Економија
Прогресивниот данок ќе ја зголеми невработеноста и ќе ја намали продуктивноста, сметаат Амчам, Македонија 2025 и МАСИТ
Воведувањето на прогресивното оданочување ќе ја намали продуктивноста, ќе ја зголеми невработеноста и сивата економија и ќе доведе до одлив на мозоци од земјава. Ова се дел од аргументите на Американската стопанска комора во Македонија – Амчам Македонија, Македонија 2025 и Стопанската комора за информатички и комуникациски технологии – МАСИТ кои ги доставиле до Министерството за финансии, а во врска со најавите за потенцијално воведување на прогресивно оданочување на персоналниот доход.
Според Амчам Македонија, Македонија 2025 и МАСИТ, кои ги претставуваат ставовите и мислењата на повеќе од 200 од најголемите и најиновативни компании во Република Македонија, предложените мерки нема да го постигнат посакуваниот ефект на подобрување на социјалната еднаквост, но ќе ја намалат продуктивноста, вработливоста и развојот на квалификации.
„Нејасно е како ќе се распределат дополнителните средства собрани со зголемувањето на данокот на персонален доход – дали директно ќе се искористат за подобрување на социјалната нееднаквост или средствата ќе се користат за генерални расходи? Доколку се користат за генерални расходи, ефектот ќе се поништи бидејќи од истиот буџет субвенционира приватниот сектор. Доколку се користат директно за подобрување на социјалната нееднаквост и, како што најави Министерката за труд и социјална политика, Мила Царовска, се искористат за да се покачи износот на социјалната помош до 12 000 денари за четиричлено семејство, тогаш таквата мерка ќе доведе зголемување на невработеноста – доколку социјалната помош се изедначи со износот на минималната плата, работоспособните лица кои примаат минимална плата ќе преферираат да не работат и да земаат социјална помош отколку да работат за минимална плата, со што дополнително ќе се оптовари буџетот“, се вели во соопштението.

Според бизнис-заедницата, со воведувањето на прогресивното оданочување ќе се намалат и продуктивноста и вработливоста. „Доколку се пенализираат оние делови од населението кои напорно работат кон напредување и повисоки приходи, а се наградуваат оние кои не се трудат, ќе се намали продуктивноста“, велат тие.
Исто така, сметаат од Амчам Македонија, Македонија 2025 и МАСИТ, мерката ќе доведе до дестимулирање на развојот на висококвалификувани кадри – зголемувањето на данокот на личен доход најмногу ќе ги погоди оние кои вложувале во сопствениот професионален развој и ќе испрати порака дека квалификуваноста е неисплатлива, со што ќе се отстрани стимулот за развој на способности и квалификации.
Според нив, предложените мерки ќе ја намалат даночната послушност и ќе ја зголемат сивата економија. „Зголемување на даночното затајување – во контекст во кој населението нема доверба во институциите на системот и има низок степен на задоволство кај обврзниците за начинот на кој прибраните средства се користат, зголемувањето на даноците ќе доведе до изнаоѓање дополнителни и креативни начини за даночна евазија (пријавување на само дел од доходот наместо полниот износ, исплаќање на доходот на сметки во други земји, Payoneer картички)“, велат од бизнис асоцијациите.
Тие сметаат и дека ќе се намали и бројот на даночни обврзници, прибирањето на даноците ќе биде отежнато и ќе се зголемат трошоците и комплексноста на прибирање даноци. Исто така, според нив, воведувањето прогресивен данок на личен доход ќе доведе до зголемување на неформалното вработување, со што ќе се намали бројот на даночни обврзници.
Амчам Македонија, Македонија 2025 и МАСИТ сметаат дека предложените мерки ќе имаат негативен ефект и врз растот и развојот на македонската економија. Според нив, ќе дојде до одлив на капитал и намалени инвестиции, до одлив на мозоци затоа што, како што велат, воведувањето прогресивен данок ги таргетира висококвалификуваните и професионални кадри кои веќе се дефицитарни во Македонија.
