Контакт

Економија

Ирска станува богата сила со големи приходи, но луѓето се чувствуваат осамено

Објавено пред

Ирска има проблем што многумина би го сакале – како паметно да го искористи непланираниот голем вишок пари во државниот буџет. Имено, ирските власти тврдат дека одлуката што да се прави со вишокот од 8,6 милијарди евра не е воопшто лесна задача.

dobivaj vesti na viber

„Проблемот е што Ирска се обидува да најде начини да ги претвори тие пари во работи што им се потребни на луѓето“, коментира Џерард Брејди, главен економист во „Ибек“, најголемото деловно лоби во земјата.

Повеќе од една деценија по финансискиот колапс што ги принуди ЕУ и ММФ да спасуваат со заеми од 67,5 милијарди евра и да наметнат контроверзна програма за штедење, островската држава останува претпазлива продолжувајќи да штеди за пензиите како и за климатските и инфраструктурните предизвици. Без разлика што денес околностите се многу попозитивни – лани економијата порасна петпати побргу од очекуваното.

Минатата година Ирска имаше суфицит од 8,3 милијарди евра, а претходната година беше 8,6 милијарди. Според „Фајненшл тајмс“, се очекува во периодот од 2024 до 2027 година да соберат вкупно 38 милијарди евра вишок.

Преоптоварената каса во голема мера е поттикната од приходите од корпоративните даноци од глобалните компании со седиште во Ирска, главно во технолошкиот и фармацевтскиот сектор. Владата вели дека овие приходи донеле 23,8 милијарди евра во 2023 година и се предвидува дека оваа година ќе се соберат 24,5 милијарди евра.

Но, тие се претпазливи бидејќи се свесни дека овие приходи се само привремени, па сакаат да штедат за времето кога веќе нема ваков прилив. Затоа тие до 2035 година насочија повеќе од 100 милијарди евра вишок во два фонда од државен имот. Искористија дел од парите за да го отплатат долгот и со тоа да го намалат соодносот на долгот кон БДП на нешто под 76 проценти, а дел одеше за финансирање мерки за Ковид-19 и поддршка на трошоците за живот.

Економистите веруваат дека штедењето може да ѝ наштети на земјата на долг рок бидејќи огромното богатство не се користи за решавање на инфраструктурните проблеми, кои ги има многу. Дополнителните милијарди ќе помогнат во решавањето на станбената криза во земјата, каде што растот на населението бргу го надминува новото снабдување олеснувајќи ги предизвиците за електричната мрежа, снабдувањето со вода, здравствените услуги и јавниот транспорт.

„Има огромна потреба од јавни инвестиции и можност еднаш во генерација да се финансира од сопствен џеб. Ретко кога на една земја ѝ е дадена ваква извонредна можност да го промени општеството“, изјави економистот Дејвид Меквилијамс за „Фајненшл тајмс“ .

Но, Владата најави дека во буџетот ќе бидат вклучени 6,9 милијарди евра трошење и 1,4 милијарда евра даночни мерки, со што ќе го преземе своето самонаметнато правило зголемувањето на расходите да не надминува пет проценти годишно.

Ема Хауард, предавач на Универзитетот за технологија во Даблин, смета дека Ирска треба да фокусира дел од својот вишок на социјалните проблеми. Според Европската Унија, Ирска е најосамената земја во Европа со речиси една петтина од луѓето најчесто или цело време осамени, а речиси две третини од луѓето страдаат од анксиозност или депресија. Дополнително, секое седмо дете живее во домаќинство со помалку од 60 отсто од националниот просечен приход.

Добар начин да се претвори краткорочниот вишок пари во долгорочен прилив е да се поттикне претприемаштвото. Или може да се користи за подобрување на системот за планирање и забрзување на процедурите за издавање дозволи. Изградбата на куќите се забрза со текот на годините, но сепак е премногу бавна со оглед на потребите. На пример, новата национална детска болница далеку ги надминува предвидените рокови, што доведе до тоа вкупните трошоци со текот на времето да се зголемат дури четирипати.

Што и да прави Ирска со нив, се чини дека парите ќе продолжат да доаѓаат. Според дел од планот за даночна реформа на ОЕЦД, кој се состои од два столба и има цел да ги отстрани предностите за мултинационалните компании, кои работат во јурисдикции со ниски даноци, Ирска ја зголеми својата корпоративна даночна стапка од 12,5 на 15 отсто за големите компании. Сепак, друг дел од реформата – барајќи од корпорациите да плаќаат данок на местото каде што се наоѓаат нивните клиенти, што би насочувало дел од приходот на Ирска од корпоративниот данок – навистина не е активен.

