Економија
Педесет години од почетоците на „Адинг“ – интервју со генералниот директор и претседател на Управниот одбор, Благоја Дончев
„Адинг“ е компанија за производство на хемиски материјали за градежништвото и годинава одбележува јубилејни 50 години од основањето, бројка што е привилегија за мал број домашни компании. Ова е веројатно и не помалку значаен пример за регионот ако го сместиме во еден историски контекст исполнет со бурни периоди, општествени трансформации и неизвесности. Она што е познато за „Адинг“ е посветеноста и компетентноста на неговите луѓе, ентузијазмот и мотивот за работа кој е очигледен, почнувајќи од првите генерации, па сè до најновите. Потоа, квалитетот на нивните производи и технологиите со кои располагаат, распространетоста на странските пазари и брендовите што ги граделе во текот на годините. Еден детаљ од нивната филозофија, главното мото на компанијата – да се биде состојка на секоја градба – испраќа силна и јасна порака на компанија тркач на долги патеки.
На почетокот да позборуваме за нешто актуелно. Деновиве бевте добитник на наградата за животно дело „Креатори на столетието“ на престижната МЕФ-перспектива од Хрватска. Кажете ни накусо за што станува збор?
Наградата е доделена во конкуренција на повеќе од 400 компании, организации и лица од 8 земји од регионот на Средна и Југоисточна Европа. Како претседател на Управниот одбор и генерален директор на „Адинг“ бев номиниран за наградата за животно дело „Создавачи на столетието“ од страна на меѓународниот економски форум „Перспектива“ со седиште во Хрватска. Комитетот што ја доделува оваа награда е составен од еминентни професорски имиња и стопанственици од целиот регион и со оглед на номинациите немаше лесна работа. Секако дека по речиси 40 години личен професионален ангажман, доделувањето на едно вакво признание за развојот на претприемаштвото во регионот на кој му припаѓаме ми претставува чест и задоволство.
Г. Дончев, зошто токму „50 години од првите чекори“, дали 50-те изминати години натежнаа, па сте во некоја зрела фаза од животниот циклус на компанијата?
Триесетти мај е денот кога е родена „Адинг“ во далечната 1969 година и веруваме дека ништо не е случајно. Во годината кога е направен првиот чекор на Месечината се направени и првите чекори на „Адинг“. Тоа е година на интензивна воена и вселенска трка, година на технолошки револуции, но и значајни социјални и културни промени во светот и за нас најзначјано – година што инспирирала група ентузијасти да создадат мала компанија, која во текот на годините прерасна во синоним за хемија во градежништвото.
Честопати ние повозрасните во компанијата, кога ќе се свртиме наназад, навистина се гордееме на патот што го минавме за денес да сме овде. Се гордееме и на начинот на кој успеавме да ги надминеме сите пречки што објективно беа испречени пред нас. Хронолошки и накусо би кажал дека со самото основање во тогашната СФРЈ компанијата се изборила за дејност што била привилегија за некои од преостанатите нејзини републики. Тогашните 5 луѓе што ги поставиле основите, почнале во импровизирани услови, но со голема верба и лични заложби да успеат и да докажат дека можат. И биле во право, препознале можност и простор на пазарот и ја искористиле шансата, па набргу стигнале до бројка од 35 луѓе. Потоа, следува период на неколку трансформации и работење како дел од тогашен ОХИС и потоа издвојување од неговите рамки.
Како компанија што извезуваше и настапуваше во целиот регион, а заедно со градежната оператива од тогашната држава и во целиот свет, бевме погодени од периодот поврзан со распадот на тогашната држава. Загубата на дотогаш домашниот пазар ја надоместивме со настап на пазарите во Блискиот Исток, Русија, Казахстан итн., а паралелно го почнавме и процесот на приватизација. „Адинг“ е една од првите пет фирми во Македонија кои успешно ја завршија приватизацијата. Таа стана сопственост на вработените на многу транспарентен и правичен начин, без потреси и превирања. Со 100 отсто акционерски капитал продолжи подемот на компанијата чувствувајќи ги сите транзициски тешкотии и кризни години, кои сè уште се наша реалност.
