Култура
„Зад стоговите сено“ ќе го отвора филмскиот фестивал „Киненова“, награда за особен придонес во филмската уметност за Бранислав Лечиќ

Осмото издание во натпреварувачката програма „МФФ Киненова“ носи осум драгоцени филмски стории на дебитанти и перспективни автори, кои ги рушат стереотипите на воздржаност и одважно и вртоглаво се втурнуваат во вителот на актуелното, горливото, ранливото, убавото, грдото и доброто, одмаздољубивото и рамнодушното, тажното и среќното, она што ни е на дофат и во она што е далеку од нас, во трансцедентното и во суровото реално.
На денешната прес-конференција директорот на фестивалот, Небојша Јовановиќ, ја претстави програмата, која изобилува со филмови што користат и класични и екпсериментални концепти, но „ѓаволот“ е меѓу дијалозите, онаму каде што навистина се случува филмот. Тој го соопшти годинешниот добитник на наградата за особен придонес во филмската уметност, српскиот актер Бранислав Лечиќ, како и филмот што ќе го отвори фестивалот. Станува збор за долгометражниот игран филм „Зад стоговите сено“ (Behind the Haystacks), дебито на грчката режисерка Асимина Проедроу, во кој копродуцент е и македонската куќа „Сектор филм“, кој доби десет награди на годишната церемонија на Грчката филмска академија.
„Киненова“ во својата осма едиција се обидува да ги одржи високо поставените стандарди во однос на програмата бидејќи новите авторски филмски гласови сѐ повеќе се присутни и силно одекнуваат како на филмските фестивали така и во киноприкажувачката мрежа во Европа и пошироко.
„Малку повеќе калкулиравме и ги чекавме да завршат фестивалите во Карлови Вари и во Локарно, фестивали во чии програми се вложува огромен труд, посветеност и доверба во младите и перспективни филмаџии. Така и овој пат го создадовме ова наше осмо патување преку осмото сетило со филмови, кои знаеме дека долго ќе се паметат поради нивната авторска умешност и занаетска сензибилност. Главната селекција ја почнвме да ги градиме почнувајќи со два филма од годинешново Берлинале прикажани во главната и во програмата ‘Панорама’: 20.000 вида пчели на исклучителната Баскијка Естибалиц Уресола Солагурен. Во Берлин 11-годишната талентираната Софија Отеро ја понесе наградата ‘Сребрена мечка’ за актерско остварување. Филм за збунетоста на едно дете, кое само се справува со својот идентитет и прашањата на еден затворен екосистем на матријархат на пчеларки во едно баскиско село. Деликатен, полн со нежност филм. Овој филм годинава е кандидат за ‘Оскар’ на Шпанија, вклучен во 40-те играни филма, кои се во трка за европскиот ‘Оскар’, а нејзиниот краток филм ‘Хорда’ исто така е во конкуренција за најдобар краток филм кандидат за Европската филмска награда, и контроверзниот ‘Феемe’ (‘Женствена’), на двоецот Сем Фриман и Нг Чон Пинг од Велика Британија, осведочени поборници за родовата еднаквост и правата на ЛГБТ-заедницата, со своето деби за прославената драгa кралица и уметница Афродита Бенкс соочена со нејзиниот кошмар и справувањето со него. Филм за кој се бараше карта повеќе на Берлинскиот фестивал, а потоа беше прикажан и во Монтреал, Единбург, Сараево итн. Режисерскиот концепт, иако класично развиен, добива своја моќ над гледачот поради неговите одлични ноќни кадри, третиот филм е филмот ‘Празни мрежи’ (јалови мрежи), дебитантски игран филм на познатиот германско-ирски документарист Бехруз Карамиѕаде, кој со една згусната меланхолија ни ги открива љубовните искри на Амир и Наргес, кои ги развиваат своите идни планови наспроти стереотипите на едно патријахално и затворено општество. Малото рибарско село, упорноста на Амир, грижата на Наргес и неговата мајка и околината, која е корумпирана, отсликани се да ја поседува онаа автентичност на познатиот ирански бран на суровиот и поетскиот реализам во исто време. Филмот ја доби специјалната награда за режија на главното жири во Карлови Вари.
