Култура
Прогласени победниците на 15. Филозофски филмски фестивал, „Шамбала“ избран за најдобар долгометражен филм

Вчера вечер се затвори 15. јубилејно издание на Филозофскиот филмски фестивал со проекција на Селекцијата на видеоесеи (селектор м-р Ивана Мирчевска) и „Витгенштајн“ од Дерек Џарман.
Пред филмот во чест на поранешниот Заменик шеф на мисија и Аташе за култура на Кралството Шпанија во Скопје (2020-2023), Ернесто Ередеро дел Кампо (1977-2024), постхумно беше прикажано видео од неговото излагање од Втората интернационална конференција „Филозофија и филм (2023), „Витгенштајн и филмот“.
Вечерта беа прогласени наградените филмови од страна на публиката и жири комисијата, во состав: Хасан Сердар Гергерлиоглу, соработник на списанието „Синефилософи“ од Турција; Кумјана Новакова, македонска филмска авторка, кураторка и предавчака; и д-р Мартин Ередеро Кампо од Универзитетот Ваљадолид во Шпанија.
Наградата „Златен був“ од жирито ја доби непалскиот филм „Шамбала“ во режија на непалскиот режисер Мин Бахадур Бхам. Жирито, истакнувајќи го уметничкиот интегритет, емоционалната длабочина и кохерентната визија, истакна дека „преку тишина, ритуал и пејзаж, Шамбала нè повикува да се соочиме со непостојаноста, одговорноста и природата на откупувањето.
Филмот вткајува длабока човечка нарација со впечатлива визуелна композиција, транспонирајќи нè во едно оддалечено подрачје, а истовремено втемелувајќи ја приказната во универзално препознатливи теми како тагата, искупувањето и внатрешниот мир.“
Плакетата „Златен був“ според гласовите на публиката отиде во рацете на канадскиот режисер Метју Ренкин и неговиот „Универзален јазик“.
За најдобар краткометражен филм, наградата „Златен був“, жирито се одлучи да ја додели на „Горчлива трпеза“ од режисерот Хорхе Тиелен Арманд. Филмот „едноставното пакетче тестенини го претвора во длабок симбол на преживување и жртва. Она што Горчлива трпеза го прави навистина извонреден филм е неговата способност да го надмине конкретниот контекст (колапсот на Венецуела) и да проговори за глобалните кризи на миграцијата и сиромаштијата.“
Во своето обраќање по повод добиената плакета „Златен був“ од публиката, режисерката на „Барајќи рече заборавив“, Наоми Пасифик изјави дека е благодарна на публиката што го избрала нејзиниот филм токму затоа што темите што ги одработува филмот се базирани на теоретичарите и филозофите кои ги читала во нејзините дваесетти години.
Жирито одлучи Специјалното признание „Стефан Сидовски – Сидо“ да го додели на „Возвишени врвови“ од Диего Салгадо поради посебниот начин на кој филмот ја обработува темата на младоста – експлицитно и алегориски. Режисерот во својата изјава на благодарност порача дека „ова признание има особено значење во времиња како нашево – кога политичките и моралните превирања често оставаат малку простор за тивка рефлексија“.
Добитникот на ова признание, покрај плакетата ќе добие и подарок уметничка слика од уметницата Соња Чингарова-Фотева.
Вечерта ја модерираше главниот координатор на фестивалот, Андреј Медиќ Лазаревски кој се осврна и на иднината на фестивалот, посочувајќи: „И после 15 години – Што? Што ќе следи? Не знаеме ниту ние, но сме сигурни дека сега заокружуваме една целина, еден циклус од работа цела една деценија и половина, а од следната година можеби исто, можеби поинаку. А тоа зависи и од нас и од сите околу нас, од вас.“
Инаку, овогодинешното издание на Фестивалот се одржа под мотото „Провокативен. Полемичен. Поетичен“ од 22 до 28 мај во Кинотеката на Македонија, во организација на Филозофското друштво на Македонија, и во соработка со Кинотеката и Филозофскиот факултет при УКИМ, а со институционална поддршка на Агенцијата за филм.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Промоција на книгата „Калиграфи на филмското писмо“ од Влатко Галевски

На 9-ти август (сабота) во Кинотека, во рамките на програмата на шестото издание на „Флипбук филм фестивал“ (7-10 август) со почеток во 19:00 часот ќе се одржи промоцијата на новата книга на Влатко Галевски, со наслов „Калиграфи на филмското писмо“. Книгата во разговор со авторот ќе ја претстават Александар Прокопиев и Јане Алтипармаков.
Филмофилското издание на Галевски понудува иновативен филмолошки концепт во толкувањето на делата на дванаесет мајстори на филмскиот занает како: Вим Вендерс, Жак Тати, Рој Андерсон, Шантал Акерман, Ингмар Бергман, Ањес Варда, Андреј Тарковски, Бела Тар, Дејвид Линч, Акира Куросава, Ларс фон Треир и Аки Каурисмаки.