Секако, по 50 изминати години, „Адинг“ е зрела, стабилна и успешна компанија. Но, тежината на годините ја гледаме исклучиво во акумулираното искуство, технологијата и знаењето со кое располагаме. Сето ова, заедно со младиот човечки капитал што го имаме, и е помлад од 50-те години на „Адинг“, нè уверува дека следуваат години на нови успеси и потенцијал да одбележиме многу поголеми јубилеи.
Споменавте дека распадот на тогашната држава Ве пренасочило кон далечните источни пазари. Колку е ова пример и во денешното Ваше работење?
Да, веројатно и во рамките на една поголема држава нам ни беше претесно. Од тука и нашиот имиџ на светски патници и амбасадори на нашата земја. Уште во првата деценија од нашето постоење е почната оваа приказна и освен во целиот регион на Југоисточна Европа, до ден-денешен сме присутни во речиси сите земји од Блискиот Исток, Русија, Казахстан, Либија итн.
Во моментот сме присутни на повеќе од 13 странски пазари и тоа е дел од стратегијата на компанијата. Турбуленциите и неизвесните политички текови, за жал, никако да фатат некој нормален чекор и освен што влијаат на работата на домашниот пазар, го отежнуваат и работењето воопшто. Но, веројатно она што не може да нè уништи не прави посилни, а за нас работењето надвор е стратешка определба и веќе традиција. Ова влијаеше да креираме здраво јадро од странски партнерски компании, соработници и наши дистрбутери, како и широко портфолио, кое ни дава цврсти гаранции дека ќе продолжиме и понатаму. Од големо значење за „Адинг“ се нашата фирма во Србија, „Адинг Белград“, и нашата фабрика во Перник и фирма „Адинг Бугарија“. За малку подалечните пазари, во последните дваесет години како најзабележително би го издвоил работењето на филијалата „Адинг Казахстан“ со наше постојано консултантското присуство и инструкциите од инженерскиот кадар при изработката на бетонските коловози во Казахстан со цел вградување наши производи, како и доработка на наши производи со домашен казашки партнер. Со ова уште еднаш докажуваме дека „Адинг“ навистина поседува квалитетен и конкурентен спакуван ум, со кој подготвено настапува на странските пазари.
Со оглед дека настапувате и на странските пазари, со каква конкуренција се сретнувате во моментот и како се борите со неа?
Како никогаш досега конкуренцијата е сè поизразена дома и во странство. На пазарот компанијата се бори со сите силни светски брендови во нашата област. Навистина е потребна умешност и многу енергија за да се стигне до големите проекти во регионот и да се убедат компаниите да користат македонски бренд. Дополнително, негативно влијание има и нелојалната конкуренција, која, за жал, егзистира на домашниот пазар и потребна е цврста законска регулатива што ќе се спроведува на дело. Додека овде кај нас секој може да декларира каков било производ, ние нашите производи надвор од државата мораме да ги докажеме со сите европски сертификати и да сме во согласност со нивните норми и стандарди. Сепак, нашите квалитетни, стандардизирани и конкурентни производи веќе подолг период нè зацврстија како компанија што се бори со големите светски брендови и тука го бараме делот од колачот. Нашите „адинговци“ присутни на терен секојдневно ни докажуваат дека не сме ниту помалку способни ниту помалку вешти, но потребна е поголема поддршка од државата и план за стратешко и заедничко освојување на нашата индустрија на големите градежни проекти во регионот.
Кога велите Вашите луѓе, кој го сочинува „Адинг“?
Со околу 40 отсто инженерски кадар, ние гордо кажуваме дека сме инженерска компанија во која се застапени градежни инженери, архитекти, технолози, хемичари, но и друг високостручен кадар. Во постојана соработка сме со Градежниот, Архитектонскиот, Технолошкиот и Факултетот за хемија во Македонија и слични институции надвор од Македонија, од каде што ги ангажираме идните инженерски кадри. Секој од нашите инженери добива можност за понатамошно усовршување, трансфер на искуства и знаење од нивните претходници и можност за брза и интензивна обука и напредување. Можеби еден од темелните принципи на филозофијата на „Адинг“ е дека она што сме ние како компанија за градбите, нивна состојка, тоа се нашите луѓе за компанијата.