Единствениот македонски филм што ги предизвика нашите сетила и нашето внимание, а е во главната компетициска програма, е филмот „Преекспонирано“ на Елеоноира Венинова, филм што диши со една сценаристичка и режисерска свежина и отвора нови дилеми за секоја атракција, која е незаобиколна за нашето око и тело.
Во рамките на „Киненова“ прикажуваме и 4 играни филма од најновата полска кинематографија селектирани од нас, а понудени како партнерска програма на „Киненова“ и „Вистула ФФ“. Годинава, ќе ни гостува директорката на овој фестивал, Малгорзата Скулска, познатиот режисер, сценарист, кинематографер, мултимедијален ументик Лех Мајевски со неговиот најнов игран филм за Брижит Бардо, прекрасната и актерката во филмот „Опасен господин“, Марта Ојрзинска. Другите два филма се филмот на Јан Холубек, „25 години невиност“, „Случајот на Томек Коменда“, рече Гена Теодосиевска, уметнички директор на фестивалот.
На денешната прес-конференција присуствуваше и режисерката на „Преекспонирано“, Елеонора Венинова.
„Големо задоволство ми е што сме селектирани во официјалната програма на ‘МФФ Киненова’ бидејќи ова ќе биде првиот македонски фестивал на кој имаме официјална селекција за филмот, но и бидејќи во некои од поранешните изданија на фестивалот работев и како претселектор на кратките филмови. Светската премиера на филмот се случи во ноември минатата година во Каиро, а во меѓувреме беше на уште десетина фестивали. Следува учество на фестивал во Женева, Луксембург, и на уште еден фестивал, кој сѐ уште не ја објавил програмата, па не смеам да го споменам“, истакна Венинова, која истакна дека особено ѝ е драго што имаме фестивал што го слави првиот, вториот, па и третиот филм на режисерите затоа што навистина е тешко да се добие место, да се биде селектиран на некој фестивал.
Проекциите на сите филмови ќе се одвиваат во „Синеплекс“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Кoнцерт на отворено со Филхармонија и музиката од филмовите на „Дизни“

„Фантазија“ е насловен овогодишниот традиционален концерт на Македонската филхармонија кој ќе се одржи в петок, на 13 јуни, во Градскиот парк во Скопје, со почеток во 20. 30 часот.
На програмата е музиката од анимирани филмови од продукцијата на „Дизни“, а диригент е Тимоти Редмонд од Велика Британија. Како солисти ќе настапат сопранистката Биљана Јосифов, тенорот Денис Димоски и бас баритонот Иван Наумовски.
„Како што веќе знаете, оваа година на концертот во Парк насловен „Фантазија“ ќе се изведе музика од најубавите анимирани филмови, преку избор на композиции од „Малечката сирена“, „Убавицата и ѕверот“, „Херкулес“, „Покахонтас“, „Аладин“, „Книга од џунглата“, „Снежно кралство“, „Кралот лав“, „Приказна за играчките“… Насловот на концертот е извлечен од истоимениот анимиран филм „Фантазија“ во кој дејстивието се гради на осум класични музички дела во изведба на Филхармонискиот оркестар од Филаделфија под диригентската палка на Леополд Стоковски“, вели Мустафа Имери, директор на Македонската филхармонија.
Што се однесува до програмскиот концепт, тој е наменет за широк круг на публика, музиката од овие филмови е безвременска, како што се и самите филмови со кои израснаа, и се уште растат новите генерации, нагласува Имери.
„Волшебната атмосфера која извира од самиот наратив на приказните уште повеќе се потенцира и преку музиката која сама по себе претставува посебна, независна приказна. Штом ќе ги чуете песните, веднаш знаете за кој филм станува збор – тоа е потврда дека станува збор за музички ремек-дела кои фунционираат и самостојно, како посебни фрагменти кои се врзуваат со овие филмови“, вели Имери.
