Свет
Трамп постигна прекин на огнот во Газа, но сега се појавуваат три големи прашања

Американскиот претседател Доналд Трамп успеа да ги донесе Израел и Хамас на преговарачка маса и да постигне прекин на огнот, но колку тоа ќе биде одржливо и трајно зависи од неколку клучни работи.
Си-ен-ен наведува дека три прашања се клучни за понатамошниот развој на ситуацијата и спроведувањето на мировниот план на Трамп од 20 точки.
Што ќе направи Хамас?
Во претходниот договор за размена на заложници, во кој помогна да се договори, Хамас го искористи прекинот на огнот за да излезе од тунелите и да ја врати контролата врз Газа.
Но, околностите сега се различни. Новиот договор им овозможува на израелските сили да останат во повеќе од половина од Појасот Газа – нешто што Хамас никогаш порано не би го прифатил. Договорот, исто така, им овозможува на странските воени сили да влезат во областите за да се осигури дека Хамас повеќе не може да дејствува таму. Договорот ужива широка поддршка од арапските и муслиманските држави и го повикува Хамас да се разоружа.
Ако Газа навистина сака да се обнови, Хамас мора да го прифати договорот во целост и да се откаже од какво било право на власт во енклавата.
Прашањето за власта во Газа
Клучен дел од договорот, покрај ослободувањето на заложниците, е воспоставувањето на привремени безбедносни сили и политичка администрација во Газа. Доколку овие структури се воспостават, планот на Трамп има шанса да успее. Ако не, Хамас на крајот би можел да ја врати власта со сила, уништувајќи ја секоја надеж за долгорочен мир и реконструкција.
Наредните недели ќе бидат клучни за да се види кои земји се подготвени да ги испратат своите сили во привремена безбедносна мисија и дали може да се создаде привремено управно тело без бесконечни политички внатрешни борби.
Охрабрувачки е што американската војска, под Централната команда (CENTCOM), веќе поставува позиции надвор од Газа за да ја следи ситуацијата и да помогне во создавањето безбедносни услови за пристигнувањето на меѓународните сили. Не се очекува американските сили да влезат во Газа, но тие ќе бидат клучни за добивање меѓународна поддршка и обезбедување успех на мисијата.
Кога станува збор за привремената влада, Си-ен-ен нагласува дека конечната одлука за учесниците ќе мора да ја донесат самите Палестинци, но дека без американско водство, процесот лесно би можел да се претвори во месеци расправии – што повторно би му користело на Хамас.
Дали постои одржлив план за обнова на Газа?
Обновата на Газа ќе трае повеќе од една деценија и ќе чини стотици милијарди долари.
Секоја надеж за обнова бара глобално координиран напор под американско водство, со учество на палестински претставници кои не се поврзани со Хамас, и финансиска и логистичка помош од американските сојузници.
Доколку Хамас одбие да ги напушти областите над израелските линии на разграничување, тој ќе биде оној што ќе ја блокира обновата, анализира Си-ен-ен, бидејќи повеќето земји нема да се осмелат да инвестираат во област каде што Хамас ја задржува вооружената контрола.
Фокусот на Америка останува на спроведувањето на планот на Трамп. Планот, за кој Египет, Катар и Турција помогнаа да се преговара со САД, сè уште има голем број нерешени прашања – првенствено кој ќе управува со опустошената Газа, како ќе се спроведе разоружувањето на Хамас и повлекувањето на израелската армија.
Нетанјаху сè уште има простор за маневрирање
Според договорот, повлекувањето на израелските сили е условено со разоружување на Хамас, давајќи му простор на премиерот Бенјамин Нетанјаху да тврди дека Израел го задржува правото да преземе воена акција доколку е потребно, што би можело да доведе до нова ескалација во догледна иднина.
Главниот преговарач на Хамас, Калил ал-Хаја, минатата недела изјави дека американските и меѓународните посредници гарантирале дека „овој договор трајно ја завршува војната“, но не беше јасно каква форма добија тие гаранции.
„Договорот изгледа како пат кон палестинска државност, но тоа е држава каде што Хамас нема место“, рече Бурџу Озчелик, аналитичарка за безбедност на Блискиот Исток во лондонскиот институт RUSI. „Колку е подготвен Хамас да го прифати тоа и да го почитува договорот во наредните недели и месеци е големо прашање“, додаде таа.
Озчелик верува дека Израел ќе го задржи „своето право да дејствува во Газа“ ако смета дека неговата безбедност или граничните заедници се загрозени.
„Во исто време, мора да постои тело кое ќе управува со Газа, за да обезбеди ред, безбедност и хуманитарна помош“, вели таа. Озчелик заклучува дека Египет и Турција ќе мора да преземат улога во транзицискиот период. „Сите актери сега сакаат да покажат дека прават сè што можат за да функционира планот на Трамп.“
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Лукашенко: Подготвен сум за голем договор со Америка