Кажете ни накусо за производите, состојките на „Адинг“?
Производната програма брои над 100 специфични хемиски производи за градежништвото. Тие се поделени во 12 главни групи (адитиви за бетони, смеси за залевање, материјали за санации, хидроизолации, производи за епоксидни, цементни и спортски подни системи, заштитни антоикорозивни премази, противпожарни системи итн.), кои потоа се делат во подгрупи карактеристични за одредени сегменти и фази од работењето во градежната индустрија. Кусо кажано, најчесто ова го дефинираме како фармација за градежништвото. Нашите производи се користат и како превентива, но и како лек во градежништвото. Со оглед дека нивната примена честопати е сложена по својата природа, таа е поддржана од нашите инженери преку соодветни технички решенија и инструкции.
За крај, кажете ни во каква кондиција е градежништвото, каква иднина му предвидувате и кои се Вашите идни планови?
Градежништвото во државата и во регионот е во потенцијална експанзија на инфраструктурните: нови проекти – автопатишта, патишта, железници, гасификација, како и реконструкција на старите постојни инфраструктурни проекти. Тоа се големи можности за учество на сите македонски компании, а секако и за „Адинг“, која е веќе присутна во Македонија, Бугарија, Србија, БиХ, Црна Гора, Албанија, Косово.
Проектите се капитални инвестиции, од кои некои завршуваат, а почнуваат нови. Конкуренцијата е голема, но ние учествуваме да се справиме со големите европски компании од нашата дејност и очекувам наредните години „Адинг“ да продолжи успешно да работи остварувајќи го својот глобален бизнис-план на задоволство на вработените и на сопствениците акционери на „Адинг“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Македонија и Словачка имаат потенцијал за поголема соработка во енергетиката
Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, денес оствари работна средба со амбасадорката на Република Словачка, Ивета Хрицова, во насока на унапредување на политичките односи и отворање нови можности за соработка меѓу двете држави.
Разговорите беа со фокус на можностите што постојат во енергетскиот сектор, трансформацијата на енергетските системи и користењето на словачките искуства во зелените технологии и регионалното енергетско планирање. Соговорничките разменија ставови за тековните процеси, регионалната динамика и патеките за понатамошно институционално приближување.
„Нашиот фокус е стабилен енергетски систем, модерен пристап кон реформите и партнерства што ја носат земјата напред. Словачка е важен пријател и соговорник во тие процеси, а двете земји имаат сериозен простор за повисоко ниво на соработка,“ истакна министерката Божиновска.
Амбасадорката Хрицова ја поздрави динамиката на реформите и ја нагласи подготвеноста за продолжување на комуникацијата и продлабочување на соработката во различни области поврзани со енергетската транзиција, модернизацијата и дигиталниот развој.
Во рамки на разговорот беше спомнато дека на почетокот на идната година е предвидена посета на мешовита владина делегација, на која разговорите меѓу Северна Македонија и Словачка ќе продолжат на владинo и институционално ниво, вклучително и темите од енергетиката и инвестициите. Министерката Божиновска ќе биде дел од мешовита владина делегација, што ќе ја пречека висока државна делегација од Словачка. Средбата ќе биде посветена и на разговори за енергетска соработка.
Министерството ја оценува денешната средба како уште еден чекор во градењето стабилно и современо партнерство меѓу двете држави – партнерство што се темели на европските вредности, заемната доверба и заедничките интереси на граѓаните.
Економија
Божиновска на Форум за слобода: Енергетиката не трпи импровизации и брзи, опасни потези од денес за утре – туку ред и стратегија за систем што трае, или не си фактор“
Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, учествуваше на дводневниот „Форум за слобода“, меѓународн политички настан во организација на Унијата на млади сили во Северна Македонија и глобалната мрежа на центар-десни и конзервативни политички подмладоци. Настанот, обедини учесници, млади лидери од повеќе од 45 земји, со фокус на политичките, економските и стратешките предизвици пред младите генерации во Европа и пошироко.
Панелот посветен на енергетиката, на кој учествуваше министерката Божиновска, привлече значително внимание поради нејзиниот директен и аргументиран пристап кон енергетската политика – тема која денес е клучна за секоја модерна држава
Во своето обраќање, министерката Божиновска потенцираше дека од формирањето на Министерството во 2024 година, енергетскиот сектор минува низ најдинамичниот реформски период досега.
