Македонија
Западен Балкан на раскрсница: Наместо трошоци за гасоводи, инвестиции во обновливи извори на енергија
Земјите од Западен Балкан мора веднаш да се откажат од плановите за проширување на гасната инфраструктура и да ги насочат своите инвестиции кон обновливи извори на енергија и енергетска ефикасност, за да постигнат вистинска енергетска трансформација и да избегнат економски и еколошки ризици. Ова е заклучокот од вчерашната конференција „Европски и регионални перспективи за напуштање на фосилниот гас“, што се одржа во Скопје, а беше организирана од Центарот за истражувања и информирање за животна средина „Еко-свест“, со поддршка од Европската фондација за клима.
Главните заклучоци од конференцијата се дека наместо нови гасни проекти, регионот треба да го насочи фокусот кон модернизација на енергетската инфраструктура преку вложување во енергетска ефикасност и обновливи извори на енергија. Говорниците и учесниците предупредија дека долгорочната зависност од гас може да го забави процесот на декарбонизација и ќе ги пренасочи средствата потребни за енергетска трансформација кон стара технологија чие користење ќе биде краткорочно и неодржливо.
Во рамки на двата панели беа разгледани предизвиците на европскиот енергетски пазар и ризиците што ги носат плановите за гасификација во Западен Балкан.
На првата панел-дискусија насловена „Европските перспективи за напуштање на гасот“, Рафаел Aното, советник за политики во глобалниот тинк-тенк „Е3Г“, нагласи дека употребата на фосилен гас во Европа се намалува, истакнувајќи дека истата се очекува да се намали за 30 до 50 проценти до 2030 година. „Континуираната нестабилност на цените и трошоците за гасната мрежа ја потврдуваат аргументацијата дека фосилниот гас не треба да биде транзициско гориво“, нагласи Аното.
Елена Џеребица, истражувачка во организацијата „ReCommon“ од Италија, во рамки на панелот говореше за влијанието на гасните компании врз донесувачите на одлуки. Поради трендот на намалување на употребата на гасот, овие компании го промовираат водородот како гасот на иднината кој ќе се пренесува преку постоечката гасна инфраструктура за да го продолжат своето работење и профит од јавните фондови. Според Џеребица, целиот енергетски систем треба суштински да се промени и децентрализира со цел да стане правичен и демократски, а локалните заедници да бидат во контрола и да ги имаат главните придобивки.
Габор Хорват, истражувач во енергетскиот истражувачки центар РEKK од Унгарија, ги истакна ефектите од енергетската криза врз потрошувачката на гас во Унгарија. „Со драстично зголемување на цените на гасот, Унгарската Влада беше принудена да ги откаже субвенциите за гасот како гориво, со што сметките за енергија за домаќинствата се зголемија и до 9 пати. Токму тоа ги стимулираше граѓаните и компаниите да инвестират во енергетска ефикасност и штедење.“
На вториот панел насловен „Плановите за гасификација во Европа и Западен Балкан“, фокусот беше ставен на регионов, каде што неколку земји веќе имаат планови за нова гасна инфраструктура.
Петер Котек, истражувач во РEKK, го презентираше истражувањето за гасификацијата на Македонија, при што истакна дека целосната изградба на гасната мрежа во земјата би чинела меѓу 800 милиони и една милијарда евра, што, како што рече, е значителен трошок.
„Гасот како опција за греење не е конкурентен во споредба со другите решенија како што се топлинските пумпи, истовремено тој како енергенс не е ни потребен за домаќинствата“, изјави Котек.
Александру Мустаца, од меѓународната мрежа „Beyond Fossil Fuels“, ги предупреди земјите од регионот да не го заменуваат користењето на јаглен со фосилен гас.
„Иако Западен Балкан има само неколку гасни централи, повеќето земји од регионот имаат планови за изградба на нови капацитети. Наместо тоа, треба да се инвестира во безбедни сончеви и ветерни централи, кои се одржливи долгорочни решенија“, нагласи Мустаца.
Глигор Радечиќ, еколошки правник во меѓународната мрежа „CEE Bankwatch Network“, ги истакна ризиците од транзицијата кон гас во регионот. „Земјите од Западен Балкан се соочуваат со значителни енергетски предизвици и преминот кон гас носи ризици по енергетската безбедност и животната средина. Јавните финансиски институции како Европската банка за обнова и развој и Европската инвестициска банка треба да инвестираат во обновливи извори на енергија и енергетска ефикасност“, поентираше Радечиќ.
На конференцијата јасно беа дефинирани чекорите што мора да ги преземат земјите од Западен Балкан за да ја избегнат стапицата на зависноста од гас и да обезбедат одржлива и стабилна енергетска иднина. Учесниците упатија повик до владите и инвеститорите да го забрзаат преминот кон обновливи извори на енергија за да не бидат заробени во технологија и енергенси кои се минато, во време кога Европа се движи кон постфосилна ера.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
(Фото+видео) „63 сенки ќе ве следат – секој поглед бара правда“ – марш за загинатите во кочанската дискотека
Илјадници граѓани и родителите на жртвите од Кочани денеска маршираа во Скопје. Побараа правда и одговорност.
Маршот во организација на Здружението на граѓани „16 Март 2025“ од Кочани и иницијативата „Кој е следен“ почна во 12:05 часот на плоштадот „Македонија“, продолжи кон Собранието на Македонија, а заврши пред Основниот кривичен суд.
