Македонија
Прв граѓански дијалог за депонијата на фосфогипс од Хемиска Индустрија Велес во склоп на проектот FIC-FIGHTERS

Проектот FIC-Fighters, финансиран од ЕУ, го најавува првиот граѓански дијалог кој ќе се одржи на 24ти септември во Europe House Велес под наслов “Гласови за промена: истражување на решенија за депонијата од Хемиска индустрија Велес”.
Оваа интерактивна работилница претставува почеток на серија на дијалози чија цел е да го донесат локалното население во преден план при процесот на донесување на одлуки за решавање на овој еколошки проблем.
Настанот во Велес ќе вклучи локални жители и граѓански организации во отворена размена за еколошките и социјалните влијанија од депонијата на фосфогипс, која е настаната со таложење на нуспроизводи од фабриката за производство на вештачки ѓубрива – Хемиска Индустрија Велес (ХИВ). Оваа депонија е и една од 16-те мапирани еколошки жешки точки во нашата земја.
Фабриката отворена во 1979 и затворена во 2003 година, остави зад себе околу 3,7 милиони тони гипс на површина од 70.000 м², во близина на реката Вардар и на околу 15km од Велес. Со уништена опрема и објекти, областа останува сериозен еколошки предизвик, но и уникатна можност за одржливи стратегии за намалување на отпадот, примена во алтернативни производи и бенефит за локалната еконимија.
Во сржта на FIC-Fighters лежи јасна визија: трансформација на еколошките и социјалните предизвици во можности за одржлив развој и зајакнување на заедницата. Проектот ги интегрира еколошките, социјалните и управувачките (ESG) перспективи во ремедијацијата на фосфогипсните депонии низ Европа, со амбиција да се постигне циркуларна економија која не само што ги намалува ризиците врз животната средина и здравјето, туку и ја зајакнува прекуграничната соработка и локалните модели на управување.
Истражувачите на FIC-Fighters развиваат методи за валоризација на фосфогипсниот отпад за производство на одржливи суровини за индустриите за хартија, цемент, батерии, ѓубрива и детергенти. Покрај ре-валоризацијата на фосфогипсот, проектот ќе ги користи и остатоците од алуминиумската индустрија. Ова ќе овозможи еден од главните хемиски процеси во проектот – базиран на патент во сопственост на партнерот CapturaCO2, S.L. – да создаде нова вредност од два вида отпад што во моментов само се складираат. На овој начин, проектот го поддржува развојот на циркуларна економија во главни индустриски сектори како што се производството на детергенти, текстил и цемент.
Зошто сега? Итноста е очигледна. Фосфогипсните депонии претставуваат значителни закани за животната средина и човековото здравје. Но, тие истовремено нудат можности за иновации, споделување знаења и одржлив економски развој. Директно вклучувајќи ги локалните заедници, проектот гарантира дека решенијата не се само научно засновани, туку и социјално праведни и рефлексија на животните искуства на локалното население.
За време на дијалогот, учесниците ќе:
● Се запознаат со депонијата како еколошки проблем и целите на проектот FIC-Fighters
● Мапираат ризиците и влијанијата од перспектива на заедницата
● Допринесат кон собирање податоци и знаења, поврзувајќи локални увиди со научни истражувања
● Креираат стратешки предлози и можни идни сценарија за одржливо управување со депонијата.
Со зајакнување на гласот на граѓаните и вреднување на нивното знаење и перцепции, проектот поставува преседан за инклузивна и визионерска еколошка акција во Европа и пошироко.
Главен партнер во проектот од С. Македонија е Градежниот Институт Македонија (ГИМ), кој го организира настанот во Велес заедно со другите проектни партнери. Учеството на настанот е само со покана, но доколку би сакале да присуствувате, ве молиме контактирајте ја претставничката на ГИМ, Азра Мисини ([email protected]), за да се информирате дали има дополнителни слободни места. За повеќе информации, посетете ја веб-страницата fic-fighters.eu.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
МОН: Системски го решивме прашањето со набавка и испорака на учебници, испечатени се и доставени до сите училиштата

Четири министри во Владата на СДСМ раководеа со Министерството за образование и наука во период од седум години и не успеаја да обезбедат учебници ниту за основците, ниту за средношколците. Сега кога ситуацијата е надмината, оваа политичка партија чија слаба страна е образованието, се обидува токму во оваа област да собира политички поени, велат од МОН.
„Не им успева, бидејќи учебници има. Целиот тираж кој беше побаран од училиштата е испечатен и испорачан. Сегашното раководство системски го реши овој предизвик од минатото, со ново законско решение во чија изработка учествуваа сите засегнати чинители, како и со интензивен ангажман на надлежните институции, органи и тела.
Испечатени се сите претходно одобрени учебници по сите предмети. За прв пат по цели седум години, обезбедени се и нови учебници по странските јазици во сите одделенија. Целосно нови учебници има во седмо одделение во основното образование и во прва година во гимназиско образование, поради примената на нови наставни програми од оваа учебна година“.
Најавуваат дека обновата на наставните програми и на учебниците ќе продолжи и во следниот период, затоа што, како што велат, тие се основата на квалитетното образование, заедно со наставниците и инфраструктурните услови.
„Помина времето на негрижа кон образовниот систем, учениците, наставниците и родителите. Промените се случуваат, а ефектот ќе се огледа преку новите генерации кои ќе располагаат со поконкурентни знаења и потребните вештини за успех“.
Македонија
18 проценти од сите смртни случаи годишно во Македонија се последица на штетни честички во воздухот: Европската зелена партија со поддршка за ДОМ

Европската зелена партија испрати јасна порака за поддршка на зелената партија ДОМ, истакнувајќи ја итната потреба од одлучни политики за чист воздух и одржливо управување со отпадот во Македонија, соопшти ДОМ.
Во својата објава, Европската зелена партија посочува дека речиси 18% од сите смртни случаи годишно во Македонија се последица на изложеност на штетни честички во воздухот. Лошото управување со отпадот предизвикува пожари и токсичен чад, што ја зголемува загриженоста кај населението.
„Како одговор, граѓаните излегоа на улица, барајќи чист воздух и безбедно управување со отпадот. Властите и локалните претставници мора да дејствуваат за да ги заштитат своите граѓани“, стои во реакцијата на Европската зелена партија.
Од ДОМ велат дека е нагласена поддршката за барањата на оваа партија за национален план за управување со отпад, современи мерни станици за квалитет на воздухот и итен мораториум на дивите депонии.
„Со оваа поддршка, зелената партија ДОМ ја зацврстува својата улога како автентичен глас за зелена иднина на Македонија и како дел од европското семејство на зелени партии. Во пресрет на локалните избори, зелената партија ДОМ заедно со граѓанските и политичките партнери во „Коалицијата за зелена иднина“ ќе продолжи да се бори за здрав воздух, чиста животна средина и фер управување со јавните ресурси – вредности што се темел на европска Македонија“.
Македонија
Утре со ведро и посвежо утро, преку денот сончево

Утре ведро и посвежо, преку денот сончево. Ќе дува слаб до умерен, наместа долж Повардарието повремено засилен северен ветер (над 60 km/h).
Минималната температура ќе биде во интервал од 4 до 15, а максималната ќе достигне од 20 до 28 степени.
Во Скопје, сончево. Ќе дува умерен, во делови од котлината повремено засилен северен ветер. Минималната температура ќе се спушти до 11, а максималната ќе достигне до 26 степени.
Во наредните денови следува период на сончево време со посвежи утра, а дневната температура ќе биде во постепен пораст. Особено топло ќе биде во деновите од викендот и во почетокот на следната седмица.