„Се соочивме со обврска сè да се одвива забрзано – да создадеме институција од нула, да ја стабилизираме состојбата и да воспоставиме јасна мисија. Денес можам да кажам: за првпат по долго време Северна Македонија има јасна енергетска насока, конкретни проекти и регионални партнери кои нè гледаат како сериозен играч,“ истакна министерката.
Божиновска нагласи дека енергетиката е сектор каде нема простор за импровизации.
„Или имаш податоци, стратегија, инфраструктура и партнерства — или немаш ништо. Затоа првата работа што ја направивме беше да ставиме ред: да видиме каде сме, што имаме, што ни недостига и што реално може да се реализира со темпо што го бараат модерните енергетски пазари,“ рече министерката.
Таа ги презентираше клучните резултати:започната реализација на гасниот интерконектор со Грција, синхронизирана работа со Србија на иден интерконектор, финализирано електроенергетско поврзување со Албанија, нов темелен Закон за енергетика, нови закони за Обновливи извори, за геологија и рударство, енергетска ефикасност, забрзани постапки за приклучување на ветерни и соларни капацитети, тригодишен план за енергетско ефикасно реновирање на јавни згради, подготовка на мастер-план за мрежата и инвестиции.
Во панел-дискусијата таа зборуваше и за регионалната интеграција како предуслов за стабилност.
„Не може држава да се затвори сама и да очекува дека ќе ги реши сите свои енергетски предизвици. Во енергетиката, самостојност без поврзаност веќе не значи сигурност – денес се гледа јасно дека само земјите кои се дел од глобалниот енергетски мрежен систем можат да бидат стабилни.“
Таа подвлече дека Северна Македонија прави пресврт во своето позиционирање:
„Интерконекторот со Грција го менува начинот на кој земјата пристапува до европските пазари и до нови извори на гас. Во паралела, со Србија и Албанија создадовме нова рамка на функционална регионална соработка. Во енергетиката, сами не можете да опстоите. Во минатото седевме сами. Не учествувавме активно на ниту еден значаен форум каде се кроеше енергетската политика – бевме аутсајдери, исклучени од главните европски и глобални процеси. Денес, тоа повеќе не е случај. “
Таа потсети и на октомврискиот Меѓународен енергетски форум, кој го организираше Министерството:
„Северна Македонија не само што денес седи на маса рамноправно со другите држави, туку ја презема и улогата на домаќин. На 14-тиот Меѓународен форум за енергија за одржлив развој (IFESD-14), во Скопје ги донесовме оние што ја обликуваат иднината на енергетиката – над 800 учесници од повеќе од 70 земји. Тоа е јасна порака дека Северна Македонија се враќа како фактор на регионалната и европската енергетска мапа.“
Без драматични чекори – туку пресметана транзиција
На прашањето за затворањето на јагленските капацитети, Божиновска беше директна:
„Не постои затворање без план, ниту сигурност без алтернативи. Поддржувам паметни, пресметани чекори со минимален ризик и максимална стабилност. Ние сме целосно посветени на зелената транзиција – но не по пат на брзи импровизации, не на грбот на граѓаните и не без стабилен извор за базна енергија. Да бидеме реални: денес веќе произведуваме над 40% електрична енергија од обновливи извори, но тоа важи кога има сонце, ветер или вода. А енергија ни треба и навечер, и во денови без ветер, и кога хидролошките услови се слаби. Затоа правиме транзиција со ред, со план и со алтернативи.
