Економија
Усвоен најновиот квартален извештај со есенските макроекономски проекции на Народната банка
Советот на Народната банка одржа редовна седница на која беше разгледан и усвоен најновиот квартален извештај во чии рамки се вклучени и макроекономските проекции на Народната банка. По усвојувањето на извештајот, гувернерката ги претстави макроекономските проекции пред јавноста на конференцијата за печатот.
Макроекономската слика за периодот 2023 – 2026 година во овој циклус проекции не е значително променета во споредба со проекциите од април. Во однос на растот, и натаму се очекува умерено забавување во 2023 година и негово постепено засилување во следниот период. Сепак, во услови на малку понеповолно надворешно окружување, на краток рок, закрепнувањето на економијата е малку послабо од претходните очекувања. Така, се очекува дека во 2023 година економскиот раст умерено ќе забави и ќе се сведе на 1,9 %, а со подобрувањето на надворешниот амбиент и спроведувањето на јавниот инфраструктурен циклус во земјата растот би забрзал искачувајќи се до 3 % во 2024 година. На среден рок се очекува натамошно закрепнување, односно раст од околу 4 % под услов да нема позначителни шокови. Во поглед на структурата на растот, за 2023 година се очекува позитивен придонес од нето-извозот и од домашната побарувачка, а за следните две години се очекува дека растот ќе произлезе од домашната побарувачка, со најголем позитивен придонес од бруто-инвестициите поради засилената изведба на капиталните инфраструктурни проекти поврзани со изградбата на патните коридори и приватните домашни и странски инвестиции, известуваат од Народната банка.
Инфлацијата и натаму ќе се намалува и на среден рок ќе се сведе на историскиот просек од 2 %. Според податоците објавени од Државниот завод за статистика, годишната инфлација во октомври забави сведувајќи се на 3,5 %. Притоа, со оглед на повисоките годишни стапки од почетокот на годината просечната инфлација за периодот јануари – октомври изнесува 10,7 %. Во натамошниот период се очекува дополнително забавување на просечната инфлација, која за 2023 година би изнесувала околу 9,5 %. Инфлацијата и во 2024 година значително ќе се намалува до 3,5 до 4 % во просек, а понатаму ќе се сведе на приближно 2 %.
Последните оцени за кредитната активност на банкарскиот сектор се непроменети во однос на очекувањата од априлските проекции, односно се задржуваат оцените за забавување на растот на кредитите во 2023 година и постепено забрзување на растот во наредниот тригодишен период. Кредитниот раст на крајот на 2023 година би се свел на 5,7 %, а со постепеното забрзување на економскиот раст и стабилизирањето на очекувањата се очекува забрзување на растот на кредитната активност за периодот 2024 – 2026 на 6,9 % во просек. Со оглед на попривлечните услови за штедење како одраз на мерките преземени од страна на Народната банка и зголемената доверба во домашната валута, како и очекуваниот раст на паричните примања на населението, на крајот на 2023 година се очекува солиден раст на вкупните депозити од 8,4 %, повисок од очекувањата во април. За следниот период се проектира натамошен солиден раст на депозитите, кој во просек би изнесувал 7,8 % во периодот 2024 – 2026 година, исто како во априлската проекција.
Октомвриските согледувања за надворешната позиција на домашната економија се значително поповолни во однос на априлските оцени, особено кај тековната сметка како резултат на помалите увозни притисоци. За 2023 година дефицитот во тековната сметка на билансот на плаќања би изнесувал 1,2 % од БДП. Значителното стеснување на дефицитот произлегува од пониските цени на енергијата и храната, но и на понискиот количински увоз на суровини и енергенти во услови кога сè уште има високи резерви од претходната година. За 2024 година се предвидува благо влошување на дефицитот кај тековната сметка, кој би изнесувал 2,4 % од БДП, што ќе произлезе од постепеното зголемување на трговската размена и стабилизацијата на приватните трансфери. На среден рок се очекува стабилизирање на дефицитот во тековната сметка на нивото од 2024 година, кое е блиску до претпандемичното ниво. Очекуваните финансиски нето-приливи ќе овозможат целосно финансирање на дефицитот на тековната сметка, како и дополнителен раст на девизните резерви. Се очекува дека во целиот период на проекцијата девизните резерви ќе се задржат на ниво што е соодветно на меѓународните стандарди за одржување на стабилноста на девизниот курс.
