Првата јавна дискусија, по трансформација на ресорот култура во Министерство за култура и туризам, се отвори на денешната Конференција во просториите на Јавна соба, како најава за утрешниот почеток на фестивалот Skopje Design Week. Првиот конференциски панел го отвори министерот за култура и туризам Зоран Љутков, а воведен збор имаше организаторот на Skopje Design Week, и модератор на конференцијата Александар Велиновски.

„Со развојот на креативните индустрии, во една поинаква стратешка рамка во интегрирано министерство за култура и туризам, ќе овозможиме луѓето, оние кои се занимаваат со култура, иднината да ја гледаат надвор од институциите. Можноста да се отворат приватни театри и слични установи е патот што треба да го следиме. Еден од важните аспекти е мапирање на конкретните културни вредности и во делот на фолклорот и туризмот, бидејќи ние самите малку сме запознаени какви се самостојни иницијативи постојат. Ќе ни бидат потребни повеќе вакви јавни дебати за да можеме да оформиме стратегија и посебни програми што ќе ги спојат двата сектори.“, рече Зоран Љутков.

На првиот панел од оваа конференција на темата „Културните оператори двигатели на локален економски раст и развој – привлекување странски посетители“ како панелисти зборуваа Логин Кочишки, Д Фестивал Дојран и Таксират Скопје, Владица Младеновски, Грга, МКЦ Скопје, Тодор Ивановски, Локумфест, Битола Тошо Чочороски, КУД Дримкол, општина Вевчани – Вевчански карневал Марија Ѓоргова, државен секретар, Министерство за култура и туризам.

Панелистите кои се со многугодишно искуство во менаџирање на културни настани, беа согласни дека ни е потребно спојување на секторите, но со сериозна и внимателна стратегија.

Кочишки од Таксират и Д фест Дојран, рече дека поддршката од државата досега е минимална, додека бенефитот кој го носат фестивалите во економијата е далеку поголем.

„Ние сме постојано лимитирани од поддршката од конкурсите на Министерството за култура, додека инвестираме многу во економскиот бенефит преку фестивалите. Конкретно во Дојран, самите создаваме и инфраструктура, немаше ни табла на автопатот, се трудевме да дадеме насоки каде е Дојран. Денеска мислам дека Д фест е најголемиот економски покренувач во градот, и тоа те тој импакт што го направивме.“, рече Кочишки.

Младеновски – Грга од МКЦ, рече дека фестивалите што ги организираат стануваат атрактивни за регионот.

„Носиме големи имиња на фестивалите, и имаме најниски цени на билетите во регионот. Станавме конкурентни и интерсни и за грчки посетители, што остануваат секако како туристи во Скопје. Се надева, дека во иднина ќе направиме подобра платформа за да ги споиме искуствата.“, рече Младеновски – Грга.

Тоше Ивановски, културен работник, арт директор на Локум фест кој постои 19 години ја поздрави иницијативата за спојување на ресорите, за која рече чека 30 години а за него е шокантно во позитивна смисла. „Локум фест“ има голем потенцијал во насока на фестивал кој може да го раздвижи туризмот во Битола, но за ова е потребно внимателно интегрирање на искуствата на сите линители“, рече Ивановски.

Тоше Чочороски, претставник на туристичкото стопанство, рече дека спојувањето на секторите е голем предизвик но се надева дека тоа нема да остане само на ентузијазам. „Туристите треба да ги препознаат културните манифестации, да се стремиме туристите да останат тука заради културните настани. Потребна ни промоција, креативните индустрии се многу важни, но кога ќе станат дел од програмата на тур операторите.“, рече Чочороски.

Марија Ѓоргова, државен секретар, Министерство за култура и туризам рече дека треба да се следат и искуствата на соседните земји во начинот на кој го менаџираат културниот туризам, и дека е потребно да се најдат модели за субвенционирање и надвор од буџетските пари.

Вториот панел ќе биде посветен на темата “Како да ги разбереме туристите кои ни доаѓаат? А панелисти се Аккан Махмут, национален коодинатор за туризам во Влада на Македонија Владимир Граматиков – ТАВ Македонија, директор на маркетинг Зоран Тодоровски Паладиум груп Македонија Ивана Брдаровска, Balkan Prime Tours Јованка Ѓорѓевска.

Од оваа конференција се очекува да произлезат идејни проекти за понатамошна соработка на полето на култура и туризам.

На 31.10.2024 година, во ЈУ Дом на Култура „Кочо Рацин“ Скопје, во Салон Сутерен беше отворена самостојната изложба насловена “Почетоците” на Христина Мазнеска. Изложбата беше свечено отворена со музичка изведба на Христијан Ристески, со почеток во 19:00 часот.

Изложбата, според организаторот ќе биде отворена за јавноста до 08.11.2024 година.

Изложбата на сликарката и илустраторка Христина Мазнеска насловена „Почетоците“ претставува трилогија од три циклуси, концептуално поврзани меѓусебно, кои самостојно и во целина, ги опфаќаат метафизичките теми за материјата и енергијата, микро и макрокосмосот, виден од авторска перспектива.

