Свет
(Видео) Оваа година е најтоплата во историјата: „Следната може да биде уште полоша“

Еден месец до крајот на годината познато е дека во 2023 година светот ќе достигне глобално затоплување од речиси 1,4 Целзиусов степен над прединдустриските нивоа, објави Светската метеоролошка организација (СМО). Привремениот извештај на СМО за состојбата на глобалната клима потврдува дека 2023 година ќе биде најтоплата година досега, со голема разлика во споредба со претходната најтопла година.
Во 2016 година светот беше околу 1,2 Целзиусов степен над просекот од прединдустрискиот период.
Светските лидери денеска се состанаа во Дубаи на годишниот самит на ОН за климата – COP28.
„Нивото на стакленички гасови е на рекордно високо ниво. Глобалните температури се на рекордно високо ниво. Растот на нивото на морето е на рекордно високо ниво. Мразот на Антарктикот е на рекордно ниско ниво“, изјави генералниот секретар на СМО, Петери Таалас.
Резултатите од извештајот, сепак, не значат дека светот ќе го надмине долгорочниот праг на затоплување од 1,5 Целзиусов степен, што според научниците е горната граница за избегнување катастрофални климатски промени според Парискиот договор од 2015. За такво сценарио, нивото на затоплување ќе треба да се одржува подолго време.
Оваа година морскиот мраз на Антарктикот го достигна најнискиот регистриран зимски максимален обем. Тој беше за околу 1 милион квадратни километри помал од претходната рекордна година. Глечерите во Швајцарија изгубија речиси 10 отсто од преостанатиот волумен во изминатите две години, се вели во извештајот, а шумските пожари изгореа рекордна површина во Канада, која сочинува околу 5 отсто од шумската површина на Земјата.
Климатските промени, поттикнати од согорувањето на фосилните горива, во комбинација со појавата на природниот феномен Ел Нино во источниот дел на Пацификот, влијаеја на споменатите рекорди. Следната година би можела да биде полоша, велат научниците, бидејќи влијанието на Ел Нино, најверојатно, ќе го достигне врвот оваа зима и ќе доведе до повисоки температури во 2024 година.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Трамп ќе одржи виртуелен состанок со европските лидери и Зеленски

Претседателот на САД, Доналд Трамп, и потпретседателот Џ.Д. Венс денес ќе учествуваат на виртуелен состанок со украинскиот претседател Володимир Зеленски и европските лидери, објави ABC News, повикувајќи се на двајца американски претставници.
Според „Ројтерс“, европските лидери прво ќе одржат видеоконференција меѓусебно за да ги координираат своите ставови пред да разговараат со Трамп за претстојните преговори во Белата куќа со рускиот претседател Владимир Путин.
Портпаролот на германската влада изјави дека Зеленски и претставниците на ЕУ и НАТО ќе се приклучат на виртуелен состанок што ќе се одржи денес во 14 часот, на кој ќе учествуваат лидерите на Германија, Финска, Франција, Велика Британија, Италија и Полска.
Дневниот ред вклучува стратегии за зголемување на притисокот врз Русија, редоследот на чекорите во евентуалниот мировен процес, иднината на териториите окупирани од Русија и безбедносните гаранции за Украина.
Потоа, во 15 часот по средноевропско време, европските лидери ќе одржат видеоконференција со претседателот Трамп и потпретседателот Венс.
За потсетување, Трамп и Путин треба да се сретнат на 15 август во Енкориџ, најголемиот град во Алјаска.
Фото: ЕПА
Свет
Комисија на СЗО: Топлотните бранови повеќе не се климатска закана, туку здравствена криза

