Свет
Шарл Мишел повеќе не е шеф на Европскиот совет
Новиот претседател на Европскиот совет, Антонио Коста, силно се залага за единството на Европската унија и истовремено за зачувување на нејзината различност.
„Само заедно можеме да обезбедиме стабилност, безбедност и мир на нашиот континент“, рече Коста на церемонијата на предавање.
Актуелниот претседател на Европскиот совет, белгискиот либерал Шарл Мишел, му ги предаде должностите на португалскиот социјалист Антонио Коста, кој во недела на 1 декември официјално ја презема функцијата претседател на Европскиот совет. Мишел на Коста му го врачи ѕвоното со кое претседателот на Европскиот совет го означува почетокот на состанокот на самитот на лидерите на земјите-членки.
„Само заедно можеме да постигнеме гласот на Европа да се слушне на меѓународната сцена, бидејќи единството е крвотокот на Европската унија, но не смееме да ги игнорираме нашите разлики во мислењата или да ги третираме како проблем“, рече Коста.
„Таа разновидност е совршено природна, таа нè збогатува и ја претставува силата на Европа“, рече Коста, кој се покажа како вешт политичар, одржува деликатна рамнотежа меѓу партнерите и има репутација на успешен градител на консензус, особина неопходна. за функцијата претседател на Европскиот совет.
Европскиот совет е најважното политичко тело на ЕУ, кое ги собира шефовите на држави или влади, ги одредува стратешките правци и политиките на Унијата и кои одлуки се носат со консензус.
Должноста на претседателот на Европскиот совет беше воведена со Договорот од Лисабон, кој стапи на сила на 1 декември 2009 година.
Мандатот на претседателот на Европскиот совет трае две и пол години, може да се обнови еднаш, што беше случај со сите претседатели на Европскиот совет до сега, сите отслужија два мандата, вкупно пет години, што се совпаѓа со мандатот на Комисијата и на Европскиот парламент.
Коста, 63-годишен социјалист, беше премиер на Португалија од 2015 до 2024 година, министер во неколку влади, градоначалник на Лисабон, член на Европскиот парламент.
Коста беше избран за претседател на Европскиот совет во јуни годинава, а пред да ја преземе функцијата ги посети сите главни градови, освен Букурешт и Софија, а разговараше и со лидерите на земјите-членки.
„Се чувствувам сигурен откако разговарав со европските лидери во последните неколку недели, кои имаат чувство на итност и се фокусирани на колективна акција инспирирана од креативноста и прагматизмот“, рече Коста.
Коста во својот говор истакна дека Европската унија се заснова на вредности – човечко достоинство, слобода, владеење на правото, демократија и еднаквост – и дека нејзината цел е да обезбеди мир и просперитет.
Зборувајќи за војната што трае повеќе од илјада дена на европско тло кога Русија ја нападна Украина, Коста рече дека „сите копнееме по мир“.
„Но, мирот не може да значи мир на гробишта, не може да значи капитулација, мирот не смее да ја награди агресијата. Мирот во Украина мора да биде праведен и траен и заснован на меѓународното право, кое го вклучува правото на народите на самоопределување, правото на народите сами да си ја изберат иднината и почитувањето на територијалниот интегритет и државните граници“, рече Коста.
Тој додаде дека ЕУ мора да биде посилна, поефикасна, поотпорна со поголема автономија во областа на безбедноста и одбраната, додека постојано работи на трансатлантското партнерство.
Тој нагласи дека проширувањето кон Западен Балкан и источните соседи е „моќна алатка за мир, безбедност и просперитет и геополитички императив“, нагласувајќи дека и ЕУ и земјите кандидати мора да работат понапорно и побрзо без вештачки рокови, но и без непотребни пречки.
Коста му се заблагодари на претседателот во заминување Шарл Мишел, велејќи дека „Европа му должи сè“.
Петте години на Мишел на чело на Европскиот совет беа обележани со затегнати односи и конкуренција од претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен. Мишел ја напушта таа позиција со далеку помал рејтинг од неговите претходници Херман Ван Ромпуј и Доналд Туск.
Коста е првиот шеф на европска институција кој нема европско потекло. Неговиот дедо е од индиската држава Гоа, која некогаш била португалска колонија, а неговата баба по татко има француско-мозамбичко потекло.
Мозамбик исто така бил португалска колонија. Коста има т.н „Задгранично државјанство на Индија“, што е форма на дозвола за постојан престој и работа во Индија врз основа на индиско потекло.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Ердоган: Судбината на 194 земји не може да се препушти во рацете на пет држави
Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган денеска повика на голема ревизија на Обединетите нации, јавува агенцијата „Анадолија“.
