Економија
Полска ќе добие сопствен гасовод на сметка на даночните обврзници на ЕУ
Полска потпиша клучен договор за изградба на гасоводот „Балтичка цевка“. Спонзориран од ЕУ, проектот е поздравен како голем чекор за Варшава, па дури и за Европа, кон намалување на зависноста од увозот на руски гас, пренесува РТ.
Проектот е предвиден да испорачува гас од Норвешка до данскиот и полскиот пазар, како и понатаму во Европа. Во понеделникот полскиот државен оператор, гасната мрежа „Гас-систем“ потпиша договор во вредност од 280 милиони евра со италијанската компанија за нафтен и гасен инженеринг „Саипем“ за да почне со поставување цевки во Балтичко Море.
Полска смета дека идната гасна врска, која треба да стане оперативна во 2022 година, е начин за конечно да се отфрли рускиот увоз на сино гориво. Русија одамна е главен снабдувач за земјата, но договорот со рускиот енергетски гигант „Гаспром“ истекува во 2022 година.
Според веб-страницата на проектот, „Балтичка цевка“ ќе придонесе за подобра диверзификација на изворите за снабдување со гас во Данска и регионот на Балтичко Море, како и во Централна и Источна Европа.

Сепак, амбициозната цел може да се соочи со неколку големи пречки, сметаат аналитичарите.
Прво, ресурсите во Норвешкото Море се намалуваат. Второ, со оглед на тоа дека Европа има единствен енергетски пазар, гасот што тече низ новата рута ќе го има истиот извор – Норвешка – и може да го принуди Осло да ги намали обемот на снабдување за Западна Европа преку други врски.
„Норвешка нема дополнителни резерви на гас, така што се поставува прашањето како ќе се наполни овој гасовод. Покрај тоа, за да се наполни ‘Балтичка цевка’, Норвешка ќе мора да пренасочи дел од гасот наменет за Велика Британија и Западна Европа, што може да биде проблематично “, вели главниот аналитичар во „Премиер БЦС“, Сергеј Суверов.
Ова значи дека на европскиот пазар нема воопшто да се додаде, или тоа ќе биде мала дополнителна достава.
Во меѓувреме, побарувачката расте, вклучително и во Полска, која е една од неколкуте земји во европското семејство сè уште многу зависна од јаглен. Ако Варшава сака да се вклопи, ќе мора да се префрли на други извори на енергија, а изборот на гас е еден од најлесните начини, смета Алексеј Гривач од Националниот фонд за енергетска безбедност.
„Оваа операција нема смисла ако го сметаме европскиот пазар за гас како еден ентитет. Ако норвешкиот гас биде извлечен од западноевропскиот пазар, тоа количество треба да се надомести од некои други извори“, рече тој.
Тука е рускиот извоз на гас, кој Полска е толку подготвена да го отфрли, кој може да помогне во исполнувањето на празнината. Снабдувањето може да биде покриено со проектот „Северен тек 2“, кој е со капацитет петпати поголем од оној на „Балтичка цевка“ и тече по дното на Балтичкото Море. Иако проектот беше одложен поради напорите на САД да го спречат, бродот што треба да го заврши цевководниот пристигна во Балтичкото Море минатата недела.
Според тоа, долгоочекуваниот проект „Балтичка цевка“ повеќе може да им послужи на политичките амбиции на Полска отколку значително да ја промени ситуацијата на европскиот енергетски пазар, сметаат аналитичарите. Сепак, европските даночни обврзници се очигледно подготвени да платат за тие политички игри со оглед на тоа што ЕУ се согласи делумно да го субвенционира проектот.
„Има декларирани и реални цели. Вистинската задача е да се реформира нејзината инфраструктура и да се создадат дополнителни опции и извори, и не на свој трошок, туку на сметка на европските даночни обврзници “, вели Гривач.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Од полноќ нови цени на горивата
Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) донесе Одлука со која се врши зголемување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 1,23% во однос на одлуката од 22.12.2025 година.
Од 30.12.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 70,50 (денари/литар)
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 72,50 (денари/литар)
Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 65,00 (денари/литар)
Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 64,00 (денари/литар)
Мазут М-1 НС 33,649 (денари/килограм)
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98, како и на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) и на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се зголемуваат за 0,50 ден/лит.
Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се зголемува за 1,042 ден/кг и сега ќе изнесува 33,649 ден/кг.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат зголемување во просек: кај бензините за 1,908%, кај дизелот за 1,970%, кај екстра лесното масло за 1,282% и кај мазутот зголемувањето е за 5,201%.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е понизок за 0,1801%.
Економија
Надворешен долг, побарувања и меѓународна инвестициска позиција во третиот квартал од 2025 година
Објавено е редовното статистичко соопштение за позначајните промени кај надворешниот долг, надворешните побарувања и меѓународната инвестициска позиција, извести Народната банка.
На крајот на третиот квартал од 2025 година:
„На 30.9.2025 година, нето надворешниот долг изнесува 4.494 милиони евра (или 27,1% од проектираниот БДП). Нето надворешниот долг на земјата, во третиот квартал од 2025 година, е намален за 106 милиони евра, или за 2,3%. Од аспект на структурата, приватниот нето-долг и натаму има поголемо учество во вкупниот нето-долг со 67%.

Во текот на третиот квартал од 2025 година, негативната нето меѓународна инвестициска позиција (МИП) е намалена за 250 милиони евра и изнесува 8.738 милиони евра, што претставува 52,7% од проектираниот БДП за 2025 година“.
Најновото соопштение за позначајните промени кај надворешниот долг, надворешните побарувања и меѓународната инвестициска позиција е достапно на следната врска.
Економија
Исплатени над 39 милиони денари на 663 оризопроизводители
Денеска е реализирана исплата на средства во вкупен износ од 39.065.031 денари кон 663 оризопроизводители.
Исплатата се однесува за финансиска поддршка од 6 денари по килограм предадена оризова арпа во откупувачки центри, за периодот од 1 март до 30 септември 2025 година, со ова се опфатени сите оризопроизводители од минатата реколта.
Министерството за земјоделство соопшти дека нивна цел останува зајакнувањето на домашното производство и поддршката на земјоделците.
Фото: pexels

