Македонија
Речиси 40 отсто од светската популација е нетолерантна на глутен

Речиси 40 отсто од светската популација е нетолерантна на глутен, се вели во извештајот на Институтот за јавно здравје, објавен по повод 16 мај – Меѓународен ден за подигање на свеста за целијачна болест.
Секоја година, Националните здруженија за целијакија ширум светот овој ден го користат како можност да ја подигнат свеста кај јавноста за целијачната болест и други прашања поврзани со интолетанција на глутен. Во различни земји, се организираат кампањи и информативни сесии за споделување информации за најновите истражувања, третмани, кампањи за рана дијагноза и диети кои можат да им помогнат на луѓето со целијачна болест и проблеми поврзани со глутен за да ја подобрат својата состојба.
Целијакија или Целијачна болест е хронична автоимуна болест што се одликува со неподносливост на организмот на глутен, кој е белковина од пченица, јачмен, ‘рж и овес. Целијачна болест е медицинска состојба кај која имунолошкиот систем ги напаѓа сопствените ткива кога се конзумира храна што содржи глутен. Се верува дека повеќе од еден милион Европејци боледуваат од целијакија. На еден дијагностоциран болен има најмалку седум што не се препознаени (дијагностицирани). Знаењето за целијакија и одржувањето на здравјето кај оваа болест е на изразито ниско ниво. Болеста ги зафаќа сите возрасни групи од двата пола, Пријавените случаи на инфекција се повисоки кај жените отколку кај мажите. Ризикот од целијачна болест се зголемува кај оние со автоимуна болест на тироидната жлезда, дијабетес тип 1, Даунов синдром и Тарнеров синдром. Целијачна болест може да се развие на која било возраст, а може да се појави кај доенчиња или кај возрасни.
Симптоми на целијакија
Кога велиме целијакија, се мисли на автоимуно заболување, односно состојба при која организамот самиот се напаѓа, напаѓајќи го глутенот. Штетата настанува кај цревните ресички кои се одговорни за апсорбирање на нутриентите во тенкото црево,а глутенот ја оштетува слузницата на ѕидовите од тенкото црево. Во отсуство на здрави цревни ресички, апсорпцијата на неопходните нутриенти е нарушена и доведува до недоволна апсорпција на истите и со тоа до потхранетост. Оттука следува дека сите заболувања поврзани со нутритивните дефицити или недостатоци се возможни.
Последиците можат да бидат навистина сериозни. Различните симптоми на оваа болест долго може да бидат прикривани. Возрасните и децата можат да имаат различни симптоми на ова заболување. Децата најчесто имаат дигестивни симптоми, како надуености гасови, хроничнадијареа, стомачни болки, проблеми со столицата итн. Нутритивните дефицити знаат да бидат особено проблематични кај децата во развој, па така нетретирањето на оваа состојба може да доведе и кон поопасни импликации, како одложен пубертет, нарушено расположение, забавен раст и развој и пореметување на менструалниот циклус. Неспецифичноста на симптомите честопати може да води кон тешко препознавање на болеста. Повозрасните, покрај дигестивните, често имаат и други симптоми, како хроничен замор, анемија, депресивност, главоболки, болки во зглобовите, афти во устата, проблеми со фертилноста препознавање на состојбата.
Дијагностицирање
Ако консумирањето храна со глутен прави одредени проблеми, потребно е да се искомуницира со лекар и тој може да препорача подетално следење на исхраната или тестирање.
За дијагностицирање на целијакијата, но и за алергијата на пченица се препорачуваат крвни тестови, односно тестови кои утврдуваат присуство на специфични антитела (најчесто tTg-IgA тест).
Биопсијата пак (или ендоскопијата), се смета за најрелевантниот доказ за постоење на целијакија. Ако веќе се утврди оваа состојба, тоа може да биде индикатор за понатамошни испитувања за интолеранција на глутен.
Безглутенска исхрана
Кај целијакија, глутенот, кој е белковина што се наоѓа во пченицата, ‘ржта, овесот и јачменот, ја оштетува слузницата на ѕидовите од тенкото црево, што доведува до недоволна апсорпција на нутритиентите и со тоа до состојба поврзана со потхранетост. Штом глутенот се исфрли од исхраната, ѕидовите на цревата се обновуваат, но луѓето со овој проблем целиот живот мора да внимаваат на исхраната со цел да спречат повторно појавување на оштетувањето. Целијачната болест е сериозна, генетска автоимуна болест и во моментов не постои лек за неа. За 3 милиони Американци и 1 од 100 луѓе ширум светот со целијачна болест, единствениот третман е строго придржување кон диета без глутен. Нетолеранцијата на глутен е доста честа појава во денешно време и се карактеризира со негативни реакции на глутенот и се проценува дека 99 % од луѓето кои имаат нетолеранција на глутен, или целијакија, не се дијагностицирани со оваа состојба. Исто така, се проценува дека речиси 40 % од светската популација се нетолерантни на глутен.