„ОН треба целосно да се реформираат. Светот не може да биде оставен на милост и немилост на пет постојани земји (членки на Советот за безбедност). Судбината на 194 земји не може да се остави во рацете на овие пет постојани членки“, рече Ердоган во Обраќање на Светскиот форум на ТРТ во Истанбул.
Ердоган го осуди системот на петте постојани членки на Советот за безбедност, според кој тие можат самостојно да стават вето на важни одлуки, велејќи: „Светот е поголем од петте“.
„Руско-украинската војна, која наскоро ќе влезе во својата четврта година, ни ја покажа слабоста на меѓународниот систем“, додаде тој.
Ердоган нагласи дека во Газа не се тестирани само хуманитарните вредности, туку и веродостојноста на глобалниот систем и на ОН. Тој смета дека чувството на вина за холокаустот ги принудило западните земји да се воздржат од критикување на Израел, кој „врши геноцид во Газа повеќе од една година“.
Тој изрази надеж дека примирјето меѓу Израел и Хезболах ќе остане трајно, но нагласи дека итно е потребен прекин на огнот во Газа.
„Итното воспоставување на одржлив прекин на огнот во Газа е неопходно пред човештвото да изгуби уште повеќе од своите вредности. Подготвени сме да сториме се за да го запреме геноцидот во Газа и да ја отвориме вратата за траен мир“, заклучи тој.
Свет
Лидерот на Хезболах прогласи победа над Израел
Лидерот на либанскиот Хезболах, Наим Касем, денеска изјави дека движењето постигнало голема победа, во својот прв говор по стапувањето на сила на прекинот на огнот со Израел во Либан.
„Победивме затоа што го спречивме непријателот да го уништи Хезболах, да го уништи движењето на отпорот или да го ослабне“, рече Касем во телевизиско обраќање, нагласувајќи дека „непријателот не успеал да ги постигне своите цели“.
Прекинот на огнот меѓу Израел и Хезболах стапи во сила во Либан во средата, по повеќе од една година прекугранични непријателства и два месеци отворена војна меѓу израелската војска и либанското вооружено движење поддржано од Иран.
Војната остави речиси 4.000 мртви на либанска страна, раселени речиси 900.000 луѓе според ОН и нанесе големи загуби на Хезболах. Касем, кој го наследи Хасан Насрала, кој беше убиен на 27 септември во израелски напад, вети дека ќе соработува со либанската армија, која е задолжена за спроведување на договорот за прекин на огнот.
Под покровителство на САД и Франција, договорот за прекин на огнот предвидува повлекување на израелската армија од Либан во рок од 60 дена. Хезболах мора да се повлече на околу 30 километри од границата и да ја растури својата воена инфраструктура на југ, каде што ќе бидат распоредени само либанската армија и мировниците.
Свет
(Видео) Насилни протести во Грузија откако владата ги прекина преговорите со ЕУ
Илјадници луѓе вечерва повторно излегоа на улиците на Тбилиси за да протестираат против одлуката на владата да ги прекине пристапните преговори со Европската унија до крајот на 2028 година, јавува Би-Би-Си.
Демонстрантите извикуваа „предавници“ и носеа фотографии од новинари за кои тврдат дека биле претепани од полицијата во петокот вечерта.
На протестите таа вечер полицијата употреби солзавец и водени топови против демонстрантите, а власта тврди дека се уапсени 43 лица.
Повеќе од 100 дипломати и државни службеници во Грузија потпишаа отворено писмо во кое тврдат дека одлуката на владата не е во согласност со стратешките интереси на земјата.
Бранејќи го својот потег, премиерот Иракли Кобахиџе ја обвини ЕУ за уцена откако европските пратеници побараа повторување на минатомесечните парламентарни избори во Грузија. Како причина тие наведоа значителни неправилности.
Грузија е управувана од Грузиски сон, партија за која критичарите велат дека се обидела да ја оддалечи земјата од Унијата и да се доближи до Русија.
„Партијата победи на изборите минатиот месец, но пратениците од опозицијата го бојкотираат новиот парламент, тврдејќи дека има изборен фалсификат, а претседателот Саломе Зурабишвили го нарече еднопартискиот парламент неуставен.
Вчера Европскиот парламент ја поддржа резолуцијата која ги опишува изборите како последна фаза од ескалацијата на демократската криза во Грузија и тврди дека владејачката партија е целосно одговорна за тоа.
Резолуцијата изразува особена загриженост во врска со извештаите за заплашување гласачи, купување и манипулација на гласови и вознемирување на набљудувачите.
Европскиот парламент, исто така, повика на санкции против премиерот на Грузија и други високи функционери, вклучително и милијардерот и основач на владејачката партија, Бидзина Иванишвили.