Свет
Европската комисија најави пропорционален одговор на американските царини

Следната недела Европската Комисија ќе воведе контрамерки како одговор на американските царини за увоз на алуминиум и челик, додека одговорот за воведувањето царини за автомобили и реципрочни тарифи од 20 проценти за голем број производи ќе следи по анализа и консултација со земјите-членки.
Од 12 март на сила е одлуката за 25 отсто царини за увоз на алуминиум и челик во САД од целиот свет, а од 3 април и 25 отсто за сите автомобили и автомобилски делови што не се произведуваат во САД.
На 2 април, американскиот претседател Доналд Трамп најави реципрочни царини, минимум 10 отсто за сите, а уште повисоки царини за околу 60 земји, кои ќе стапат во сила од среда, на 9 април. Тој воведе царини од 20 отсто за Европската унија и 34 отсто за Кина, но и 33 отсто за Македонија.
Останува нејасно дали најавените тарифи ќе останат трајни или се дел од тактиката за добивање отстапки. Трамп рече дека царините ќе му дадат „голема преговарачка моќ“.
До средината на минатата недела, Комисијата ги консултираше земјите-членки за контрамерки на американските царини за челик и алуминиум, а одлуката се очекува да биде донесена во среда и да стапи на сила на 15 април.
Одлуката се носи на предлог на Комисијата во рамките на комитолошката постапка, што во пракса значи дека Комисијата може да донесе одлука доколку на неа не се спротивстави квалификувано мнозинство (55 отсто од земјите-членки кои претставуваат најмалку 65 отсто од вкупното население на ЕУ). Во случај да нема квалификувано мнозинство за или против предлогот, Комисијата може самостојно да донесе одлука.
Комисијата најави пропорционален одговор до 26 милијарди евра, што одговара на економскиот опсег на американските царини.
Во однос на контрамерките на американските царини за автомобили и автоделови и за реципрочните царини од 20 проценти, Комисијата посочува дека нема да избрзува, дека сака се детално да анализира.
Комисијата не сака да каже какви мерки би можела да преземе и нагласува дека „се е на маса“.
„Сите опции се на маса и не сакаме да шпекулираме што ќе правиме“, изјави за новинарите висок функционер на Комисијата кој сакаше да остане анонимен. Притоа ќе се води сметка евентуалните контрамерки да бидат што поболни за САД, а во исто време да и донесат што помала штета на Европа, односно да се воведат царини за американските производи за кои постои алтернатива.
„Нема да воведеме царини за производи што не ги произведуваме, додека Американците воведоа царини, на пример, за кафе или банани, кои тие воопшто не ги произведуваат“, изјави неименуван претставник на Комисијата. Тој додаде дека Европејците имаат алтернативи, на пример за мотоцикли „Харли Дејвидсон“, фармерки „Левис“ или соја.
Според првите проценки на Комисијата, реципрочните царини од 20 отсто се однесуваат на околу 290 милијарди евра европски извоз во САД, што на Американците би им донело приход од 58 милијарди евра.
На автомобили и автоделови што ЕУ ги извезува во вредност од околу 66 милијарди евра, приходот од царина од 25 отсто би изнесувал 16,5 милијарди евра, додека на извозот на алуминиум и челик во износ од 26 милијарди евра, царинскиот приход би изнесувал 6,5 милијарди евра.
Севкупно, дополнителните американски царини се однесуваат на стоки во вредност од околу 380 милијарди евра, што е околу 70 отсто од вкупниот извоз од ЕУ во САД. Со ова Соединетите Американски Држави би оствариле царински приход од 81 милијарда евра годишно, наместо досегашните 7 милијарди. Но, сумата од околу 80 милијарди можеше да се достигне само под услов обемот на трговската размена да остане ист, што не е логично да се очекува бидејќи обемот на трговијата се намалува со царинските бариери.
Комисијата има ексклузивна јурисдикција над надворешната трговија и земјите-членки не можат директно да преговараат со администрацијата на Трамп. Истовремено, мора да се внимава рамномерно да се распредели товарот на контрамерките, бидејќи не сите членки се подеднакво зависни од трговијата со американскиот пазар.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Полицијата го идентификуваше напаѓачот во Манчестер: уште тројца уапсени