Музичката изведба ќе биде надополенета и со видео фрагменти од филмовите и со специјално осветлување кое на публиката ќе и понуди уште едно незаборавно доживување под отворено ѕвезедено небо со оркестарот на Македонската филхармонија.
Светот на Дизни е полн со фантазија и фантастична музика, вели диригентот Тимоти Редмонд од Британија.
„Ова е музика која зборува со сите генерации, не враќа во нашето детство. Сите сме ги гледале овие филмови, а сега ќе имаме можност да ја чуеме само музиката, преку феноменалната оркестрација и преку звукот на оркестарот и солистите. Уживаме во целиот проект, секоја композиција буди различни емоции, одлично течат пробите, ќе имаме одличен концерт во петок“, вели Редмонд.
Солистите Биљана Јосифов и Иван Наумовски истакнаа дека ова е уникатна можност да излезат од класичните рамки на оперското пеење и да се претстават пред публиката преку нов израз.
„Ние како оперски пејачи сиот израз, емоции и искуство го оставаме на сцена преку гласот. Песните не се воопшто едноставни за пеење, комплексни се, но во себе имаат една детска игривост кој изнудува насмевки на нашите лица додека пееме“, вели бас баритонот Наумовски.
„Се обидов да внесам и свој препознатлив печат во изведбата на композициите, и некој од нив ќе бидат изведени на оперски начин, малку поинаку од нивната автентична изведба која сме ја слушале во филмовитее“, вели сопранистката Биљана Јосифов.
Со концертот во Градскиот парк на 13 јуни, Македонската филхармонија ќе го заокружи официјалниот дел од оваа концертна сезина.
„По овој концерт, следува гостувањето на Македонската филхармонија во Солун, на 30 јуни, каде заедно со музичарите од Софиската и Солунската филхармонија уште еднаш ќе биде изведен заедничкиот проект – музичко –сценската кантата „Кармина Бурана“ од Карл Орф која премиерно беше изведена во Софија во феврурари, годинава. Се надевам дека ќе можеме да ја повториме оваа нашата заедничка изведба и во Скопје.По концертот во Солун, оркестарот ќе настапи на отворањето на фестивалот „Охридско лето“, на 12 јули со пијанистката Клер Хуангчи и диригентот Едвин Оутвотер од САД“, најави директорот Мустафа Имери.
Култура
Танцови перформанси на Викенд на гордоста Скопје 2025

На 12 јуни во 20:30 часот во МКЦ, Фестивалот за квир-феминистичка култура, уметност и теорија – Викенд на гордоста Скопје 2025, продолжува со својата перформативна и танцова програма, со танцовиот перформанс „Нестабилни другари / Unstable Comrades“ од српскиот кореограф Игор Коруга.
„Делото критички го преиспитува влијанието на капитализмот, патријархатот и другите системи на репресија врз личните и телесните сфери – род, сексуалност, желба, емоции – преку јазикот на современиот танц. Инспириран од квир марксизмот, Коруга ја претвора сцената во простор за флуидно истражување на идентитетот, ранливоста и отпорот како средства за политичка визија. Перформансот се движи низ историски и идеолошки контексти – од социјализмот, преку западниот либерализам во време на Студената војна, до постсоцијалистичка Источна Европа – за да ги анализира начините на кои квир културата и уметничките практики се спротивставувале на догматизмот и нормирањето“, соопштија организаторите.
Авторската екипа зад делото вклучува драматургот Димитрије Коканов, композиторот Владимир Пејковиќ, дизајнерот на светло Борис Буторац и изведувачите Маријана Гавричиук, Тамара Пјевиќ, Георге Александру Плешка, Хунор Џозеф Варга и Јакша Филиповац. Делото е во копродукција на Национален центар за танц Букурешт и Фондацијата Brain Store Project Софија преку Јужноевропски танцови станици (СЕЕДС), АПАП – Феминистички иднини, Грантот за мобилност Culture moves Europe и Институтот Гете; Програмата Креативна Европа на ЕУ; Министерството за култура на Република Србија; Резиденцијалната програма ТанзФабрик Берлин, пр. Резиденцијалната програма Тенерифе ЛАВ.
