Процедурите за чување и ништење податоци собрани со посебни истражни мерки (ПИМ) се систематизирани и развиени во новоизготвениот водич, кој ги зема предвид меѓународните стандарди за чување и ништење податоци собрани со ПИМ, предизвиците, пречките и ограничувањата што би можеле евентуално да го спречат складирањето и ништењето на ваквите податоци, но ги определува и лицата/субјектите што треба да бидат вклучени во процесот на ништење, нивните улоги, должностите, обврските и задачите, соопшти Обвинителството.

Водичот беше развиен на барање на Основниот кривичен суд Скопје во согласност со препораките дадени од Агенцијата за заштита на личните податоци во рамките на спроведените супервизии од областа на следењето на комуникациите.

Во групата експерти од правосудниот сектор, кои учествуваа како автори во изготвувањето на водичот, беа и јавниот обвинител Ермон Незири, член на Советот на јавните обвинители, основниот јавен обвинител на Основното јавно обвинителство Скопје, Гаврил Бубевски, јавната обвинителка во Вишото јавно обвинителство Скопје, Наташа Сарамандова, како и јавните обвинители од ОЈО ГОКК и од ОЈО Скопје, Верица Бержецка-Крстева, Енѓелуше Леши-Кадриу и Спасенка Андонова. Освен нив, во изготвувањето учествуваа и судии, адвокати, универзитетски професори, претставници од Министерството за внатрешни работи и од Министерството за правда, од Агенцијата за заштита на личните податоци, од Дирекцијата за безбедност на класифицираните информации и од Државниот архив на Република Северна Македонија.

Идејата за креирање водич за ништење податоци собрани со посебни истражни мерки произлезе од потребата да се утврдат прецизни насоки, кои подетаљно ќе го уредат процесот на ништење на материјалите од спроведените мерки. Поради нивната содржинска и персонална неселективност, податоците содржани во овие материјали вообичаено навлегуваат во приватноста не само на личноста кон која се насочени туку и кон лицата од нејзиното приватно или професионално опкружување. Од тие причини, прашањето за ништење е исклучително важно независно дали се ништат откако целта на нивното собирање е постигната (послужиле како доказ во кривичната постапка) или поради тоа што тие податоци немаат значење за водење на постапката. И во двата случаја станува збор за податоци што евентуално би можеле да претставуваат потенцијална опасност во смисла на можни злоупотреби доколку тие не се третираат со внимание. Нивното ништење претставува законска обврска за која се предвидени и конкретни временски рокови.

Водичот беше развиен во работилниците организирани од јуни 2023 година до јули 2024 година во рамките на Програмата за реформа на разузнавачкиот и безбедносниот сектор во Република Северна Македонија, спроведувана од ДЦАФ – Женевскиот центар за управување со безбедносниот сектор и финансиски поддржана од Швајцарската агенција за развој и соработка (СДЦ), Министерството за надворешни работи на Холандија и Шведската агенција за меѓународен развој (СИДА).

Програмата, меѓу другото, им помага на правосудните институции и на правните практичари за јакнење на нивните капацитети и експертиза потребни за доследно спроведување на процесот на барање и судско одобрување на посебните истражни мерки.