Македонија
Државниот завод за ревизија: Отсуство на кадар и процедури го загрозуваат квалитетот на податоците во Централниот регистер на населението

Државниот завод за ревизија спроведе проверка на информациските системи со фокус на усогласеноста на процедурите за безбедност на податоците од Централниот регистар на населениетио кај Министерството за дигитална трансформација за периодот од 2019 до 2024 година.
„Врз основа на извршената ревизија, заклучивме дека, освен за состојбите што се однесуваат на капацитетот на човечки ресурси, недефинирани чувствителни работни позиции, отсуство на процедури за активностите поврзани со функционирање на Централниот регистар на населението, за утврдување исполнување на стандардите за квалитет на податоците, недостиг на дефинирани стандарди за примена на ИТ-безбедност, системски контроли за размена на податоци меѓу институциите што би спречиле заобиколување на Централниот регистар на населението, активности за функционирање на Централниот регистар на населението – во сите материјални аспекти се во согласност со релевантната законска и подзаконска регулатива, стратешки документи, стандарди, упатства, договори и воспоставени политики“, наведуваат од ДЗР.
Централниот регистар на населението е интегрирана база на лични податоци, која се води во електронска форма во Министерството за дигитална трансформација, врз основа на автоматско интегрирање на податоците од поединечните бази што ги водат надлежните органи, меѓу кои Министерството за внатрешни работи, Управата за водење на матичните книги и органот за водење на адресниот регистар.
Според ревизијата, „утврдивме отсуство на стручен и квалификуван кадар, особено во одделението за стандардизација и сертификација во Министерството, како и отсуство на процедури за утврдување исполнување на стандардите за квалитет на податоците, што влијае врз квалитетот на податоците во ЦРН“.
Исто така, „синхронизацијата на податоците од изворниците со ЦРН е на дневна основа, што остава можност за фреквентни промени на податоци кај изворниците во текот на 24 часа поради што постојат разлики помеѓу податоците во ЦРН и податоците во изворникот“.
Во извештајот се нагласува дека „недостигот на пишани процедури за управување со ЦРН не е во согласност со законската регулатива и стандардите и може да доведе до неконзистентно толкување на законските надлежности за одобрување на пристапот до ЦРН, без ревизорска трага и двојна контрола“.
ДЗР утврдил дека во 2024 година „дозвола за пристап и користење податоци од ЦРН имаат 11 надлежни органи и други субјекти и реализирани 1.634.415 повици, од кои 23.658 се неуспешни“. Објавениот регистар на овие субјекти „содржи нецелосна евиденција на податоците, како и до кои податоци на граѓаните имаат дозвола за пристап“, при што е забележана и „размена на податоци со заобиколување на ЦРН“.
„Отсуството на контрола од страна на Министерството врз изворниците на податоци во исполнување на минималните стандарди за административна безбедност создава ризик за безбедноста на податоците“, наведува ДЗР додавајќи дека тоа може да ја намали довербата во системот.
Меѓу препораките се бара „преземање мерки и активности за подобрување на состојбите со човечките капацитети, подготовка и одобрување пишани процедури за ЦРН и другите системи, подготовка на прирачници и воведување механизми за проверка на стандардите за квалитет на податоците, детаљни контроли за проверка на минималните физички и административни услови за безбедност, воведување системски контроли за размена на податоци меѓу институциите и воведување на автоматизиран и координиран механизам за следење на нотификациите за несовпаѓање на личните податоци“.
Од Министерството за дигитална трансформација доставиле забелешки на нацрт-извештајот, а од ДЗР потврдуваат дека „тие се разгледани и утврдено е дека двете забелешки претставуваат известување за преземени активности“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Андоновски на министерскиот состанок на ЕУ: Македонија ја гради иднината на вештачката интелигенција дома со Европа како партнер

Министерот за дигитална трансформација, Стефан Андоновски, се обрати на панелот посветен на вештачка интелигенција и иновации во рамки на министерскиот состанок за земјите од Западен Балкан, организиран од Европската комисија и еврокомесарката Екатерина Захариева.
Во своето обраќање, Андоновски порача дека Македонија го трансформира пристапот кон иновациите, од фрагментиран систем во интегриран, ефективен и европски усогласен модел. Тој го претстави INOVA, националниот механизам за иновации и претприемништво, кој обединува три министерства – за дигитална трансформација, економија и образование – во една унифицирана структура што овозможува реални резултати на терен.
„Иновацијата веќе не е само технолошко прашање – таа е економско, општествено и стратешко прашање. Со INOVA, обезбедуваме кохерентност, интеграција и инклузивност на сите нивоа,“ изјави Андоновски.
Како дел од новата инфраструктура, беше истакнат и INNOFEIT EDIH – првиот Европски центар за дигитални иновации во Македонија, кој преку Програмата Дигитална Европа обезбедува поддршка за мали и средни претпријатија во форма на пристап до капацитети за вештачка интелигенција, дигитални близнаци, менторство и обука.
Посебен акцент беше ставен на новата Национална фабрика за вештачка интелигенција – ВЕЗИЛКА, финансирана преку програмите Horizon Europe и EuroHPC, која ја поврзува Македонија со европската AI мрежа, вклучувајќи пристап до суперкомпјутери, заеднички податочни простори и обуки за клучни сектори.
„Како што рече претседателката фон дер Лајен – ‘иднината на вештачката интелигенција треба да се создаде во Европа’. Од Скопје, би додал – ‘понекогаш таа иднина треба да се создаде токму тука, дома – но со Европа како наш партнер и со европските вредности како наш водич’,“ заклучи Андоновски.
Настанот собра министри и високи претставници од земјите од Западен Балкан и ЕУ, кои дискутираа за регионалната и европската соработка во полето на дигиталната трансформација, иновациите и примената на вештачката интелигенција.
Македонија
Муцунски – Спиропали: во фокусот инфраструктурното поврзување, со посебен акцент на стратешката важност на Коридорот 8