Општо земено, макроекономската слика во поглед на патеката на економскиот раст и на забавувањето на инфлацијата за целиот период на проекциите не се многу променети во однос на априлскиот циклус. Од друга страна, екстерната позиција на домашната економија се оценува како значително поповолна во споредба со претходната проекција, со помал притисок врз тековната сметка, особено оваа година, и со солидни финансиски приливи, што следствено ќе овозможи задржување на соодветното ниво на девизните резерви на среден рок. Клучните ризици за основното макроекономско сценарио се слични на оние од априлските проекции, при што ризиците од надворешното окружување и на краток и на среден рок и натаму се неповолни. Во овој контекст, неопходно е следење и на политиките што влијаат врз агрегатната побарувачка во домашната економија. Народната банка внимателно ги следи макроекономските податоци и ризиците и како и досега ќе ги презема сите неопходни мерки користејќи ги сите расположливи инструменти заради одржување на стабилноста на девизниот курс и стабилизирање на инфлацијата на среден рок, се додава во соопштението на Народната банка.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
СЕТЕК BLUE DECEMBER: ЖЕЛБИТЕ БЛЕСКААТ ВО СИНО
Декември е месец на посакување, полн со желби за исполнување – време кога празничните моменти нѐ зближуваат, кога малите гестови добиваат големо значење, а топлината ја чувствуваме во вниманието што си го подаруваме едни на други. Ова е период кога блискоста станува најубавата празнична приказна, затоа што среќата е најголема кога се споделува – и секогаш оди рака под рака со подарувањето.
Оваа година, СЕТЕК го бои декември во сино. Со кампањата BLUE DECEMBER, празничниот дух се преточува во месец исполнет со инспирација, идеи и среќни моменти – поддржани од најголемиот избор на техника, по најповолни цени. За нас, декември е време кога желбите полесно се исполнуваат, а радоста стигнува побрзо од кога било.
Во рамките на BLUE DECEMBER ќе оживеат низа празнични активности.
На Сетекнувало, кому секогаш нешто му текнува, ќе му доаѓаат нови идеи за исполнување желби.
Santa Blue ќе го разбуди празничниот дух кај секого, а Синиот караван, кој ќе патува низ салоните на СЕТЕК, ќе ја шири празничната атмосфера каде и да се појави.
Во салоните ќе ве пречека и посебно уредено Сино празнично катче, место каде што инспирацијата се раѓа сама од себе, а идеалниот подарок е секогаш на дофат. Ве покануваме да ја откриете вашата сина празнична приказна во СЕТЕК – место каде што желбите природно се спојуваат со радоста, создавајќи ја вистинската магија на празниците.
BLUE DECEMBER има една едноставна мисија: да донесе повеќе радост во секој дом.
Следете нè за повеќе информации.
Facebook:@setec.com.mk
Instagram: @setec.se.od.tehnika
(ПР)
Економија
Одржана редовната седница на Советот на Народната банка
Советот на Народната банка, на 5 декември 2025 година, ја усвои Програмата за работа за 2026 година, со којашто се утврдија клучните активности за спроведување на законските надлежности и стратегиските области дефинирани со Стратегискиот план 2025 – 2027 година. Во 2026 година ќе се спроведат 179 програмски активности, од кои 113 се редовни, а останатите се насочени кон модернизација на работењето, унапредување на регулативата, јакнење на безбедноста и поддршка на финансиската стабилност.
Монетарната политика и понатаму останува сосредоточена на одржувањето на ценовната стабилност како основна цел и предуслов за одржлив економски раст и стабилен финансиски систем. Во таа насока, Банката ќе работи на унапредување на моделите за макроекономско прогнозирање, модернизација на монетарните инструменти, оптимизирање на ликвидносното управување и подобрување на функционирањето на девизниот пазар и ефикасно спроведување на монетарните операции. Народната банка ќе продолжи со транспарентноста и навременото објавување на одлуките со цел јакнење на довербата и кредибилитетот на монетарната политика. Управувањето со девизните резерви ќе продолжи да се спроведува согласно принципите на сигурност, ликвидност и профитабилност, преку оптимално инвестирање во рамки на дефинираните лимити за валутниот, кредитниот, ликвидносниот и каматниот ризик.
Во доменот на финансиската стабилност, супервизијата и решавањето банки, предвидени се активности за континуирано следење на ризиците во банкарскиот систем, со особен акцент на климатските и на ИТ-ризиците, унапредувањето на супервизорските методологии и процеси, зголемената заштита на потрошувачите преку зајакнати интерни прописи и контроли, како и подготовката за примената на новата рамка за решавање банки во 2026 година.
Во делот на платните системи и платежните услуги, ќе продолжи унапредувањето на ефикасноста, сигурноста и стабилноста на националната инфраструктура. Во 2026 година ќе се примени современа интегрирана платформа за управување со готовината, со цел воспоставување модерен систем за снабдување и обработка на книжните и кованите пари. Истовремено ќе се спроведуваат и активности за модернизација на платната инфраструктура заради целосно функционирање на прекуграничните плаќања во рамки на СЕПА-шемите и за спроведување на проектот за воведување систем за инстант плаќања – клон на ТИПС, кој ќе придонесе за регионално поврзување и понатамошна интеграција со инфраструктурата на Европската Унија.