На 13 јуни во 20:30 часот во МКЦ ќе биде изведено и кореографското соло „Атрас / Atrás“ на Александар Георгиев – Аце, уметнички истражувач и изведувач со интернационално искуство.
„Делото го насочува фокусот кон задниот дел на телото како наративна и естетска основа, преиспитувајќи го неговото отфрлање и невидливост во рамките на западноевропската танцова традиција. Преку деколонијален и антикaпиталистички пристап, перформансот ја разглобува естетиката на заднината и нејзиниот потенцијал за отворање на нови, емотивни и политички читливи перспективи. „Атрас“ истовремено го преиспитува односот меѓу доминантната фронтална културна визија и маргиналните општествени позиции, поставувајќи прашања за срамот, вината и цензурата. Делото се надоврзува на истражувањата од проектите „The Power of S“ и „Echoes of S“, каде што Георгиев се занимава со концепти како „анално тело и политика““, пишува во најавата.
Тимот зад делото вклучува: музика и звук – Цветан Момчилов, светло – Пит Ајрес, графички дизајн – Асирија Алварез, адаптација на слика – Фернандо Монтиел, а продукцијата е на Беатрис Бељо. Проектот е поддржан од бројни уметнички и институционални партнери меѓу кои ЛАВ (Лабораторија за живи уметности), ICC (Имагинативен кореографски центар), Колективот Гараж, Шведскиот комитет за уметнички грантови, Владата на Канарските Острови, Културата ја движи Европа и Министерството за култура на Бугарија.
Последно, на 14 јуни, со почеток во 20:00 часот во КСП Јадро, ќе се одржи перформансот „Растварања / Dissolutions“ на интердисциплинарната уметница Маја Зечо.
Делото се изведува во рамки на Викендот на гордоста Скопје 2025, во партнерство со Фестивалот за феминистичка култура Прво па женско и КСП Јадро. Dissolutions (2022 – во тек) претставува слоевит одговор на лични и колективни искуства од воен конфликт, траума и загуба, користејќи визуелно и звучно преоптоварување за да го истражи телото во состојба на неизвесност. Перформансот ја става публиката во директна средба со симболика поврзана со историјата на женска репресија на Балканот.
Изведбата е дел од отворањето на самостојната изложба на Маја Зечо под наслов „Незгодни иднини / Discomfited Futures“, во кураторство на Џон Блеквуд. Изложбата ќе трае до 26 јуни и ќе биде придружена со каталог.
Култура
Три претстави на петтиот ден на МТФ „Војдан Чернодрински“ – „Парови, „Бура“ и „Ла Макбет“

Три претстави се на програмата на петтиот ден на Меѓународниот театарски фестивал во Прилеп – „Парови“ на Драмски, „Бура“ на Прилепскот театар и независната „Ла Макбет“ на „Хибрид продукција“
На петтиот фестивалски ден следуваат три претстави. Во 19 часот во големата сала на „Марко Цепенков“ ќе игра „Парови“ на Ана Ристоска-Трпеноска, а во режија на Ивана Ангеловска. Играат: Трајанка Илиева-Велиќ, Игор Ангелов, Игор Стојчевски, Јасмина Василева, Димитрија Доксевски, Стефан Вујисиќ, Ивана Павлаковиќ, Лазар Христов, Ања Митиќ и Нина Елзесер.
Во 22.30 часот ќе следува изведбата на „Бура“ на театарот „Војдан Чернодрински“ во режија на Џон Блондел. Играат: Игор Трпчески, Ангела Наумоска, Даниела Иваноска, Димитар Ѓорѓиевски, Наташа Ачански, Александар Тодески, Михајло Миленкоски, Катерина Чакмакоска-Клинческа и Ана Митоска.
Од независната продукција во 20 часот во кафе-бар „Тротоар“, на програмата е „Ла Макбет“ во режија на Шенај Мандак, а во изведба на актерот Хакан Даци.
Покровители на 59. издание на фестивалот се Министерството за култура и туризам и Општина Прилеп.