Економија
Ангеловска-Бежоска: Домашната инфлација и натаму се намалува, но треба да се продолжи со претпазливи политики

„Инфлацијата во домашната економија и натаму забавува кај сите нејзини компоненти и тоа посилно во однос на забавувањето на просечната инфлација во ЕУ, со што и јазот помеѓу стапката на инфлација кај нас и во еврозоната се стесни од 9 п.п. минатата година на околу 2 п.п. Сепак, новото глобално окружување и натаму е придружено од многу предизвици за нашата мала и отворена економија, што наметнува потреба од внимателност на макроекономските политики и спремност за натамошно соодветно приспособување заради ценовната стабилност, што е и предуслов за одржлив раст“, посочи гувернерката на Народната банка, Анита Ангеловска-Бежоска, во своето обраќање на годинашниот „Ерсте инвеститорски појадок“ на банкарите и инвеститорите.
Минатата година светската инфлација се искачи на највисокото ниво во изминатите 25 години, што беше особено изразено кај економиите во развој, кога во најголемиот број од нив инфлацијата достигна двоцифрени стапки. Сето ова придонесе за најкоординираното затегнување на монетарната политика во историјата од страна на 95 % од централните банки, вклучително и од Народната банка. Преку соодветна комбинација од мерки, вклучувајќи интервенции на девизниот пазар, постепено зголемување на основната камата и интервенција кај задолжителната резерва, како и поддршка на монетарните сигнали преку макропрудентните мерки, инфлацијата е намалена за две третини од највисокото ниво во октомври 2022 година од 19,8 % на 6,6 % во октомври 2023 година на годишно ниво. Учеството на стоките и услугите, со раст од над 10 % во инфлацискиот индекс, е намалено на 29 % од речиси 70 % минатата година. Исто така, и кај инфлациските очекувања се забележува стабилизирање.
Гувернерката Ангеловска-Бежоска истакна дека стабилноста на банкарскиот сектор е од суштинско значење за централните банки за да може непречено да ги спроведат потребните политики за закотвување на инфлациските очекувања. За непречено дејствување на централните банки за исполнување на нивниот основен мандат – зачувувањето на ценовната стабилност, се потребни отпорност на банкарскиот и корпоративниот сектор, ефективни макропрудентни мерки, како и квалитетна супервизија. Македонскиот банкарски сектор покажува висок степен на отпорност, со стапка на адекватност на капиталот на највисоко ниво од 2007 година наваму, од 18 %, и добар квалитет на портфолиото со историски најниско учество на нефункционалните кредити, од 2,8 %. Сепак, со оглед на ризиците, и натаму има потреба од внимателност и евентуално преземање дополнителни макропрудентни мерки, со кои би се намалила веројатноста за стрес во финансискиот систем и следствено би се зголемил просторот за дејствување на монетарната политика.
Во својата презентација Ангеловска-Бежоска ги истакна и можните ризици од геоекономската фрагментација, како што е забавувањето на растот, особено за земјите од Западен Балкан, кои трговски и финансиски се многу отворени, а со тоа се и значително подложни на надворешни шокови.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Почнува ESG Adria Самитот: Се гледаме во Тиват!

