Култура
46 поднесени дела на конкурсот за традиционални годишни награди на ДПМ

На конкурсот за традиционалните годишни награди на Друштвото на писателите на Македонија оваа година се пријавени вкупно четириесет и шест дела, единаесет повеќе од делата пријавени на конкурсот за годишни награди на ДПМ за 2023 година.
Оваа година, за разлика од минатата, доминира поетската продукција, но и книжевноста за деца и млади.
За наградата „Стале Попов“ за најдобро прозно дело објавено во 2024 г. конкурираат следните 10 наслови:
1. „Ветрилиште“ (Игор Анѓелков, „Или-или“)
2. „Стриптиз на душата“ (Филип Георгиевски, „Батапрес“)
3. „Искра“ (Петре Димовски „Дијалог“)
4. „Собирачите на пластични шишиња“ (Љубинка Донева, „Современост“)
5. „Кој го уби Едгар Алан По“ (Владо Јаневски, „Или-или“)
6. „Леска Брезоска“ (Симона Јованоска, „Или-или“)
7. „Човек глагол (Homo-verbum)“ (Елизабета Јончиќ, „Слово љубве“)
8. „Приказничар“ (Жарко Кујунџиски, „Антолог“)
9. „До_адната книга“ (Стефан Марковски, „Современост“)
10. „Јод“ (Снежана Младеновска-Анѓелков, „Или-или“)
За наградата „Ацо Шопов“ за најдобра поетска збирка објавена од член на Друштвото на писателите на Македонија во 2024 г. конкурираат следните 16 наслови:
1. „Си беше една љубов“ (Ана Бунтеска, „Просветно дело“)
2. ,,Рајсфершлус“ (Јулијана Величковска, „ПНВ Публикации“)
3. „Бог на ба(к)терии“ (Митко Гогов, „Макавеј“)
4. ,,Јазикот што само ние го разбираме“ (Зоран Јакимоски, „ПНВ Публикации“)
5. „На грбот на неповратот“ (Владо Јаневски, Агенција за иселеништво)
6. „Светлината во нашите вени“ (Стефан Марковски, „Современост “)
7. „Зборови од хартија“ (Милчо Мисоски, „Антолог“)
8. „Моќта на водата“ (Жаклина Михајлова, самиздат)
9. „Одглас (на нечуеното)“ (Сузана Мицева, самиздат)
10. „Чекор до амбисот“ (Драгица Најческа, „Дијалог“)
11. „Непронајдено прибежиште“ (Сашо Огненовски, „Антолог“)
12. „Се умира ли од премногу сакање“ (Зоран Пејковски, „ПНВ Публикации“)
13. „Тројанско слепило“ (Милован Стефановски, „АД Вербум“)
14. „Разговор со љубовта“ (Лилјана Стоилковска, самиздат)
15. „Ехо на светлината“ (Мирјана Тренчева, „Академска мисла“)
16. „Посвети и пофалби“ (Ивица Џепароски, „Дијалог“)
За наградата „Ванчо Николески“ за најдобра книга за деца и млади објавена во 2024 г. пријавени се следните 10 наслови:
1. „Бакнежи на небото“ (Иван Антоновски, „Светулка“)
2. „Играме, растеме“ (Владо Димовски, „Арс Ламина“)
3. „Саканија“ (Љубинка Донева, „Панили“)
4. „Големиот слон лета дрон“ (Зоран Јакимоски, „ПНВ Публикации“)
5. „Со големо Д (прозен воспев на Другарството)“ (Александар Кујунџиски, „Антолог“)
6. „Очи во очи“ (Ели Маказлиева, „Едука Мак“)
7. „Тино – бездомното полжавче“ (Сузана Мицева, „Средби под јаворите“)
8. „Збрка во трка“ (Весна Мундишевска-Велјановска, „Перун Артис“)
9. „Првото жарче Љ У Б“ (Велко Неделковски, „Арс Ламина“)
10. „Мојата азбука“ (Мирјана Стојановска, „ЗНК ‘Нова’ – Битола“)
За наградата „Димитар Митрев“ за најдобро дело од областа на книжевната критика и есеистиката објавено во 2024 г. конкурираат следните седум наслови:
1. „Книжевни паметници“ (Наташа Аврамовска, Институт за македонска литература)
2. „Нивното време низ Битола“ (Петре Димовски, „Дијалог“)
3. „Авторските неологизми во поезијата на Весна Мундишевска-Велјановска“ (Елизабета Јончиќ, Македонско научно Друштво – Битола)
4. „Жени во македонската книжевност од XIX век“ (Славчо Ковилоски, Институт за македонска литература)
5. „Дом во тишина“ (Никола Маџиров, „Арс Ламина“)
6. „Тантели од зборови“ (Гоце Ристовски, „ВиГ Зеница“)
