Свет
Зошто Иран најчесто лансира ракети врз израелските градови ноќе?

Додека сирените се вклучуваат, а израелската воздушна одбрана пресретнува смртоносни закани во глувата ноќ, јасно е дека постои едно правило во ракетната стратегија на Иран: темнина. Ноќните лансирања ракети од страна на Иран не се случајност, туку одразуваат воена и технолошка доктрина дизајнирана да прикрие, изненади и да всади страв.
Додека ноќта нуди очигледни можности за прикривање, одлуката за напад под закрила на темнината има свои корени во нешто многу поголемо од видливоста. Тоа е комбинација од технички ограничувања, оперативна неопходност и психолошка војна, пишува „Ерусалем пост“.
Комплексниот процес на лансирање ракети на течен погон
За разлика од авионите, ракетите не може да се потпираат на атмосферски кислород за погон. Наместо тоа, тие мора да имаат и гориво и оксидатор – компонентите потребни за согорување – во нивниот систем. Ова е затоа што балистичките ракети достигнуваат височини на кои кислородот е оскуден или воопшто не постои.
🚨 The sky over Beirut is lit up with rockets headed south toward Israel — hundreds launched, streaking visibly above the city.
For many in Beirut, the war is no longer on the news — it’s overhead, unfolding in real time.
No Kings Haifa Armypic.twitter.com/askiTi57jT
— Liisa Nieminen (@SheKnowsScience) June 14, 2025
Овој фундаментален услов ги дели ваквите ракети во две категории: оние што се напојуваат со течно гориво и оние што користат цврсто гориво, од кои секоја има свои стратешки импликации.
Ракетите со долг дострел на Иран, како што е „Шахаб“, обично користат течно гориво. Овие ракети бараат сложен процес на полнење гориво, што вклучува два одделни резервоара – еден за горивото, а другиот за оксидаторот – пред лансирањето. Овој процес е временски чувствителен, опасен и бара стационарна инфраструктура за лансирање и обучен персонал.
Ова ја прави фазата на полнење на ракетата со гориво најранлив период, особено под будното око на непријателските сателити и извидувачките авиони. За да се намали ризикот од откривање и напад, Иран често врши полнење гориво ноќе кога видливоста е намалена, а веројатноста за откривање од воздух е значително помала.
Спротивно на тоа, ракетите со краток и среден дострел, како што се „Фатех-110“ и „Золфагар“, обично се напојуваат со цврсто гориво. Овие системи се претходно наполнети со мешавина од цврсто гориво и оксидатор складиран во телото на ракетата. Тие се подготвени веднаш за лансирање, не бараат полнење гориво на самото место и може да бидат лансирани од мобилни платформи, што ги прави идеални за изненадувачки напади и децентрализирано војување.
Сепак, кога ќе се запалат, ракетите на цврсто гориво не може да се изгаснат или контролираат во однос на нивната брзина на работа. Лансирањето е неповратно – оперативен компромис, што дава мобилност и брзина.
Често се поставува прашањето зошто ракетите треба да имаат оксидатори во своите куќишта. За разлика од млазните мотори, кои црпат кислород од атмосферата, ракетните мотори мора да работат во средини во кои кислородот е оскуден или воопшто не постои.
Балистичките ракети може да се искачат десетици, па дури и стотици километри далеку над нивоата на кои е достапен кислород. За да се обезбеди континуиран погон, ракетите мора да носат сè што им е потребно за да согорат од самиот почеток.
Приоритет на Иран е да ја зачува ракетата
Повторената практика на Иран за ноќни лансирања не е случајна одлука. Таа одразува повеќеслојна воена доктрина, која ги зема предвид техничките реалности, стратешките можности и психолошката динамика на војувањето.
Користејќи ракети на цврсто и течно гориво, мобилни платформи за лансирање и природното прикривање на ноќта, Иран изгради систем што дава приоритет на преживувањето на ракетите, изненадувањето и психолошкото влијание, дури и кога самите ракети не успеваат да ги погодат своите цели. Во тековната битка за одвраќање и одбрана времето на лансирање е исто толку клучно колку и самата ракета.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Британија воведе нови санкции против Русија, тие веднаш возвратија со контрасанкции

