Економија
ФИТР анализа: Домашните компании подготвени за инвестиции за излез од кризата
Во периодот од 24 јули до 19 август, ФИТР спроведе анкета – прашалник, на кој одговориле 256 домашни компании.
Од нив во најголем дел се микро 57% (145) и мали 31% (79), но свој придонес дале и 10% (26) средни и 2% (6) големи претпријатија. Тие направија евалуација во повеќе категории поврзани со висината на финансиската поддршка, проценките на ризик од инвестици, процесот на аплицирање, техничката помош, достапноста и критериумите.
Анализата од анкетата која ја спроведе ФИТР по првиот циклус од инструментот за финансиска поддршка за технолошки развој, кој е наменет за надминување на последиците од Ковид-19, ги даде следниве индикатори:
Домашните компании се подготвени да започнат со инвестииции во време на актуелната криза, бидејќи вакво прилагодување им е неопходно за опоравување и понатамошно функционирање. Над 50% од компаниите сметаат дека моментот за вложување е соодветен, додека само за 13% е се уште рано да се влезе во нов инвестициски циклус.
Во однос на износот на финансиска поддршка, 40% од вкупниот број компании сметаат дека е доволна за инвестиции во фазата на опоравување што е особено изразено кај средните (73%) и малите претпријатија (68%), како и дека процентот на ко-финансирање е соодветен 58%. 29% пак сметаат дека треба да се зголеми. Според сегашните услови, со овој инструмент финансиската поддршка е структурирана по големина на компанијата и тоа до 750.000 илјади денари за микро, 1.5 милиони денари за мали и до 3 милиони денари за компании со средна големина и не може да надмине 70% од вкупниот буџет на инвестицијата. Останатите 30% се средства кои ги обезбедуваат самите компании.
Анкетата покажа еден интересен податок дека високи 74% компаниите кои учествуваа во анкетата, не користат друг вид на државна помош, а само 26% користат и тоа во најголем дел субвенции за минимална плата, 69%, 16% користат бескаматен кредит, а само 9% односно 5 компании се корисници на средства на ФИТР.
Голем дел, односно 44% сметаат дека процесот на аплицирање е јасен и едноставен, додека само 8% се соочиле со суштински проблеми при пополнување на формуларот. За 40% од компаниите критериумите за евалуација се соодветни, додека 25% сметаат дека со нив се фаворизитаат одредени индустрии. Тие меѓу другото предлагаат и поширок опсег на активности кои се финансираат како и фокус на компаии чии проекти ја подобруваат животната средина. 16% пак не веруваат во објективноста на доделување на поддршката.
На прашањето како го оценуваат новововедениот механизам за поврат на средствата компаниите имаат различни ставови и тоа: 19% сметаат дека овој механизам е добар, но дека процентот на поврат треба да се намали, додека поголемиот дел од 29% сметаат дека основот за поврат на средствата треба да биде пресметан од приходите остварени од проектот, а не пресметан на база на остварени приходи на ниво на претпријатие.
За потсетување, со овој механизам средствата се доделуваат со поврат од 15% од бруто добивката остварена во првите три години по завршување на проектот
Самиот прашалник на анкетираните правни субјекти им остави можност за нивни идеи и предлози, а како најзначаен се издвои предлогот за подобрување на овој процес каде дел од компаниите предложија ФИТР сам да ја обезбедува документацијата од државните институции како и онлајн обуки и туторијали за аплицирање.
Резултатите од оваа анализа и препораките на домашните компании се можност за нивен директен придонес во креирањето на условите за вториот циклус што Фондот планира да го реализира веднаш по завршување на тековниот. Тие ќе бидат вклучени во инструментот за поддршка за економско заздравување, кој во моментов е во фаза на адаптација.
Инаку за реализација на втор и следни циклуси на јавни повици за економско заздравување Фондот иницира дополнителни средства од Владата, над веќе обезбедените 200 милиони денари, од кои поголем дел ќе бидат искористени уште со првиот циклус.