Интерконекторите се нашето осигурување, паралелно инвестираме во обновливи извори и енергетската ефикасност, која за нас е реален производствен капацитет – секој киловат што ќе го заштедиме е киловат што не мораме да го произведеме. Овој сектор не смее да прави драматични, брзи и опасни скокови. Правиме стабилни, и пресметани чекори – затоа што енергетиката е место каде или имаш контрола, план и ред или не си фактор.“
На крајот, министерката подвлече:
„ Мора да бидеме искрени: ништо во енергетиката не се случува од денес за утре. Години секторот беше запоставен, без јасен план, без инвестиции и без реални чекори напред. Она што го работиме денес е поставување темел – за во следните 5 до 10 години Северна Македонија да биде безбедна, стабилна и енергетски независна. Денес конечно имаме контрола, визија и јасен правец – и ние ја држиме таа насока.“
Економија
Божиновска: Енергетските реформи влегуваат во забрзана фаза, имаме план и сигурност
Со фокус на забрзување на енергетските реформи и координацијата со меѓународните партнери, во свечената сала на Владата денес се одржа состанок на Секторската работна група за енергетика, организиран од Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини. На настанот присуствуваа клучните институции од енергетскиот сектор, донаторската заедница, меѓународните финансиски институции и развојни партнери.
Фокусот беше ставен на размена на искуства, донаторска координација, разгледување на реализираните активности и утврдување на приоритетите за следниот циклус на реформи.
Во рамки на состанокот беа презентирани активностите поврзани со усогласување со европското законодавство, внатрешниот енергетски пазар, спроведувањето на Реформската агенда и напредокот во подготовката на Националниот енергетски и климатски план (NECP).
МЕПСО, ЕСМ и МЕМO информираа за развојот на проектите во своите области, вклучувајќи го market coupling процесот, подобрувањето на безбедноста на снабдувањето, модернизацијата на преносната мрежа и истражувањето и иновациите во соработка со академската заедница.
Министерката Сања Божиновска испрати порака за насоката во која се движи секторот, нагласувајќи дека периодот на одложувања и импровизации е завршен.
„Градиме енергетски систем што нуди стабилност, доверба и одржливост. Новиот Закон за енергетика, инвестициите во обновливи извори и активната соработка со меѓународните партнери се клучни алатки со кои ги забрзуваме реформите и ја подготвуваме земјата за енергетската иднина,“ истакна министерката Божиновска.
Таа додаде дека во тек се подготовки за серија нови инвестиции во соларни и ветерни капацитети, модернизација на мрежната инфраструктура, како и дигитализација на процеси кои се клучни за транспарентност и ефикасност.
Министерството презентираше детали за постигнатите резултати во изминатиот период, меѓу кои: започнати инвестиции во сончеви и ветерни капацитети во соработка со KfW, ЕБОР и ЕИБ; старт на критични инфраструктурни проекти, како интерконекторoт со Грција и забрзување на процесите за интерконекторот со Србија; подготовка на национален план за реконструкција на јавните згради со фокус на енергетска ефикасност; напредок во процесите за праведна транзиција со конкретни чекори на терен.
„Секој киловат што нема да го потрошиме вреди исто колку киловат што ќе го произведеме“, нагласи Божиновска.
Министерството ги претстави главните приоритети за наредниот период: финализирање на законите; продолжување на инвестициската динамика во обновливи извори и мрежи; дигитализација на процеси; унапредување на енергетската ефикасност; развој на интерконекциите; засилено следење и исполнување на роковите.
„Имаме работа која не трпи одложувања. Мора да работиме брзо и фокусирано за да имаме стабилен, модерен и поврзан енергетски систем што ќе донесе бенефит и за економијата и за државата и за граѓаните“, заклучи министерката.
Учесниците го поздравија напредокот и ја нагласија потребата од понатамошна координација во реализирањето на заедничките цели: интегриран енергетски пазар, повисока ефикасност, енергетска безбедност и континуирано вклучување на нови технологии и иновации.
Ако живеете во поплавено подрачје превријте ја водата за пиење 10 минути, фрлете ја храната што дошла во допир со поплавата – ИЈЗ со препораки до граѓаните
Институтот за јавно здравје издаде препораки за населението во поплавените подрачја, со посебен акцент на безбедната употреба на вода, личната...
Американскиот план за Украина бара дополнителна работа, велат западните челници
Американскиот план за Украина бара дополнителна работа, се согласија челниците на 11 земји и ЕУ во заедничка изјава по состанокот...
(Видео) Снежните врнежи го парализираа регионот: застои во сообраќајот во Сараево, автомобили заглавени кај Сплит
Обилните снежни вренежи предизвикаа проблеми во регионот, а снег падна во Босна и Херцеговина и Хрватска, каде што дојде до...
