Свет
Објавен планот на Трамп за Украина: Безбедносни гаранции, тампон зона, амнестија…
Планот на американскиот претседател Доналд Трамп за завршување на војната во Украина би барал од Украина да се откаже од дополнителна територија на исток, да ја ограничи големината на своите вооружени сили и да се согласи никогаш да не се приклучи на НАТО, според нацрт-документот до кој дојде „Аксиос“ и кој го потврдија украински функционер, американски функционер и извор запознаен со предлогот.
САД вршат притисок врз Украина наскоро да постигне договор. Иако планот вклучува предлози што Украина постојано ги отфрла, претседателот Володимир Зеленски не ја исклучи можноста за дискусија за него.
Висок функционер на Белата куќа призна дека планот „не е лесен“ за Украина, но истакна дека САД веруваат дека војната мора да заврши и дека Украина би можела да изгуби уште поголема територија ако не го стори тоа.

Кои се клучните делови од планот?
Покрај територијалните отстапки на Украина, во документот се наведува дека доколку Русија продолжи понатаму, ќе има „решителен координиран воен одговор“. Не е наведено каква улога ќе играат САД во тој одговор.
Планот има и економски елементи: дел од замрзнатите руски средства ќе бидат искористени за обнова на Украина, санкциите против Русија ќе бидат укинати, САД и Русија ќе соработуваат во области како што се вештачката интелигенција и истражувањето на минерали, а Русија ќе се врати во Г8.
Сите страни ќе добијат амнестија за дејствија за време на војната, што значи дека руските функционери и војници нема да можат да бидат гонети за воени злосторства. Планот, исто така, бара Украина да одржи избори во рок од 100 дена од договорот. Зеленски во септември изјави дека сака избори по воведувањето на прекин на огнот.
The full 28-point U.S. peace plan for Ukraine, reportedly backed by Trump, has been published by MP Honcharenko. This thread outlines the key points. What’s clear is that the so-called Witkoff plan heavily favors Russia while offering little to nothing for Ukraine.
1/9 pic.twitter.com/EzuCTiQNRB
— NOELREPORTS 🇪🇺 🇺🇦 (@NOELreports) November 20, 2025
Детален список од 28 точки
1. Ќе биде потврден суверенитетот на Украина.
2. Ќе биде склучен сеопфатен пакт за ненапаѓање меѓу Русија, Украина и Европа. Сите двосмислености од изминатите 30 години ќе се сметаат за решени.
3. Од Русија се очекува да не ги напаѓа соседните земји, а НАТО нема дополнително да се шири.
4. Ќе се води дијалог меѓу Русија и НАТО, со посредство на САД, за решавање на безбедносните прашања и создавање услови за деескалација и идна економска соработка.
5. Украина ќе добие сигурни безбедносни гаранции. Американски функционер истакна дека ова би била експлицитна безбедносна гаранција на САД за Украина, за прв пат официјално.
6. Вооружените сили на Украина ќе бидат ограничени на 600.000 лица. Украинската армија сега има 800.000–850.000 лица, во споредба со околу 250.000 пред војната.
7. Украина ќе вклучи во својот устав дека никогаш нема да се приклучи на НАТО, а НАТО ќе додаде во своите статути дека Украина нема да биде примена во иднина.

8. НАТО ветува дека нема да распоредува трупи во Украина.
9. Европските борбени авиони ќе бидат стационирани во Полска.
10. Безбедносната гаранција на САД вклучува:
- САД добиваат надомест за гаранцијата;
- ако Украина ја нападне Русија, гаранцијата се прекинува;
- ако Русија ја нападне Украина, се воспоставува решителен воен одговор, сите глобални санкции се обновени и сите придобивки од договорот се прекинуваат;
- ако Украина лансира ракета кон Москва или Санкт Петербург без причина, гаранцијата престанува да важи.
11. Украина ќе има право на членство во ЕУ и ќе добие краткорочен преференцијален пристап до европскиот пазар.