Министерот за надворешни работи и надворешна трговија, Тимчо Муцунски оствари телефонски разговор со министерка за Европа и надворешни работи на Република Албанија, Елиса Спиропали.
Двајцата соговорници изразија задоволство од одличната билатерална соработка и ја потврдија подготвеноста за нејзино понатамошно унапредување во сите области од заеднички интерес. Во таа насока,Муцунски ѝ упати покана на министерката Спиропали за билатерална посета на нашата земја, на која ќе бидат разгледани конкретни иницијативи за продлабочување на соработката.
Во телефонскиот разговор стана збор и за европската перспектива на двете држави и за заедничките активности на патот кон Европската унија. Во тој контекст, беше потенцирано значењето на инфраструктурното поврзување, со посебен акцент на стратешката важност на Коридорот 8 како проект од регионално значење.
Воедно, беше нагласена важноста на негувањето на добрососедските односи, како и заедничкиот придонес на двете земји кон стабилноста и безбедноста во регионот.
Македонија
Царината: Запленети 160 штеки цигари, ветеринарни препарати, регистарски таблички, девизи и облека со потпис на познати модни брендови

Мобилни царински тимови во изминатите денови спречија повеќе прекршочни дела при што запленети се, 160 штеки цигари, 1.512 метри квадратни теписи, 100 килограми препарати за добиток, 665 парчиња гелови за нокти, три комплети германски регистарски таблички и сообраќајни дозволи, 80 парчиња облека со потпис на познати трговски марки, девизи и очила за сонце.
Обидот за шверц на 160 штеки цигари е откриен при контрола на автобус кој сообраќал на релација Скопје – Истанбул – Скопје, на излез од државата на граничниот премин Деве Баир. Цигарите биле сокриени во делот за вентилација, како и во картонски кутии под еден ред пластични чаши со вода сместени под повеќе седишта и во неколку торби и куфери во просторот за багаж. Непријавените цигари биле во сопственост на возачот на автобусот, македонски државјанин, против кого е поведена прекршочна постапка.
На граничниот премин Богородица мобилен царински тим при контрола на камион откри и спречи обид за нелегален внес на 100 килограми ветеринарни препарати и додатоци за исхрана за добиток. По извршена контрола со мобилен скенер, биле забележани неправилности во кабината на возилото, по што бил извршен деталeн преглед. На креветите во кабината биле пронајдени 100 килограми Tonisity Px и 7,5 литри Neo Boost – препарати наменети за исхрана и поддршка на растот кај прасињата и свињите. Станува збор за производи под ветеринарно-санитарна контрола, за чиј увоз е потребна посебна дозвола издадена од Агенцијата за храна и ветеринарство. Возачот, македонски државјанин, не поседувал соодветна документација за стоката. Против него е поведена прекршочна постапка, а пронајдените производи се привремено задржани за понатамошна постапка.
При личен претрес на македонски државјанин, кој патувал со автобус за Берлин на излез од државата на граничен премин Табановце пронајдени се седум илјади евра, за кои не поседувал документ за потекло. Согласно законските прописи, на патникот му се вратени две илјади евра, износ што резидент може слободно да го изнесе од државата, а останатите се задржани.
Осумдесет парчиња облека со ознаки на заштитени трговски марки се запленети поради основано сомневање за повреда на право од интелектуална сопственост. Случајот е откриен при контрола на камион на влез во државата на граничниот премин Богородица. Камионот бил натоварен со стока со потекло од Турција, наменета за фирма од Косово.
Очила за сонце со вредност од околу 60 илјади денари, се пронајдени под предните седишта на минибус со македонски регистарски таблички, откако претходно биле забележани неправилности при контрола извршена со мобилен скенер. Минибусот, управуван од македонски државјанин, бил пријавен за влез во државата на граничниот премин Блаце.
Службата за мобилен скенер на граничен премин Богородица откри обид за криумчарење на мигранти, државјани на Сиера Леоне, Египет и Екваторска Гвинеја. Случајот е откриен при контрола на товарно возило со влекач со косовски регистарски таблички и приколка со македонски регистарски таблички. При извршен физички преглед се откриени пет мигранти. Лицата се предадени на Одделот за гранични работи и миграции при Министерството за внатрешни работи за понатамошна постапка.
665 парчиња гел за нокти се откриени во кабина на камион на влез во државата на граничниот премин Табановце. Геловите за нокти се запленети, а против сторителот кој се обидел да ги шверцува во државата без да ги пријави и за нив да плати давачки кон државата се води соодветна постапка.
На граничниот премин Блаце мобилен тим откри три комплети германски регистарски таблички и сообраќајни дозволи, пронајдени во внатрешните делови од јакните на тројца македонски државјани кои се пријавиле за излез од државата. Лицата не поседувале документи кои би докажале дека возилата на кои припаѓале табличките се ставени во пропишана царинска процедура. Со тоа, тие се обиделе да пуштат возила во слободен промет без да бидат платени увозни давачки. Против нив е поведена соодветна постапка, а табличките и сообраќајните дозволи се запленети.
При контрола на стока со потекло од Турција наменета за фирма од Тетово, пријавена за увозно царинење во царинската испостава Тетово, мобилен тим откри 1.512 метри квадратни теписи, кои не биле опфатени со царинските документи.