„Во Република Македонија се исплаќа бруто-плата и не постои механизам што ќе ги обврзе компаниите да ја зголемат бруто-платата за нето-платата да остане иста по зголемување на придонесите. Многу е веројатно зголемениот даночен товар да падне врз грбот на вработените наместо на работодавачите. Тоа ќе доведе до одлив на квалификуваните кадри во земји со поповолна даночна клима. Овие кадри се исто така и најголемите потрошувачи и со нивното заминување ќе се намали економскиот раст“, се вели во соопштението.
Според бизнис-асоцијациите, прогресивниот данок ќе доведе до дестимулација на иновативните смарт-индустрии кои генерираат најголеми приходи и се двигатели на економијата – иновативните и брзорастечки компании, особено во ИКТ-секторот, ќе бидат особено погодени од зголемените даночни обврски бидејќи тоа се индустриите во кои доходите се највисоки.
„Според погоренаведеното, сметаме дека ова не е погоден момент за воведување на прогресивно оданочување на личниот доход, особено не во формата којашто неофицијално беше имплицирана“, велат од Амчам, МАСИТ и Македонија2025.
Владата најави дека ќе биде отворена дебата за предлогот за приход до илјада евра персоналниот данок на доход да остане ист, 10 отсто, додека за секој приход остварен над границата од илјада евра данокот да биде 18 проценти.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
УЈП со повик до организаторите на зелените пазари да поднесат извештај за тековната состојба на корисниците на тезги за в година
Управата за јавни приходи со потсетување до организаторите на зелените пазари дека имаат обврска до УЈП да поднесат извештај за корисниците на продажните места на зелените пазари (образец ПДД-И/ЗП), преку системот https://e-ujp.ujp.gov.mk./ureg/login.seam. Извештајот ПДД-И/ЗП, како што е нагласено, се поднесува особено за секој одделен зелен пазар.
Доколку во текот на годината настане промена на бројот на корисници на зелениот пазар, трговецот е должен да достави нов извештај до УЈП најдоцна до 10-ти во месецот што следува по месецот за кој се однесува промената.
Во насока на унапредување на досегашната соработка и обезбедување навремени, ажурни и точни податоци во годишните и месечните извештаи за корисниците на тезги на зелените пазари, навременото доставување на овие информации е од суштинско значење за ефикасно и транспарентно постапување, со што се постигнува висока усогласеност со законските обврски, се одбегнува примената на прекршочните одредби, се зголемува усогласеноста на даночните обврзници – корисници на тезги, се обезбедува навремено и правично оданочување. Управата за јавни приходи ве потсетува на законските одредби од Законот за данокот на личен доход како што следува: Паушално се даночат само физички лица што вршат продажба на сопствени земјоделски производи на зелените пазари. Сите лица што вршат продажба на други добра не може да се даночат паушално и треба да бидат регистрирани во некоја од организациските форми во согласност со Законот за трговските друштва ЗТД (правно лице или трговец поединец – вршител на дејност). Нивното даночење се врши во зависност од организациската форма во која се регистрирани. Доколку едно правно лице – организатор на пазар поседува повеќе зелени пазари, потребно е да поднесе извештај со податоци за секој одделен пазар. Дколку пазарот е од сезонски карактер, потребно е навремено известување до службеното лице во Управата за јавни приходи, кое ве администрира како даночен обврзник, со соодветно појаснување и приложени докази, за пазарот да биде означен како сезонски во системот „Е-даночни услуги“. Врз основа на доставените извештаи, Управата за јавни приходи врши утврдување на данокот на личен доход за што донесува решенија за паушално даночење најдоцна до 31 јануари 2026 година или најдоцна до крајот на месецот што следува по месецот за кој се однесува промената во извештајот. Со решението за паушално даночење Управата за јавни приходи до даночниот обврзник доставува месечни аконтативни пресметки за плаќање на данокот. Рок за плаќање на месечните аконтации на данокот на личен доход е до 15-ти во месецот за предходниот месец. Како да го поднесете извештајот? 1. Навреме склучете договор со физичките лица – закупувачи и корисници на тезги. 2. Пријавете се во системот https://e-ujp.ujp.gov.mk./ureg/login.seam 3. Поднесете податоци за сите зелени пазари што ги организирате. 4. Во случај на сезонски пазар, навремено известете ја УЈП. 5. Доколку во текот на годината настанат промени (престанок на користење тезга или нов корисник на тезга), имате обврска да поднесете нов извештај до УЈП.
