„Адинг“ е компанија за производство на хемиски материјали за градежништвото и годинава одбележува јубилејни 50 години од основањето, бројка што е привилегија за мал број домашни компании. Ова е веројатно и не помалку значаен пример за регионот ако го сместиме во еден историски контекст исполнет со бурни периоди, општествени трансформации и неизвесности. Она што е познато за „Адинг“ е посветеноста и компетентноста на неговите луѓе, ентузијазмот и мотивот за работа кој е очигледен, почнувајќи од првите генерации, па сè до најновите. Потоа, квалитетот на нивните производи и технологиите со кои располагаат, распространетоста на странските пазари и брендовите што ги граделе во текот на годините. Еден детаљ од нивната филозофија, главното мото на компанијата – да се биде состојка на секоја градба – испраќа силна и јасна порака на компанија тркач на долги патеки.

На почетокот да позборуваме за нешто актуелно. Деновиве бевте добитник на наградата за животно дело „Креатори на столетието“ на престижната МЕФ-перспектива од Хрватска. Кажете ни накусо за што станува збор?

Наградата е доделена во конкуренција на повеќе од 400 компании, организации и лица од 8 земји од регионот на Средна и Југоисточна Европа. Како претседател на Управниот одбор и генерален директор на „Адинг“ бев номиниран за наградата за животно дело „Создавачи на столетието“ од страна на меѓународниот економски форум „Перспектива“ со седиште во Хрватска. Комитетот што ја доделува оваа награда е составен од еминентни професорски имиња и стопанственици од целиот регион и со оглед на номинациите немаше лесна работа. Секако дека по речиси 40 години личен професионален ангажман, доделувањето на едно вакво признание за развојот на претприемаштвото во регионот на кој му припаѓаме ми претставува чест и задоволство.

Г. Дончев, зошто токму „50 години од првите чекори“, дали 50-те изминати години натежнаа, па сте во некоја зрела фаза од животниот циклус на компанијата?

Триесетти мај е денот кога е родена „Адинг“ во далечната 1969 година и веруваме дека ништо не е случајно. Во годината кога е направен првиот чекор на Месечината се направени и првите чекори на „Адинг“. Тоа е година на интензивна воена и вселенска трка, година на технолошки револуции, но и значајни социјални и културни промени во светот и за нас најзначјано – година што инспирирала група ентузијасти да создадат мала компанија, која во текот на годините прерасна во синоним за хемија во градежништвото.

Честопати ние повозрасните во компанијата, кога ќе се свртиме наназад, навистина се гордееме на патот што го минавме за денес да сме овде. Се гордееме и на начинот на кој успеавме да ги надминеме сите пречки што објективно беа испречени пред нас. Хронолошки и накусо би кажал дека со самото основање во тогашната СФРЈ компанијата се изборила за дејност што била привилегија за некои од преостанатите нејзини републики. Тогашните 5 луѓе што ги поставиле основите, почнале во импровизирани услови, но со голема верба и лични заложби да успеат и да докажат дека можат. И биле во право, препознале можност и простор на пазарот и ја искористиле шансата, па набргу стигнале до бројка од 35 луѓе. Потоа, следува период на неколку трансформации и работење како дел од тогашен ОХИС и потоа издвојување од неговите рамки.

Како компанија што извезуваше и настапуваше во целиот регион, а заедно со градежната оператива од тогашната држава и во целиот свет, бевме погодени од периодот поврзан со распадот на тогашната држава. Загубата на дотогаш домашниот пазар ја надоместивме со настап на пазарите во Блискиот Исток, Русија, Казахстан итн., а паралелно го почнавме и процесот на приватизација. „Адинг“ е една од првите пет фирми во Македонија кои успешно ја завршија приватизацијата. Таа стана сопственост на вработените на многу транспарентен и правичен начин, без потреси и превирања. Со 100 отсто акционерски капитал продолжи подемот на компанијата чувствувајќи ги сите транзициски тешкотии и кризни години, кои сè уште се наша реалност.

Секако, по 50 изминати години, „Адинг“ е зрела, стабилна и успешна компанија. Но, тежината на годините ја гледаме исклучиво во акумулираното искуство, технологијата и знаењето со кое располагаме. Сето ова, заедно со младиот човечки капитал што го имаме, и е помлад од 50-те години на „Адинг“, нè уверува дека следуваат години на нови успеси и потенцијал да одбележиме многу поголеми јубилеи.

Споменавте дека распадот на тогашната држава Ве пренасочило кон далечните источни пазари. Колку е ова пример и во денешното Ваше работење?

Да, веројатно и во рамките на една поголема држава нам ни беше претесно. Од тука и нашиот имиџ на светски патници и амбасадори на нашата земја. Уште во првата деценија од нашето постоење е почната оваа приказна и освен во целиот регион на Југоисточна Европа, до ден-денешен сме присутни во речиси сите земји од Блискиот Исток, Русија, Казахстан, Либија итн.