Програмата за економско заздравување е дел од третиот пакет економски мерки на Владата и е наменет за поддршка на микро, мали и средни компании кои имаат потврден потенцијал за успешно работење.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Content Positive 2025: Дигиталниот простор нуди вредност само ако го користиме свесно
Oдговорното користење на дигиталниот простор е клучно за поттикнување здрави навики и позитивни онлајн-искуства – истакна Мукаетов на конференцијата за безбеден дигитален простор.
Генералниот директор и претседател на УО на „Алкалоид“, Живко Мукаетов, учествуваше на конференцијата „Content Positive 2025 – подобар онлајн“, настан посветен на унапредување на дигиталната безбедност, организиран од „А1 Македонија“, кој на едно место обедини истакнати експерти од онлајн-безбедноста, сајбер-заштитата, образованието, технологијата, јавниот живот и креаторите на содржини, со цел размена на знаење, искуства и добри практики. На панелот 3 од конференцијата насловен „Подобри онлајн-практики“ учество земаа и Кики Мукаетова – креаторка на содржина, Ана Попризова – психолог и гешталт-терапевт, д-р Димитар Јовевски – редовен професор на Економскиот факултет при УКИМ и Елеонора Венинова – режисерка и сценаристка.

Во својство на родител на контент-креатор и раководител на компанија со повеќе од 3.000 вработени, чијашто работа се потпира на најсовремените технологии, Мукаетов направи паралела меѓу личното и професионалното искуство во однос на предностите и предизвиците на дигиталната ера: „Како човек роден во аналогна ера, во семејство со четири деца – еден миленијал, две припаднички на Gen Z и најмладиот член од генерацијата алфа – разликата меѓу времето во кое јас растев и она во кое растат новите генерации е драстична. Ако јас на нивна возраст наутро прво одев во трафика по најновиот број на тогашниот дневен весник ’Македонски спорт’, моите деца денот го започнуваат со мобилните телефони. Ако порано одредени производствено-аналитички техники бараа подлабинско внимателно следење од страна на повеќе искусни стручњаци, денес – поради високата автоматизација – поголемиот дел од работата е пренесена на технологијата, но улогата на човечкиот фактор останува клучна“, истакна Мукаетов.

Кога станува збор за напливот на информации, Мукаетов ја изрази својата загриженост од растечката склоност кон површност, посочувајќи: „Фармацевтската индустрија се потпира на прецизна наука, строги протоколи и длабинско разбирање на секој процес. Во овој сектор нема простор за брзи, површни заклучоци или, пак, импровизации. Секој чекор – од истражување и развој, преку контролата на квалитет, до производството и безбедноста на лековите – бара максимална точност и одговорност.“
Во ерата на брза размена на информации, социјалните мрежи, вештачката интелигенција и интернетот претставуваат клучни алатки за учење, информирање и креативен развој, но како можности истите носат и одредени ризици како прекумерна изложеност, зависност од екрани и дезинформации. На овие аспекти се осврна и Кики Мукаетова:

„Моето регистрирано време поминато пред екран во просек е околу 10 часа дневно, од кои значителен дел се поврзани со училишните обврски. Таквата статистика дури и мене ми изгледа премногу и се обидувам да креирам рутини кои реално функционираат, но треба да се има волја за тоа. Голем предизвик за нас тинејџерите е притисокот од социјалните мрежи, како и, најчесто, неоправданите критики. Според мене, клучниот збор е одговорност. Има однесувања и норми кои се прифатливи и до кои треба да се придржуваме. Ние тинејџерите не можеме да делуваме институционално, но лично би сакала да има некоја законска рамка за тоа што и колку е дозволено во тој онлајн-простор. Накратко, ни треба онлајн-простор каде младите ќе се чувствуваат прифатено, а не осудувано“, истакна Мукаетова.
Учесниците на панелот заклучија дека дигиталниот простор треба да остане место што поттикнува креативност, учење, поврзување и размена на идеи, но истовремено мора да биде ослободен од токсичност, дезинформации и притисок од нереални стандарди. Остварувањето на ваква здрава и конструктивна онлајн-средина бара усогласена и одговорна соработка меѓу сите чинители – поединците, образовните институции, дигиталните платформи, бизнис-секторот и надлежните институции.
