Свет
Сателитите ја преплавуваат орбитата: Хабл и другите телескопи сè потешко ја снимаат вселената
Експоненцијалното зголемување на бројот на сателити во ниската Земјина орбита донесе напредок во телекомуникациите, вклучително и пристап до широкопојасен интернет до руралните и оддалечените области низ целиот свет, но исто така предизвика и пораст на светлосното загадување во вселената што го загрозува работењето на астрономските опсерватории во орбитата.
Нова студија на НАСА, фокусирана на четири вселенски телескопи – два оперативни и два планирани – проценува дека голем процент од сликите што овие опсерватории ќе ги направат во текот на следната деценија би можеле да бидат контаминирани од светлината емитирана или рефлектирана од сателитите со кои ја делат ниската Земјина орбита.
Научниците пресметале дека околу 40 проценти од сликите направени од вселенскиот телескоп Hubble на НАСА и околу 96 проценти од оние направени од опсерваторијата SPHEREx на американската вселенска агенција би можеле да бидат контаминирани од светлината од сателитот. Тие исто така пресметале дека околу 96 проценти од сликите од планираната опсерваторија ARRAKIHS на Европската вселенска агенција и планираниот телескоп Xuntian на Кина би можеле да бидат слично засегнати.
Тие додадоа дека Hubble ќе биде помалку засегнат поради неговото тесно видно поле.
Орбиталните телескопи се клучен дел од истражувањето на вселената. Тие можат да набљудуваат поширок опсег на електромагнетниот спектар од телескопите на земјата, а недостатокот на атмосферски пречки им овозможува да создаваат поостри слики од универзумот, што овозможува директно снимање на далечни галаксии или планети надвор од нашиот Сончев систем.
„Иако досега поголемиот дел од светлосното загадување доаѓаше од градовите и возилата, порастот на констелации на телекомуникациските сателити брзо почнува да влијае на астрономските опсерватории низ целиот свет“, рече астрономот Алехандро Борлаф од истражувачкиот центар „Ејмс“ на НАСА во Калифорнија, главен автор на студијата објавена во списанието „Nature“.
„Додека телескопите ѕиркаат во вселената обидувајќи се да детектираат далечни галаксии, планети и астероиди, сателитите понекогаш минуваат пред нивните камери, оставајќи траги од светлина што влијаат на слабиот сигнал што го примаме од вселената. Ова беше познат проблем за телескопите на Земјата. Но, досега, се сметаше дека вселенските телескопи – многу поскапи и поставени на навидум недопрени точки на гледање во вселената – се практично ослободени од светлосно загадување предизвикано од човекот“, рече Борлаф.
Драматично зголемување на бројот на сателити
Во 2019 година, имаше околу 2.000 сателити во ниската Земјина орбита. Сега има околу 15.000. Борлаф рече дека индустриските планови предвидуваат околу 560.000 сателити во ниската Земјина орбита во текот на следната деценија.
„За да добиете претстава за тоа колку се зголемил тој број неодамна, да речеме само дека лансиравме повеќе сателити во ниската земјина орбита во последните четири години – од 2021 до 2025 година – отколку во претходните седум децении вселенски летови заедно“, рече Борлаф.
Можно решение
Еден начин да се реши овој проблем би бил поставување на сателити во орбити пониски од оние во кои работат телескопите.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Поранешен американски полицаец го убил својот 11-годишниот син, мајката гледала се преку камера
Семејна трагедија ја потресе Калифорнија откако мајка видела како нејзиниот поранешен сопруг полицаец со нож го убива нивниот 11-годишен син на камера за надзор. Само неколку часа подоцна, по драматична полициска потера, таткото исто така беше убиен во престрелка, пишува „Пипл“.
Во вторникот наутро, 2 декември, полицијата доби повик од сопругата на Марвин Моралес (40), која пријавила дека гледала како го боде нивниот син на нивната домашна безбедносна камера. Полицијата веднаш била испратена на местото на настанот.
„Веднаш по 8 часот наутро, канцеларијата на шерифот на округот Сакраменто беше известена за убиство во блокот 7600 на Ферел Веј во Елк Гроув, каде што полициската управа откри дека е убиено 11-годишно момче“, се вели во соопштението на канцеларијата на шерифот.