„Во моментот сме во многу, многу силна позиција“, рече Шејмус Кофи, претседател на ирскиот советодавен совет за фискално, на неодамнешната конференција. „Се надеваме дека нема да погрешиме“.

Економија

Димитриеска-Кочоска: Создаваме стабилно и транспарентно финансиско опкружување за развој на приватниот сектор

Објавено пред

Создавање и одржување предвидливо, стабилно и транспаретно финансиско опкружување е еден од приоритетите на Владата со цел приватниот сектор да се развива, граѓаните и компаниите да имаат доверба во институциите. Ова беше пораката на министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска во обраќањето на Ерсте инвеститорискиот појадок што се одржува во Скопје во организација на Ерсте групацијата и Шпаркасе банка.

dobivaj vesti na viber

„Светската економија се наоѓа во период на прилагодување на новите монетарни политики, геополитички предизвици и брзи дигитални иновации. Во такви услови, како креатори на политики на национално ниво, внимателно ги следиме и анализираме глобалните текови и врз основа на тие сознанија носиме соодветни мерки. Нашата цел е да создадеме поволно бизнис-окружување и нови можности за економски раст“, рече Димитриеска-Кочоска

Таа потенцира дека и покрај предизвиците што ги носи глобалното економско окружување домашната еконмија од средината на минатата година до вториот квартал од 2025 година бележи раст од над 3% и дека тоа говори за стабилизација на економската активност, отпорност на економијата и ефективност на политиките.

Посочи дека растот на економијата за ова година е проектиран на 3,5% и дека се очекува таквиот тренд да продолжи и во наредната година со раст од 3,8%. Главен двигател се бруто инвестициите, но дека значаен придонес има и кредитната поддршка за инвестициите, која во септември забележа раст од 16,5% во корпоративниот сектор, како и кредитната линија на Владата за финансирање на инвестиции на приватните компании.

Таа пред присутните посочи дека Министерството за финансии континуирано работи на реформи во јавните финансии, поттикнување инвестиции и развој на нови финансиски инструменти што ќе ја поддржат иновацијата и конкурентноста.

Во таа насока, во изминатиот период во Министерството за финансии интензивно се работеше на анализа на финансискиот пазар и трендовите во регионот и Европа во насока на диверзификација на понудата на финансиски инструмени за инвестирање, како и нивно модернизирање и поедноставување. Нашата цел е да се допре до сите интересни групи и да се излезе во пресрет на интересот на граѓаните.

Оттука, имајќи го предвид интересот на граѓаните за државните хартии од вредност, во Министерството се подготвува нова емисија на Граѓанска обврзница, која ќе биде наменета за граѓаните што сакаат да инвестираат безбедно и директно. Со тоа го збогатуваме портфолиото на достапни инструменти и овозможуваме современ, едноставен, ефикасен и транспарентен систем за инвестирање.

Прикажи повеќе...

Економија

Левицата: Буџетот, наместо развој, нуди нов циклус на задолжувања и безнадежност

Објавено пред

Од

Буџетот од 6,7 милијарди евра, најобемен во историјата на Македонија, кој како „развоен и стабилизациски“ документ до Собранието го достави владата на ДПМНЕ, Вреди и ЗНАМ не само што не е развоен, туку е длабоко потрошувачки и ризичен документ кој ја турка државата во нов циклус на задолжување без реален економски раст, велат од Левица.

dobivaj vesti na viber

Според партијата, вака планираниот не стимулира продуктивност и инвестиции и не создава нова вредност. Напротив, велат од Левица, тој ја цементира зависноста од јавната потрошувачка и краткорочните политички ефекти.

„Капиталните инвестиции учествуваат со само 9,7% од вкупните расходи што е алармантно ниско ниво. Тоа значи дека државата троши за тековни потреби, наместо да инвестира во иднината. Со ваков пристап не се гради економија туку се купува социјален мир. Особено загрижува што 31% од приходите се обезбедуваат преку ново задолжување. Тоа значи дека секој трет денар што државата ќе го потроши е позајмен. Дополнително 1,25 милијарди евра се за отплата на стари долгови, што претставува речиси петтина од буџетот. Со други зборови, државата работи за да враќа стари долгови, а во исто време зема нови кредити што директно води кон фискална нестабилност. Само за камати, наредната година треба да се исплатат 346 милиони евра“, велат од Левица.