„Структурата на ‘Калиграфи’ е прилагодена на триетапниот приод на Галевски во разоткривањето на творечките лавиринти кај секој еден од одбраните режисери. Во првата етапа тоа е преку есеизираниот портрет на режисерот, во втората, насловена како ‘Референца’, совпаѓањето на неговата филмска постапка со мајсторството во определен занает, во третата етапа замислената случка (поткрепена со неколку вистински факти) се пишува во облик на сосем лична мини проза, фикција во која режисерот е лик. Така, се воспоставува едно фино струење во ракописот на Галевски, една движечка низа од изненадувања, што ‘Калиграфи’ го дарува со ритам што отвора различни димензии“, објаснува рецензентот на изданието, писателот Александар Прокопиев.
Монографијата „Калиграфи на филмското писмо“ од Влатко Галевски во издание на издавачката куќа Флип Бук Букс од Скопје е поддржана од Министерството за култура и туризам на Р. С. Mакедонија. Нејзини уредници се Жарко Иванов и Дарин Ангеловски, лектурата е на Татјана Б. Ефтимоска, а графичкото уредување на Симчо Шандуловски.
Влатко Галевски е филмски критичар и новинар од областа на културата. Студирал право и музика. Напишал повеќе од 1300 филмски рецензии за домашни и странски списанија. Основач и главен ко-уредник на списанието Филм + и уредник на Филмски печат. Активно соработува со значајните македонски филмски фестивали. Редовно е акредитиран на фестивалите во Кан и Берлин.Основач е и домаќин на Дебатниот филмски клуб Лале и ментор е на Школата за филм во МКЦ. Автор е и водител на радио емисијата „Слушајте филм“, со повеќе од 1200 емисии. Како уметнички соработник на македонската филхармонија е селектор на музиката за четири концерти со изведба на филмска музика. Автор е на книгите „Фацерија“ и „Исповедни финеси“, како и продуцент , кинематографер и ко-автор на музика на долгометражниот игран филм „Маклабас“. Член е на македонската асоцијација на ФИПРЕСЦИ.
Култура
20. „Астерфест“ завршува вечерва

Вечерва, на петтиот и последен ден од 20. „Астерфест“, со почеток во 20:30 часот, во Амфитеатарот во Струмица ќе се прикажат наградените филмови.
Во чест на наградените, синоќа се прикажа и актуелниот долгометражен игран филм „Лена и Владимир“ на режисерот Игор Алексов, кој одговараше на прашања од публиката, а специјална проекција во чест на Емил Рубен прексиноќа имаше среднометражниот филм „Писмо“ на Васил Христов.
Жирито на 20. „Астерфест“, составено од филмските автори Клара Дошлов, Сезер Салихи и Ице Виранов, едногласно ја донесе одлуката за овогодишните филмови кои беа во натпреварувачката селекција.
Гран при за најдобар краток филм доби холандскиот „Јас не сум робот“ на Викторија Вармердам. „Златната потковица“ ја доби македонскиот „Избор“ на Марко Црногорски. „Сребрената потковица“ ја доби полско-францускиот „Сок од портокал“ на Александар Атане. „Бронзената потковица“ ја доби францускиот „Еј, Ханун“ на Лина Тадун и Софијан Шуеб. Наградата за најдобро сценарио „Ѓорги Абаџиев” ја доби хрватскиот „Самотија“ по сценарио на Боби Грубиќ и Миро Гавран. Наградата за најдобар режисер „Ацо Алексов“ ја доби швајцарско-македонскиот „Турбо-нет“ на Надежда Панов. Специјални признанија од жирито добија македонскиот „Состојба на умот“ на Александра Кардалевска и британскиот „Мајчински инстинкти“ на Ема Зафировска. Наградата од публиката ја освои британско-полскиот „Мечокот по име Војтек“ на Ијан Гарднер.
Наградите ги примија дел од присутните автори, а во име на филмот „Јас не сум робот“, Гран прито го прими амбасадорката на Холандија во Македонија Н. Е. Узлем Џанел.
Во текот на фестивалските денови, гостите имаа филмска посета на Манастирот „Воведение на Пресвета Богородица Елеуса“ во Велјуса, а во „Јуроп хаус“ се одржа и промоција на новото коло од едицијата филмолошка и уметничка литература, на која зборуваа Зоран Стефановиќ, Мимоза Рајл, Сузана Мицева и Софија Тренчовска.
Пред самиот крај на Фестивалот, режисерот и сценарист Милчо Манчевски, лауреат на престижната награда „Астер“ за највисоки достигнувања во светскиот и македонскиот филм, на сетот од снимањето на филмот „Збогум, Копакабано“, ја прими наградата од основачот и директор на „Астерфест“ Горан Тренчовски.