Економија
Министерството за финансии: Нови 14,2 милиони евра поддршка за домашните компании, трансферирани две транши од буџетот кон Развојната банка
Министерството за финансии од Буџетот изврши исплата на две нови транши кон Развојната банка за поддршка на домашните компании. Имено, исплатени се транша во вредност од 305 милиони денари и транша од 568 милиони денари, односно вкупно 873 милиони денари или 14,2 милиони евра.
Со исплатата на овие транши вкупната поддршка на државата кон домашната економија изнесува 217,5 милиони евра од вкупно планираните 250 милиони евра за поддршка на домашните компании, велат од Министерството за финансии.
Владата средствата ги обезбеди преку кредитна линија од унгарската Експорт-импорт банка, со цел поддршка на домашната економија, а преку пласман на средства по поволни услови за компаниите за реализација на приватните инвестиции во развој на компаниите и поттикнување на економскиот раст. Средствата се пласираат до крајните корисници преку деловните банки, каматната стапка е 1,95% годишно и рок на отплата до 15 години и грејс период до 3 години.
Вкупниот буџет за поддршка на домашните компании предвидени во Буџетот изнесуваат 250 милиони евра, а вредноста на инвестицискиот циклус се проценува на околу 300 милиони евра, се наведува во соопштението на Министерството за финансии.
Економија
Минималната плата ќе се зголеми во март за 1.500-2.000 денари, зголемување пред март ќе значи отпуштање работници, вели Дурмиши
Економско – социјалниот совет на денешната седница не се договори за зголемување на минималната плата барем на 500 евра, според барањето на Сојузот на синдикати на Македонија од мај 2024 година, пред изборите. Министерот за економија Бесар Дурмиши по седницата кажа дека минималната плата во март, со редовното усогласување ќе се зголеми за 1500 до 2000 денари, точно ќе се знае по Нова година, а интервентно зголемување на минималната плата рече дека ќе значи отпуштање работници од малите и средни претпријатија кои нема да го издржат ударот.
„Проекциите се дека следната година инфлацијата ќе падне под 3%. Ние како Влада никогаш не сме биле против зголемување на минималната плата туку преку дијалог оставаме таа да биде договор помеѓу работодавачите и работниците. Сепак, според нашите индикатори во вакви економски услови нема оправданост за интервентно зголемување на минималната плата пред редовното усогласување во март кое е јасно утврдено со закон и кое би било меѓу 1500 до 2.000 денари. Со интервентно покачување малите и средни претпријатија со економски и финансиски проблеми ќе ги отпуштаат вработените. Мене ако ме прашате 1000 евра треба да биде минималната плата, може така да кажеме и да бидеме херои пред народот, но тоа ќе предизвика проблеми кои ќе се видат за два – три месеца“, рече министерот Дурмиши и нагласи дека во регионот добро стоиме оти пониска минимална плата отколку кај нас има во Бугарија, Албанија и Турција.
Го демантираше претседателот на Сојузот на синдикати на Македонија (ССМ), пак, Слободан Трендафилов кој кажа дека од први јануари 500 евра е минималната плата во Албанија, 430 па од јуни 500 евра во Косово, 550 евра во Србија, а Босна и Херцеговина, се веќе далеку, минималната плата таму ќе биде колку просечната плата во Македонија.

Како и во 2022 година во јануари и февруари и оваа 2026 година Трендафилов вели дека ќе преземат конкретни мерки и активности за зголемување на минималната плата и на сите останати плати
Трендафилов вели дека на седницата се зборувало за различен износ на минималната плата кој се движел од 500 до 1000 евра, па остава простор Владата во следните денови да се изјасни за зголемување на минималната плата. Побара да се договорат што е можно побрзо оти во спротивно тие ќе се организираат и ќе постапат како пред три години.
„Ако ја чекавме претходната Влада во 2022 година да го почитува само законот за минималната плата, да не протестиравме, да не штрајкувавме за негова измена и промена на критериумите, денеска работниците ќе имаа 19.000 денари минимална плата“, рече претседателот на ССМ, Трендафилов.
Како и во 2022 година во јануари и февруари и оваа 2026 година Трендафилов вели дека ќе преземат конкретни мерки и активности за зголемување на минималната плата и на сите останати плати.
Минималната плата изнесува 24.397 денари.