Од партијата наведуваат дека во структурата на расходите од новиот буџет, јасно се гледа приоритетот на оваа власт – политички опстанок, а не јавен интерес.

„Наместо инвестиции во здравство, образование, социјална сигурност и квалитет на живот, Владата се одлучи да штеди токму на тие сектори кои ја држат државата исправена“, велат од Левица.

Според партијата, дури и правосудството не е поштедено. „Намалување на средствата за судската власт и Јавното обвинителство, за повеќе од 2,2 милиони евра, е уште еден јасен сигнал дека правната држава не е приоритет“, велат од Левица.

Партијата смета дека со ваков буџет, државата не се движи напред туку тапка во место и сè повеќе тоне во долгови, сиромаштија и безнадежност.

Прикажи повеќе...

Економија

Божиновска и Де Грут: Можности за големи енергетски инвестиции и зелена трансформација во Македонија

Објавено пред

Од

Министерката за енергетика, Сања Божиновска, оствари работна средба со потпретседателот на Европската инвестициска банка (ЕИБ), Роберт де Грут, кој ја надгледува активноста на банката во Западен Балкан, вклучително и Македонија. Средбата се одржа во рамките на посетата на потпретседателот де Грут на земјата, при што тој ја потврди својата поддршка за развојот на стратешки проекти во енергетскиот сектор.

dobivaj vesti na viber

На средбата, министерката и потпретседателот на ЕИБ разменија мислења за идните проекти и иницијативи кои банката може да ги поддржи во земјата, со посебен фокус на енергетската транзиција, модернизацијата на електроенергетската инфраструктура и зголемувањето на енергетската ефикасност. Беа разгледани можностите за комбинирана финансиска, техничка и експертска поддршка, која ќе овозможи побрза подготовка и реализација на проекти со висок приоритет.

Особено внимание беше посветено на поддршката на иницијативи за поддршка за проекти поврзани со трафостаници и електроенергетска инфраструктура, со користење на флексибилни модели на финансирање.Подготвеност за вклучување во активности поврзани со РЕК Битола, особено во делот на енергетска транзиција, модернизација и зголемување на ефикасноста на производствените процеси.

ЕИБ располага со експерти за енергетска ефикасност и развиени програми во оваа област, спроведени во други земји. Понудена е експертиза и поддршка во дизајнирање и имплементација на слични програми на национално ниво.

Потпретседателот де Грут истакна дека ЕИБ е подготвена да обезбеди не само финансиска поддршка, туку и експертиза за развој на програми за енергетска ефикасност и инфраструктурни проекти, со цел да се зајакне националниот потенцијал и да се унапреди одржливиот развој.

Министерката Божиновска нагласи дека Македонија ја цени соработката со ЕИБ, која ќе придонесе за забрзување на реализирањето на клучни проекти во енергетскиот сектор и зајакнување на енергетската независност и одржливост на земјата.

Од страна на банката беше изразена силна заинтересираност за воспоставување поинтензивна соработка и поддршка на нови иницијативи во различни сектори

Прикажи повеќе...

Најново

Македонија34 минути

Ако правосудството работи по закон, и мојата плата ќе им ја донирам, рече Мицкоски кој засега не поддржува зголемување на примањата на судиите и обвинителите

Премиерот Христијан Мицкоски денеска изјави дека моралот не му дозволува да се согласи со зголемување на платите во правосудниот сектор,...

Македонија3 часа

Поради лојалност кон Заев, Филипче го доведе СДСМ до распад, рече Манасиевски и објави дека поранешен градоначалник одбил позиција во партијата

Членот на Централниот комитет на ВМРО-ДПМНЕ, Валентин Манасиевски, денеска изјави дека, според него, СДСМ се наоѓа во тотален распад поради...

Македонија4 часа

(Видео) Кузеска: Кумот на Мицкоски се споменува како можен главен задолжен за сите криминални шеми во Министерството за земјоделство

Денес ќе објавиме серија на информации кои отвораат сериозни сомнежи дека мега скандалот со корупцијата во ИПАРД фондовите води директно...

Македонија4 часа

Кривична за ексградоначалникот на Сарај, Блерим Беџети, и за уште седум лица поради злоупотреби со градежно земјиште

Управата за финансиска полиција поднесе кривична пријава до скопското Обвинителство против осум лица — поранешни функционери и службеници во Општина...