Екстремните временски услови што ја засегаат Европа и Централна Азија повеќе не се само климатска закана, туку и сериозен проблем со јавното здравје, предупреди Паневропската комисија за клима и здравје во отворено писмо до владите и здравствените власти на 53-те земји-членки на Европскиот регион на Светската здравствена организација.
Комисијата вели дека европскиот регион доживува сè почести, интензивни и смртоносни топлотни бранови. Последиците често се скриени во статистиката под причини како што се срцеви удари, мозочни удари или респираторни проблеми, но причината, велат тие, е јасна.
Постарите лица, лицата со попреченост, бремените жени, малите деца, работниците на отворено и оние што живеат во лошо изолирани станови се особено изложени на ризик.
Смртните случаи поврзани со топлината се зголемија за 30% во последните две децении, со повеќе од 100.000 смртни случаи поврзани со топлината регистрирани во 35 европски земји само во 2022 и 2023 година.
Јуни 2025 година беше најжешкиот месец регистриран во Западна Европа, со два силни топлотни бранови што пристигнаа пред врвот на летото.
Климатските промени, предупредуваат тие, исто така шират болести што некогаш беа ретки – локално преносливите случаи на денга треска во ЕУ/ЕЕА се зголемија за 368% помеѓу 2022 и 2024 година.
Топлотните бранови предизвикуваат пораст на приемите на пациенти, особено со кардиоваскуларни, респираторни и бубрежни проблеми.
Менталното здравје е исто така засегнато – спиењето е полошо, анксиозноста се зголемува, а когнитивната функција ослабува. Луѓето со ментални заболувања се особено ранливи бидејќи некои лекови го отежнуваат регулирањето на телесната температура.
Во исто време, здравствените работници се исто така изложени на исцрпеност и прегревање.
Комисијата нагласува дека акционите планови за екстремна топлина спасуваат животи и треба да се спроведат итно, а не за неколку години.
Загадувањето на воздухот предизвикува повеќе од половина милион предвремени смртни случаи во европскиот регион секоја година, главно поради согорувањето на фосилни горива. Намалувањето на емисиите значи почист воздух и помалку смртни случаи – повеќе од 5 милиони животи би можеле да бидат спасени на глобално ниво.
Зголемувањето на зелените површини во градовите ја намалува изложеноста на топлина, го подобрува менталното здравје и ги намалува сметките за енергија. Се проценува дека зголемувањето на урбаните зелени површини за 30% би можело да ги намали смртните случаи поврзани со топлината за до 40%.
Комисијата вели дека ваквите мерки се паметни инвестиции и повикува на редефинирање на економските индикатори за успех, со фокус на здравјето, благосостојбата, праведноста и одржливоста.
„Не можеме да го аутсорсираме здравјето – ниту нашето, ниту здравјето на планетата. И двете се непроценливи и двете се изложени на ризик“, се вели во писмото потпишано од 14 членови на Комисијата, вклучувајќи поранешни премиери, министри и водечки меѓународни експерти.
Фото: ЕПА
Свет
Белата куќа објави детали за средбата Трамп – Путин

Средбата меѓу американскиот и рускиот претседател Доналд Трамп и Владимир Путин ќе се одржи во петок, во Енкориџ, Алјаска, објави Белата куќа.
Портпаролката Каролин Ливит на прес-конференција изјави дека Трамп ќе отпатува за Енкориџ во петок наутро. Средбата ќе биде еден на еден, додаде таа.
Ливит додаде дека средбата ќе биде „вежба за слушање“ за претседателот Трамп. Таа наговести дека има планови Трамп да ја посети Русија во иднина.
Кремљ и Белата куќа претходно објавија дека Путин и Трамп ќе се сретнат во Алјаска на 15 август.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски рече дека самитот е „лична победа“ за Путин. „Прво, тој (Путин) ќе има состанок на американска почва, што го сметам за негова лична победа“, им рече Зеленски на новинарите, додавајќи дека состанокот ќе го извади рускиот претседател од „изолација“ и ќе ги одложи можните санкции на САД против Москва.
Ливит појасни дека Трамп се надева на трилатерален состанок со Зеленски во иднина.
Одговарајќи на новинарските прашања за тоа зошто Володимир Зеленски не беше поканет на разговорите, Ливит истакна дека состанокот се одржал на барање на руската страна.
„Овој состанок се случи затоа што претседателот на Русија го замоли претседателот на Соединетите Американски Држави да се сретне преку неговиот специјален претставник, Стив Виткоф“, рече таа.
Таа нагласи дека Трамп ја прифатил поканата токму врз основа на таа иницијатива. „Претседателот се согласува со овој состанок на барање на претседателот Путин“, додаде Ливит. Според портпаролката, примарната цел на состанокот е Трамп и Путин да си заминат „со подобро разбирање за тоа како може да се заврши оваа војна“.
Фото: ЕПА