Во областа на статистиката и економските истражувања, Народната банка, како што информираат од таму, ќе ги продолжи редовните аналитички активности и подготовката на краткорочните проекции, ќе воведува современи алатки и техники за машинско учење и ќе ги унапредува статистичките податоци согласно новите меѓународни стандарди. Како дел од дигиталната трансформација, ќе продолжи спроведувањето на клучните проекти – интегрираниот систем за статистичко и супервизорско известување (ИСИДОРА) и воспоставување централен податочен склад.
Банката останува посветена на јакнење на транспарентноста, доброто управување, етичките стандарди, меѓународната и на меѓуинституционалната соработка преку непречено остварување на функциите на поддршка и примена на најдобрите практики во корпоративното управување, со цел обезбедување законито, ефикасно, правично и навремено носење одлуки во интерес на јавноста и сите сегменти од работењето. Следејќи ги современите ризици и технолошки промени, ќе продолжи да работи на зајакнување на институционалната отпорност, сигурноста на системите и на ефективното управување со ризиците, со цел обезбедување непрекинато функционирање на клучните процеси.
Програмата за работа за 2026 година ја потврдува заложбата на Народната банка за одржување ценовна и финансиска стабилност, како основа за долгорочен економски развој, доверба во институцијата и заштита на јавниот интерес.
Во насока на натамошно унапредување на ефективноста на монетарната политика, на седницата на Советот беа усвоени регулаторни измени за премин на Народната банка кон нова оперативна поставеност на монетарните инструменти. Примената на новата оперативна монетарна рамка ќе започне од 24 декември 2026 година. Со измените се врши модернизација на оперативната поставеност на монетарната политика согласно најдобрите практики на централните банки. Се очекува овие промени да придонесат за засилување на сигналниот механизам на основниот инструмент на монетарната политика – благајничките записи, а со тоа и на монетарната трансмисија. Благајничките записи и натаму остануваат основен инструмент на монетарната политика, при што нивната рочност се намалува на седум дена, а воедно се преминува кон примена на пазарни принципи на аукцирање. Инструментот расположлив депозит на седум дена кај Народната банка се укинува, а за оптимално ликвидносно управување на дневна основа банките и штедилниците и натаму ќе може да го користат расположливиот депозит преку ноќ. Во новата оперативна рамка, каматната стапка на расположливиот депозит преку ноќ се врзува за каматната стапка на благајничките записи, на ниво пониско за 50 базични поени и ќе се менува согласно промената на каматната стапка на основниот инструмент на ист начин како што се менува каматната стапка на расположливиот кредит преку ноќ. Со тоа, се формира симетричен коридор од каматните стапки на расположливиот депозит и на кредитот преку ноќ во однос на основната каматна стапка на Народната банка.
Економија
„Нетфликс“ го купува „Ворнер брос“ за 72 милијарди долари
„Нетфликс“ го купува филмскиот и стриминг-бизнис на „Ворнер брос дискавери“ за 72 милијарди долари, пишува Би-би-си.
„Ворнер брос“ поседува франшизи, како „Хари Потер“ и „Игра на тронови“, како и стриминг-услугата „Ејч-би-о макс“.
Ова преземање треба да доведе до радикална трансформација на американската филмска и медиумска индустрија, но аналитичарите предупредуваат дека може да наиде на отпор од регулаторните органи за заштита на пазарната конкуренција.
Том Харингтон, раководител на телевизискиот оддел во Enders Analysis, верува дека договорот, доколку добие регулаторно одобрение, ќе има огромно влијание врз филмската индустрија.
„Ако се реализира, тоа ќе го преобликува Холивуд, при што стримерот ќе преземе бизнис што во голема мера е егзистенцијална контрадикција. ‘Нетфликс’ отсекогаш имал ограничена употреба на кино, но генерално неговата понуда го поткопува тоа“, рече тој.
Харингтон предвидува големи намалувања на телевизиската и на филмската продукција во рамките на комбинираниот ентитет, што би можело да предизвика отпор од холивудските синдикати.
За потрошувачите, спојувањето веројатно би значело повисоки цени, рече тој.
„’Нетфликс’ би станал поскап, па дури и ако ‘Ејч-би-о макс’ биде затворен/стане неважен, поголемата пенетрација на ‘Нетфликс’ во домаќинствата веројатно би значела зголемување на вкупните приходи од претплати“.

