Економија
Ирска станува богата сила со големи приходи, но луѓето се чувствуваат осамено
Ирска има проблем што многумина би го сакале – како паметно да го искористи непланираниот голем вишок пари во државниот буџет. Имено, ирските власти тврдат дека одлуката што да се прави со вишокот од 8,6 милијарди евра не е воопшто лесна задача.
„Проблемот е што Ирска се обидува да најде начини да ги претвори тие пари во работи што им се потребни на луѓето“, коментира Џерард Брејди, главен економист во „Ибек“, најголемото деловно лоби во земјата.
Повеќе од една деценија по финансискиот колапс што ги принуди ЕУ и ММФ да спасуваат со заеми од 67,5 милијарди евра и да наметнат контроверзна програма за штедење, островската држава останува претпазлива продолжувајќи да штеди за пензиите како и за климатските и инфраструктурните предизвици. Без разлика што денес околностите се многу попозитивни – лани економијата порасна петпати побргу од очекуваното.
Минатата година Ирска имаше суфицит од 8,3 милијарди евра, а претходната година беше 8,6 милијарди. Според „Фајненшл тајмс“, се очекува во периодот од 2024 до 2027 година да соберат вкупно 38 милијарди евра вишок.
Преоптоварената каса во голема мера е поттикната од приходите од корпоративните даноци од глобалните компании со седиште во Ирска, главно во технолошкиот и фармацевтскиот сектор. Владата вели дека овие приходи донеле 23,8 милијарди евра во 2023 година и се предвидува дека оваа година ќе се соберат 24,5 милијарди евра.
Но, тие се претпазливи бидејќи се свесни дека овие приходи се само привремени, па сакаат да штедат за времето кога веќе нема ваков прилив. Затоа тие до 2035 година насочија повеќе од 100 милијарди евра вишок во два фонда од државен имот. Искористија дел од парите за да го отплатат долгот и со тоа да го намалат соодносот на долгот кон БДП на нешто под 76 проценти, а дел одеше за финансирање мерки за Ковид-19 и поддршка на трошоците за живот.
Економистите веруваат дека штедењето може да ѝ наштети на земјата на долг рок бидејќи огромното богатство не се користи за решавање на инфраструктурните проблеми, кои ги има многу. Дополнителните милијарди ќе помогнат во решавањето на станбената криза во земјата, каде што растот на населението бргу го надминува новото снабдување олеснувајќи ги предизвиците за електричната мрежа, снабдувањето со вода, здравствените услуги и јавниот транспорт.
„Има огромна потреба од јавни инвестиции и можност еднаш во генерација да се финансира од сопствен џеб. Ретко кога на една земја ѝ е дадена ваква извонредна можност да го промени општеството“, изјави економистот Дејвид Меквилијамс за „Фајненшл тајмс“ .
Но, Владата најави дека во буџетот ќе бидат вклучени 6,9 милијарди евра трошење и 1,4 милијарда евра даночни мерки, со што ќе го преземе своето самонаметнато правило зголемувањето на расходите да не надминува пет проценти годишно.
Ема Хауард, предавач на Универзитетот за технологија во Даблин, смета дека Ирска треба да фокусира дел од својот вишок на социјалните проблеми. Според Европската Унија, Ирска е најосамената земја во Европа со речиси една петтина од луѓето најчесто или цело време осамени, а речиси две третини од луѓето страдаат од анксиозност или депресија. Дополнително, секое седмо дете живее во домаќинство со помалку од 60 отсто од националниот просечен приход.
Добар начин да се претвори краткорочниот вишок пари во долгорочен прилив е да се поттикне претприемаштвото. Или може да се користи за подобрување на системот за планирање и забрзување на процедурите за издавање дозволи. Изградбата на куќите се забрза со текот на годините, но сепак е премногу бавна со оглед на потребите. На пример, новата национална детска болница далеку ги надминува предвидените рокови, што доведе до тоа вкупните трошоци со текот на времето да се зголемат дури четирипати.
Што и да прави Ирска со нив, се чини дека парите ќе продолжат да доаѓаат. Според дел од планот за даночна реформа на ОЕЦД, кој се состои од два столба и има цел да ги отстрани предностите за мултинационалните компании, кои работат во јурисдикции со ниски даноци, Ирска ја зголеми својата корпоративна даночна стапка од 12,5 на 15 отсто за големите компании. Сепак, друг дел од реформата – барајќи од корпорациите да плаќаат данок на местото каде што се наоѓаат нивните клиенти, што би насочувало дел од приходот на Ирска од корпоративниот данок – навистина не е активен.
„Во моментот сме во многу, многу силна позиција“, рече Шејмус Кофи, претседател на ирскиот советодавен совет за фискално, на неодамнешната конференција. „Се надеваме дека нема да погрешиме“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Николоски: Се работи на нов просторен план на Македонија, стратешки документ за развој на државата
Изработката на новиот просторен план на Македонија треба да ги даде насоките за просторниот развој на државата со што ќе се овозможат бенефити за целокупното општество. Планот кој го изработува Агенцијата за просторно планирање, а во соработка со надлежни институции треба да понуди нов инфраструктурен концепт за развојот на Македонија, истакна вицепремиерот и министер за транспорт Александар Николоски на настанот по повод 20 години постоење на Агенцијата за просторно планирање.
