Економија
Лазаров: Економските односи со Бугарија да бидат мотор во процесот на дијалог
Кирил Лазаров – претседател на Македонско-бугарската стопанска комора
„Со задоволство сакам да ве известам за вчерашната успешна средба што ја имав со специјалниот преставник во преговорите со Бугарија, професорот Владо Бучковски, и со постојаниот известувач на Европскиот парламент за Република Северна Македонија, европратеникот Илхан Ќучук.
Па, така, од позицијата претседател на Македонско-бугарската стопанска комора ја потенцирав важноста дека ако сакаме да имаме цврсти, принципиелни и братски врски со соседна Бугарија, тие врски, пред сè, мора да почиваат на економски темели и бизнис-политики, односно да создадеме силен динамичен инвестициски циклус и да успееме да развиеме проекти од стратешко економско значење за двете држави. Едноставно, нема да може да имаме стабилни политички врски ако немаме солидни економски врски.
Имено, економските односи не смее да застанат и во никој случај не треба да бидат заложнички фактор на политичките и дипломатските процеси на двете држави, напротив, тие треба да бидат моторот што ќе ги придвижат процесите и да бидат своевиден пример дека ние сакаме и мораме да соработуваме од блиску и оттаму сакав да ги промовирам можностите на економската дипломатија и преку одредени сугестии што ги имаме како стопанска комора да се обидеме да ја наметнеме економската агенда што ќе даде само додадена вредност и значителен придонес во нашите односи.
Од нас како бизнисмени и од едната и дргата страна зависи колку ќе ги зближиме нашите граѓани и јас мислам дека преку брзи автопати, експресни патишта, преку гасоводи, преку железнички и инфраструктурни проекти и преку нови гранични премини практично многу побргу ќе ги зближиме нашите народи отколку со историски толкувања, но тоа им го оставаме на политичарите, јас сум денес во друга мисија, а тоа е како преку една силна и динамична економска дипломатија да ги пробиеме бариерите и да покажеме зрелост дека бизнисот, економијата и инвестициите не смее и не може да бидат ставени под ризик од политиката, напротив, ние треба да бидеме машината што ќе влече напред.
Имаме патоказ, имаме платформа и траекторија по која треба да се движиме и во суштина и самиот берлински процес тоа го наметна и стратешки го исцрта, а тоа е како треба да изгледа овој регион. Да потсетам дека минатата година ние и Бугарија, а под покровителство на Германија, бевме домаќини на тој процес и во тој контекст ние имаме и одговорност овој стратешки економски концепт да заживее во Југоисточна Европа и на располагање ќе бидат десетици милијарди евра за развој на инфрастуктурата, коридорите и развивање одржливи енергетски проекти. Ќе биде штета ако не ја искористиме оваа можност.
Ги информирав и специјалниот преставник Бучковски и европратеникот Ќучук дека ние како држава го комплетиравме и завршивме граничниот премин Клепало, кој од Берово ќе се влегува во Бугарија, и нестрпливо чекаме бугарската страна да го заврши својот дел. Имав задоволство да ги реафирмирам сугестиите од Комората за забрзување на сите почнати проекти, како, на пример, ескпресниот пат кон граничниот премин Деве Баир, кој е во градба, можноста за гасното поврзување Струмица – Петрич, железничка линија Ново Село – Петрич за можноста за соодветен извоз на земјоделски продукти, понатаму за можното експрено патно решение Ново Село – бугарска граница, а зошто да не во иднина и автопат, за зголемување на стопанската размена и многу други идеи во економска смисла.
Секако, позитивна беше подршката шот ни ја даде специјалниот претставник Владо Бучковски во однос на економската динамика што ја планираме и ја поздрави нашата иницијатива како Комора да успееме да ја вратиме довербата на бизнисмените од двете држави преку економски политики.
И, на крајот, ја искористив можноста од името на Македонско-бугарската стопанска комора, која во основа промовира бизнис без граници, на господинот Илхан Ќучук да му врачам благодарница како резултат за постојаната поддршка што ѝ ја дава и ќе ѝ ја дава на Република Северна Македонија во процесот на евроинтеграцијата“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Претставени новите правила за учество на пазарот на електрична енергија
Националниот оператор на пазар на електрична енергија – МЕМО ДООЕЛ Скопје, одржа презентација и јавна расправа за „Правилата за регистрација на учество на пазарот на електрична енергија и уредување на пазарот на билатерални договори“. На настанот беше презентиран и Извештајот за работа на МЕМО за тековната година.
На расправата присуствуваа претставници од Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини, Регулаторната комисија за енергетика, МЕПСО, ЕСМ, како и компании снабдувачи, трговци и производители на електрична енергија. Стручните тимови на МЕМО и раководството презентираа и беа отворени за дискусија со учесниците на настанот.
Управителот на МЕМО, Зоран Ѓорѓиевски, истакна дека во тековната година активно се реализираат зацртаните цели на Операторот, кој ги интегрира функциите поврзани со управување со пазарот на билатерални договори, интеграцијата на обновливите извори на пазарот на електрична енергија како и Македонската берза за електрична енергија.
„Расте бројот на компании кои тргуваат на домашната берза, како и истргуваната количина, што претставува показател за поголема ликвидност и транспарентност. Веќе 39 компании активно тргуваат и споредено со 2024 година забележуваме раст на истргуваната количина од 40%. До октомври годинава истргувани се над 1 TWh електрична енергија,“ истакна Ѓорѓиевски.
