Економија
Ирска станува богата сила со големи приходи, но луѓето се чувствуваат осамено
Ирска има проблем што многумина би го сакале – како паметно да го искористи непланираниот голем вишок пари во државниот буџет. Имено, ирските власти тврдат дека одлуката што да се прави со вишокот од 8,6 милијарди евра не е воопшто лесна задача.
„Проблемот е што Ирска се обидува да најде начини да ги претвори тие пари во работи што им се потребни на луѓето“, коментира Џерард Брејди, главен економист во „Ибек“, најголемото деловно лоби во земјата.
Повеќе од една деценија по финансискиот колапс што ги принуди ЕУ и ММФ да спасуваат со заеми од 67,5 милијарди евра и да наметнат контроверзна програма за штедење, островската држава останува претпазлива продолжувајќи да штеди за пензиите како и за климатските и инфраструктурните предизвици. Без разлика што денес околностите се многу попозитивни – лани економијата порасна петпати побргу од очекуваното.
Минатата година Ирска имаше суфицит од 8,3 милијарди евра, а претходната година беше 8,6 милијарди. Според „Фајненшл тајмс“, се очекува во периодот од 2024 до 2027 година да соберат вкупно 38 милијарди евра вишок.
Преоптоварената каса во голема мера е поттикната од приходите од корпоративните даноци од глобалните компании со седиште во Ирска, главно во технолошкиот и фармацевтскиот сектор. Владата вели дека овие приходи донеле 23,8 милијарди евра во 2023 година и се предвидува дека оваа година ќе се соберат 24,5 милијарди евра.
Но, тие се претпазливи бидејќи се свесни дека овие приходи се само привремени, па сакаат да штедат за времето кога веќе нема ваков прилив. Затоа тие до 2035 година насочија повеќе од 100 милијарди евра вишок во два фонда од државен имот. Искористија дел од парите за да го отплатат долгот и со тоа да го намалат соодносот на долгот кон БДП на нешто под 76 проценти, а дел одеше за финансирање мерки за Ковид-19 и поддршка на трошоците за живот.
Економистите веруваат дека штедењето може да ѝ наштети на земјата на долг рок бидејќи огромното богатство не се користи за решавање на инфраструктурните проблеми, кои ги има многу. Дополнителните милијарди ќе помогнат во решавањето на станбената криза во земјата, каде што растот на населението бргу го надминува новото снабдување олеснувајќи ги предизвиците за електричната мрежа, снабдувањето со вода, здравствените услуги и јавниот транспорт.
„Има огромна потреба од јавни инвестиции и можност еднаш во генерација да се финансира од сопствен џеб. Ретко кога на една земја ѝ е дадена ваква извонредна можност да го промени општеството“, изјави економистот Дејвид Меквилијамс за „Фајненшл тајмс“ .
Но, Владата најави дека во буџетот ќе бидат вклучени 6,9 милијарди евра трошење и 1,4 милијарда евра даночни мерки, со што ќе го преземе своето самонаметнато правило зголемувањето на расходите да не надминува пет проценти годишно.
Ема Хауард, предавач на Универзитетот за технологија во Даблин, смета дека Ирска треба да фокусира дел од својот вишок на социјалните проблеми. Според Европската Унија, Ирска е најосамената земја во Европа со речиси една петтина од луѓето најчесто или цело време осамени, а речиси две третини од луѓето страдаат од анксиозност или депресија. Дополнително, секое седмо дете живее во домаќинство со помалку од 60 отсто од националниот просечен приход.
Добар начин да се претвори краткорочниот вишок пари во долгорочен прилив е да се поттикне претприемаштвото. Или може да се користи за подобрување на системот за планирање и забрзување на процедурите за издавање дозволи. Изградбата на куќите се забрза со текот на годините, но сепак е премногу бавна со оглед на потребите. На пример, новата национална детска болница далеку ги надминува предвидените рокови, што доведе до тоа вкупните трошоци со текот на времето да се зголемат дури четирипати.
Што и да прави Ирска со нив, се чини дека парите ќе продолжат да доаѓаат. Според дел од планот за даночна реформа на ОЕЦД, кој се состои од два столба и има цел да ги отстрани предностите за мултинационалните компании, кои работат во јурисдикции со ниски даноци, Ирска ја зголеми својата корпоративна даночна стапка од 12,5 на 15 отсто за големите компании. Сепак, друг дел од реформата – барајќи од корпорациите да плаќаат данок на местото каде што се наоѓаат нивните клиенти, што би насочувало дел од приходот на Ирска од корпоративниот данок – навистина не е активен.
