Свет
Баскијците организираа голем протест, сакаат поголема автономија: Ова е историја!

Околу 28.000 демонстранти излегоа на улиците на Билбао, баскиски град во северна Шпанија, барајќи статус на „нација“ за Баскија. Протестот беше организиран од партијата ЕХ Билду, која се залага за независност на автономната покраина со 2,2 милиони жители, една недела откако шпанскиот премиер Педро Санчез и вети на Баскија поголема автономија. „Ние сме нација“, гласеше транспарентот на чело на колоната од луѓе кои веат зелено-бело-црвени баскиски знамиња.
По изборите пред четири месеци, социјалистот Санчез во четвртокот освои нов четиригодишен мандат, бидејќи неговата малцинска левичарска коалициска влада беше поддржана од ЕХ Билду и Баскиската националистичка партија (ПНВ).
За возврат, тој вети дека ќе и даде статус на „нација“ на Баскија, на што поборниците за независност инсистираат со децении, и побара од Брисел да ги направи баскискиот, каталонскиот и галицискиот официјални јазици на Европската унија. „Мандатот на новата влада ќе биде обележан со дебата за мултинационалноста и националното признавање на Баскија, како и на другите народи во државата Шпанија“, изјави Аналдо Отеги, лидер на ЕХ Билду.
„Ова е историски момент… Во прашање е импулсот што го охрабруваме со децении народите (во Шпанија) да бидат слободни и еднакви“, додаде тој.
Овој политичар беше поврзан со поранешната баскиска вооружена сепаратистичка група ЕТА, која од 1959 до 2011 година се обидуваше да ја воспостави Баскија на северот на Шпанија и југоисточниот дел на Франција преку бомбашки напади и вооружени напади.
Договорот што Санчез го направи минатата недела со застапниците за независност во Баскија и Каталонија, на кои им беше ветен закон за амнестија за организирање на забранет референдум за независност во 2017 година, предизвика револт кај десницата на Шпанија.
Во Мадрид во саботата, 170.000 демонстранти се собраа под слоганот „Не во мое име“, обвинувајќи го Санчез за предавство. Вечерта дел од демонстрантите, шеснаесетти ден по ред, дојдоа пред седиштето на неговата социјалистичка партија, каде се судрија со полицијата, која ја чува зградата зад железните огради.
Шпанската десничарска партија Вокс, трета по големина во парламентот, повика на продолжување на протестите во наредните денови. Нејзиниот лидер Сантијаго Абаскал од плоштадот во Мадрид изјави дека Санчез спроведува „државен удар“.
Шпанската социјалистичка работничка партија (ПСОЕ) на Санчез и помалиот левичарски партнер на коалицијата Сумар имаат 152 членови во 350-члениот парламент. За да ги добијат потребните 176 гласа, тие ќе се потпрат на поддршката на сепаратистичките партии на Баскија, Каталонија и Галиција.
Тие три автономни провинции имаат своја влада, парламент и полиција од 1978 година, а нивните официјални јазици се кастилјанскиот и шпанскиот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Турист почина кај Неа Врасна, бил извлечен од морето

61-годишен државјанин на Србија трагично почина во морската област Неа Врасна во близина на Солун.
Мажот бил извлечен во бесознание од морето денес напладне. Според соопштението на крајбрежната стража, тимот за итни случаи на ЕКАБ веднаш му укажал прва помош, но без успех, по што телото било префрлено во Здравствениот центар Неа Мадита.
Прелиминарната истрага ја води Вториот оддел на пристаништето Ставрос на пристанишната управа на Јерисос, кој нареди обдукција за да се утврди точната причина за смртта, пренесува „Прототема“.
Регион
(Видео) Пожарникарите во Црна Гора плачат од среќа – дождот ги изгасна големите пожари кои беснееја со денови