Русија денес соопшти дека им забранува влез на 21 лице кое го обвини за соработка со „деструктивни британски медиуми“ во промовирањето антируски наративи. На листата се вклучени новинари, експерти и членови на невладини организации.
Нивните имиња се приклучуваат на стотици други западни државјани на кои Русија им забрани влез во земјата од почетокот на војната во Украина.
Потегот на Русија доаѓа откако Велика Британија додаде осум нови имиња во својот режим на санкции против Русија.
Новите санкции се насочени кон мешавина од поединци и компании.
Новите санкции се насочени кон крипто мрежите што Русија ги користи за да ги заобиколи постојните санкции.
Британската влада во соопштение за медиумите наведува дека Русија се свртела кон киргистанскиот финансиски сектор во обид да избегне санкции.
„Додека санкциите продолжуваат да ја погодуваат, Русија се сврте кон киргистанскиот финансиски сектор за да канализира пари преку нетранспарентни финансиски мрежи, вклучително и употреба на криптовалути. Овие мрежи создадоа сложен систем за избегнување на санкциите наметнати од Велика Британија и нејзините партнери.
Денешните мерки се насочени кон Капитал Банк, со седиште во Киргистан, и нејзиниот директор, Кантемир Чалбаев, кој Русија го користи за плаќање на воена стока. Санкциите, исто така, ги погодија крипто берзите Гринекс и Меер, инфраструктурата зад новиот токен поврзан со рубљата, А7А5, кој тргуваше со 9,3 милијарди долари за само четири месеци на специјализирана крипто берза и е специјално дизајниран да се обиде да ги избегне западните санкции.
Одржувањето на притисокот врз руската воена машинерија е клучно за зајакнување на напорите на претседателот Трамп да го запре убивањето во Украина и да го принуди Путин на разговор. Тоа е исто така важен чекор за безбедноста во Велика Британија и пошироко“, се соопштува.
фото: принтскрин
Европа
Русија ги зголемува даноците поради високите воени трошоци

Оптоварена со огромни воени трошоци, Москва се подготвува да ги зголеми даноците и да ги намали другите буџетски расходи, во услови на зголемен буџетски дефицит, пад на приходите од нафта и гас и забавување на економијата, велат официјални лица и економисти.
Рускиот претседател Владимир Путин ги отфрли тврдењата дека војната ја задушува руската економија, но буџетскиот дефицит се зголемува бидејќи трошоците растат, а приходите од нафта и гас паѓаат под западните санкции.
Разговорите меѓу Путин и американскиот претседател Доналд Трамп во Алјаска во петокот не доведоа до прекин на огнот, давајќи ѝ на Москва, која претпочита да постигне мировен договор без претходно прекин на огнот, стратешка предност, но исто така предизвика загриженост за зголемување на воените трошоци.
Руската економија забавува, а некои економисти предупредуваат на ризици од рецесија, и иако каматните стапки паѓаат од највисоките нивоа во последните дваесет години, буџетскиот дефицит достигна 4.900 милијарди рубли (52,3 милијарди евра), што укажува дека Русија ќе има тешкотии да ги исполни тековните обврски и да продолжи да ја финансира војната со исто темпо.
„Со оглед на попесимистичките проценки на економските индикатори и падот на приходите од нафта и гас, ќе мора итно да започнеме со фискална консолидација“, изјави кон крајот на јули Анатолиј Артамонов, раководител на буџетскиот комитет на горниот дом на рускиот парламент.
Буџетските трошоци речиси се дуплираа во номинални износи откако Русија ја започна својата инвазија на Украина во февруари 2022 година, поттикнувајќи ја инфлацијата и принудувајќи ја централната банка да ги зголеми каматните стапки на дури 21 процент.
Во 2025 година, трошоците за одбрана и национална безбедност достигнаа 17.000 милијарди рубли (181,9 милијарди евра), највисоко ниво од Студената војна, со удел од 41 процент од вкупните трошоци. Така, одбранбениот сектор стана примарен двигател на економскиот раст, додека производството во цивилниот сектор се намали.
Во јули, Путин изјави дека Русија планира да ги намали воените трошоци, но засега, официјалните лица сè уште очекуваат зголемување.
„Не можеме да ги намалиме трошоците за национална одбрана, најверојатно ќе мора да ги зголемиме“, рече Артамонов.
фото: принтскрин
Европа
Путин разговараше со Ердоган

Рускиот претседател Владимир Путин имаше телефонски разговор со турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган, соопшти прес-службата на Кремљ. Политичарите, меѓу другото, разговараа за руско-американскиот самит што се одржа во Алјаска на 15 август, соопшти Кремљ.
Во разговорот со Ердоган, Путин го коментираше состанокот со американскиот претседател Доналд Трамп, а во овој контекст, претседателите на Русија и Турција разговараа за прашањето за решавање на украинскиот конфликт. Рускиот шеф на државата му се заблагодари на својот соговорник за посредништвото во преговорите меѓу Москва и Киев во Истанбул, соопшти Кремљ.
Покрај тоа, политичарите разговараа за актуелни прашања од билатералната агенда, на пример, продолжувањето на соработката во областа на трговијата и инвестициите.
„Беше договорено да се продолжат личните контакти“, се вели на официјалната веб-страница на Кремљ.
Турција ги поддржува напорите за воспоставување траен мир во Украина со учество на сите страни, му рекол Ердоган на Путин за време на денешниот телефонски разговор, соопшти турското претседателство.
Ердоган му рекол и на Путин дека внимателно ги следи случувањата поврзани со процесот и дека Турција се залага за праведен мир уште од почетокот на војната, соопшти турското претседателство.
фото: принтскрин