7. „Милчо за Манчевски“ (Атанас Чупоски, Кинотека на Р. С. Македонија)
Од Друштвото на писателите на Македонија со особено внимание и благодарност информираат дека по извесен период пауза, оваа година ДПМ ќе ја додели и наградата „Мост“, со која се одликува дело објавено на некој од јазиците на националностите во Р. С. Македонија. За наградата „Мост“ на ДПМ за 2024 г. се пријавени следните три наслови:
1. „Била једном једна кућа“ („Беше еднаш една куќа“) (Гордана Јовиќ Стојковска, „Слово љубве“)
2. “Vetëtimat e heshtjes” („Молњи на молкот“) (Делвина Крлуку, самиздат)
3. “Kopeja Me Zgjebe ndjek autorin” („Шугавото стадо го брка авторот“) (Каљош Челику, самиздат)
На конкурсот за годишни награди на ДПМ за 2023 г. беа пријавени 14 прозни дела, 7 поетски збирки, 6 книги за деца и млади и 8 книги критика и есеистика. Добитници на наградите беа романот „Ако се родат некакви чувства“ (Блаже Миневски, „Матица“), поетската збирка „Коњски житија“ (Зоран Анчевски, „Арс Ламина“), пиесата за деца „Земјата на заборавените сказни“ (Билјана С. Црвенковска, „Чудна шума“) и научната студија „Птици во аквариум: надреализам, 1924-2024“ (Лидија Капушевска-Дракулевска и Влада Урошевиќ, „Полица“).
За доделувањето на традиционалните годишни награди на ДПМ одлучува тричлено жири, кое е избрано со тајно предлагање и гласање од страна на членовите на Управниот одбор на ДПМ. Годишните награди на ДПМ традиционално се доделуваат на 13 февруари, денот на основањето на Друштвото. Во 2025, Друштвото на писателите на Македонија ќе одбележи 78 години од своето постоење.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Младите музички таленти блеснаа под сводовите на „Света Софија“

Во рамките на фестивалот „Охридско лето“ вчеравечер во црквата „Света Софија“ одржа завршниот концерт од Интернационалниот семинар за виолина, виола и камерна музика што се одржува под уметничко раководство на македонскиот виолинист Емилио Перцан и азербејџанската пијанистка Тамила Гулиева.
Виртуозното мајсторство над виолината, уметникот и професор Емилио Перцан, во текот на изминатите денови во Охрид несебично го пренесуваше на младите генерации уметници кои допрва треба да ја градат својата музичка кариера.
-Тоа е и целта на семинарот, затоа и го правиме во изминатите 13 години во Охрид и претходно три години во Хрватска. Секогаш е задоволство што крајниот концерт е овде, во црквата „Света Софија“. Годинава имаме учесници од Македонија, Србија, Словенија, првпат од Австралија, од Перу… кои се на возраст од 13 до 25 години, вели Перцан.
Семинарот постои од 2009 година. Првите три години се одржува на Истра, Р. Хрватска, а од 2014 година со поддршка на Министерството за култура на Р. Северна Македонија и на градот Охрид, продолжува да се одржува во Охрид.
Досега на семинарите учествувале повеќе од 150 ученици и студенти од многу земји во светот. На нив, исто така, редовно учествуваат педагози и изведувачи, и професионални музичари кои доаѓаат на усовршување. По завршувањето на ваквата летна музичка школа, традиционално, се организираат и завршни концерти на најуспешните учесници во рамките на фестивалот „Охридско лето“.
Култура
Maкедонскиот уметник Цветин им пиша на Трамп и на Путин – да не се повторат Хирошима и Нагасаки

Македонскиот сликар и уметник Живко Поповски-Цветин упати писма до американскиот и до рускиот претседател, Доналд Трамп и Владимир Путин.
На англиски и на руски јазик, во писмата упатени до американскиот и до рускиот претседател, Цветин порачува да не се повтори катастрофата со фрлање на атомските бомби во Хирошима и Нагасаки.