„Во моментот сме во многу, многу силна позиција“, рече Шејмус Кофи, претседател на ирскиот советодавен совет за фискално, на неодамнешната конференција. „Се надеваме дека нема да погрешиме“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Андоновски: Е-трговијата веќе не е алтернативен, туку доминантен економски модел
Владата на Република Македонија ја потврдува својата посветеност кон унапредување на електронската трговија како двигател на економијата, преку спроведување на јасна стратегија за дигитална трансформација, зајакнување на интероперабилноста и намалување на административните пречки за граѓаните и компаниите, изјави министерот за дигитална трансформација, Стефан Андоновски, на отворањето на 8-та Регионална Е-комерц конференција во Скопје.
Тој истакна дека е-трговијата веќе не е алтернативен, туку доминантен економски модел, кој бара силна поддршка од државата преку модерни дигитални платформи, регулаторна предвидливост и иновации ориентирани кон пазарот.
„Интероперабилноста што ја бесплатно ја овозможивме за повеќе од 76 институции и компании – со повеќе од 2.6 милиони безбедни трансакции месечно и раст од 260% – претставува не само успех на администрацијата, туку можност за приватниот сектор. Таа отвора простор за дигитални услуги, безбедна размена на податоци, брз пристап до потребните административни податоци и нови бизнис-модели што ја поврзуваат државата и компаниите во еден заеднички дигитален екосистем“, изјави министерот Андоновски.
Во рамки на поддршката за мали и средни претпријатија, Министерството за дигитална трансформација преку Европскиот дигитален иновациски хаб – INNOFEIT EDIH, им овозможува на компаниите пристап до лаборатории, дигитални алатки и експертска поддршка за тестирање нови технологии пред инвестирање. Овој хаб нуди и обуки за дигитални вештини во областа на вештачка интелигенција, сајбер-безбедност, автоматизација и интернет на нештата, со цел да ја зголеми конкурентноста на домашните компании на европскиот пазар.
Во истата насока, Националниот центар за вештачка интелигенција – Везилка, развива АИ решенија применливи и во приватниот сектор, со што создава услови електронската трговија да стане поефикасна, попаметна и побезбедна.
„Намалувањето на бирократијата и отворањето на податоците за бизнис-заедницата се клучни за модерна држава. Владата создава инфраструктура каде иновацијата е во центарот, а граѓаните и компаниите се вистинските корисници на дигиталната трансформација“, додаде Андоновски.
Тој најави дека во следниот период Владата ќе продолжи да инвестира во дигитална инфраструктура, унапредување на екосистемот за иновации, како и во програми за поддршка на стартапи и претприемачи во дигиталната економија.
Економија
„Виз Ер“ воведува евтина „бизнис класа“, можете да платите за да го задржите средното седиште празно
Нискобуџетната унгарска авиокомпанија „Виз Ер“ ќе започне со тестирање на таканаречената „основна бизнис класа“ на одредени летови од декември оваа година, нудејќи малку повеќе удобност во рамките на својата стандардна услуга без додатоци. Оваа нова функција ќе биде воведена на пет рути, вклучувајќи летови до Лондон, Рим и Будимпешта.
Концептот е едноставен – во првиот ред од авионот, средното седиште ќе биде оставено празно за да им се обезбеди на деловните патници повеќе простор и да се олесни качувањето. Мајкл Делехант, виш комерцијален и оперативен директор, нагласи дека цената нема да биде драстично повисока.
„Што се однесува до цените на билетите, таа никогаш нема да биде повеќе од цената на купување дополнително седиште“, изјави тој на прес-конференција.
Иако билетите за овие специјални седишта ќе бидат поскапи, патниците сепак ќе бидат третирани исто како и сите други.
„Повеќе се работи за ефикасноста на патувањето и малку дополнителен простор во авионот“, рече Делехант.
Воведувањето премиум услуги е тренд што го следат и американските нискобуџетни превозници за да се натпреваруваат со големите превозници.
Делехант забележа дека сè уште има силна побарувачка за нискобуџетни летови во Европа, но дека пазарот треба да се развива.
Економија
Поскапуваат бензините и дизелот
Бензините и дизелот од ноќеска на полноќ ќе поскапат за половина и за еден денар, соопшти Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ).
Од 4.11.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 74,00 (денари/литар)
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 76,00 (денари/литар)
Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 71,00 (денари/литар)
Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 69,50 (денари/литар)
Мазут М-1 НС 36,913 (денари/килограм)
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 се зголемуваат за 0,50 ден/лит.
Малопродажната цена на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) се зголемува за 1,00 ден/лит.
Малопродажната цена на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) не се менува.
Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се зголемува за 0,856 ден/кг и сега ќе изнесува 36,913 ден/кг.
(Видео) Зохран Мамдани е избран за градоначалник на Њујорк
Демократот Зохран Мамдани, кој се опиша себеси како „најлошиот кошмар на Трамп“, е избран за нов градоначалник на Њујорк. Мамдани...