12. Глобалниот пакет за реконструкција на Украина вклучува:
- Фондот за развој на Украина (технологија, центри за податоци, вештачка интелигенција);
- реконструкција и модернизација на инфраструктурата на гасоводот;
- реконструкција на областите погодени од војната;
- развој на инфраструктурата;
- експлоатација на минерали и природни ресурси;
- посебен пакет за финансирање од Светската банка.
13. Русија ќе биде реинтегрирана во глобалната економија:
- постепено укинување на санкциите;
- долгорочни договори меѓу САД и Русија за енергија, инфраструктура, вештачка интелигенција, Арктик итн.;
- Русија се враќа во Г8.
14. Замрзнатите средства ќе се користат на следниов начин:
- 100 милијарди долари од руските замрзнати средства ќе бидат инвестирани во реконструкцијата на Украина;
- САД добиваат 50% од профитот;
- Европа додава 100 милијарди долари;
- остатокот од замрзнатите средства оди во заеднички американско-руски инвестициски фонд.
15. Ќе се формира заедничка работна група за безбедност меѓу САД и Русија.
16. Русија законски ќе потврди политика на неагресија кон Европа и Украина.
17. САД и Русија ќе ја продолжат важноста на договорот за контрола на нуклеарно оружје.
18. Украина се обврзува да остане ненуклеарна држава.
19. Нуклеарната централа Запорожје ќе биде пуштена во употреба под надзор на МААЕ, со енергија поделена 50:50.

20. Двете земји ќе спроведат програми за промовирање на толеранција и заштита на малцинствата.
- Украина ќе ги усвои правилата на ЕУ за верска толеранција и јазик;
- двете земји ќе ги укинат дискриминаторските мерки;
- „Нацистичката идеологија“ ќе биде забранета.
21. Територии:
- Крим, Луганск и Донецк ќе бидат признати како де факто руски, вклучително и од САД;
- Сегашната линија во Херсон и Запорожје ќе биде „замрзната“
- Русија ќе се повлече од другите договорени области;
- Украинските сили ќе се повлечат од делот од Донецката област што ја контролираат; оваа област ќе стане демилитаризирана тампон зона, меѓународно призната како територија на Руската Федерација;
- На руските сили нема да им биде дозволено да влезат во тампон зоната.
22. Русија и Украина се обврзуваат да не ги менуваат новите територијални аранжмани со сила.
23. Русија нема да ја попречува украинската трговија на Днепар; ќе се постигне договор за извоз на жито преку Црното Море.
24. Ќе се формира хуманитарен комитет:
- размена на сите затвореници и тела („сите за сите“);
- враќање на сите цивили и деца;
- програми за повторно обединување на семејствата;
- мерки за ублажување на страдањата на жртвите.
25. Украина ќе одржи избори во рок од 100 дена.
26. Сите страни ќе добијат целосна амнестија за дејствијата за време на војната.
27. Договорот ќе биде правно обврзувачки, а неговото спроведување ќе го надгледува Мировен совет предводен од претседателот Трамп.
28. Прекинот на огнот ќе стапи на сила веднаш откако двете страни ќе се повлечат кон договорените точки.
Кој го состави планот?
Планот го состави претставникот на Трамп, Стив Виткоф, со придонес од државниот секретар на САД, Марко Рубио, и зетот на Трамп, Џаред Кушнер.
Виткоф се консултираше и со рускиот претставник Кирил Дмитриев. Дмитриев за „Аксиос“ изјави дека е оптимист бидејќи, за разлика од претходните обиди, „чувствува дека овој пат навистина се слуша руската позиција“. Претседателот Владимир Путин сè уште јавно не го одобрил планот.
По средбата со Дмитриев, Виткоф и Кушнер разговараа за планот и со украинскиот советник за национална безбедност, Рустам Умеров. Американскиот секретар на армијата, Ден Дрискол, вчера му предаде писмен план на Зеленски.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Санкциите на САД кон „Лукоил“ и „Роснефт“ стапуваат во сила
Санкциите што ги воведоа САД врз руските нафтени гиганти Лукоил и Роснефт, објавени од Министерството за финансии во октомври, стапуваат во сила денеска.