Интернационалниот филмски фестивал „Астерфест“ оваа година се одвива под мотото „Филмски крстопати“ и е поддржан од Општина Струмица.
Култура
Лазар Ристовски, лауреат на фестивалот „Преку езерото“: наградата „Мето Јовановски“ е значајна бидејќи носи име на еден голем актер

Лазар Ристовски, годинешниот лауреат на наградата „Мето Јовановски“, што ја доделува фестивалот на балкански и медитерански филм „Преку езерото“, денеска на прес-конференција изрази благодарност за високотo признание и жалење што никогаш не работел на проект заедно со Мето Јовановски, чие име ја носи наградата што му ја додели фестивалот.
„Роден сум во Војводина, татко ми е од Мариово. Оваа награда е и голема и значајна бидејќи носи име на еден голем актер, Мето Јовановски, кого го познавав, со кој бев пријател, но никогаш не сум играл со него во ист проект. И жалам поради тоа. Почестен сум и среќен што сум во Македонија на овој мошне интересен и оригинално конципиран фестивал ‘Преку езерото’“, истакна лауреатот.
Во поглед на процесот на работа истакна дека секогаш го интересирал токму самиот процес, каде што секогаш давал сѐ од себе.
„Кога ќе дојде премиера, црвен килим, тука не се чувствувам пријатно и не се оптоварувам со тоа. Кога бев помлад – да, но како што поминував сѐ повеќе време во оваа работа, а еве веќе 50 години работам како актер, режисер и продуцент, сѐ она што доаѓа потоа не ме интересира“, рече Ристовски.
Вели дека во овие 50 години глумата била негов живот.
„Актерството е многу тешка професија, бидејќи наша алатка е нашето тело и нашата психа и разликата меѓу актерите се состои во тоа колку се храбри да ископаат во себе по својата психа. Оние кои се храбри да копаат подлабоко, пожестоко- тие се поголеми актери. Тоа не значи дека тоа ќе се види на нивните лица, некој глуми лесно, без оглед колку копал во себе и што се нашол. На некои актерски имиња тоа се гледа во смисла на напор и грч, има актери кои се потат, има некои кои лесно минуваат низ тоа… Јас сум некаде помеѓу- не се потев премногу, но доживував тежок процес, Во последно време малку глумам, но и немав некои понуди кои би ме мотивирале. Имав среќа да работам со некои што се светска елита и во театар и на филм, така што таквите актерски предизвици ги поминав, бидејќи актерот глуми најмногу за режисерот, тој му е огледало додека ја работи својата работа и во театар додека траат пробите, актерот со едно око гледа во режисерот како реагира“, раскажа Ристовски.
Првпат во животот ќе одржи мастер-клас токму на фестивалот „Преку езерото“ во Дојран.
„На фестивалот ќе одржам мастер-клас првпат во мојот живот. Никогаш не сум сакал никому да му солам памет или да држам предавања и затоа никогаш не сакав да бидам професор по глума. Јас како ученик и во основно, и во средно училиште, и на факултет никогаш целосно не им верував на професорите. Секогаш наоѓав некое поинакво мислење, секогаш бев критичен и често поради тоа ме бркаа од часовите. И сега јас како таков некому да давам памет не ми одеше и затоа не се занимавав со педагошка работа“, рече Ристовски.
Лазар Ристовски има одиграно повеќе од седумдесет улоги на филм и телевизија, во сите жанрови, на сите јазици на некогашната заедничка земја.
„Играше на српски, играше на англиски, на француски, на германски, a во филмот `Бело одело`, иако сите знаеме дека пишува `Не нагињи се кроз прозор`, тој висеше од надворешната страна на возот во движење се додека на сто јазици не кажа `Те сакам`! Во Македонија играше на македонски во филмовите `Јазол` и `Збогум на дваесеттиот век`. Но, она што е поважно е дека Лазар Ристовски во сите свои карактери играше со јазикот на љубовта, играше на јазикот на среќата, играше на јазикот на тагата, играше на јазикот на надежта, за сите разбирлив како универзален јазик на уметноста на филмот“.
Му благодрам на мајсторот на филмот Лазар Ристовски, кој со своето актерско, но и човечко достигнување, направи во светот на филмот соништата на илјадници деца, илјадници тинејџери, илјадници студенти, а подоцна илјадници филмаџии по овие балкански и медитерански светови на сонот да создаваат свет составен од приказни за тоа како се расте, како се живее, како се страда, како се љуби, и како се создава свет на идеали, свет на совршената причина да постоиме и да создаваме свои соништа во форма на подвижни слики! Нека му е честита наградата `Мето Јовановски` за високо актерско достигнување во уметноста на филмот“, рече на денешната прес-конференција Јани Бојаџи, директорот на фестивалот „Преку езерото“.