, квир и транс заедниците во однос на државната моќ, доминантните наративи и глобалниот технокапитализам. Симпозиумот ги поврзува уметноста, поезијата, порнографијата и политиката, со цел да се артикулираат радикални и деколонијални визии за идни побуни и политички заедништва.
Фестивалот „Викенд на гордоста – Скопје 2025“ ќе се одржи од 3 до 14 јуни во неколку културни институции во Скопје: МСУ Скопје, МКЦ, КСП Центар-Јадро и Театар Комедија.
Култура
Прогласени победниците на 15. Филозофски филмски фестивал, „Шамбала“ избран за најдобар долгометражен филм

Вчера вечер се затвори 15. јубилејно издание на Филозофскиот филмски фестивал со проекција на Селекцијата на видеоесеи (селектор м-р Ивана Мирчевска) и „Витгенштајн“ од Дерек Џарман.
Пред филмот во чест на поранешниот Заменик шеф на мисија и Аташе за култура на Кралството Шпанија во Скопје (2020-2023), Ернесто Ередеро дел Кампо (1977-2024), постхумно беше прикажано видео од неговото излагање од Втората интернационална конференција „Филозофија и филм (2023), „Витгенштајн и филмот“.
Вечерта беа прогласени наградените филмови од страна на публиката и жири комисијата, во состав: Хасан Сердар Гергерлиоглу, соработник на списанието „Синефилософи“ од Турција; Кумјана Новакова, македонска филмска авторка, кураторка и предавчака; и д-р Мартин Ередеро Кампо од Универзитетот Ваљадолид во Шпанија.
Наградата „Златен був“ од жирито ја доби непалскиот филм „Шамбала“ во режија на непалскиот режисер Мин Бахадур Бхам. Жирито, истакнувајќи го уметничкиот интегритет, емоционалната длабочина и кохерентната визија, истакна дека „преку тишина, ритуал и пејзаж, Шамбала нè повикува да се соочиме со непостојаноста, одговорноста и природата на откупувањето.
Филмот вткајува длабока човечка нарација со впечатлива визуелна композиција, транспонирајќи нè во едно оддалечено подрачје, а истовремено втемелувајќи ја приказната во универзално препознатливи теми како тагата, искупувањето и внатрешниот мир.“
Плакетата „Златен був“ според гласовите на публиката отиде во рацете на канадскиот режисер Метју Ренкин и неговиот „Универзален јазик“.
За најдобар краткометражен филм, наградата „Златен був“, жирито се одлучи да ја додели на „Горчлива трпеза“ од режисерот Хорхе Тиелен Арманд. Филмот „едноставното пакетче тестенини го претвора во длабок симбол на преживување и жртва. Она што Горчлива трпеза го прави навистина извонреден филм е неговата способност да го надмине конкретниот контекст (колапсот на Венецуела) и да проговори за глобалните кризи на миграцијата и сиромаштијата.“
Во своето обраќање по повод добиената плакета „Златен був“ од публиката, режисерката на „Барајќи рече заборавив“, Наоми Пасифик изјави дека е благодарна на публиката што го избрала нејзиниот филм токму затоа што темите што ги одработува филмот се базирани на теоретичарите и филозофите кои ги читала во нејзините дваесетти години.
Жирито одлучи Специјалното признание „Стефан Сидовски – Сидо“ да го додели на „Возвишени врвови“ од Диего Салгадо поради посебниот начин на кој филмот ја обработува темата на младоста – експлицитно и алегориски. Режисерот во својата изјава на благодарност порача дека „ова признание има особено значење во времиња како нашево – кога политичките и моралните превирања често оставаат малку простор за тивка рефлексија“.
Добитникот на ова признание, покрај плакетата ќе добие и подарок уметничка слика од уметницата Соња Чингарова-Фотева.
Вечерта ја модерираше главниот координатор на фестивалот, Андреј Медиќ Лазаревски кој се осврна и на иднината на фестивалот, посочувајќи: „И после 15 години – Што? Што ќе следи? Не знаеме ниту ние, но сме сигурни дека сега заокружуваме една целина, еден циклус од работа цела една деценија и половина, а од следната година можеби исто, можеби поинаку. А тоа зависи и од нас и од сите околу нас, од вас.“
Инаку, овогодинешното издание на Фестивалот се одржа под мотото „Провокативен. Полемичен. Поетичен“ од 22 до 28 мај во Кинотеката на Македонија, во организација на Филозофското друштво на Македонија, и во соработка со Кинотеката и Филозофскиот факултет при УКИМ, а со институционална поддршка на Агенцијата за филм.