Свет
Kако претседателот на Ел Салвадор ја искорени мафијата во земјата – неговите методи се морничави, здруженијата реагираат
Харизматичниот претседател на Ел Салвадор, кој затвори 75.000 криминалци, го слави падот на стапката на убиства тврдејќи дека ја исчистил земјата и ја направил најбезбедната во Латинска Америка.
Наџиб Букеле, кој многумина го нарекуваат „најкул диктатор на светот“, затвори повеќе од 75.000 члена на банди во еден од најголемите затворски системи на континентот по прогласувањето воена состојба во март 2022 година.
Навистина, стапката на убиства што достигна врв од 106 на 100.000 жители пред девет години падна на 2,4 минатата година, што ја прави 2023 година „најбезбедна година во историјата на Ел Салвадор“. Само 7.000 од приведените се ослободени, а другите се сместени во страшна мрежа на строго контролирани затвори, што ги вознемири групите за човекови права.
Но, рејтингот на Букеле се искачи на речиси 90 отсто во земјата која со години ја измачуваат картели, вклучувајќи ги и озлогласените банди MS-13 и 18th Street.
„Ќе продолжиме да ги разбиваме криминалните структури“, рече неговиот министер за правда, Густаво Вилаторо, притоа гордо објавувајќи ги овие бројки, додавајќи: Територијата ѝ припаѓа на државата Ел Салвадор, што значи дека овој паралелен криминален свет повеќе не постои.
Од друга страна, организациите за човекови права пријавија 190 смртни случаи и над 5.000 случаи на злоупотреба и полициска бруталност.
„Некои апсења беа засновани само на поединци што имаат тетоважи или претходни криминални досиеја или живееле во област контролирана од банда“, напиша „Амнести интернешнл“ во својот извештај за Ел Салвадор минатата година.
„Илјадници луѓе беа неправедно обвинети, а судењата, кои беа експресни, понекогаш се организираа за стотици обвинети одеднаш“.
Многумина се сместени во терористичкиот притворен комплекс ЦЕКОТ, кој беше отворен во јануари минатата година и кој критичарите го споредија со концентрационен логор. Повеќе од 100 затвореници делат една ќелија, секоја со само два тоалета. Сите имаат нешто помалку од еден квадратен метар за живеење и спиење. Тие немаат душеци, немаат отворени простори и редовно се тепани, малтретирани и експлоатирани.
Во затворот работат над 800 чувари, а на фотографиите, што владата со задоволство ги објавува, се прикажани затвореници со врзани раце зад грбот, принудени да стојат или да седат со главите на грбот на затворениците пред нив. Секој контакт со надворешниот свет е прекинат. Блокаторите ги исклучуваат сите телефонски сигнали. Затворениците ги напуштаат ќелиите само за сослушувања, кои се спроведуваат со видеоповик, алармираат организациите.
Проблемот со бандите и картелите во земјата датира од граѓанската војна во 80-тите.
Кога бегалците побегнаа од Латинска Америка во САД, на улиците на Лос Анџелес се формираа бандите MS-13 и 18th Street. Кога војната заврши, тие се вратија во Ел Салвадор. Со себе ги донесоа своето ривалство и насилството.
Сега се смета дека 18th Street има приближно 65.000 члена во целиот свет, а MS-13 има меѓу 50.000 и 70.000. Како што растеле, така растело и нивното влијание.
Илјадници членови од двата табора се бореа и загинаа за титулата најмоќна банда во Централна Америка профитирајќи од злосторства, како што се трговија со луѓе и дрога, изнуда, перење пари, уцени и киднапирања.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Судири меѓу демонстранти и полиција во Атина: употребени солзавец и шок-бомби
Во центарот на Атина вечерва дојде до судири меѓу демонстранти и полицијата за време на маршот по повод 17 години од убиството на Александрос Григоропулос.
Полицијата употреби солзавец и шок-бомби, а приведени се 38 лица, од кои 8 се уапсени.
Тензии настанаа кога дел од демонстрантите се обидоа да тргнат кон квартот Егзархија, но полицијата ги блокираше. Метро станиците „Панепистимио“ и „Синтагма“ беа затворени од 17 часот по наредба на полицијата.
Сличен марш се одржа и во Солун, каде што беа приведени десет лица.
Убиството на 15-годишниот Григоропулос во 2008 година стана симбол на протестите против полициската бруталност, а годишнината и годинава ја одбележаа судири и силно полициско присуство.
Свет
Експерти предупредуваат на радиоактивна прашина по оштетувањето на обвивката на Чернобил
Заштитната обвивка изградена за да спречи ширење на радијација од нуклеарната централа Чернобил мора итно да се поправи откако беше оштетена од руски напад со дрон, соопшти Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ).
МААЕ вели дека оштетувањето е сериозно и дека дел од конструкцијата ги изгубила своите главни безбедносни функции – особено способноста целосно да го задржи зрачењето.
Иако привремени поправки веќе се направени, директорот на МААЕ, Рафаел Гроси, предупредува дека е неопходна навремена и детална реставрација за да се обезбеди долгорочна нуклеарна безбедност на Украина.

