Економија
Ирска станува богата сила со големи приходи, но луѓето се чувствуваат осамено
Ирска има проблем што многумина би го сакале – како паметно да го искористи непланираниот голем вишок пари во државниот буџет. Имено, ирските власти тврдат дека одлуката што да се прави со вишокот од 8,6 милијарди евра не е воопшто лесна задача.
„Проблемот е што Ирска се обидува да најде начини да ги претвори тие пари во работи што им се потребни на луѓето“, коментира Џерард Брејди, главен економист во „Ибек“, најголемото деловно лоби во земјата.
Повеќе од една деценија по финансискиот колапс што ги принуди ЕУ и ММФ да спасуваат со заеми од 67,5 милијарди евра и да наметнат контроверзна програма за штедење, островската држава останува претпазлива продолжувајќи да штеди за пензиите како и за климатските и инфраструктурните предизвици. Без разлика што денес околностите се многу попозитивни – лани економијата порасна петпати побргу од очекуваното.
Минатата година Ирска имаше суфицит од 8,3 милијарди евра, а претходната година беше 8,6 милијарди. Според „Фајненшл тајмс“, се очекува во периодот од 2024 до 2027 година да соберат вкупно 38 милијарди евра вишок.
Преоптоварената каса во голема мера е поттикната од приходите од корпоративните даноци од глобалните компании со седиште во Ирска, главно во технолошкиот и фармацевтскиот сектор. Владата вели дека овие приходи донеле 23,8 милијарди евра во 2023 година и се предвидува дека оваа година ќе се соберат 24,5 милијарди евра.
Но, тие се претпазливи бидејќи се свесни дека овие приходи се само привремени, па сакаат да штедат за времето кога веќе нема ваков прилив. Затоа тие до 2035 година насочија повеќе од 100 милијарди евра вишок во два фонда од државен имот. Искористија дел од парите за да го отплатат долгот и со тоа да го намалат соодносот на долгот кон БДП на нешто под 76 проценти, а дел одеше за финансирање мерки за Ковид-19 и поддршка на трошоците за живот.
Економистите веруваат дека штедењето може да ѝ наштети на земјата на долг рок бидејќи огромното богатство не се користи за решавање на инфраструктурните проблеми, кои ги има многу. Дополнителните милијарди ќе помогнат во решавањето на станбената криза во земјата, каде што растот на населението бргу го надминува новото снабдување олеснувајќи ги предизвиците за електричната мрежа, снабдувањето со вода, здравствените услуги и јавниот транспорт.
„Има огромна потреба од јавни инвестиции и можност еднаш во генерација да се финансира од сопствен џеб. Ретко кога на една земја ѝ е дадена ваква извонредна можност да го промени општеството“, изјави економистот Дејвид Меквилијамс за „Фајненшл тајмс“ .
Но, Владата најави дека во буџетот ќе бидат вклучени 6,9 милијарди евра трошење и 1,4 милијарда евра даночни мерки, со што ќе го преземе своето самонаметнато правило зголемувањето на расходите да не надминува пет проценти годишно.
Ема Хауард, предавач на Универзитетот за технологија во Даблин, смета дека Ирска треба да фокусира дел од својот вишок на социјалните проблеми. Според Европската Унија, Ирска е најосамената земја во Европа со речиси една петтина од луѓето најчесто или цело време осамени, а речиси две третини од луѓето страдаат од анксиозност или депресија. Дополнително, секое седмо дете живее во домаќинство со помалку од 60 отсто од националниот просечен приход.
Добар начин да се претвори краткорочниот вишок пари во долгорочен прилив е да се поттикне претприемаштвото. Или може да се користи за подобрување на системот за планирање и забрзување на процедурите за издавање дозволи. Изградбата на куќите се забрза со текот на годините, но сепак е премногу бавна со оглед на потребите. На пример, новата национална детска болница далеку ги надминува предвидените рокови, што доведе до тоа вкупните трошоци со текот на времето да се зголемат дури четирипати.
Што и да прави Ирска со нив, се чини дека парите ќе продолжат да доаѓаат. Според дел од планот за даночна реформа на ОЕЦД, кој се состои од два столба и има цел да ги отстрани предностите за мултинационалните компании, кои работат во јурисдикции со ниски даноци, Ирска ја зголеми својата корпоративна даночна стапка од 12,5 на 15 отсто за големите компании. Сепак, друг дел од реформата – барајќи од корпорациите да плаќаат данок на местото каде што се наоѓаат нивните клиенти, што би насочувало дел од приходот на Ирска од корпоративниот данок – навистина не е активен.