Настапувал без дозвола: Аца Лукас приведен на концерт во Кавадарци
Српскиот пејач Аца Лукас синоќа бил приведен во Кавадарци околу 00:10 часот, за време на настап во угостителски објект. Според...
(Видео) ВМРО-ДПМНЕ ја напаѓа Кацарска поради предметот за линеарното зголемување на пензиите, од Уставен велат дека прозивките се преседан
На прес-конференција, Валентин Манасиевски, член на Централниот комитет на ВМРО-ДПМНЕ, обвини дека уставната судијка Добрила Кацарска бара укинување на зголемувањето...
Поплавени 50 домови во Ресен, под вода земјоделски површини и во Демир Хисар, во Прилеп паднал таван од куќа
Според информациите на Центарот за управување со кризи до 8 часот, обилните врнежи предизвикаа локални излевања, поплави и прекини во...
Сиљановска-Давкова со честитка: Албанскиот јазик е важен дел од мултиетничкиот мозаик на Македонија
Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова упати честитка по повод 22 Ноември – Денот на албанската азбука, истакнувајќи ја важноста на албанскиот јазик...
Трамп: Украина треба да го прифати мировниот план за да заврши војната
Американскиот претседател Доналд Трамп уште еднаш го коментираше мировниот договор со САД, за кој рече дека Украина треба да го...
Променливо облачно време со повремени локални врнежи од дожд
Времето денес ќе биде променливо облачно со повремени локални врнежи од дожд. Наместа врнежите ќе бидат пообилни (над 30 l/m²...
(Видео) Во Ресенско поплавени над 50 куќи, магацински простори и земјоделско земјиште, состојбата се следи во сите засегнати региони, соопшти ЦУК
Поради обилните врнежи, на подрачјето на Општина Ресен дошло до излевање на Болнска и Источка река во селата Царев Двор...
Путин: Планот на Трамп може да биде основа за решение на конфликтот во Украина
Москва го има текстот на планот на американскиот претседател Доналд Трамп за решавање на спорот, кој би можел да биде...
Српски државјанин осомничен за тешката сообраќајна несреќа со смртни последици кај Валандово
Основното јавно обвинителство Гевгелија поведе постапка против државјанин на Република Србија осомничен за – Тешки дела против безбедноста на луѓето...
Трамп: Четврток е соодветниот рок за Украина да го прифати мировниот договор
Американскиот претседател Доналд Трамп денес изјави дека верува оти четврток, 27 ноември, е соодветниот рок за Украина да го прифати...
Припаѓате во ЕУ со полнo правo: Кос до земјите од Западен Балкан
Европа не може да биде безбедна без Западен Балкан, изјави европската комесарка за проширување Марта Кос, наведувајќи дека државите од...
Мицкоски: Суштината е во тоа да нѐ оценуваат за реформите, а не според билатералните прашања и спорови
Суштината е во тоа да нѐ оценуваат за реформите, а не според билатералните прашања и спорови, изјави премиерот Христијан Мицкоски,...
Нема повеќе вработувања со телефонски повик „сакам моето дете да биде ваков или онаков доктор“, Алиу ги преброи лекарите во државата
Тргнувајќи од ставот дека здравството не може да се реформира на слепо, министерот за здравство Азир Алиу денес презентира резултати...
Жена повредена на концерт во КИЦ кога од таван паднала вентилациска решетка
Жена на возраст од 46 години била повредена за време на концерт во Културно-информативниот центар во Скопје, кога врз неа...
(Видео) Манасиевски: Со барањето за зголемување на платите еден судија би примал 160.000 денари, а претседател на суд 360.000
Правосудството наместо да работи за граѓаните и во нивен интерес да ја носи правдата без тој целиот процес да трае...
Европа за планот на Трамп за Украина: „Тоа е списокот на желби на Путин“
Европските претставници го отфрлија најновиот предлог на американскиот претседател Доналд Трамп за мировен договор, што е во корист на Москва,...
Трамп силно го притиска Зеленски: бара предавање територии и двојно помала војска
Соединетите Американски Држави вршат силен притисок врз Украина што е можно побргу да го прифати мировниот план што администрацијата на...
