Економија
Полска ќе добие сопствен гасовод на сметка на даночните обврзници на ЕУ
Полска потпиша клучен договор за изградба на гасоводот „Балтичка цевка“. Спонзориран од ЕУ, проектот е поздравен како голем чекор за Варшава, па дури и за Европа, кон намалување на зависноста од увозот на руски гас, пренесува РТ.
Проектот е предвиден да испорачува гас од Норвешка до данскиот и полскиот пазар, како и понатаму во Европа. Во понеделникот полскиот државен оператор, гасната мрежа „Гас-систем“ потпиша договор во вредност од 280 милиони евра со италијанската компанија за нафтен и гасен инженеринг „Саипем“ за да почне со поставување цевки во Балтичко Море.
Полска смета дека идната гасна врска, која треба да стане оперативна во 2022 година, е начин за конечно да се отфрли рускиот увоз на сино гориво. Русија одамна е главен снабдувач за земјата, но договорот со рускиот енергетски гигант „Гаспром“ истекува во 2022 година.
Според веб-страницата на проектот, „Балтичка цевка“ ќе придонесе за подобра диверзификација на изворите за снабдување со гас во Данска и регионот на Балтичко Море, како и во Централна и Источна Европа.

Сепак, амбициозната цел може да се соочи со неколку големи пречки, сметаат аналитичарите.
Прво, ресурсите во Норвешкото Море се намалуваат. Второ, со оглед на тоа дека Европа има единствен енергетски пазар, гасот што тече низ новата рута ќе го има истиот извор – Норвешка – и може да го принуди Осло да ги намали обемот на снабдување за Западна Европа преку други врски.
„Норвешка нема дополнителни резерви на гас, така што се поставува прашањето како ќе се наполни овој гасовод. Покрај тоа, за да се наполни ‘Балтичка цевка’, Норвешка ќе мора да пренасочи дел од гасот наменет за Велика Британија и Западна Европа, што може да биде проблематично “, вели главниот аналитичар во „Премиер БЦС“, Сергеј Суверов.
Ова значи дека на европскиот пазар нема воопшто да се додаде, или тоа ќе биде мала дополнителна достава.
Во меѓувреме, побарувачката расте, вклучително и во Полска, која е една од неколкуте земји во европското семејство сè уште многу зависна од јаглен. Ако Варшава сака да се вклопи, ќе мора да се префрли на други извори на енергија, а изборот на гас е еден од најлесните начини, смета Алексеј Гривач од Националниот фонд за енергетска безбедност.
„Оваа операција нема смисла ако го сметаме европскиот пазар за гас како еден ентитет. Ако норвешкиот гас биде извлечен од западноевропскиот пазар, тоа количество треба да се надомести од некои други извори“, рече тој.
Тука е рускиот извоз на гас, кој Полска е толку подготвена да го отфрли, кој може да помогне во исполнувањето на празнината. Снабдувањето може да биде покриено со проектот „Северен тек 2“, кој е со капацитет петпати поголем од оној на „Балтичка цевка“ и тече по дното на Балтичкото Море. Иако проектот беше одложен поради напорите на САД да го спречат, бродот што треба да го заврши цевководниот пристигна во Балтичкото Море минатата недела.
Според тоа, долгоочекуваниот проект „Балтичка цевка“ повеќе може да им послужи на политичките амбиции на Полска отколку значително да ја промени ситуацијата на европскиот енергетски пазар, сметаат аналитичарите. Сепак, европските даночни обврзници се очигледно подготвени да платат за тие политички игри со оглед на тоа што ЕУ се согласи делумно да го субвенционира проектот.
„Има декларирани и реални цели. Вистинската задача е да се реформира нејзината инфраструктура и да се создадат дополнителни опции и извори, и не на свој трошок, туку на сметка на европските даночни обврзници “, вели Гривач.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
За мерката Самовработување се издвоени 2,5 милијарди денари, кажа Мицкоски
Самовработувањето е многу важна мерка и во Буџетот се издвоени средства коишто се од износ отприлика 2,5 милијарди денари, или околу 40 милиони евра, што е за 7,5 милиони повеќе од минатата година. И ова е историски највисока поддршка којашто до сега се случила, кажа претседателот на Владата, Христијан Мицкоски, на денешната седница за поставување на пратенички прашања.
Премиерот Мицкоски истакна дека Оперативниот план за самовработување е доказ дека државата инвестира во младите.