Голем дел од луѓето ја прифаќаат безглутенската исхрана поради промовирање на безглутенските производи, како поздрави, корисни при намалувањето на тежината и многу други бенефити кои и немаат баш некоја поткрепа во науката. Така, дури 63 проценти од Американците веруваат дека безглутенската исхрана може да го подобри нивното здравје, дури и менталното здравје, па една третина од нив се обидува да го избегнува глутенот во секојдневието.
Добро е тоа што во последно време има се’ повеќе ,,опции” на оброци и прехранбени производи кои се безглутенски. Безглутенската исхрана (односно избегнувањето на глутенот) е неопходна за лицата со целијакија и единствен третман,за да можат да ги избегнат воспалителните процеси во дигестивниот тракт и симптомите воопшто,а со тоа и да го подобрат сопственото здравје.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
ЗНАМ: Максим Димитриевски кандидат за градоначалник за Општина Куманово, Мирослав Лабудовиќ за Општина Центар

Движењето ЗНАМ – За Наша Македонија одржа прес-конференција на која беа соопштени одлуките на Извршиот и на Централниот одбор во врска со претстојните локални избори.
„Зад нас се месеци исполнети со динамична работа на терен. Успешно ги реализиравме двете кампањи низ целата држава, преку кои илјадници граѓани ни ја доверија својата визија за подобар живот во своите општини. Наша обврска и задача е таа визија да ја претвориме во конкретни програми и проекти за претстојните локални избори“, рече портпаролот на Движењето, Никола Мемов.
„На вечерашната седница на Извршниот одбор, а потоа и на Централниот одбор, беа донесени значајни одлуки во врска со претстојните локални избори и тоа:
Движењето ЗНАМ за Наша Македонија ќе настапи самостојно на претстојните локални избори со свои листи за советници во повеќе од 50
општини. Централниот одбор ја усвои одлуката за взаемна соработка и поддршка со ВМРО-ДПМНЕ во делот на кандидатите за градоначалници.
Оваа одлука значи дека ВМРО ДПМНЕ ќе ги поддржи кандидатите на ЗНАМ и во тие опшптини нема да имаат свој кандидат за градоначалник, а од дргуа страна Движењето ЗНАМ ќе ги поддржи кандидатите за градоначалници на ВМРО ДПМНЕ во сите општини, вклучувајќи го и градот Скопје, каде што
ЗНАМ нема да има свој кандидат за градоначалник.
За кандидат за градоначалник на Општина Куманово едногласно е избран: Максим Димитриевски, актуелен градоначалник на општина Куманово.
За кандидат за градоначалник на Општина Центар едногласно е избран: Мирослав Лабудовиќ претседател на Градската организација Скопје на Движењето ЗНАМ и актуелен Заменик-министер за енергетика, рударство и минерални суровини“.
Тој нагласи дека на овие локални избори, Движењето ЗНАМ нуди кандидати со искуство и докажани резултати, стручни луѓе со интегритет и визија.
„Нашите кандидати не се само имиња на изборен плакат – тие се личности кои имаат пред се чист образ, јасен план и визија да донесат вистински промени во своите општини, достојни на довербата што ќе ја добијат.
Ние веќе докажавме преку нашето учество во Владата дека знаеме да раководиме со институции на независен и ефикасен начин, со еден и единствен приоритет – интересот на граѓаните и националните интереси на Македонија.
Нашите советници и градоначалници ќе се погрижат секоја општина да стане подобро место за живеење – со современа инфраструктура, квалитетно образование, силна социјална заштита, поддршка за културата и спортот и нова енергија за локалниот развој.