Ситуацијата во Црна Гора се смири по неколку дена катастрофални шумски пожари!
Силен дожд со поројни врнежи зафати многу подрачја и им помогна на пожарникарите. Речиси насекаде во Пипери падна дожд, освен на Риека Пиперска, каде што остана единственото активно жариште кое и понатаму се шири кон Дромири и Купини и уште подалеку во правец на Трмањ и Платија. Таму сè уште е суво.
Од Службата за заштита и спасување на главниот град прогласија победа над пожарите околу Подгорица.
– Заедно успеавме – наведоа од Службата за заштита и спасување.
Истовремено им се заблагодарија на сите граѓани, претпријатија, служби, војската и колегите пожарникари од цела Црна Гора, но и од странство.
– Ви благодариме за несебичноста, за секоја капка пот, за солзите и тагата, за грижата, поддршката и надежта. Благодариме за насмевката што ни ја упативте кога се гледавме очи в очи на теренот, за мавтањето додека поминувавме по патот, за сè што споделивте со нас во овие тешки денови. Вашата поддршка беше нашата сила да издржиме и да ја победиме огнената стихија – соопштија од Службата.
Се огласи и потпретседателот на Собранието на главниот град, Драгутин Вучиниќ.
– Пиперски Бротњик во овој момент е без оган! Благодарност до сите што учествуваа во гаснењето на пожарите во Пипери и низ цела Црна Гора. Голем поздрав од Поток – Пипери! Хеликоптерот си замина во база. Со среќа! Крај – рече Вучиниќ.
Како што соопштија од Пожарникарската служба Никшиќ, дождот што денеска падна и кој сè уште врне на некои места, ги изгасна активните пожари во местата Пиштете, Дубрава и Дуга. Остана само пожарот во Петровиќи, кој е активен во текот на целиот ден, но не ја загрозува имотната состојба, односно куќите, бидејќи се прошири високо во планината, јавува РТЦГ. Според последните информации од теренот, дожд почнал да паѓа и во Петровиќи, па пожарникарите се надеваат дека и тој пожар ќе биде изгаснат.
– Се разбира, ќе ја следиме состојбата во текот на ноќта, за да видиме како стојат работите – соопштија пожарникарите.
Најмногу се израдуваа пожарникарите, кои од среќа заплакаа.
Во текот на ноќта Црна Гора ќе ја зафати уште еден дождовен бран со порој и грмежи.
Засега не е познато до кога ќе останат екипите од странство.
Да потсетиме, изминатите денови голем број луѓе учествуваа во гаснењето на пожарите, а на помош пристигнаа и авиони. Ситуацијата беше најкритична на подрачјето на Подгорица, Никшиќ, Бјело Поље, Чањ, Будва…
Свет
Зеленски: Украинскиот Устав не допушта тргување со територии

Украинскиот претседател Володимир Зеленски денес во Брисел им упати низа клучни пораки на европските лидери, зборувајќи за трансатлантското единство, мировните напори, територијалните прашања, безбедносните гаранции и пристапувањето на Украина во Европската Унија.
„Клучно е Европа да остане обединета како што беше во 2022 година. Тоа силно единство е неопходно за да се постигне вистински мир“, рече Зеленски.
Тој нагласи дека убиствата мора да престанат: „Путин има многу барања, но не ги знаеме сите. Ако навистина има толку многу колку што слушнавме, ќе биде потребно време да се разгледаат сите. Тоа не може да се направи под закана со оружје.“
Тој повика на прекин на огнот и што е можно поскоро да се работи на конечен договор: „Ќе разговараме за ова во Вашингтон. Путин не сака да го запре убивањето. Но, тој мора да го стори тоа.“
Зеленски истакна дека вистинските преговори бараат вистински темели: „Ова значи дека можат да започнат таму каде што е сега линијата на фронтот. Контактната линија е најдобрата основа за разговори. Европејците го поддржуваат тоа и ние сме благодарни на сите.“
Зборувајќи за територијалното прашање, Зеленски беше јасен: „Уставот на Украина го оневозможува откажувањето од територија или нејзината размена за нешто друго. Ова е прашање за кое можат да разговараат само лидерите на Украина и Русија, во трилатерален формат – Украина, САД, Русија.“
Тој додаде дека засега нема индикации дека Русија се согласува со таков формат и дека во случај на одбивање, ќе мора да следат нови санкции.
Зборувајќи за безбедносните гаранции, Зеленски ја поздрави подготвеноста на Америка да соработува со Европа:
„Тоа е значајна промена. Но, засега нема детали за тоа како ќе изгледа – каква ќе биде улогата на Америка, што ќе може да направи ЕУ.“
„Ни требаат гаранции што ќе функционираат во пракса, како Член 5 од НАТО“, рече Зеленски.
Украинскиот претседател додаде дека го смета пристапувањето на Украина во ЕУ за дел од безбедносните гаранции: „Претседателот Трамп рече дека САД и Путин го гледаат тоа подеднакво. Затоа разговаравме за преговорите за пристапување во ЕУ.“
Зеленски нагласи дека не смее да има одвојување на Украина и Молдавија: „Тоа би бил многу лош потег. Доколку се случи таква поделба, тоа би значело дека Европа е поделена во однос на Украина и дека нема унифицирана и силна позиција за гаранциите. Многумина во Европа гледаат дека поделбата само ќе ја влоши ситуацијата.“
Зеленски зборуваше и за помагањето на децата: „Разговаравме за поддршка на украинските деца во училиштата. Нашата програма за училишен оброк им овозможува на децата од секое семејство во војна да добијат барем еден топол оброк. Учебната година е пред почеток и ја замолив Урсула да ни помогне да ја подобриме таа програма.“
Конечно, тој се осврна на санкциите против Русија: „Благодарен сум за 18-тиот пакет санкции. Мора да го подготвиме 19-тиот за Русија да разбере дека сме сериозни. Ни е јасно дека стратешката насока на Русија е антиевропска и затоа мора да продолжиме да го ограничуваме нејзиниот потенцијал.“