Во првиот, насловен како и самата изложба, „Почетоците“, кој е интимистички и автореференцијален циклус, Христина низ еден своевиден дијалог и игра на бојата и цртежот, разоткрива период од својот микрокосмос; доживување или искуство низ кое поминала по својот животен пат. Една своевидна психосоматска транзиција и трансформација, предадена етапно и во целост. Бојата, која има примарна улога, е тесно поврзана со внатрешното јас т.е. микрокосмосот – емоциите, чувствата, па и самата аура. Така и во нејзините дела таа е разнолика и симболична, а во таквиот колоритен сензибилитет, инкорпорирана е и сивата боја – момент на колапс, премрежје. Или поинаку кажано, секојдневно сивило кое некој го живее краткорочно и сегментно, а некој секојдневно.

Динамичните аморфни облици се прикажани во една лирска игра на спојувања и одделувања. Низ еден апстрактен пристап, претставен е своевиден дијалог и дуел, соединување и разделба. Симболика на кога од едно станува две, а од две едно; вечната игра на двата принципи. Претежно во овие дела може да се долови женскиот принцип, мултиплициран и апстрахиран, доведен до момeнт на симбол, како алегорија на новиот почеток, но и космички портал кон животодарното, суштинското, есенцијалното. Машкиот принцип, од друга страна, е ставен во улога на дополнување на суштественоста на женскиот.

Вториот циклус насловен „Портали“ несомнено ја третира темата за макрокосмосот, или уметничко настојување за истражување на универзумот и паралелните светови. Во нив, примарен акцент е ставен на бојата и нејзиниот сензибилитет, додека пак цртежот, ставен во втор план, e со тенденција за негова елиминација. Ваквиот колоритен сензибилитет, предаден низ своевидна игра на аморфни структури, со еден експресионистички – апстракционен приод, Христина алудира на вечноста на материјата и енергијата и непостојаноста на формата. Ставајќи се во семи-демиурговска улога, Христина со нејзините „портали“ ги деконструира категориите простор и време и преку нив настојува да проникне во други, нови, непознати светови. Преку нив, како да се чувствува тој артистички ескапизам кон идеалното, совршеното.

Низ целиот циклус проникнува еден подлабок философско – метафизички набој, кој ја надополнува ликовната естетика. Нејзините дела како да се обременети со дополнителна философска мистика, па дури и теософска идеологија, барајќи претходно проучување и предзнаење од спектаторот, за да може идејата на уметникот дословно да биде предадена.

Циклусот насловен „Куфер со спомени“ содржи бројни разновидни скици, цртежи и минијатури, изработувани низ широк временски дијапазон, во различни техники и стилови. Иако е доста различен од претходните два, сепак концептуално се поврзува и надополнува на претходните два, градејќи една целина т.е. фаза од животот, или патот на уметникот. Низ тој пат се овековечуваат разни ликови, предели, настани. Трајни спомени кои како личен багаж ги носи Христина со себе по патот. Полн микрокосмос, кој сѐ уште останува докрај неоткриен, неспознаен.

Првиот македонски долгометражен анимиран филм, „Јон Вардар против Галаксијата“ од вечерва, понеделник, во 19 часот, ќе почне да се прикажува во киното „Мис Стон“ во Прилеп, на домашен терен, од каде што доаѓа главниот протагонист, Жарко Димоски, кој го толкува ликот на Јон Вардар.

Филмот засега е достапен за скопската публика, со проекции секој ден во „Синеплекс“, каде викендов беше најгледаниот филм на репертоарот на киното. „Јон Вардар против галаксијата“ се прикажува и во Киноверзум во Велес и Штип. Во Кино Манаки во Битола, филмот е на репертоарот во петок и во сабота од 18 часот. Наскоро доаѓа и во другите градови во Македонија.

„Јон Вардар против галаксијата“ е хумористична приказна за еден натпросечно потпросечен човек, еден нарцисоиден робот и многу вонземјани кои се на мисија да ја спасат галаксијата од себеси.

Режијата е на Гоце Цветановски, арт-директор е Михајло Димитриевски – Тхе Мичо, а директор на анимација е Димитар Ѓоргиев. Продуценти на филмот се Алан Кастиљо, Ева Конрад, Браќа Калинови и Ладо Шкорин. Во главните улоги настапуваат Жарко Димоски, Дамјан Цветановски и Емилија Мицевска. Другите улоги ги толкуваат Филип Трајковиќ, Тони Денковски, Атанас Атанасовски, Слаѓана Вујошевиќ, Мартин Ѓоргоски, Елена Тарчуговска и Бојана Тосковска.

Филмот, кој е најголемиот анимациски копродукциски проект на Балканот, е изработен со финансиска поддршка од Агенцијата за филм на Северна Македонија, а има копродукции во Унгарија, Бугарија и Хрватска.

„Јон Вардар против галаксијата“ досега беше прикажан на фестивалите „Ситџес“ во Шпанија, „Киненова“ во Македонија и „Мостра Сао Пауло“ во Бразил.