Запрашан зошто ЗНАМ настапува со двајца кандидати и дали се задоволни со бројот на општините каде што ќе имаат кандидати за градоначалник, Мемов одговори: „Во медиумите се креира наратив околу бројот на кандидати за градоначалници. Движењето ЗНАМ многу внимателно го гради својот равој и довербата кон граѓаните. На овие локални избори пристапуваме многу релаксирано, ослободени од било каков притисок за кандидирање на градоначалници во голем број на општини, по секоја цена. Засега утврдивме кандидати за градоначалници во најголемата општина во Македонија, тоа е Куманово и во најзначајната општина во Скопје, тоа е општината Центар.
Процесот на аналитика и проверка за други општини сеуште е отворен и не ја исклучуваме можноста ЗНАМ да има кандидати за градоначаници и во други општини.
Од друга страна, Движењето ЗНАМ ќе настапи со многу сериозни кандидатски листи за советите во над 50 општини во Македонија“.
Македонија
Шукова: „Граѓаните не бараат чуда, туку јавен превоз што функционира“

Кандидатката за градоначалник на Скопје од СДСМ, Каја Шукова, денеска предупреди дека јавниот превоз во главниот град се наоѓа во состојба на целосен колапс, со што секојдневно се соочуваат десетици илјади граѓани, ова Шукова го разговараше со претставници на приватните превозници.
„Граѓаните се оставени без автобуски линии, особено во делови од градот како Маџари, Ново Лисиче, Сарај и Аеродром. Линиите се ретки, пренатрупани или воопшто ги нема, особено во ударните термини“, изјави Шукова.
На средбата се разговараше за најитните проблеми и можни краткорочни решенија за стабилизирање на јавниот превоз.
Во таа насока, Шукова истакна дека од Советничката група на СДСМ во Советот на Град Скопје ќе побара да поднесе иницијатива за итна вонредна седница.
„Целта е јасна – да предложиме конкретни и законски можни мерки, кои нема да значат враќање на хаосот, туку враќање на функционален јавен превоз“, нагласи таа.
Во фокусот на иницијативата ќе бидат:Изменет возен ред со засилени критични линии; Редовно сервисирање на долговите кон приватните превозници од страна на ЈСП;
Засилена обврска на приватните превозници за покривање на најоптоварените линии во клучните периоди од денот.
Покрај краткорочните мерки, Шукова повика и на системски пристап:
„Нам ни треба јасен и отчетен план за стабилен јавен превоз. Тоа значи субвенции за набавка на нови, еколошки автобуси, поголема поддршка за превозот на ученици и студенти, решавање на недостигот од возачи, и нов модел на соработка со стручните училишта за обучување на автомеханичари“ истакна Шукова.
Шукова предупреди дека ако не се преземат итни мерки, ЈСП до крајот на 2025 ќе остане со едвај 60 функционални автобуси, што ќе значи крах на јавниот превоз во градот.
„Граѓаните не бараат чуда бараат јавен превоз што функционира. Јас и СДСМ тоа ќе го обезбедиме“, заклучи таа.
Македонија
Тим од ОЈО ГОКК во АНБ: договорена динамика за увид во документацијата за можните злоупотреби и следења

Во врска со можните злоупотреби на овластувањата на припадници на безбедносните служби и незаконско следење на комуникациите, ОЈО ГОКК известува дека постапува согласно своите законски надлежности и уставно загарантираниот принцип на законитост и еднаквост пред законот.
„Во рамките на предистражната постапка денеска тим од истражители од ОЈО ГОКК беа примени во АНБ каде што беше договорена динамиката за спроведување на увидот во документацијата со која располага АНБ, а која се однесува на наводите содржани во известувањата доставени до ОЈО ГОКК. Во рамките на денешниот работен ден, двете институции демонстрираа коректен и професионален однос во насока на ефикасно спроведување на законските надлежности и заштитата на јавниот интерес. Со оглед дека станува збор за обемна и сензитивна документација врз основа на која треба да се обезбедат релевантни докази, како и фактот дека истата има степен на доверливост, увидот ќе трае во наредниот период, а ќе се преземаат и други предистражни дејствија“.
ОЈО ГОКК информираат дополнително од таму, постапува исклучиво врз основа на докази, во рамките на законските процедури и со целосно почитување на правата на сите засегнати страни.
„Притоа, во интерес на постапката, а имајќи ја предвид тајноста на предистражната постапка, апелираме до медиумите и до јавноста да се воздржат од прерано изнесување на заклучоци додека трае постапката и не се утврдат фактите. ОЈО ГОКК навремено ќе ја информира јавноста за текот на постапката тогаш кога споделените информации нема да ја загрозат тајноста на предистражните дејствија“.