Култура
Концерт на Филхармонијата посветен на 60 години Музичка младина на Македонија
Оркестарот на Македонска филхармонија, овој четврток, со почеток во 20 часот, ќе го изведе концертот со наслов „Извор“, посветен на 60 години Музичка младина на Македонија. Диригент е Борјан Цанев, а како солисти ќе настапат младите инструменталисти Магдалена Дрмач – виолончело, Леонардо Димоски – виолина и Гоце Златев – пијано. На програмата се „Водич низ оркестарот за млади“ од Бенџамин Бритн, Симфониски варијации за виолончело и оркестар од Леон Боелман, Капричо-Етида во форма на валс од Сен-Санс и „Рапсодија на тема од Паганини“ од Сергеј Рахманинов.
Бенџамин Бритн е англиски композитор, диригент, виолист и пијанист. Се смета за еден од најзначајните британски композитори по Хенри Персл. Едно од најпознатите дела на Бритн е „Водич низ оркестарот за млади“, во кое на интересен и оригинален начин ги прикажува инструментите и инструменталните групи во оркестарот. Делото е создадено како музичка подлога за детскиот едукативен документарен филм „Инструменти во оркестарот“. Бритн замислил два начина на изведба на оваа композиција: во едната верзија постои наратор (може да биде и диригентот), кој меѓу варијациите ги најавува инструментите и кажува збор-два за нив, а во втората верзија, која почесто се изведува, композициите се свират без наратор.
Леон Боелман е француски оргулист и композитор од ерата на романтизмот, кој напишал повеќе од 160 дела за време на својот краток живот (починал на 35 години). Студирал музика на École de Musique Religieuse et Classique, истото училиште каде што учел и Габриел Форе. Најпознати дела на Боелман се „Готска суита“ и Симфониски варијации за виолончело и оркестар. По оргулите, виолончелото му бил втор омилен инструмент на Боелман. Симфониските варијации за виолончело и оркестар напишани во 1892 година, иако се кратки и траат само 11 минути, богати се со лиризам и контраст, а од изведувачот бараат виртуозност и деликатна интерпретација.
Камиј Сен-Санс е француски оргулист, диригент и композитор. Почнал да стекнува популарност уште како дете на 11 години бидејќи со леснотија свирел комплексни пијанистички дела, кои не биле едноставни ниту за етаблираните пијанисти. Напишал многу композиции во разни музички форми, но најомилена му била симфониската поема. Напишал 12 опери, меѓу „Самсон и Далила“, една од најизведуваните на светските оперски сцени. Оригинално напишана како Етида за пијано, Капричо – Етида во форма на Валс, опус 52, број 6, била транскрибирана и аранжирана за виолина и пијано од големиот виолинист Ежен Исаи. Како што сугерира продолжениот наслов, делото е напишано во тричетвртински такт и претставува композиција во која солистот ги презентира своите изведувачки капацитети. Ова дело му дава неограничена можност на солистот да ги покаже своите музички и технички вештини.
Еден од најголемите руски композитори Сергеј Рахманинов (1873 – 1943) се смета и за најголем пијанист на 20 век бидејќи поседувал истакнато чувство за ритам и легендарни технички можности. На пример, неговите долги прсти покривале 13 интервали на клавијатурата. Затоа и неговите дела за пијано играат голема улога во класичната музика, со оглед на огромната посветеност на Рахманинов да ја развие пијанистичката техника на повисоко ниво. Создал четири клавирски концерти, но и три симфонии, три опери, клавирски сонати, 24 прелудиуми, хорски дела… Во периодот помеѓу двете војни Рахманинов напишал мал број дела и најзначајна од тој период е токму Рапсодијата на тема на Паганини. Всушност, соемиграцијата во САД (Рахманинов ја напуштил Русија засекогаш, како и многу други руски уметници), тој ќе стане сè помеланхоличен, свесен дека нема да се врати во својата татковина и биографиите го опишуваат како најтажниот човек што некогаш го познавале. Тоа се чувствува и во Рапсодијата што ја напишал во Швајцарија (1934). Рапсодијата поседува интегрирана структура, а најпопуларна е 18-тата бавна варијација втемелена на инверзија на мелодијата на темата на Паганини, која е користена и во неколку филмски остварувања, меѓу кои и во „Ронин“, „Сабрина“ или Somewhere in Time…
Леонардо Димоски е роден 2004 година во Битола. Музичкото образование го почнува на 6-годишна возраст во Прилеп, во ООМУ „Ордан Михајлоски-Оцка“, во класата на проф. Оливера Гемту, и ментор проф. Ванчо Стоилков. Од јануари 2017 година работи под менторство на м-р проф. Сихана Бадивуку. Во 2023 почнува да студира во Виена со проф. Павел Верников и проф. Кристина Шуклар. Учесник и добитник е на многубројни награди на државни и меѓународни натпревари. Учествувал на „Виолин фест“ – Скопје во 2016, 2017, 2018, 2019 и во 2023 година. Настапувал во Македонија, Австрија, Србија, Италија… Учесник е на третата меѓународна конференција „Образование преку граници“ – Битола и на новогодишните хуманитарни концерти на Педагошкиот факултет во Битола. Посетувал семинар по виолина кај доц. м-р Михаило Куфојанакис, проф. Пол Рочек (Австрија), Теди Папаврами (Швајцарија), м-р Владимир Марковиќ (Србија), проф. Рони Шпигел (Швајцарија), проф. Кирил Трусов (Германија), проф. Дмитри Берлински (Русија), проф. Ана Морголетс (Русија), проф. Павел Верников (Украина), проф. Светлана Макарова (Русија).