(Видео) Ужасни детали од трагедијата во Тузла: Пожарот го зафати катот со лицата со попреченост, се задушија
Десет лица загинаа во трагичен пожар што избувна во дом за стари лица во Тузла. Пожарот се прошири на седмиот...
(Видео) Трагедија во Тузла: 10 луѓе загинаа во дом за стари лица
Најмалку десет лица загинаа во катастрофален пожар што избувна вчера вечер во дом за стари лица во Тузла. Најмалку пет...
Несреќата кај Плетвар во која загинаа две лица се случила при претекнување, соопшти Обвинителството
Во врска со тешката сообраќајна несреќа што попладнево се случи на патот Прилеп – Росоман, во близина на Плетвар, дежурен...
Двajца загинаа во сообраќајка кај Плетвар, петмина повредени
Денеска околу 17 часот на патниот правец Прилеп-Росоман, во близина на селото Радобил, се случила тешка сообраќајна несреќа помеѓу две...
Очув и мајка осомничени за обљуба на малолетно девојче
Основното јавно обвинителство Скопје донесе Наредба за спроведување истражна постапка против двајца сопружници за обљуба со злоупотреба на положбат. Осомничениот...
Обвинителството бара одземање на пасошите и дозволата за возачот кој го прегази Јорго Ќука во Скопје
Обвинителството достави до судот предлог за определување мерки на претпазливост за 37-годишниот возач кој на 3 ноември со автомобил удри...
Беким Сали ќе го наследи Изет Меџити како прв вицепремиер
Портпаролот на коалицијата ВРЕДИ, Дритон Сулејмани, денеска потврди дека Беким Сали ќе биде новиот прв вицепремиер, на местото на Изет...
Македонија треба да ги спроведе уставните измени, порача Кос
Презентирајќи ги извештаите за земјите кандидатки за членство во ЕУ, пред Комитетот за надворешни работи на Европскиот парламент, еврокомесарката за...
Мицкоски од Брисел: Ги повторивме нашите единствени позиции за Македонија
Премиерот Христијан Мицкоски соопшти дека во Брисел имал пријателска средба со претседателот на Европскиот совет, Антонио Кошта. „Првата средба ја...
Систем на пробен период за земјите што во иднина ќе станат членки на ЕУ; ЕК во страв од тројански коњ на Русија во рамките на Унијата
Европската комисија разгледува воведување систем на пробен период за земјите што во иднина ќе станат членки на Европската Унија, изјави...
Воведена нова процедура на Клиниката за кардиологија, пациентите со сложени срцеви аритмии повеќе нема да бидат упатувани во странство
Министерот за здравство Азир Алиу денеска ја посети Универзитетската клиника за кардиологија по повод извршената прва аблација за коморна тахикардија...
Ако ДУИ беше опозиција пред десет години, и тогаш ќе го имавме овој изборен резултат, тие немаа можност за злоупотреби, вели Алиу
Граѓаните во нашата земја десет години сакаа промена на политичкиот амбиент и ако ДУИ пред десет години беше опозиција, ќе...
Го тепал со метална шипка, со рацете и со нозете речиси половина час, па го оставил да искрвави на скалите: eден осомничен за убиство во дојранско Сретеново
Основното јавно обвинителство Гевгелија донесе Наредба за спроведување истражна постапка против едно лице за кое постои основано сомнение дека сторило...
Андоновски: Е-трговијата веќе не е алтернативен, туку доминантен економски модел
Владата на Република Македонија ја потврдува својата посветеност кон унапредување на електронската трговија како двигател на економијата, преку спроведување на...
(Фото) Гаши се сретна со досегашните претседатели на Собранието: Организирањето вакви средби за размена на искуства и мислења ќе бидат од големо значење
Претседателот на Собранието на Република Северна Македонија, Африм Гаши, организира средба на која беа поканети досегашните претседатели на Собранието. Средбата...
(Фото) Пронајдена дрога во возило во Тетовско, двајца уапсени
Вчера во 21:00 часот на регионален пат Тетово – Скопје, на влез за село Желино, тетовско, полициски службеници од Полициската...
Герасимовски: Во следните денови поставуваме мерачи за бучава на 30 локации
Градоначалникот на Општина Центар Горан Герасимовски, на средбата со раководителите на сектори дискутираа за проектите што е предвидено да се...
(Видео) Масовни напади со дронови во Русија: една од најголемите рафинерии во пламен
Ноќеска, украински беспилотни летала нападнаа голем број индустриски и енергетски објекти длабоко на руска територија предизвикувајќи пожари во рафинерии и...
(Видео) Украинец преживеал некои од најжестоките битки во војната: убиен на церемонијата на доделување медали
Елитниот украински пилот на беспилотни летала Володимир Свјатненко, познат по неговиот повикувачки знак „Знахар“, кој преживеал некои од најжестоките битки,...