Се движеа носејќи фотографии од загинатите и транспаренти на кои пишуваше: „63 сенки ќе ве следат – секој поглед бара правда“, „Моето дете беше убиено од систем кој не штити туку убива“, „Колку детски животи треба да згаснат за да се разбудите?“, „Ние изгубивме, вие се уште имате за што да се борите“…


Сопругата на пејачот Андреј од ДНК, Наталија Ѓорѓиеска, побара пратениците да иницираат надзорна расправа и посебна анкетна комисија за целосно и независно испитување на случајот.
„Истражувањето што се водеше остана нецелосно, со многу отворени прашања, без одговор и недоразјаснети околности. Ние, семејствата, останавме со сомнеж дека вистината овојпат е сокриена“, кажа Ѓорѓиеска.


Судењето за пожарот во Кочани почнува во среда. Предвидено е неделно да се одржуваат по најмалку две рочишта. Обвинителство распореди 15-мина обвинители кои ќе настапуваат во тимови. Ќе им се суди на сопствениот на дискотеката, фирмата за обезбедување, тројца градоначалници на Кочани, поранешни министри за економија и директори на Дирекцијата за заштита и спасување. Обвинети се за пожарот во Пулс каде загина 63 лица, а над 200 беа повредени.
Македонија
Јаневска: Преку развој на формалното и неформално стручно образование го подобруваме пазарот на труд и ја јакнеме економијата
Македонија има квалитетен систем на формално стручно образование кој во соработка со бизнис секторот продуцира кадар што му е потребен на стопанството. Тој систем постојано се надградува и неодамна се формирани седум регионални центри за стручно образование и обука, а паралелно фокусирани сме и на развој и промоција на неформалното образование и обука меѓу повозрасната популација за да продолжиме да го намалуваме јазот помеѓу понудата и побарувачката на пазарот на трудот. Овие два сегменти ќе бидат во фокусот на нашите образовни политики и во периодот што следи.
Ова го посочи министерката за образование и наука проф. д-р Весна Јаневска, говорејќи како еден од панелистите на денешната дискусија посветена на неформалното образование како концепт на доживотно учење, што се одржа во рамки на третиот „Глобален конгрес за население, здравје и развој на човечки капитал“ во Каиро.
Јаневска нагласи дека државата спроведува успешна инклузивна политика во формалното образование, но дека и неформалното образование треба да се практикува како концепт на доживотно учење, заради континуиран личен развој и постојано напредување во работата.
„Предизвик е што 25% од популацијата во Македонија на возраст од 25 до 64 години одлучува да се надградува постојано во текот на животот, да ги развива стекнатите вештини за да обезбеди работен ангажман или да напредува во работата. Нашата интенција е да го достигнеме европскиот просек кој изнесува 47% и затоа усвоивме ново поефективно законско решение, нова Стратегија за образование на возрасните и преку промотивни активности ги поттикнуваме да продолжат да се едуцираат, да ја зголемат својата вработливост и да бидат повеќе конкурентни на пазарот на трудот“, рече Јаневска.
Министерката посочи дека државата во соработка со Заедничкиот истражувачки центар на Европската комисија изработи Стратегија за паметна специјализација која укажува во кои области државата има потенцијал за развој и во таа насока Владата ги канализира човечките ресурси и инвестициите. Стручното формално и неформално образование помагаат за успешна имплементација на овој стратешки документ со крајна цел за економски напредок на Македонија.
Соговорници на настанот беа египетскиот заменик министер за образование и стручна едукација, проф. Ајман Баха, генералниот секретар на Националниот одбор на универзитети, проф. Мустафа Рифат, како и претставници на УНИЦЕФ и Светска банка.
Јаневска присуствуваше на повеќе други панел дискусии и презентации во рамки на „Глобалниот конгрес за население, здравство и развој на човечки капитал“ а оствари и средба со египетскиот министер за високо образование и научни истражувања, Мохамед Ајман Ашур со кого е договорено формирање на работно тело со претставници на двете држави што ќе дефинира конкретни активности кои ќе ја продлабочат билатералната соработка во високото образование и науката.
Македонија
(Видео) Манасиевски: Наместо свеж кадар и реформи, Филипче прибира негови лојални луѓе по насока на Заев
„Наместо свеж кадар, реформи и фокус на напредок, Филипче по насока на неговиот ментор Заев, го постави Александар Трајановски за потпретседател на партијата. Ова именување е уште една потврда дека Заев и натаму ги држи конците во СДС и ја води партијата од сенка“, кажа денеска на прес-конференција, Валентин Манасиевски, член на ЦК на ВМРО-ДПМНЕ.
„Филипче со ова покажува дека не му е важен напредокот на СДС. Тој избира кандидат кој ги загуби локалните избори, но истовремено е близок до него и до неговиот ментор Заев. Јавноста добро ги памети нивните летувања на скапите грчки плажи, уживајќи во ултра луксузната јахта на Заев. Со ова, се докажува дека ова трио не го интересира народот, туку луксузот. СДС со истите луѓе како Заев, Ковачевски и Филипче, продолжува да тоне во бездната. И наместо да се реформира и да се освежи, тие ставаат повторно кадри кои се продолжеток на Зоран Заев“, истакна Манасиевски.
Тој порача дека „реформите во СДС ќе дојдат само доколку Филипче си замине од партијата“.