Тој додаде дека е забележан раст и во производството од обновливи извори кај 178 повластени производители, што го зголемува учеството на зелената енергија во националната енергетска структура. Воедно, значително расте и бројот на издадени Гаранции за потекло – од април до денес издадени се 127.907 гаранции.
Во делот на идните активности, Ѓорѓиевски најави дека се работи на воспоставување на пазар во тековниот ден (Intraday Market), кој се очекува да стане оперативен до крајот на вториот квартал од 2026 година, како и на подготовките за пазарно спојување со европскиот пазар.
Во однос на новите Правила за регистрација на учество на пазарот на електрична енергија и уредување на пазарот на билатерални договори, беше истакнато дека нивната цел е обезбедување ефикасен, конкурентен и финансиски одржлив пазар, заснован врз транспарентност и недискриминација, согласно законската регулатива од областа на енергетиката и обновливите извори.
Правилата ја утврдуваат целокупната организација, функционирање и регулирање на пазарот на електрична енергија, вклучувајќи ги условите, постапките, правата и обврските на сите учесници, начинот на тргување – домашно и прекугранично – како и уредувањето на набавките, евиденциите и односите со повластените и виртуелните производители.
Новитет во Правилата се воведувањето на Оператор на складиште и Агрегатор како нови учесници на пазарот на големо, согласно новиот Закон за енергетика. По јавната расправа следи процес на одобрување на Правилата од страна на Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги од јавен интерес.
Економија
Димитриеска-Кочоска: Есенскиот извештај на ЕК сигнал дека се движиме во позитивна насока
Есенските економски проекции на Европската комисија, кои што се објавени вчера, се јасен сигнал дека се движиме во позитивна насока, оценува министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска.
Во објава на Фејсбук наведува дека проекцијата за раст на македонската економија е зголемена за 2025 и 2026 година, што е потврда за стабилноста, издржливоста и довербата во нашите економски политики.
Како што стои во објавата во Извештајот е нотирано дека во првата половина од годината растот на БДП беше повисок од очекуваното, поддржан од инвестиции, приватна потрошувачка и подобрени извозни перформанси. Инвестициите во инфраструктурата и приватниот сектор се позиционираат како двигатели на растот во следните години, а стабилизирањето на инфлацијата дополнително ја зајакнува економската предвидливост. Дополнително, реализацијата на големите инфраструктурни проекти и спроведувањето на реформите од Планот за раст на ЕУ ќе имаат поголем придонес за уште побрз развој.
Како што пишува министерката ова се позитивни сигнали од ЕК коишто се силен поттик да продолжиме со одговорни политики што ја зајакнуваат економијата и го подобруваат животниот стандард на граѓаните.
„Како Влада и како Министерство за финансии, остануваме посветени на стабилни јавни финансии, фокусирани инвестиции и реформи што го забрзуваат економскиот развој“, истакнува министерката во објавата.
Имено, во Есенскиот извештај на Европска комисија (ЕК) проекцијата за економски раст за 2025 година изнесува 3,2% и истата е зголемена за 0,2 п.п. во однос на претходниот извештај. Исто така, проекцијата за 2026 година ЕК ја ревидираше нагоре, односно истата е зголемена на 3,3% и за 2027 година предвиден е раст од 3,3%.
Економија
Кузманоска: Домашните капитални инвестиции во 2026 година ќе бидат мотор за економскиот раст на земјата
Биљана Кузманоска, пратеничка од редовите на ВМРО-ДПМНЕ во Собранието, на денешната комисиска расправа за Предлог-буџетот за 2026 година порача дека Предлог-буџетот за 2026 година носи ред, мерливи резултати и стабилен економски раст, со силен фокус на инфраструктурата и инвестиции кои треба да отворат нови работни места.
,,Буџетот за 2026 година не е само финансиска рамка, тој е одраз на новиот начин на работа, на новата политика што ја ветивме, политика на одговорност, ред и чесност“, рече Кузманоска и додаде:
,,Воведуваме јасни прагови за реализација, и тоа не на хартија туку со мерливи рокови. До крајот на првиот квартал, 15% до вториот 40% до третиот 65% и најмалку 70% до 15 ноември“.
Кузманоска посочи дека фокусот на Предлог-буџетот за 2026 година е и инфраструктурата.
,,Фокусот е на инфраструктурата што ја поврзува Македонија. Патишта, железници, училишта, болници, локални проекти. Со овој буџет имаме реален раст и стабилност. Буџетот е поставен на реални и внимателни проекции. Раст на економијата од 3,8% проекти, инфлација стабилна на 2,5%, и дефицит кој е намален н 3,5% од БДП“, истакна Кузманоска.
Таа дополни дека во 2025 година Македонија имаше рекордни странски инвестиции, што според неа, покажува стабилност, а истакна и дека во 2026 година се очекува инвестициите заедно со домашните капитални вложувања да бидат мотор на економскиот раст и да отворат нови работни места.
,,Минатата година го достигна највисокото ниво на странски директни инвестиции во својата историја, над 1 милијарда евра. Тоа не се бројки, туку доказ дека инвеститорите гледаат стабилност, предвидливост и волја за работа. Во 2026 година, заедно со домашните капитални вложувања очекуваме инвестициите да бидат мотор што ќе го движи економскиот раст и ќе отвора многу нови работни места“, кажа Кузманоска.