Експертите објаснија дека падот на притисокот во заштитната купола не претставува веднаш директна опасност. Но има една многу поголема закана – радиоактивната прашина.
Стариот саркофаг, поставен веднаш по катастрофата во 1986 година, одамна е истрошен, а новата заштитна обвивка е изградена токму за да спречи негово рушење. Меѓутоа, сега, по оштетувањето, стариот саркофаг не може безбедно да се демонтира.
Дмитро Хумењук од Државниот научно-технички центар за нуклеарна и радијациона безбедност на Украина предупредува: „ако делови од старите конструкции се урнат под новата, но оштетена обвивка, ќе се подигне големо количество радиоактивна прашина“.
„Таа прашина може да се рашири во околината и да предизвика ослободување на нова радиоактивност – што би претставувало сериозен ризик и за Украина и за поширокиот регион“, вели тој.

Дополнителни работи на обвивката ќе започнат следната година со поддршка од Европската банка за обнова и развој. Планот е, по завршувањето на војната, да се пристапи кон целосна реставрација на заштитната конструкција.
Заштитниот штит беше поставен во 2019 година над уништениот четврти реактор, но украинските власти уште во април предупредија дека има знаци на губење на функционалноста и дека мора да се поправи за да се спречи можно истекување на радијација.

Чернобилската централа се наоѓа 130 километри северно од Киев и само 15 километри од границата со Белорусија. Во првите денови од руската инвазија, таа беше накратко окупирана, при што руските сили го држеа персоналот како заложник – дополнително влошувајќи ја нуклеарната безбедност.
Денес, руските трупи сè уште ја контролираат нуклеарната централа Запорожје, што предизвикува стравувања од нови инциденти со потенцијално катастрофални последици.
Свет
Калас: САД се најголемиот сојузник на ЕУ и покрај критиките кон Европа од Вашингтон
САД остануваат „најголем сојузник“ на ЕУ, изјави високата претставничка на ЕУ за надворешна политика и безбедност, Каја Калас, по објавувањето на новата Национална безбедносна стратегија на САД. Документот предупредува на „бришење на цивилизацијата“ во Европа поради мигрантите.
Калас додаде дека, иако има критики кон Европа, дел од нив се оправдани и дека и покрај разликите, принципот на сојузништво останува непроменет.
Американската стратегија, објавена од администрацијата на Доналд Трамп, предлага крај на „трајното проширување“ на НАТО, со што повторно се уништува надежта на Украина во борбата против руската инвазија. Документот критикува и европски политики поврзани со имиграција, слобода на говор, намалување на наталитетот и слабеење на националниот идентитет.
Калас истакна дека Европа понекогаш ја потценува сопствената моќ, на пример во однос на Русија, и дека треба поголема доверба во себе. Таа предупреди дека ограничувањата врз Украина нема да донесат траен мир, бидејќи наградувањето на агресијата ќе ја повтори.
Поранешниот европски комесар Тиери Бретон оцени дека стратегијата ја ослабува Европа и ја спореди со плановите на Путин, повикувајќи на обединет одговор од европските лидери. Според аналитичарите, документот може да го поттикне влијанието на екстремно десничарските и антиимиграциските партии во Европа.

