Македонија
Што е конго-кримска хеморагична треска, како се пренесува и како да се заштитиме
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2023/08/krlez.jpg)
По смртниот случај со младата штипјканка, која почина од конго-кримска хеморагична треска поради каснување од крлеж, како и новиот случај на зараза потврден кај вработен на Клиниката за инфективни болести, кој бил во контакт со девојката, се поставува прашањето што, всушност, знаеме за оваа болест, како се пренесува, но и како да се заштитиме.
Надлежните смируваат дека не треба да се крева паника, а појава на нови случаи на конго-кримска хеморагична треска не очекуваат во блиска иднина.
Факти
Конго-кримската хеморагична треска (ККХТ) е широкораспространета болест, која се пренесува преку крлежи, предизвикана од вирус (Nairovirus) од семејството Bunyaviridae.
Вирусот на конго-кримска хеморагична треска предизвикува сериозни епидемии на вирусна хеморагична треска.
Смртноста од ККХТ достигнува и до 40 %.
Вирусот се пренесува на човек, пред сѐ, од крлежи на домашни животни. Преносот од човек на човек може да се случи како резултат на близок контакт со крв, секрет, органи или други телесни течности на заболените лица.
ККХТ е ендемична во Африка, на Балканот, Блискиот Исток и во Азија.
Не постои вакцина за луѓето и животните, а лекувањето е симптоматско.
Пренесување
Вирусот на ККХТ се пренесува на луѓето или по каснување од крлеж или преку контакт со заразена крв или животински ткива за време и непосредно по колењето на животните. Повеќето од случаите на заболување се однесуваат на луѓе што се вклучени во работа со добиток, како што се земјоделските работници, работници во кланици и ветеринарите.
Преносот од човек на човек може да се случи како резултат на близок контакт со крв, секрет, органи или други телесни течности на заболените лица.
Знаци и симптоми
Должината на периодот од заразување до појава на симптомите зависи од начинот на стекнување на вирусот. По инфекцијата со каснување од крлеж, периодот е обично од еден до три дена, со максимум девет дена. Периодот по контакт со заразена крв или ткива е обично пет-шест дена, со документирани максимум 13 дена.
Почетокот на болеста е ненадеен, со главоболка, висока температура, болки во грбот, болки во зглобовите, болки во стомакот и повраќање. Црвени очи, зацрвенето лице, црвено грло и црвени дамки на непцето, се исто така присутни. Може да се јави жолтица, а во потешки случаи промени во расположението. Како што напредува болеста, на телото на заболениот се јавуваат големи делови со модринки, како и крвавење од носот. Закрепнувањето е бавно.
Случаи на конго-кримска хеморагична треска во Македонија имало и во минатото
Прва опишана епидемија на ова заболување во Република Македонија е во 1971 година, при што заболеле 13 лица со два смртни исхода во едно семејство во с. Чифлик, Тетовско. По оваа епидемија, лабораториски бил потврден еден случај во 2010 година.
Со оглед дека постојат услови за природни жаришта и на други подрачја во нашата република и ова заболување претставува потенцијална опасност. Од соседните земји болеста е ендемска во Косово, а регистрирани се спорадични случаи и во неколку други европски земји.
Превенција и контрола
Мерките за превенција и контрола на заболувањето се насочени кон:
Намалување на ризикот од пренос од крлеж на човек:
- Доколку престојувате во место каде што има крлежи, носете облека што нема да остава откриени делови од телото – покријте ги рацете, нозете и другите експонирани делови – врат, глава;
- Носете светла облека за да се овозможи лесно откривање крлежи на облеката;
- Испрскајте ја облеката со спреј на база на синтетички пиретроид – перметрин или употребете купена, специјално третирана со перметрин облека за да се намали можноста за закачување на крлежите на облеката. Внимавајте да не прскате од спрејот на кожата на откриените делови од телото;
- Дополнителна заштита ќе ви обезбедат репелентите против крлежи и инсекти со посебна состојка, кои може да се нанесуваат на гола кожа. За постигнување максимален ефект, нанесувајте репелент на секои 1-2 часа ако престојот во ризични предели е подолготраен (поновите хемиски производи овозможуваат заштита од 8 до 12 часа). Употребувајте ги според пропишаното упатство бидејќи при честа и ексцесивна употреба кај деца, иако ретко, можни се несакани ефекти во смисла на сериозни невролошки компликации;
- По можна експозиција на убоди од крлежи, направете детаљна проверка на своето тело и на облеката, како и на телото и облеката на вашите децата. Особено внимание посветете им на влакнестите делови од телото, каде што крлежите најчесто се закачуваат, вклучително и главата, вратот и пределот зад ушите, особено кај децата. Крлежите исто често се закачуваат под пазувите, на ципите, под градите кај жените, на стомачните превиткувања и сл);
- Настојувајте да ги контролирате животните за присуство на крлежи и доколку има, соодветно да се елиминираат; и
- Избегнувајте региони каде што се присутни крлежи и делови од годината кога се тие најактивни.
Намалување на ризикот од пренос од животно на човек:
- Носете ракавици и друга заштитна облека додека ракувате со животни или нивни ткива во ендемични области, особено за време на колење;
- Карантин на животните пред да влезат во кланици или рутински да се третираат со пестициди две недели пред колењето.
Намалување на ризикот од пренос од човек на човек:
- Избегнете близок физички контакт со лица заболени од ККХТ;
- Носете ракавици и заштитна опрема кога се грижите за болните луѓе;
- Редовно мијте ги рацете со вода и сапун по активностите за грижа/нега или посетата на болните луѓе.