(ПР)
Економија
Работниците бараат минимална плата од 600 до 700 евра, објави ССМ
Минималната плата треба да се зголеми од 600 до 700 евра, покажува анкетата што ја спроведе Сојузот на синдикатите на Македонија на 11 и 12 овој месец на репрезентативен примерок од 1.613 испитаници.
Анкетата, како што појаснуваат од таму, е спроведена за потребите на работниците во однос на растот на минималната плата во Република Македонија.
Целта на оваа анкета, велат, е да се утврди мислењето на работниците за тоа дали постои потреба од зголемување на минималната плата и кои активности треба да ги преземе ССМ во наредниот период.
„Со репрезентативен примерок од 1.613 испитаници (работници, граѓани, членови на органите и телата на синдикатите) во период од 24 часа, анкетата за висината на минималната плата во Македонија ги даде следните резултати:
На прашањето; Колку треба да изнесува минималната плата, од 1.613 одговори, 45,2 % сметаат дека минималната плата во Македонија треба да се зголеми на 600 евра, 42 % од испитаниците сметаат дека таа треба да изнесува над 700 евра, а 12,8 % од испитаниците сметаат дека минималната плата во Македонија треба да изнесува 500 евра.
99,5 % од испитаниците (работници, граѓани, членови на органите и телата на синдикатите) сметаат дека минималната плата треба да се зголеми до крајот на тековната година.
52,8 % од испитаниците (работници, граѓани, членови на органите и телата на синдикатите) доколку не се зголеми минималната плата се спремни да протестираат, а 47,2 % се спремни да штрајкуваат, односно сите испитаници сметаат дека доколку не се зголеми минималната плата треба и да се протести и да се штрајкува.
Заклучокот од анкетата за потребите на работниците во однос на растот на минималната плата во Република Македонија е дека барањето за зголемување на минималната плата не е желба на поединци, туку потреба на работниците во Македонија“, нагласуваат од Сојузот на синдикатите на Македонија.
Економија
Божиновска на средба со висока делегација на Светската банка: Соработка за стратешките енергетски проекти
Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, оствари работна средба со висока делегација на Светска банка, предводена од Чарлс Кормиер, регионален директор за инфраструктура (транспорт и енергија) и Ксиаокинг Ју, Директорка на Канцеларијата на Светска банка за Македонија. Средбата беше посветена на стратешките енергетски приоритети, зелените инвестиции и унапредувањето на институционалната соработка.
Во центарот на разговорите беше гасниот интерконектор меѓу Македонија и Србија, проект што Светска банка го оценува како еден од најзначајните за енергетска безбедност и регионална поврзаност. Беше разгледана потребата од воспоставување заедничка институционална рамка со Србија, како и засилената улога на НОМАГАС АД во подготовката на проектната документација и координацијата со меѓународните партнери.
Делегацијата на Светска банка ја потврди подготвеноста за поддршка на развојот на обновливите извори на енергија, инвестициите во системи за складирање, како и модернизацијата на системите за централно греење во Битола и Скопје – процеси кои директно придонесуваат за почист воздух и енергетска одржливост.

Министерката Божиновска ја нагласи централната улога на Фондот за енергетска ефикасност, со акцент на насочување средства кон јавните установи, каде што ефикасноста има најголем системски ефект. Во делот на енергетската сиромаштија, беше истакната потребата од попрецизни и посоцијално таргетирани мерки, како и од забрзано подобрување на енергетските перформанси на јавните и приватните објекти.
Посебен сегмент на средбата се однесуваше на постепеното исклучување на електраните на јаглен, и плановите за нови инвестиции во обновливи извори и современи системи за складирање. Двете страни се согласија дека транзицијата мора да биде социјално праведна, со силни програми за дообука и преквалификација за вработените во енергетските комплекси.
Министерката и претставниците на Светска банка се договорија за зголемена координација, техничка поддршка и редовен дијалог во наредниот период, со заедничка заложба за забрзување на зелената транзиција и создавање стабилен, модерен и одржлив енергетски систем.