„Со овој план во 2025 година ќе бидат опфатени нешто повеќе од 16.500 лица. Нешто што мислам дека е најголем опфат до сега и јасен доказ дека државата практично инвестира во луѓето, а посебно во младите“, рече Мицкоски.
„До пред една недела издадени се вкупно 2.916 ваучери за изработка на бизнис план и дел од тие ги промовиравме во Владата. Оценети се 2.681, при што 1.140 се за млади до 29 години, 912 за лица над 29 години, а 629 за правни субјекти регистрирани како друштва со ограничена одговорност. Во моментот повеќе од 2.500 лица веќе се во процес на потпишување договори. Финансиската поддршка е значително зголемена: 7.000 евра за лица над 29 години или 14.000 евра ако се здружат во ДОО, и 10.000 евра за млади до 29 години или 20.000 евра ако се здружат во ДОО“, нагласи Мицкоски и додаде дека ова е нешто коешто за прв пат се случува во Македонија.
„Морам да кажам дека ги изненади и нашите очекувања и во годините коишто следат очекувам поддршката којашто е дел од овој Оперативен план за самовработување само да се зголемува, бидејќи ако ние со 40 милиони евра успеавме да анимираме повеќе од 16.500 луѓе, тоа е сериозна бројка и убеден сум дека од тие бизниси ќе излезат многу бизниси старт-ап коишто понатаму ќе донесат додадена вредност во македонската економија“, дециден е Мицкоски.
„Ваква поддршка за младите немало. Генерално зборувам, реконструкција на студентските домови, ваучерите за студентите за електронски уред и кога сето ова ќе се земе во предвид, ценам дека како Влада правиме нешто коешто до сега никој не го направил во независна Македонија за младите“, објасни Мицкоски.
Економија
Божиновска: ЕБОР останува еден од нашите најважни партнери во енергетскиот сектор
Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини Сања Божиновска оствари работна средба со претставници на Европската банка за обнова и развој (ЕБОР), на која беше потврден силниот заеднички фокус кон унапредување на енергетската инфраструктура и забрзување на реформските процеси во земјата.
На средбите се разговараше за неколку стратешки проекти што ќе започнат во следната година, меѓу кои и проектот за батериски енергетски систем со капацитет од 300 MWh.
„ЕБОР останува еден од нашите најважни партнери во енергетскиот сектор. На средбата се усогласивме околу финализацијата на неколку стратешки проекти важни за 2026 година, меѓу кои и проектот за батериски енергетски систем на ЕСМ со вкупен капацитет од 300 MWh. Овој проект е клучен за стабилноста и флексибилноста на електроенергетскиот систем,“ истакна Божиновска.
На средбата се разговараше и за следните чекори во подготовката за воведување на ESCO-моделот во земјата. Двете страни ги разгледаа можните области за пилот-проекти и моделот на институционална соработка што ќе обезбеди несметана имплементација.
„ESCO-моделот е нова можност за граѓаните, институциите и целиот систем – модел кој дава реални резултати. Нашата цел е да создадеме јасна рамка, предвидливи процедури и подготвеност за негово постепено воведување,“ додаде министерката.
Министерството за енергетика и ЕБОР договорија во наредниот период да продолжат со заедничка техничка подготовка, со јасен фокус кон обезбедување услови за брза и успешна реализација на проектите што директно ќе ја зајакнат енергетската сигурност на земјата.
Економија
Со цена повисока од претходната до „ЕВН Хоме“ стасала само понудата на ЕСМ за набавка на струја
ЕВН Хоме соопшти дека на тендерот за набавка на струја за задоволување на потребите на корисниците за периодот јануари-декември 2026 добиле само една понуда и тоа од АД ЕСМ, со купопродажна цена на електрична енергија од 65 евра за мегаватчас, за покривање на 100% од вкупно планираните количини.
„Оваа цена е повисока за 4,84 % од претходната која беше добиена на последниот тендер на Универзалниот снабдувач (јуни-декември 2025), кога АД ЕСМ понуди купопродажна цена од 62 евра за мегаватчас.
Под комплетен надзор на Регулаторната комисија за енергетика и согласно законските обврски и претходно утврдената методологија, во наредниот период ЕВН Хоме ќе ја пресмета цената на електрична енергија по однапред утврдени влезни параметри.
Како и секогаш, во крајната цена влегуваат: цената по која АД ЕСМ ја продава електричната енергија на ЕВН Хоме, цената на Преносниот систем оператор МЕПСО, цената на Операторот на пазар на електрична енергија МЕМО, како и цената на Дистрибутивниот систем оператор Електродистрибуција“.