Полицијата за борба против тероризмот потврди дека напаѓачот во утринскиот напад врз синагогата во Манчестер е 35-годишниот Џихад ал Шами, британски државјанин од сириско потекло.
„Врз основа на она што го знаеме во моментов, нашите евиденции не укажуваат на какви било претходни антитерористички истраги во врска со ова лице“, соопшти полицијата.
Тие додадоа дека три лица – двајца мажи на возраст од 30 години и една жена на возраст од 60 години – се уапсени и се приведени под сомнение за извршување, подготовка и поттикнување терористички акти.
Двајца мртви на местото на настанот, тројца тешко повредени
Полицијата потврди дека двајца мажи се прогласени за мртви на местото на нападот, додека тројца други мажи се во болница со сериозни повреди. Еден од нив претрпел убодна рана, друг бил удрен од автомобил вклучен во нападот, а трет подоцна сам отишол во болница со повреда за која се сомнева дека ја здобил додека полицијата го запирала напаѓачот.
Европа
(Видео) Орбан: Посилни сме од Русија; Туск: Ми се допаѓа кога ги користи моите аргументи

Унгарскиот премиер Виктор Орбан повтори дека Европската Унија не треба да се плаши од Русија бидејќи е посилна од неа во однос на капацитетите. „Вистинската опасност е економската стагнација и губењето на конкурентноста“, рече Орбан.
Додека полскиот премиер Доналд Туск разговараше со група полски новинари на маргините на состанокот на Европската политичка заедница во Копенхаген, еден од нив реши да му постави прашање на Орбан, кој беше во близина и даваше коментари на унгарските новинари.
„Кој претставува главна закана за Европа“, извика новинарот, очекувајќи коментар од унгарскиот политичар.
Туск потоа му рече на Орбан: „Ова е провокација“.
Сепак, Орбан остана смирен и му одговори на новинарот: „Вистинската опасност? Економска стагнација и губење на конкурентноста“.
„Не Русија?“, праша потоа полскиот новинар.
😅Best dialogue at the Copenhagen summit!
– Orban: “We all spend more on armaments than Russia, so why are we afraid? We are stronger than them.”
– Tusk (tugging Orban by the sleeve): “I love it when he uses my arguments.” pic.twitter.com/7YF9Hs3Wfs
— NEXTA (@nexta_tv) October 2, 2025
„Ние сме посилни од Русија. Направете некои споредби и засновајте го вашето мислење на факти. Имаме повеќе од 400 милиони луѓе, а Русија има околу 130. Погледнете го европскиот БДП, толку е голем. Русија е толку мала. Сè заедно, 27 земји, трошиме повеќе за војската отколку Русите. Па зошто се плашиме? Ние сме посилни од нив“, нагласи Орбан.
„Ми се допаѓа кога ги користи моите аргументи“, се вмеша Туск. Орбан додаде дека европските земји мора „да се обединат и заедно да ги бранат своите интереси“.
Пред неколку дена, Орбан изјави дека Русија „веќе ја добила“ војната против Украина, иако е воено и економски слаба. Орбан, исто така, рече дека руските беспилотни летала ќе бидат соборени ако влезат во унгарскиот воздушен простор.
Свет
(Видео) Хамас испали пет ракети врз израелскиот град Ашдод

Пет ракети беа испукани од северниот дел на Појасот Газа кон крајбрежниот град Ашдод во ноќта за Јом Кипур, во напад за кој подоцна одговорност презеде терористичката организација Хамас, објави „Тајмс оф Израел“.
Во меѓувреме, еден офицер беше сериозно ранет, а двајца војници беа полесно повредени во напад врз воен пункт во централна Газа денес, соопшти војската.
Video from today's launch of rockets by the resistance in Gaza from the devastated north of Beit Hanoun at Ashdod, north of occupied Palestine. pic.twitter.com/rt5M1OK04k
— Abubaker Abed (@AbubakerAbedW) October 1, 2025
Според Израелските одбранбени сили (ИДФ), четири од ракетите испукани кон Ашдод беа пресретнати од противвоздушен оган, додека една падна на отворено. Немаше извештаи за повредени или штети.
🚨 BREAKING: The Global Sumud Flotilla is being intercepted by the Israeli navy.
So close to Gaza, yet so far.
The criminal entity will not allow a single vessel to reach the starving. Even mercy is blockaded.
A state so terrified of compassion it blockades bread & medicine.… pic.twitter.com/bMduEvJe8j
— Hala Jaber (@HalaJaber) October 1, 2025
Нападот се случил на Јом Кипур, најсветиот ден во еврејскиот календар, додека израелската морнарица се подготвуваше да ги пресретне групата бродови што се обидуваа да ја пробијат поморската блокада на Газа од страна на Израел. На крајот, Израелските одбранбени сили соопштија дека ниту еден брод не стигнал до брегот на Газа.