Свет
Астрономите првпат беа сведоци на будење црна дупка

Научниците првпат беа сведоци на будење на супермасивна црна дупка. Во галаксија во соѕвездието Девица, оддалечена околу 360 милиони светлосни години од Земјата, научниците забележале дека црна дупка сјае посветло од кога било досега, пишува Ројтерс.
„Можевме да го набљудуваме будењето на масивна црна дупка која одеднаш почна да се „храни“ со гасот достапен во нејзината околина, станувајќи многу светла“, вели Клаудио Ричи, астрофизичар и коавтор на студијата за феноменот на будење на црните дупки.
„Ваквото однесување е без преседан“, додаде Пола Санчез Саез, астроном тесно вклучена во студијата.
Црната дупка е околу 1,5 милиони пати потешка од сонцето. За споредба, црната дупка во центарот на Млечниот Пат има маса четири милиони пати поголема од Сонцето.
Супермасивните црни дупки ги растргнуваат ѕвездите и се друго во нивниот гравитациски дофат. Истражувачите укажаа на ова и рекоа дека ротирачки диск од дифузен материјал ја формирал црната дупка во центарот на галаксијата SDSS1335+0728.
Таквите области на активност зрачат енергија на многу високи температури. Тие дури можат да ги надминат самите галаксии.
Меѓународен тим астрономи сега ги анализира податоците од низа телескопи за да види дали активноста на црната дупка е привремена или ќе продолжи во догледна иднина. Се верува дека повеќето галаксии имаат црна дупка во нивното јадро, вклучувајќи го и Млечниот Пат.
„Ова е нешто што може да се случи и со црната дупка која се наоѓа во Млечниот Пат“, вели коавторот на студијата Лорена Хернандез Гарсија.
Засега црната дупка во Млечниот Пат останува „заспана“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Хаос и судири: Илјадници на улиците, Франција блокирана од протести

Ширум Франција денеска се одржува масовен меѓусиндикален штрајк, со протести на над 250 локации и учество на стотици илјади граѓани. Властите проценуваат дека на улиците би можеле да излезат меѓу 600.000 и 900.000 луѓе.
Штрајкот предизвика сериозни прекини во сообраќајот, здравството и образованието. Блокирани се десетици училишта, а во Лион и Нант дојде до судири меѓу полицијата и демонстрантите, при што беа повредени новинар, полицаец и демонстрант. Полицијата користела солзавец, а до пладне беа уапсени 94 лица, од кои 15 во Париз.
Rassemblement et manifestation gigantesque à #Nantes.
« Bayrou, Lecornu, Macron,
on n’en veut plus ! »« Ni soldat, ni rafales,
des bras, des lits, pour l’Hôpital public ! »Meeting international #ContreLaGuerre au Dôme de Paris le 5 octobre pic.twitter.com/wceJVEV5YU
— Hélène Macon 🐢 (@HeleneMacon) September 18, 2025
Причина за протестите е нацрт-буџетот за 2026 година, кој предвидува значителни кратења на јавните трошоци и реформи во пензискиот систем. Владата тврди дека мерките се неопходни за намалување на јавниот долг, додека синдикатите ги нарекуваат „удар врз социјалните права“ и предупредуваат дека ќе ја погодат најмногу сиромашната и средната класа.
Grève du 18 septembre: le lycée Maurice-Ravel à Paris bloqué par les élèves pic.twitter.com/7H9ZB1RC09
— BFMTV (@BFMTV) September 18, 2025
Франција се соочува со намален кредитен рејтинг и барања од Брисел за враќање на буџетскиот дефицит во дозволени рамки. Според синдикатите, земјата доживува најголема социјална нееднаквост од 1970 година.
Свет
(Видео) Негодувања по говорот на Трамп на кралската вечера

Американскиот претседател Доналд Трамп повторно се најде во центар на вниманието поради говорот што го одржа на свечената државна вечера во замокот Виндзор, како дел од неговата официјална посета на Обединетото Кралство. Дел од јавноста неговите изјави ги оцени како несоодветни, а на социјалните мрежи беше наречен „национална срамота“.
Трамп изјави дека е „првиот американски претседател кој бил пречекан“ на овој начин, додавајќи дека „можеби ќе биде и последен“, што предизвика бурни реакции. На платформата X граѓани коментираа дека говорот бил „мешавина од самофалење и збунувачки изрази“ и го нарекоа „срамотен момент“.
Trump: It is a privilege to be the first American president welcomed here. And if you think about it, a lot of presidents and this was this was the second state visit and that is the first. Maybe that is going to be the last time—I hope it is, actually pic.twitter.com/SE9OAg8ZpT
— Acyn (@Acyn) September 17, 2025
Кралот Чарлс, пак, во својот говор ја нагласи силната и трајна врска меѓу САД и Обединетото Кралство, потенцирајќи дека таа има „огромен потенцијал за раст и развој“.
На свеченоста присуствуваа околу 160 гости, меѓу кои премиерот Киер Стармер, извршниот директор на Apple, Тим Кук, и директорот на OpenAI, Сем Алтман.
Свет
Зурабишвили: Западот им ја предава Грузија на Русите

Поранешната претседателка на Грузија, Саломе Зурабишвили, изјави дека западните земји, со својата пасивност, ја оставаат Грузија на влијанието на Москва. Во интервју за американското списание „Форин полиси“ таа рече дека Тбилиси и целата земја се во сериозна политичка и безбедносна криза.
Зурабишвили ги отфрли резултатите од парламентарните избори нагласувајќи дека нема да поднесе оставка сè додека во Грузија не се избере легитимен парламент. Сепак, Изборниот колеџ го назначи Михаил Кавелашвили за нов претседател на земјата.
Во интервју за „Форин полиси“ таа оцени дека сегашната влада „се оддалечила од сè што било изградено дотогаш“ тврдејќи дека владејачката партија „се состои од десетина луѓе, но контролира сè“.
Зурабишвили ги повика граѓаните на отпор нагласувајќи дека мора да добие посилна поддршка од странство. „Ова значи морална поддршка бидејќи западните земји не се во можност да преземат повеќе од ова“, изјави таа.
Поранешниот претседател предупреди дека Русија сè повеќе „ги тестира своите капацитети за мека моќ“ користејќи ги социјалните мрежи и сајбер-нападите како инструменти на влијание.
„Русите разбираат дека Тбилиси и Грузија се клучот за Кавказ. Америка и Европа им ја отстапуваат Грузија на Русите“, рече Зурабишвили.
Таа додаде дека сегашната грузиска влада сè повеќе ја приспособува својата политика на интересите на Москва. Според неа, нестабилноста во Грузија и нејзиното приближување кон руската сфера на влијание претставуваат опасност за Азербејџан и за Ерменија, како и за целата геополитичка улога на Кавказ.