„По повод вашата средба што набргу ќе се одржи на Алјаска, како поддршка, авторот на изложбата ‘Цвеќе на мирот’, која е отворена во знак на одбележување 80 години од Хирошима и Нагасаки, ви испраќа една од своите изложени слики со надеж дека со оваа средба ќе се најде решение за прекин на дејствата и да владее мирот во светот“, пишува Цветин.
Цветин пред извесно време ја отвори изложбата „Цвеќе на мирот“ во галеријата „Метаноја“, на која учествуваа Лидија Лучко-Јеремиќ со поема по повод атомските бомби врз Хирошима и Нагасаки. Музичко-поетски перформанс имаа музичарите Никола Стојковски и актерката Арна Шијак. За оваа изложба д-р Коста Милков рече дека „во текот на годините на неговите заложби за мир Цветин насликал илјадници и илјадници слики со цвеќе на мирот. Неговиот прв формален настап е во далечната 1972 со изложени мозаици и колажи во Демир Хисар, а последниот е во Задар во јуни 2025 со име ‘Цвеќе на мирот’ по повод Деновите на уметноста во Хрватска. Повеќе од пет децении преданост и посветеност сведочат за непоколебливоста да се биде миротворец“.
Цветин е и креатор и идеолог на декларацијата за мир во светот и против војните и употребата на нуклеарното оружје, која досега ја потпишаа повеќе од 3.500 лица. Оваа декларација е отворена за потпишување како крик против војните и употребата на нуклеарното оружје и во поддршка на мирот во светот.
За сите потфати Цветин ќе каже „Цвеќето во човекот не ги сака ветровите на војната. Јас не измислувам нови цветови, туку само пресликувам цветови во луѓето што ги сакаат слободата и мирот“.
Живко Поповски-Цветин (1944, с. Брезово) е сликар на мирот и хуманист. Тој е поранешен претседател на Црвениот крст на Македонија и спаѓа меѓу номинираните за Нобелова награда за мир. Цветин како уметник е препознатлив по мисијата „Цвеќето на мирот“. Од 1970 година има реализирано над 300 изложби во земјата и светот и има подарено повеќе од 40.000 слики, кои пренесуваат порака на мир и надеж. Неговите дела се наоѓаат кај државници, уметници, поети и кај обични луѓе во светот.
Култура
Драмскиот театар Скопје, по четири успешни изведби во Будва, настапува на Охридско лето

По премиерата и вкупно четирите изведби на 39. фестивал „Град театар“ во Будва, каде што публиката со големо воодушевување ја прифати претставата „Животот на провинциските плејбои по Втората светска војна или Туѓото го сакаме – своето не го даваме“, НУ Драмски театар Скопје најавува дека со оваа најнова копродукција ќе гостува во Охрид.
Македонската публика ќе има можност да ја гледа возбудливата и духовита комедија во рамките на драмската програма на фестивалот „Охридско лето“, на 17 август (недела) од 21:00 часот, во Центар за култура „Григор Прличев“.
Режијата е на реномираниот хрватски автор Иван Пеновиќ, а текстот е на еден од најзначајните драмски писатели во регионот – Душан Јовановиќ. Претставата е четирипартитна копродукција на НУ Драмски театар Скопје, Белградско драмско позориште, Местно гледалишче Љубљана и „Град театар“ Будва, создадена во чест на петгодишнината од смртта на авторот.
Во програмската белешка се вели: „Ова е текст од раниот драмски опус на Душан Јовановиќ, напишан во формата на комедија дел арте во 1972 година, во период на бурни историски движења и под влијание на ‘Сексуалната револуција’ и ‘Пролетта од 1968’. Претставата пулсира со живата еротика, младост и незаситна страст, но меѓу редови се насетува и празнината и суетата на општеството кое трча по уживање“.
Претставата по премиерата на 10 август беше изведена уште трипати на летната сцена во комплексот „Словенска плажа“ и секоја изведба наиде на искрен прием од фестивалската публика, која ја наградуваше екипата со долги аплаузи за енергичната изведба, актерската игра и исклучителната сценска атмосфера.
Авторски тим:
Режија – Иван Пеновиќ
Превод – Соња Должан
Сценографија – Лазе Трипков
Костимографија – Александар Ношпал
Композиција – Владимир Пејковиќ
Сценско движење – Дамир Клемениќ
Актерската екипа од четирите уметнички куќи од регионот ја сочинуваат: Лазар Христов, Јулита Кропец, Марко Гверо, Соња Стамболжиоска, Лазар Николиќ, Вукашин Јовановиќ, Нејц Језерник, Марјан Наумов, Јована Спасиќ.