САД ги ставија Лукоил и Роснефт, како и десетици нивни подружници, на списокот на специјално назначени лица на ОФАЦ (Канцеларија за контрола на странски средства).
Според Вашингтон, санкциите имаат за цел да го зголемат притисокот врз Кремљ поради недостатокот на сериозна посветеност на Русија кон мировниот процес во Украина.
Американскиот министер за финансии Скот Бесант изјави дека администрацијата е подготвена да преземе дополнителни чекори доколку е потребно.
Бигарските медиуми потсетуваат дека парламентот во таа земја донесе закон со кој се дозволува назначување на специјален менаџер во рафинеријата Лукоил во Бургас, со цел да се обезбеди континуитет на работата по 21 ноември. САД одобрија ослободување од одговорност за бугарските компании поврзани со Лукоил, кое важи до 29 април 2026 година, и овозможува нормално работење на рафинеријата во Бургас.
Свет
Нов напад на доселениците на Западниот Брег: уништени и запалени 150 автомобили
Израелските доселеници вчера подметнаа пожар на депонија за автомобили во окупираниот град Хувара на Западниот Брег, уништувајќи десетици автомобили. Нападот се случи откако израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху свика состанок за безбедност за да разговара за зголемувањето на насилството меѓу доселениците, објави Си-ен-ен.
Според сведоци и официјалната палестинска новинска агенција WAFA, доселениците упаднале во депонија за автомобили во Хувара, град во северниот дел на Западниот Брег. Мохамед Далал, сопственикот на депонијата, рече дека повеќе од десетина доселеници влегле во имотот, кршејќи возила пред да ги запалат. Иако никој не бил на местото во времето на нападот, Далал процени дека околу 150 автомобили биле уништени или оштетени.
„Имам деца на колеџ, имам внуци, имам семејство; сите зависиме од оваа депонија“, изјави Далал за Си-Ен-Ен. „Како и многу Палестинци, имам маслинки, но не можев да ги наберам моите маслинки и затоа ова е нашиот единствен извор на приход. Сè што можам да направам е да му се молам на Бога да нè обештети.“
Израелската армија потврди дека нејзините војници биле испратени во Хувара по извештаите за „израелски цивили кои фрлале камења кон палестински возила, палеле пожари и оштетувале имот“. Тие признаа дека автомобилите биле запалени во близина на населбата Јицар, позната по својата екстремистичка идеологија. Во соопштението за медиумите се наведува дека никој не е повреден во инцидентот, а војниците кои ја пребарале областа не пронашле осомничени.
Во исто време, состанокот на Нетанјаху за насилството на доселениците, кое се зголеми во последните недели, го потврдија двајца израелски претставници. Засега не е познато дали се донесени конкретни одлуки за тоа како да се спречи ескалацијата на нападите. Нетанјаху го осуди насилството во понеделник, велејќи дека го спроведува „мала, екстремистичка група“.
фото: принтскрин
Свет
Ердоган предупреди дека Турција се соочува со катастрофа поради падот на наталитетот
Турскиот претседател, Реџеп Таип Ердоган, изјави дека земјата се соочува со катастрофа поради падот на наталитетот, пренесе „Анадолија“. На симпозиум во Анкара, тој предупреди на сè поголемите предизвици за семејството и повтори дека Турција ќе преземе мерки против, како што наведе, обидите за бришење на родовите разлики и движењата како ЛГБТ.
Ердоган посочи дека демографската криза е сериозна, наведувајќи дека стапката на фертилитет се намалила од 2,38 деца по жена во 2001 година на 1,48 во 2025 година — пониско од Франција, Велика Британија и САД.
Тој порача дека намалениот наталитет е силно предупредување за иднината на Турција и дека никој што се грижи за судбината на земјата не смее да остане рамнодушен.