По приемот на повикот, полицијата на Елк Гроув испрати опис на возилото на Моралес до сите околни агенции. Кратко потоа, шерифот на округот Сакраменто, Џим Купер, го забележал бараниот автомобил и ја известил службата за итни случаи. Моралес избегал, што довело до потера. Брканицата завршила кога Моралес удрил со своето возило во дрво покрај пат. Снимките од локалната телевизија покажале како возилото се удира во дрво.
„Двајца заменик-шерифи на округот Сакраменто, заедно со полицајци од други агенции, пукале кон Моралес“, соопшти полицијата. Поранешниот полицаец бил застрелан и однесен во болница, каде подоцна бил прогласен за мртов. Сè уште не е познато дали Моралес го испукал првиот куршум кон полицајците.
Проблематичното минато на поранешниот полицаец
Марвин Моралес бил поранешен заменик-шериф на округот Сакраменто, кој бил отпуштен во февруари 2024 година по скандал со дрога. Според извештаите, Моралес конфискувал нешто што верувал дека е метамфетамин од осомничениот и го конзумирал во тоалетот на полициската станица.
Калифорниската автопатска патрола отвори истрага за пукањето во кое бил убиен Моралес, а двајцата заменик-шерифи вклучени во инцидентот се ставени на административно отсуство до завршување на истрагата, што е стандардна процедура.
Свет
Фон дер Лајен и Калас се оградуваат од корупциската истрага по апсењето на Могерини
Претседателката на Европската комисија (ЕК), Урсула фон дер Лајен, се дистанцира од обвинувањата за корупција што ја погодија Европската служба за надворешни работи (ЕЕАС), а претставници на ЕК изјавија дека истрагата не ја вклучува шефицата на Комисијата, пишува бриселскиот „Политико“.
Белгиските власти во вторник извршија рација и ги притворија поранешната висока претставничка на ЕУ, Федерика Могерини, и поранешниот генерален секретар на ЕЕАС, Стефано Санино.
Комисијата соопшти дека случајот произлегува од претходната улога на Санино во ЕЕАС.
Санино вчера се повлече од функцијата шеф на одделот на Комисијата за Блискиот Исток, Северна Африка и Заливот.
Претставниците на Комисијата тврдат дека истрагата за наводното местење на тендери за академија за обука на идни дипломати на ЕУ нема никаква врска со фон дер Лајен, бидејќи дипломатската служба е посебна институција.
Високата претставничка на Европската унија за надворешни работи и безбедносна политика, Каја Калас, исто така се дистанцира од истрагата.
Калас им кажа на вработените во ЕЕАС дека обвинувањата против Могерини и Санино се „длабоко шокантни“, но дека се случиле пред нејзиниот мандат, наведувајќи ги реформите започнати откако таа ја презеде функцијата.
Според изјавите на вработените во ЕЕАС, имало прашања за начинот на кој Санини ги извршувал дипломатските функции, вклучително и тврдења за фаворизирање.
Службеници на ОЛАФ претходно ја посетиле неговата канцеларија во ЕЕАС, додека Комисијата вели дека немала сознанија за претходните жалби кога го вработила.
Европското обвинителство во вторник објави дека побарало укинување на имунитетот за неколку осомничени, но не беше прецизирано за кои тела биле поднесени барањата.
Според претставници на ЕУ, барањето за одземање на имунитетот на Санини било испратено до ЕЕАС во септември, додека Комисијата не била информирана за тоа. ЕЕАС соопшти дека ќе постапува во согласност со законот.
Могерини, Санини и третото приведено лице се сметаат за невини додека не се докаже спротивното.
Санини не одговори на барањето за коментар.
Свет
Силен земјотрес во Кина
Земјотрес со јачина од 6,4 степени го погоди кинескиот регион Јужен Синџијанг, во близина на границата со Киргистан, објави Европско-медитеранскиот сеизмолошки центар (ЕМСЦ).
Земјотресот се случил утрово во 7:44 часот на длабочина од 10 километри.
Во моментов нема информации за потенцијални штети или жртви.