Извор: Институт за јавно здравје
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2022/08/makfax_logo_350px.jpg)
Македонија
И седмоодделенците ќе имаат учебници од септември, МОН и БРО најдоа преодно решение
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2024/07/MON-BRO.jpeg)
По неколкудневни разговори Министерството за образование и наука и Бирото за развој на образованието изнајдоа решение за непречена реализација на воспитно – образовниот процес за учениците од седмо одделение. Од септември тие ќе можат да ги користат учебниците кои се применуваат досега, со додатни материјали кои ќе бидат изработени од страна на Бирото за теми кои недостасуваат во истите, а предвидено е да се изучуваат годинава. За оваа цел е донесена и одлука за одложување на имплементацијата на Концепцијата за основно образование, во седмо, осмо и деветто одделение, извести МОН.
Предизвикот со генерацијата ученици кои од септември ќе бидат седмо одделение, настана поради тоа што досега не беа изработени нови учебници за нив, согласно новите наставни програми и Концепција. Иако претходното раководство јавно информираше дека сите учебници се изготвени и се печатат, реалноста е дека ниту еден не е испечатен, а најголем дел не се ниту изработени, ниту одобрени.
Министерството за образование и наука изразува благодарност до директорот на Бирото за развој на образованието, Абдулфета Фетаи и до сите кои учествуваа во процесот на изнаоѓање решение и очекува продолжување на добрата соработка во интерес на учениците и нивна квалитетна едукација.
Информираме дека целосно нови учебници за седмо одделение ќе има од учебната 2025-2026 година. Доколку Концепцијата за основно образование која влегува во процес на ревидирање, согласно мислењата на наставниците и другите засегнати чинители во воспитно – образовниот процес, биде изменета и има потреба, ќе бидат изготвени и нови наставни програми и учебници и по други одделенија, велат од МОН.
Македонија
Во тек е исплатата на правата од социјална и детска заштита
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2018/04/denari-pari.jpg)
Министерството за социјална политика, демографија и млади информира дека денеска почна исплатата на правата од социјална, детска и цивилна заштита за јуни 2024 година.
Корисниците на парични права што поседуваат дебитна картичка ќе може да подигнат готовина на банкоматите на банките, да ги користат средствата за безготовински плаќања во продажната мрежа или преку електронско и мобилно банкарство од денеска, 5 јули 2024 година.
Со цел да се избегне метеж пред и во банките при исплата на правата, за корисниците што не користат картички исплатата ќе се спроведе во 2 групи во сите отворени филијали и експозитури на банките во согласност со утврдениот распоред по азбучен ред, според првата буква од презимето, и тоа:
5.7.2024 – А, Б, В, Г, Д, Ѓ, Е, Ж, З, Ѕ, И, Ј, К, Л, Љ;
8.7.2024 – М, Н, Њ, О, П, Р С, Т, Ќ, У, Ф, Х, Ц, Ч, Џ, Ш.
Македонија
„Тие се против реформите затоа што удобно им е да седат во фотелји, да земаат плата и имаат само два процента доверба“, рече Мицкоски за членовите на Судскиот совет
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2024/07/mickoski345.jpg)
„Убава е нивната позиција, секој месец да си земате плата, а да имате два процента доверба кај граѓаните. Таа е најубавата позиција, комфорна, заседнати во дебели кожени фотелји со црвени килими и секој ден да доаѓате на работа, да броите илјадници евра месечна плата, а кај граѓаните да уживате само два процента доверба. И нормално е кога некој сака инвазивно да дејствува, да направи реформа, веднаш од другата страна имаме одбранбен механизам, кој вели, не, не, ние сме против тоа, затоа што реформата што ние ја предвидувавме предвидуваше да нема повеќе удобни фотелји, туку да има одговорност и отчетност за да видиме што е тоа што тие сработиле до сега“, вели претседателот на Владата на Република Северна Македонија одговарајќи на новинарско прашање на денешната прес-конференција.
Премиерот Мицкоски потенцира дека треба да им е срам што сè уште земаат народни пари, а уживаат доверба од само два процентса, наместо и самите да речат дека навистина треба да се променат работите потенцирајќи дека Владата ќе продолжи да нуди решенија и да се промени нешто, односно, како што рече, да не биде како до сега бидејќи поради тоа Македонија се празни.
„И, сега, нормално е дека ќе се појавуваат и таков тип експерти и таков тип луѓе што се дел од тие тела, кои имаат доверба од два процента. Јас би се засрамил да имам два процента доверба. Веднаш ќе ја напуштам работата што ја работам и ќе се занимавам со нешто друго. А оние што повеќето од нив видовме како таму се поставени, наместо да се засрамат и самите да речат дајте навистина нешто да направиме, тие продолжуваат и понатаму да ги трошат народните пари, па дури и уште испраќаат пораки во јавноста и се закануваат. Ние ќе продолжиме да нудиме решенија, ние тоа го знаеме, да нудиме решенија. Ако имаат тие подобри решенија, нека дојдат да разговараме за да смениме нешто, да не биде како до сега. Затоа што ако како до сега, децата ни се иселија, Македонија се испразни“, вели премиерот.
Мицкоски нагласи дека борбата со криминалот и корупцијата, како и владеењето на правото, биле носечки столбови на оваа Влада бидејќи и поради тоа добиле повеќе од 600.000 гласа.
„Ако оставиме ваков тип на функционери, кои уживаат народни пари, а ништо не прават со доверба од два процента, како држава нема да одиме долго. Како држава нема да одиме долго ако не направиме сериозни темелни структурни реформи. Тоа е суштината. А борбата со корупцијата и криминалот и владеењето на правото беа едни од носечките столбови за време на кампањата на оваа Влада за што добивме повеќе од 600.000 гласа“, дециден е премиерот.