Магдалена Дрмач е родена 2006 година. На осумгодишна возраст почнува да свири виолончело во Основното музичко училиште – ДМБУЦ „Илија Николовски-Луј“ – Скопје, во класата на професорката Александра Јаневска. Во периодот од 2015 до 2023 година учествува на многу натпревари, каде што освојува многу први награди. Повеќето од нив се со меѓународен, државен и регионален карактер. Натпреварите се одржале во Република Македонија, Србија, Бугарија, Хрватска, Русија и САД. Во 2021 година е лауреат на фестивалот „Отворена Европа“ во Москва. Истата година настапува со Македонската филхармонија, а во 2022 година повторно е избрана и настапува со Македонската филхармонија. Во 2022 година ѝ е доделена наградата за најдобар ученик на гудачкиот оддел во ДМБУЦ „Илија Николовски-Луј“. Магдалена е лауреат на фестивалот „Полихимнија“ во 2023 година. Настапува и во Рим, Италија, како дел од државната делегација во чест на празникот Св. Кирил и Методиј. Присуствува на многу мастер-часови со врвни професори, како: Стефан Попов (Обединето Кралство); Гал Фаганел (Словенија); Вида Вујиќ (Австрија); Ерих Оскар Хутер (Австрија); Атанас Крастев (Бугарија); Милутин Младеновиќ (Србија); Александар Кузмановски (Словенија); Милитијадис Касарос (Грција). Била дел од Камерниот оркестар на МММ, „Саша Николовски-Ѓумар“, и „Нонет +“, „Ајга“, како и од проектот Musica un Ponte tra i Popoli во Форли, Италија, 2022 година. Магдалена е водечки челист во симфонискиот и камерниот училиштен оркестар.
Гоце Златев е роден 2006 година. Основното музичко образование го започнува во Штип на осумгодишна возраст во класата на проф. Гоце Костадинов, а од 2017 година учи во Скопје во ДМБУЦ „Илија Николовски-Луј“ во класата на проф. д-р Славица Мицовска- Смилевска. Сега е ученик во четврта година – Инструментален отсек – пијано специјал. Во текот на своето музичко образование учествува на повеќе државни и меѓународни натпревари и добитник е на многу награди, меѓу кои прво место во Словенија; награда „Најголем виртуоз“ во Бугарија; второ место на натпреварот „Шопен“ во Малезија и др. Настапувал со оркестарот „Видин Симфониета“, под диригентство на маестро Петер Димитров во Софија, Бугарија; во 2019 година настапува на два концерта во Париз, Франција; во 2021 и во 2022 година настапува со Македонска филхармонија, под диригентство на Сашо Татарчевски и Дијана Илковска-Имери. Во 2019 година на 13- годишна возраст го одржува првиот солистички рецитал во Скопје, по кој следат девет солистички рецитали од кои три во Скопје, Штип, Велес, Битола, Струмица, Гевгелија и рецитал во Рим. Во текот на школувањето, својата наобразба ја надоградува во соработка со еминентни професори: М. Ѓошевска, С. Трпчески, Ж. Захариева (Бугарија), С. Гаџиев (Словенија, Италија), Шантал Стилиани (Франција), Туту Ајдиноглу, Бертран Жиро (Франција) и други.