Во моментот сме присутни на повеќе од 13 странски пазари и тоа е дел од стратегијата на компанијата. Турбуленциите и неизвесните политички текови, за жал, никако да фатат некој нормален чекор и освен што влијаат на работата на домашниот пазар, го отежнуваат и работењето воопшто. Но, веројатно она што не може да нè уништи не прави посилни, а за нас работењето надвор е стратешка определба и веќе традиција. Ова влијаеше да креираме здраво јадро од странски партнерски компании, соработници и наши дистрбутери, како и широко портфолио, кое ни дава цврсти гаранции дека ќе продолжиме и понатаму. Од големо значење за „Адинг“ се нашата фирма во Србија, „Адинг Белград“, и нашата фабрика во Перник и фирма „Адинг Бугарија“. За малку подалечните пазари, во последните дваесет години како најзабележително би го издвоил работењето на филијалата „Адинг Казахстан“ со наше постојано консултантското присуство и инструкциите од инженерскиот кадар при изработката на бетонските коловози во Казахстан со цел вградување наши производи, како и доработка на наши производи со домашен казашки партнер. Со ова уште еднаш докажуваме дека „Адинг“ навистина поседува квалитетен и конкурентен спакуван ум, со кој подготвено настапува на странските пазари.

Со оглед дека настапувате и на странските пазари, со каква конкуренција се сретнувате во моментот и како се борите со неа?

Како никогаш досега конкуренцијата е сè поизразена дома и во странство. На пазарот компанијата се бори со сите силни светски брендови во нашата област. Навистина е потребна умешност и многу енергија за да се стигне до големите проекти во регионот и да се убедат компаниите да користат македонски бренд. Дополнително, негативно влијание има и нелојалната конкуренција, која, за жал, егзистира на домашниот пазар и потребна е цврста законска регулатива што ќе се спроведува на дело. Додека овде кај нас секој може да декларира каков било производ, ние нашите производи надвор од државата мораме да ги докажеме со сите европски сертификати и да сме во согласност со нивните норми и стандарди. Сепак, нашите квалитетни, стандардизирани и конкурентни производи веќе подолг период нè зацврстија како компанија што се бори со големите светски брендови и тука го бараме делот од колачот. Нашите „адинговци“ присутни на терен секојдневно ни докажуваат дека не сме ниту помалку способни ниту помалку вешти, но потребна е поголема поддршка од државата и план за стратешко и заедничко освојување на нашата индустрија на големите градежни проекти во регионот.

Кога велите Вашите луѓе, кој го сочинува „Адинг“?

Со околу 40 отсто инженерски кадар, ние гордо кажуваме дека сме инженерска компанија во која се застапени градежни инженери, архитекти, технолози, хемичари, но и друг високостручен кадар. Во постојана соработка сме со Градежниот, Архитектонскиот, Технолошкиот и Факултетот за хемија во Македонија и слични институции надвор од Македонија, од каде што ги ангажираме идните инженерски кадри. Секој од нашите инженери добива можност за понатамошно усовршување, трансфер на искуства и знаење од нивните претходници и можност за брза и интензивна обука и напредување. Можеби еден од темелните принципи на филозофијата на „Адинг“ е дека она што сме ние како компанија за градбите, нивна состојка, тоа се нашите луѓе за компанијата.

Кажете ни накусо за производите, состојките на „Адинг“?

Производната програма брои над 100 специфични хемиски производи за градежништвото. Тие се поделени во 12 главни групи (адитиви за бетони, смеси за залевање, материјали за санации, хидроизолации, производи за епоксидни, цементни и спортски подни системи, заштитни антоикорозивни премази, противпожарни системи итн.), кои потоа се делат во подгрупи карактеристични за одредени сегменти и фази од работењето во градежната индустрија. Кусо кажано, најчесто ова го дефинираме како фармација за градежништвото. Нашите производи се користат и како превентива, но и како лек во градежништвото. Со оглед дека нивната примена честопати е сложена по својата природа, таа е поддржана од нашите инженери преку соодветни технички решенија и инструкции.

За крај, кажете ни во каква кондиција е градежништвото, каква иднина му предвидувате и кои се Вашите идни планови?

Градежништвото во државата и во регионот е во потенцијална експанзија на инфраструктурните: нови проекти – автопатишта, патишта, железници, гасификација, како и реконструкција на старите постојни инфраструктурни проекти. Тоа се големи можности за учество на сите македонски компании, а секако и за „Адинг“, која е веќе присутна во Македонија, Бугарија, Србија, БиХ, Црна Гора, Албанија, Косово.

Проектите се капитални инвестиции, од кои некои завршуваат, а почнуваат нови. Конкуренцијата е голема, но ние учествуваме да се справиме со големите европски компании од нашата дејност и очекувам наредните години „Адинг“ да продолжи успешно да работи остварувајќи го својот глобален бизнис-план на задоволство на вработените и на сопствениците акционери на „Адинг“.