Во среда, на 9 април, во Порто Монтенегро, во Тиват започнува ESG Adria Самитот – најголемиот регионален настан посветен на темите за одржливост, инвестиции, иновации и економски развој.
Во текот на трите дена на самитот се очекуваат повеќе од 700 учесници, високи претставници, владини функционери, бизнис лидери, носители на одлуки, претприемачи и претставници на меѓународни организации од регионот и светот. Повеќе од 140 светски познати говорници, претставници на над 300 компании и над 60 млади лидери од регионот ќе имаат можност да ги презентираат најдобрите деловни практики и да дискутираат за одржлив развој, иновации и зелена транзиција.
Заменик-претседателот на Владата за економски развој, Ник Гјелошај, по тој повод изјави дека Црна Гора е горда што е домаќин на овој дијалог, затоа што, како што нагласи, „повеќе од кога било досега веруваме дека одржливоста не е само концепт – туку наша реалност, обврска и пат напред“.
Тој порача дека ESG не е список на желби туку оперативна политика, и потсети дека Владата во изминатиот период вложила многу напори во уредување на институционалниот и економскиот систем.
„Кога пред три години го започнавме ESG Adria Самитот, сакавме да отвориме простор за сериозен и конкретен разговор за иднината на регионот. Денес, гледајќи го бројот на учесници, длабочината на темите и квалитетот на дијалогот, сметам дека е јасно оти создадовме нешто што ја надминува класичната форма на конференција“, изјави Билјана Брејтвеит, извршна директорка на Sustineri Partners, организатор на ESG Adria Самитот.
Црна Гора е домаќин на ESG Adria Самитот третa година по ред, а како што истакна Брејтвеит, оваа година учесниците на настанот ќе отворат низа теми – од геополитичката ситуација и нејзиното влијание врз регионот, правната сигурност како клуч за економски просперитет и привлекување странски инвестиции, енергетската транзиција, па сè до вештачката интелигенција и иднината на трудот, одржливиот туризам и, секако, улогата на младите во трансформацијата на регионот.
„Како водечка дестинација на Јадранот, нашата цел е да бидеме предводници во интеграцијата на ESG практиките. Преку оваа конференција сакаме да ги собереме нашите партнери, закупци и клиенти, со цел заеднички да размениме знаења и искуства и дополнително да го унапредиме нашиот пристап кон одржливо работење. ESG повеќе не е само иднина – тој е сегашност и обврска. Нашата улога е да предничиме во одговорно управување со ресурсите и зачувување на природната и општествената средина“, изјави Предраг Лековиќ, директор за односи со влада и управување со имот во Порто Монтенегро.
„Universal Capital Bank со гордост го поддржува ESG Adria Самитот, затоа што веруваме дека одржливоста, одговорното работење и зелената транзиција се клучни за иднината на економијата. Како финансиска институција, свесни сме за нашата улога во обликувањето на одржливо општество и сметаме дека е наша одговорност да бидеме дел од таа промена. Дополнително, Црна Гора како домаќин на самитот испраќа силна порака до инвеститорите за нејзината посветеност на одржливиот развој. Тоа отвора нови можности за развој на пазарот, привлекување инвестиции и зајакнување на економијата“, изјави Милош Павловиќ, претседател на Управниот одбор на Universal Capital Bank, платинумски партнер на ESG Adria Самитот.
ESG Adria Самитот, кој ќе се одржи од 9 до 11 април во Тиват, е организиран од страна на Sustineri Partners и Порто Монтенегро, во партнерство со Владата на Црна Гора и под покровителство на Претседателот на Црна Гора.
ПР
Економија
РКЕ потпиша меморандум за соработка со Регулаторната агенција за енергетика на Црна Гора: Градењето професионални капацитети е приоритет за нас

Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) и Регулаторната агенција за енергетика и водни услуги на Црна Гора (REGAGEN) потпишаа Меморандум за соработка. Методологиите за утврдување на тарифи за електрична енергија и водни услуги, заштита на потрошувачите како и институционалниот развој низ призма на градење на професионални капацитети се дел од интересот на кој се фокусира регулаторната соработка.
„Градењето на професионални капацитети е приоритет за нас регулаторите. Формирањето на цени се чини како едноставен процес, но во суштина бара исклучителна експертиза не само од технички аспект туку и од економски и правен. Цените што ги носиме треба да обезбедат сигурна, стабилна и непречена испорака на енергенси / односно снабдување со вода, но во исто време цената треба да биде прифатлива за потрошувачите, воедно да ги заштити и ранливите категории. За да се реализира успешно овој комплексен процес неопходно е континуирана надоградба и едукација на вработените – и тоа е единствениот правилен пат како се градат професионални регулаторни капацитети“, изјави Марко Бислимоски, претседател на РКЕ.
Регулаторната работилницата е втора по ред која се одржува помеѓу РКЕ и РЕГАГЕН
„Потпишувањето на меморандумот со РКЕ е формализирање на нашата долгогодишна соработка. Пандемијата и енергетската криза ни покажаа дека сите заедно – земјите од регионот се соочуваме со исти предизвици. Синхронизираниот пристап во делувањето се наметна како природен чекор посебно во турбулентно време. Размената на искуства не е само декларативна заложба, има практично влијание во креирање на решенија кои се предуслов за сигурна, стабилна и непречена испорака на електрична енергија и вода“, изјави Бранислав Прелевич, претседател на одборот на РЕГАГЕН.
Претходно, РКЕ потпиша Меморандум за соработка во областите: енергија, вода и отпад и со Грчката регулаторна комисија за енергија, вода и управување со отпад (RAAEY).
Економија
Владата: Обезбедени 550 милиони денари за раст на платите во здравството

Од државниот буџет се обезбедени 550 милиони денари за раст на платите во здравството, соопшти Владата.
За само 6 месеци, велат од таму, здравствените работници, медицински сестри, технички и административен персонал добија второ покачување од 5 проценти, со што платата на докторите е зголемена за 4.815 денари, додека на медицинските сестри за 6.200 денари.
„Дополнително, со Буџетот се издвојуваат околу 4.5 милијарди денари за зголемување на капитациониот бод за матичните доктори од општа медицина и гинекологија од 75 на 100 денари или зголемување од 33 проценти, додека за стоматологија од 61 на 75 денари односно зголемување од 23 проценти. Со ова покажуваме дека никој не е заборавен и изоставен, напротив максимално се трудиме за унапредување и поддршка на здравствениот систем и поттикнување на мотивацијата на матичните лекари“, соопштија од Владата.
Наша цел, додаваат од таму, е до крајот на мандатот, платите во здравството да се покачат за 50 проценти.