Белорускиот претседател Александар Лукашенко изјави дека е подготвен за голем договор со САД нагласувајќи дека Украина мора да остане независна и да не создава проблеми или закани за никого.
Информацијата ја објави белоруската државна новинска агенција „Белта“ по состанокот за развојот на белоруско-американските односи, пишува „Украинска правда“.
Лукашенко нагласи дека политиката за обновување на односите со Вашингтон мора да се базира исклучиво на интересите на Белорусија.
„Без сомнение, нашата политика за обновување на односите со САД исто така мора да се базира исклучиво на белоруските интереси… Ќе чекаме на нивните големи предлози, на голем договор… Подготвени сме да склучиме голем договор со нив“, рече тој.
Тој додаде дека е подготвен за преговори. „На едната страна од вагата се нивните прашања, барања и тврдења; на другата страна се нашите прашања и тврдења. Ќе работиме ли на нив? Ајде да го направиме тоа. Ние сме подготвени за тоа“.
Иако рече дека е задоволен од предлогот на американскиот претседател Доналд Трамп, тој нагласи дека интересите на Белорусија мора да се земат предвид.
Коментирајќи го ставот на Вашингтон за постигнување мир во Украина, сојузникот на Кремљ рече дека Украина „мора да постои како суверена, независна и мирна држава“.
„Ние сме за запирање на војната сега. Во спротивно, оваа независна суверена држава (Украина) ќе исчезне…“, рече Лукашенко. „Ако Американците сакаат да го решат конфликтот во Украина и да видат некаква улога за нас во него, дури и мала, ние сме подготвени да учествуваме. Го искажавме нашиот став: мир, мир и само мир“.
Тој исто така ги спомена своите неодамнешни средби со Владимир Путин тврдејќи дека руското раководство, кое води војна против Украина три и пол години, е посветено на мирот.
Лукашенко предупреди дека „ниту една ракета ‘томахавк’ нема да реши ништо“ и дека нивната употреба само би ја ескалирала ситуацијата кон нуклеарна војна.
„Претседателот Доналд Трамп го разбира ова подобро од кој било друг бидејќи не брза да го предаде ова смртоносно оружје за длабински напади на руска територија, на што смета претседателот Зеленски“, додаде тој.
Овие изјави доаѓаат по низа дипломатски активности. Во јуни Лукашенко се сретна со Кит Келог, специјалниот претставник на Доналд Трамп за Украина, во Минск, по што белорускиот режим ослободи 14 политички затвореници.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски неодамна разговараше телефонски со Трамп во два наврати, а медиумите известуваат дека една од темите била евентуалното стекнување на ракети Томахавк. Кремљ изрази сериозна загриженост за можноста, а Зеленски рече дека притисокот од таква испорака би можел да помогне во завршувањето на војната.
Свет
ЕУ го казни „Гучи“ со 120 милиони евра

Европската комисија објави дека ги казнила луксузните модни куќи „Гучи“, „Клое“ и „Луеве “со вкупно 157,4 милиони евра за мешање во политиката на цени на трговците на мало.
„Гучи“ мора да плати глоба од 119,7 милиони евра, „Клое“ – 19,7 милиони и „Луеве“ – 18 милиони евра. Брисел ги намали износите за сите три компании бидејќи соработуваа во истрагата и обезбедија докази. Брендовите со седиште во Италија, Франција и Шпанија нелегално ги одредуваа цените на своите производи за трговците на мало, откри Комисијата.
„Три модни компании се мешаа во комерцијалните стратегии на своите трговци на мало со наметнување ограничувања, како што се барањата да не отстапуваат од препорачаните малопродажни цени, максималните попусти и одредени периоди на продажба“, се вели во соопштението на ЕК.
Ваквите практики резултираат со повисоки цени и го ограничуваат изборот на потрошувачите, заклучија во Брисел.
Прекршоците се протегаат неколку години и ја опфаќаат целата територија на Европската Унија.
„Сите потрошувачи во Европа заслужуваат придобивки од вистинска ценовна конкуренција, што и да купат и каде и да купат, онлајн или офлајн. Одлуката испраќа силен сигнал до модната индустрија и пошироко дека нема да толерираме вакви практики во Европа и дека фер конкуренцијата и заштитата на потрошувачите важат еднакво за сите“, изјави потпретседателката на Европската комисија, Тереза Рибера.
Фото: ЕПА
Регион
Претседателството на БиХ едногласно го номинира Трамп за Нобелова награда за мир

Претседателството на Босна и Херцеговина денес едногласно одлучи да го номинира американскиот претседател Доналд Трамп за Нобелова награда за мир истакнувајќи ја неговата „посветеност на воспоставување траен мир во Појасот Газа“, пишува „Кликс.ба“.
Оваа одлука, која претставува прва официјална номинација за претстојниот циклус на доделување на престижната награда, е донесена со консензус на сите тројца членови на Претседателството – Денис Беќировиќ, Жељко Комшиќ и Жељка Цвијановиќ.
Во образложението се наведува дека американскиот претседател одиграл клучна улога во посредувањето меѓу израелската и палестинската страна, а неговите дипломатски напори резултирале со прекин на конфликтот и отворање на патот за нов мировен процес на Блискиот Исток.
Денешната одлука дојде речиси два месеца откако Жељка Цвијановиќ првпат презентира предлог за номинација. Нејзиниот предлог беше одбиен во август бидејќи не ги исполнуваше потребните формални критериуми.
Да потсетиме дека предлогот на Жељка Цвијановиќ дури и не беше вклучен на дневен ред на седницата на Претседателството во август оваа година. Членовите Денис Беќировиќ и Жељко Комшиќ потоа сметаа дека предлогот не е формално комплетен, односно дека му недостигаат објаснување и процедурални елементи потребни за официјална номинација.
Кабинетот на Беќировиќ потоа изјави дека „никој не го оспорува правото да се дискутира за предлогот, но дека документите мора да бидат подготвени на сериозен начин“.
Претседателот на САД, Доналд Трамп, неодамна одигра клучна улога во мировните преговори, што резултираа со прекин на огнот меѓу Израел и Хамас, ослободување на заложниците и отворање хуманитарни коридори. Неговата администрација го посредуваше договорот со поддршка на Египет и Турција, а многу меѓународни медиуми го опишаа како „историски дипломатски пробив“.
По денешната одлука, се очекува Претседателството на БиХ набргу и официјално да ја достави номинацијата до Нобеловиот комитет во Осло.
Фото: ЕПА