Борјан Цанев дипломира на Факултетот за музичка уметност во Скопје, а магистрира на Државната музичка академија во Софија, Бугарија. Од 1999 година е редовен диригент на Македонската филхармонија, а во 2001 година специјализира на Кралскиот музички колеџ во Лондон, Велика Британија. Посетува мајсторски курсеви и пракса кај диригентите сер Сајмон Ратл, Даниеле Гати и Јанош Фурст, а подоцна му асистира на сер Колин Дејвис во Моцартовата опера „Дон Џовани“ во продукција на Кралската оперска школа. Добитник е на наградата „Аугуст Ман“ за најдобар диригент на Кралскиот музички колеџ, а настапува и со Лондонскиот симфониски оркестар во рамките на мајсторскиот курс на сер Колин Дејвис. Од 1999 година до денес Цанев остварува многубројни концерти со Камерниот оркестар на Македонската филхармонија во Македонија и странство (Рим, Париз, Истанбул, Прага, турнеја во Полска и др.). Во меѓувреме е и главен диригент на камерниот оркестар „Скопски солисти“. Неговото успешно деби со Софиската филхармонија во 2004 година му носи низа концерти со најреномираниот бугарски симфониски оркестар, а од 2006 година е назначен за редовен гостин диригент на овој оркестар. Диригира и со ансамблот на Македонската опера и Балет, каде што ја поставува премиерата на Моцартовата опера „Волшебната флејта“. Покрај овие ансамбли, Цанев настапува и со други симфониски и камерни оркестри, меѓу кои: симфонискиот оркестар „Станислав Бинички“ – Белград, „Симфониета“ – Софија, „Синфониета“ при Кралскиот музички колеџ – Лондон, Симфонискиот оркестар при ДМА „Панчо Владигеров“ – Софија, Симфонискиот оркестар при ФМУ – Скопје, Камерниот оркестар на Музичката младина на Македонија, ансамблот за современа музика „Алеа“, Задарскиот камерен оркестар и др. Учествува на голем број реномирани фестивали во земјата и странство соработувајќи со реномирани солисти, како Дејвид Герет, Јоханес Мозер, Иља Гринголтс, Раби Абу Калил, Моника Лесковар, Гзавие Филипс, Кристиан Фрон, Питер Лукаш-Граф, Бранимир Слокар, Серџо Тиемпо, Благој Нацоски, Ана Дурловски, Ана и Олег Кондратенко и др.
Борјан Цанев има остварено гостувања во Англија, Италија, Франција, Хрватска, Србија, Бугарија, Турција, Чешка, Полска, а воедно има направено и трајни снимки за Македонската радио-телевизија, Бугарското национално радио и F.A.M.E’S – Macedonia.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Музичкиот ансамбл во Република Северна Македонија – Тетово добива простории за работа на трајно користење
Владата на Република Северна Македонија донесе Одлука со којашто на Националната установа Музички ансамбл во Република Северна Македонија – Тетово, му се даваат на трајно користење, без надомест, простории кои се наоѓаат на улица „Тетово” б.б, Тетово, сопственост на Република Северна Македонија.
Задолжение да се реши просторното сместување на Н.У. Галерија Гостивар, формирана со одлука на Владата
Во врска со сместувањето на Н.У. Галерија Гостивар, формирана со одлука на Владата на Република Северна Македонија, по насока на претседателот на Владата, задолжено е Министерството за култура да ја разгледа постојната документација, испратена од Н.У. Галерија Гостивар до Владата и да излезе со предлог решение во врска со нејзиното трајно сместување.
Култура
Заокружена серијата мурали што го отворија 19. издание на АКТО-фестивалот за современи уметности
Серијата мурали во државата – акцијата со која и официјално се отвори најновото 19-то издание на АКТО-фестивалот за современи уметности, во организација на здружението Факултет на работи што не се учат – ФРУ од Скопје, е заокружена со последните два мурала во Кичево и Скопје.
Во центарот на кичевската чаршија, на Националната установа Центар за култура „Кочо Рацин“, на надворешната и на предната фасада е реализиран мурал од уметницата Ивана Самандова, во соработка со уметниците Александар Џинго и Методиј Исков. Идејата зад муралот е да поттикне размислување за потребата за соработување меѓу луѓето, особено во полето на уметничките и креативните контексти/дејности.
Во соработка со ФРУ – Скопје идејата за овој мурал е делумно инспирирана од релјефот на Јордан Грабулоски, македонски академски вајар и уметник, кој го има изработено на спомен-костурницата во Кичево. Од истиот тој релјеф композициски се презема инспирацијата да се преобрази во еден поинаков контекст преку кој се нагласува хармонична соработка помеѓу луѓето (во сооднос со самата порака), но и ја доловува функцијата на домот на култура – како простор каде што се негуваат културата и уметноста иницирани од индивидуалци и групи. Кога заедно би создавале и негувале услови во кои сите би се чувствувале поддржани едни меѓу други, преку заедничката соработка би се развила и здрава потреба за творештво во заедница во која едни со други, меѓугенерациски, си помагаме и го потхрануваме нашиот заеднички и индивидуален развој.