Како што потенцира тој, Агенцијата има централна улога во обликување на идниот развој на државата.
„Би сакал да ја потенцирам важноста на новиот просторен план од следните причини: Македонија како природна крстосница меѓу Југоисточна и Централна Европа, има геостратешка важност која произлегува од положбата на коридорите Исток–Запад и Север–Југ, односноа Коридорите 8, 10 и 10 – д. Понатаму близината на јужните пристаништа и улогата како транзитна земја за транспорт, енергија и трговијата. Гледаме во овие глобални предизвици колку е важно Македонија енергетски да се поврзува и во таа насока изградбата на интерконекторот кој не поврзува со Грција како и планираниот интерконектор со Србија, ќе значи дека Македонија ќе стане и енергетска раскрсница. А во меѓувреме интензивно се работи и на далноводно поврзување и со Албанија преку далноводот Охрид-Елбасан. Тука се автопатите, железничките поврзувања, логистичките центри, мултимодуларните јазли особено јазолот со вкрстувањето на коридор 10 со коридор 8, подобрување на меѓуграничната поврзанот и др. И затоа сметам дека треба да постои добра соработка со сите институции на изработка на тој документ кој ќе се почитува и со кој ќе се следи развојот на државата”, кажа Николоски.
Тој го потенцира институционалното партнерство со Министерството за транспорт во спроведување на стратешките политики на Владата, а најави дека министерството работи на изработка на софтвер за развој и управување со геопросторни податоци. Вицепремиерот упати честитки за јубилејот на Агенцијата.
Економија
Минт кредит – роденденска акција што носи подарок
Време е за нови можности и убави изненадувања, затоа што Минт Кредит слави роденден, а кога се слави роденден – подароците се задолжителни. Овој пат, Минт Кредит те изненадува со специјален роденденски Mint Store ваучер покрај брзата финансиска поддршка
Избери износ што ти одговара и добиј подарок::
• Кредит до 30.000 МКД – ваучер од 1.000 МКД
• Кредит до 60.000 МКД – ваучер од 2.000 МКД
• Кредит до 300.000 МКД – ваучер од 3.000 МКД
Брзо, едноставно и без компликации:
✔️ Минимум 12 рати рок на отплата
✔️ Онлајн апликација од каде било
✔️ Одобрување за само 10 минути
Искористи ја роденденската акција и добиј повеќе вредност со секоја апликација – финансиска поддршка плус Mint Store ваучер за шопинг.
Минт Кредит – Кога вредноста е двојна, изборот е јасен.
Аплицирај на Минт Кредит За повеќе информации јави се контактирај се на 15 107, или во една од нашите канцеларии.
*Подарокот важи за одобрени и исплатени кредити.
ПР
Економија
Фатих Шахбаз е нов главен извршен директор на Халкбанк АД Скопје
Д-р Фатих Шахбаз е назначен за нов главен извршен директор на Халкбанк АД Скопје. По успешно спроведените законски и регулаторни процедури, Народната банка даде одобрение за назначување на новиот ГИД, кој банката ќе ја води во следниот период. Со оваа одлука Халкбанк продолжува со стратегиски ориентиран и стабилен развој под раководство на искусен професионалец, кој зад себе има повеќе од две децении богато искуство во банкарскиот сектор.
Д-р Шахбаз својата кариера ја градел во рамките на Türkiye Halk Bankası A.Ş., каде последователно извршувал различни значајни функции, од специјалист, внатрешен инспектор, директор и раководител на филијала, до менаџер на оддел и директор на група. На 1 декември 2022 година бил назначен за заменик генерален директор задолжен за Управување со човечки ресурси и Секторот за поддршка, а од 17 јули 2025 година ја извршувал функцијата заменик генерален директор задолжен за Управување со поддршка и Дигитална трансформација.

Неговото академско образование, богато професионално портфолио и долгогодишната експертиза како и искуството во менаџирање со клучни сегменти од банкарското работење, претставуваат силна основа во понатамошниот развој и водење на Халкбанк во Македонија.
Халкбанк АД Скопје е стабилна и високо позиционирана банка на македонскиот пазар, еден од најзначајните двигатели на економијата во државата и стабилен партнер на македонските компании и граѓани, со континуиран раст и силни финансиски показатели. Банката ја заврши 2024 година со актива од 1,852 милијарди евра, кредитно портфолио од 1,17 милијарди евра, депозитна база од 1,325 милијарди евра и нето добивка од над 30 милиони евра. Веќе во вториот квартал од 2025 година активата порасна на 1.922 милиони евра, што е раст за шест месеци од речиси 71 милион евра, депозитната база достигна 1.443 милиони евра, додека кредитирањето вкупно се зголеми за речиси 158 милиони евра, резултати кои ја потврдуваат довербата на клиентите, професионалноста на тимот и стабилната улога на Банката во економијата.
Со поставувањето на Д-р Фатих Шахбаз за Главен извршен директор, Банката продолжува со јасна визија, стратегиски развој и посветеност во унапредувањето на финансиските услуги, дигиталните решенија и поддршката на економскиот раст и развојот на македонскиот пазар.
ПР