„Во моментот сме во многу, многу силна позиција“, рече Шејмус Кофи, претседател на ирскиот советодавен совет за фискално, на неодамнешната конференција. „Се надеваме дека нема да погрешиме“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Спасовски: Буџетот за 2026 е насочен кон регионален развој и големи капитални проекти од суштинско значење за општините
На вчерашната комисиска расправа за Предлог-буџетот за 2026 година, пратеникот од редовите на ВМРО-ДПМНЕ, Емил Спасовски го оцени буџетот како исклучително развоен со силна социјална компонента. Тој истакна дека целта е забрзување на економскиот раст и спроведување фискална консолидација преку зајакната финансиска дисциплина, воедно посочувајќи дека најголем двигател на растот ќе бидат бруто-инвестициите.
„Во 2026 година се очекуваат позитивни движења и економскиот раст да забрза за 3,8%, како резултат на растот на инвестициите и последователен пад на стапката на невработеност на историски најниско ниво од околу 10%, раст на пензиите и платите и солидно зголемување на приватната потрошувачка. Најголем придонес кон растот во 2026 година се очекува да имаат бруто инвестициите, преку реализација на големите инфраструктурни проекти, финансирани од државата, во патната и железничката инфраструктура, пред се Коридорите 8 и 10Д, како и проекти во енергетиката, земјоделието, образованието и здравството“, рече Спасовски.
Пратеникот Спасовски се осврна на неколку проекти кои се од клучно значење за развој на регионот и особено значајни за општина Крива Паланка, истакнувајќи дека со капиталните инвестиции во општините ќе се подобрат услови за живот на граѓаните.
„Дополнителен двигател на бруто инвестициите ќе биде поддршката на општините за реализација на капитални инвестиции со цел по рамномерен регионален развој и унапредување на животниот стандард на граѓаните. Значајна ставка во Предлог буџетот се капиталните расходи, каде капиталните проекти учествуваат со околу 9,8% од проектираниот буџет, односно се проектирани во износ од 660 милиони евра. Од овие средства ќе се реализираат инфраструктурни и енергетски проекти, капитални проекти од областа на сообраќајната, комуналната и локалната инфраструктура. Ќе се финансира западниот дел од патниот Коридор 8, изградба на железницата како дел од Коридорот 8, каде што првата делница од Куманово до Бељаковце е пуштена во употреба, интензивно се работи на втората делница од Бељаковце до Крива Паланка за која се обезбедени средства и третата делница од Крива Паланка до Деве Баир“, рече Спасовски.
Економија
Георгиева: Буџетот за 2026 покажува дека Владата води одговорна и умерена економска политика
Буџетот е слика за тоа како се гледа иднината на Македонија и нејзините граѓани. Овој буџет, буџетот за 2026 е креиран во услови на глобална непредвидливост, но сепак се осврнува на потребите на граѓаните и институциите, рече пратеничката Весна Георгиева од ВМРО-ДПМНЕ на денешната расправа во надлежната Комисија за финансирање и буџет во Собранието.
Според неа овој Предлог буџет за 2026 година нуди јасна визија, стабилна основа.
„Пораката од буџетот за следната година е силна порака економски раст и фискална дисциплина во државата“, вели Георгиева.
Проектираниот раст на економијата за 3,8 раст е многу важен и покажува дека се нуди континуиран раст.
„Ова е сигнал дека економијата продолжува да се развива со забрзано темпо. Ова покажува дека Владата води внимателна, одговорна и умерена економска политика. Ова е внимателно испланиран буџет без авантури и со одговорност кон идните генерации“, заклучи Георгиева.
Економија
Костадиновска Стојчевска: За 91% е намален буџетот за инспекторатот за македонски јазик
Со предлог буџетот за 2026 година има намалување на буџетот на инспекторатот за македонски јазик за 91 %, кој е заснован врз основа на законот за македонски јазик, која сите заедно го донесовме во 2024 година, истакна пратеничката на СДСМ Бисера Костадиновска Стојчевска во своето обраќање пред собраниската комисија за финансирање.
Таа додаде дека и покрај тоа што владеачкото мнозинство при ребалност вети дека ова нема да случи.
Кога со ребаланост се намалија средствата рековме дека нема да дозволиме тој да не профункцира, за потоа да донесете измени во законот со кои инспекторатот се намали на ниво на одделение, отсек во министерството за култура, за сега да добие 91% намален буџет, нагласи Костадиновска Стојчевска, додавајќи дека и нема услови за работа на инспекторатот, а нема ниту огласи за вработување лектори.
Костадиновска Стојчевска истакна дека не се доделени никакви средства адаптација на основното училиште во Љубојно во центар за промоција на македонски јазик, каде нема никакво придлижување.
Буџетот за реконструкцијата на објектот Музеј на Македонија е намален 33%, а да ве потсетам таму се на ревитализација иконите вратени по првата реституција, и тоа 21 икона украдени во 2013 година, а откако ќе се ревитилазираат треба да бидат изложени во тој музеј, рече Костадиновска Стојчевска.
Тоа кажува за приоритетите на министерството за култура, рече пратеничката на СДСМ Бисера Костадиновска Стојчевска пред собраниската комисија за финансирање.