Муралот, кој се реализира во март во Скопје, на зградата што се наоѓа на булеварот Митрополит Теодосиј Гологанов, побуди позитивни чувства и кај соседните згради, така што резултира со уште една иницијатива за реализација на мурал како вид завршно заокружување на целиот проект и подарок кон станарите. Поткрепени со ентузијазмот на станарите во зградата и поддршка од ФРУ, уметницата Ивана Самандова во соработка со Ана Трајковска и Доротеј Нешовски реализира мурал на зградата бр. 37. На овој мурал е поставен цитат од Бертхолт Брехт, кој вели: „Наместо само да бидете слободни, создадете услови што ги ослободуваат сите!“ Со овој мурал фокусот е пренасочен на визуелни елементи со деца како симболика на реална слобода, особено во аспекти на однесување, изразување и размислување.
Преземајќи го извадокот од песната за солидарност од авторот Бертхолт Брехт, идејата е да се воспостави траен повик дека со поддршката, разбирањето и постапките на заедницата може да се создадат иницијативи и услови што ја ослободуваат истата заедница од повеќето форми на опресија и рестрикција водејќи кон поздрава и поволна состојба на живеење критикувајќи го строгиот и наметнат индивидуализам.
Серијата мурали (во Скопје, Прилеп и во Кичево), од кои два се во соработка со две јавни културни институции и уште два со две заедници по нивно барање, се темелат на концептите за солидарност, правдина, соработка и слобода, со надеж дека долго време ќе останат визуелен потсетник за неопходноста на борбата за да дојдеме до нив – со силата на заедништвото.
Култура
Самостојна изложба на Камуран Горанци, „Код 4“
Самостојната изложба на Камуран Горанци во објектот Чифте амам ќе биде отворена на 9. 5. 2024 година во 19 часот. Ќе бидат изложени 22 дела изработени во техниката акрилик на платно, кои се работени во периодот од 2020 до 2024 година.
Сликите имаат техничка еволуција од неговите претходни изложби, како што се „Код 1“ во Келн, Германија, „Код 2“ во Галеријата на Тирана во Албанија и „Код 3“ во Галеријата на Скадар во Албанија, како и оваа самостојно конципирана „Код 4“ во Националната галерија на Република Северна Македонија обележан со софистицираност на изразните средства и обид за филозофирање.
Овој уметнички настан се одржува во центарот на Скопје, каде што ги гледаме традицијата и современата комуникација, една многу важна улога во контекст на неговата креативна индивидуалност.
Во повеќето случаи сликата е граматичка анализа, композиција, а во исто време дезинтеграција на оние алатки што историски му биле доверени на уметникот да се манифестира таму каде што креативното и животното искуство континуирано се негувале низ годините и страсно го чувале и сакале хроматското богатство.
Боите во овие композиции се пастуозни, камени, расфрлени овде-онде, што означуваат експресивна состојба. Така, во овие случаи се претставени некои апстрактни експресионистички слики, иако со рамнотежа на топлина и студ, светло и темно, придружени со чудни форми и голи бои. Во овие слики од периферијата на сферата на боите се преминува на површината, каде што техниката на реализација изгледа важна. Тие се реализираат со максимум изразни средства, цртежот оди до границите на небитието за да се нагласи присуството на вредноста на убавината во една средина во која владее хаос и динамизам.
Сите слики во оваа свечена пригода се разработени врз чувствителноста и хармонијата, кои сега се присутни и кодирани од уметничкиот аспект, конечно фиксирајќи ја неговата реалност, слики и емоции во структурите на неговите соништа. Тој комуницира со љубов во универзална слика, која се наоѓа далеку од нашето постоење, како нешто пооддалечено од непознатото до познатото, на фигуративен, едноставен и ветувачки начин.
Да се замрзнат во нив суптилните односи меѓу боите, во специфичен израз, следејќи ја побарувачката за нови, поатрактивни слики за да се интервенира во невидливиот свет, кој секогаш е проследен со граница, а кои се појавуваат како конечни експлозии на вртоглав просторот, но не како оние на универзумот. Она што те привлекува во композициската конструкција е несомнено справувањето со логичките формации.
Преку него се создаваат монументални композиции, каде што деталите и најголемите мерки се решаваат со намалување и зголемување на колористичките траги за да се видат понатамошни специфични третмани во нивните рекомпозиции.
Зени Балажи, куратор