Македонија5 часа

Ѓорѓиевски: На денешен ден Скопје ја дочека слободата, тие херои се бореа за идеја, за достоинство, иднина

Градоначалникот на град Скопје, Орце Ѓорѓиевски, извести дека утрово ја одржал традиционалната средба по повод 13 Ноември – Денот на...

Македонија5 часа

Докторот од Македонија, кој прегази куче во Софија, обвинет за сурово однесување кон животно

Окружното обвинителство на Софија го обвини докторот Ненад Цоневски за намерно сурово однесување кон животно, обвинение што спаѓа под кривична...

Македонија7 часа

„130 милиони евра блокирани, загрозени 3.000 бизниси и 10.000 вработувања“, Николовски бара оставка од Трипуновски

Пратеникот од СДСМ и поранешен министер за земјоделство, Љупчо Николовски, реагираше на интервјуто на министерот Цветан Трипуновски кој иако призна...

Свет8 часа

Излегоа пораките меѓу Ендру и Епштајн: „Не можам повеќе да го поднесам ова“

Поранешниот принц Ендру Маунтбатен-Виндзор им рекол на Џефри Епштајн и Гислејн Максвел: „Не можам повеќе да го поднесам ова“ кога...

Свет8 часа

Мајка и ќерка во Австралија се преправале дека се видовити: измамиле луѓе за 46 милиони долари

Мајка и ќерка се уапсени во Австралија под сомнение дека се дел од една од најсофистицираните шеми за измама во...

Европа9 часа

Британија ја гради својата прва мала нуклеарна електрана: ќе биде во северен Велс

Велика Британија денес објави дека го избрала северен Велс како локација за својата прва нуклеарна електрана со мал модуларен реактор...

Свет9 часа

„Боинг“ мора да им исплати 28 милиони долари на семејството на жртва од авионската несреќа

Поротата на федералниот суд во Чикаго во средата наложи Боинг да исплати повеќе од 28 милиони долари на семејството на...

Свет9 часа

(Видео) Трамп потпиша договор: се стави крај на најдолгата блокада на владата на САД во историјата

Американскиот претседател Доналд Трамп потпиша закон со кој се става крај на најдолгото затворање на владата во историјата на САД,...

Свет21 час

Песков: Москва гледа дека Европа се подготвува за војна со Русија

Портпаролот на рускиот претседател, Дмитриј Песков, денес изјави дека Москва гледа дека Европа се подготвува за војна со Русија. „Москва...

Македонија1 ден

Стареењето на населението и иселувањето на младите – предизвици со кои се соочува Фондот на ПИОМ

Реформата на пензискиот систем сама по себе придонесе во подобрувањето на состојбите, но предизвици има сѐ уште, изјави директорот на...

Македонија1 ден

„На државата ѝ недостигаат добри хотели“ – Николоски бара поедноставување на процедурите за градба

На државата ѝ недостигаат добри хотели и време е да ја поедноставиме процедурата за нивна изградба, изјави вицепремиерот и министер...

Македонија1 ден

Новите цени на струјата од РКЕ ќе се знаат на почетокот на декември: МЕПСО бара поскапување од 0,67 отсто

До крајот на месецот или на почетокот на декември Регулаторната комисија за енергетика (РКЕ) ќе ги знае цените за струјата...

Македонија1 ден

Ѓорѓиевски бара да одговараат и лицата што примале плата, а не оделе на работа, но и оние што им потпишувале плата

Градоначалникот на Град Скопје, Орце Ѓорѓиевски разговарал со претставниците на финансиската полиција во врска со обвинувањата кои ги изнесе за...

Македонија1 ден

Фондацијата „Роми за Европа“ бара правда и системска акција по случајот со насилство врз 8-годишно дете во Македонија

Фондацијата „Роми за Европа“ со седиште во Брисел изрази длабока загриженост по објавено видео од Македонија на кое се гледаат...

Култура1 ден

Почина поетесата д-р Славица Свидерска

Друштвото на писателите на Македонија со длабока тага информира дека денеска, на 12.11.2025 година, почина поетесата Славица Свидерска (1984, Битола)....

Македонија1 ден

Со емотивно видео семејствата на загинатите во „Пулс“ најавија нов протест в сабота во Скопје, следната недела почнува судењето

Здружението на граѓани „16-ти Март“ – кое го создадоа семејствата на жртвите во трагедијата која се случи во дискотеката „Пулс“...