(Видео) Попов: УМС е единствен претставник на младите во општините и парламентот
Македонија повторно стои исправено, а младите гордо и достоинствено го понесоа товарот да ги исправат неправдите кои со години ѝ...
Со нож усмртил жена и телото го закопал во дворот – расчистено свирепо убиство во Штип, поднесена е кривична пријава против едно лице
СВР Штип во соработка со Одделот за криминалистичка полиција при БЈБ поднесе кривична пријава против Д.А (74) од Штип поради...
(Видео) Манасиевски: Реформите и напредокот на СДС се во втор план на Филипче, приоритет му се желбите на Заев
„Реформите и напредокот во СДС, не се во прв план на Филипче. На него во прв план му е реализацијата...
Сиљановска-Давкова: Во предметот Физичко образование да вклучиме и планинарење
Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова се обрати на свечената академија по повод 100-годишинината од основањето на Планинарскиот клуб „Љуботен“, одржана под нејзино...
(Видео) Младеновска: Недозволив молк за најстрашниот скандал со операциите, дали власта се обидува да го заташка?
„Поминуваат денови од откривањето на еден од најстрашните скандали во македонското здравство со непотребни операции на срце направени во приватни...
Украина зимава ќе увезува гас од Грција
Украина ќе увезува гас од Грција за да ги покрие потребите за време на зимата, изјави денеска украинскиот претседател Володимир...
(Фото) Блокирани руски воени возови: групата „Атеш“ изврши прецизни ракетни напади
Украинската герилска група „Атеш“ изврши саботажа на железничка пруга во Запорожската област, блокирајќи руските воени возови, кои потоа беа гаѓани...
Спасовски: Буџетот за 2026 е насочен кон регионален развој и големи капитални проекти од суштинско значење за општините
На вчерашната комисиска расправа за Предлог-буџетот за 2026 година, пратеникот од редовите на ВМРО-ДПМНЕ, Емил Спасовски го оцени буџетот како...
(Видео) Масовни протести во Мексико Сити – повредени 120 лица
На антивладините протести што се одржаа во саботата во Мексико Сити повредени се најмалку 120 лица, од кои 100 се...
Сијарто: Брисел сака да ја преплави цела Европа со мигранти
Само патриотска влада може да ја спаси Унгарија од војната во Украина, од нелегалната миграција и родовата идеологија, изјави унгарскиот...
(Фото+видео) „63 сенки ќе ве следат – секој поглед бара правда“ – марш за загинатите во кочанската дискотека
Илјадници граѓани и родителите на жртвите од Кочани денеска маршираа во Скопје. Побараа правда и одговорност. Маршот во организација на...
(Видео) Манасиевски: Наместо свеж кадар и реформи, Филипче прибира негови лојални луѓе по насока на Заев
„Наместо свеж кадар, реформи и фокус на напредок, Филипче по насока на неговиот ментор Заев, го постави Александар Трајановски за...
(Видео) Цветановски: Зошто за шокантниот скандал со операциите веднаш не се поднесени кривични пријави, кој дал индикација?
„Се случи еден од најголемите и најшокантни скандали во здравството, откриени се најмалку 10 непотребни операции на срце. Но се...
Алиу: Специјализираната болница за геријатриска и палијативна медицина „13 Ноември“ е врвна установа
„Специјализираната болница за геријатриска и палијативна медицина „13 Ноември“ е врвна установа во нашата држава во оваа област. Со заеднички...
ССМ: Народните избраници со плата од над 2.000 евра ќе убедуваат дека работниците со 397 евра минимална плата живеат добро
Сојузот на синдикатите на Македонија (ССМ) повторно реагира дека минималната плата во земјава е најниска во регионот – 397 евра,...
Синоќа заседаваше Централниот Комитет на ВМРО-ДПМНЕ, донесени се неколку одлуки
Синоќа заседаваше Централниот Комитет на ВМРО-ДПМНЕ. Донесени биле повеќе одлуки во најголем дел активно поврзани со тековните подготовки за претстојниот...
Од денеска задолжителна зимска опрема за возилата
Од денеска стапува во сила обврската за задолжително користење на зимска опрема за возилата. Оваа обврска ќе трае до 15...
Времето денеска сончево, со температури до 19 степени
Времето денеска ќе биде сончево со мала до умерена локална облачност. Ќе дува слаб ветер претежно од југозападен правец. Минималните...
Кренар Лога се повлече од Алијансата за Албанците и од сите партиски функции
Поранешниот министер за правда, Кренар Лога, објави дека се повлекува од партискиот живот и од сите функции што ги извршувал...
Град Скопје го усвои ребалансот на Буџетот: предвидена набавка на 80 нови автобуси, реконструкција на улици, паркови
На денешната седница на Советот на Град Скопје беше усвоен ребалансот на Буџетот со еден глас против и еден воздржан....
