Економија
Ангеловска-Бежоска: Со поголема вклученост на жените до поголем потенцијал на економиите
Во Годишниот извештај за индексот на родова еднаквост во финансиските институции, којшто вчера го објави британскиот тинк-тенк ОМФИФ, е објавено специјално излагање на гувернерката на Народната банка, Анита Ангеловска-Бежоска, како претставник на централнобанкарската заедница.
Во излагањето, таа се осврнува на значењето на родовата еднаквост за продуктивноста и остварувањата на економиите, коментирајќи ги и актуелните состојби на глобален план.
Ангеловска-Бежоска пoсочува дека половина од работоспособното население во светот се жени, но само 50% од нив учествуваат во работната сила. Притоа, нагласува дека разликите во пристапот до образование, здравствената заштита, финансиите и технологијата, законските права и социјалните и културните фактори, се ограничувачки фактор за остварување на целосниот потенцијал на жените. Истовремено, во излагањето е напоменато и дека пандемијата создаде дополнителни предизвици за жените, имајќи ја предвид нивната релативно голема вклученост во најпогодените сегменти на економијата.
„Нееднаквите можности за жените доведуваат до помала продуктивност и помал раст на економиите. Се проценува дека економската загуба се движи од 10% од БДП во напредните економии до повеќе од 30% во земјите со низок доход. Ова не треба да нѐ изненади, бидејќи истражувањата укажуваат дека поголемата активна присутност на жените на пазарот на трудот носи економски придобивки.“ – истакнува гувернерката, притоа упатувајќи и на попретпазливото постапување со ризиците, промислувањето и прагматизмот – особености коишто во истражувањата и анализите се поврзуваат со придонесот на активностите на жените во економиите.
Како што е наведено во Извештајот, само 18 централни банки на глобално ниво се предводени од жена, а само кај 16% од централните банки, во нивниот совет или во одборот или комитетот за монетарна политика членува жена.
Ангеловска-Бежоска посочува дека во нашата централна банка, жените сочинуваат 57,7% од тимот, а дека жени се на 68,4% од раководните позиции, вклучително и две вицегувернерки. Притоа, таа нагласува дека ваквата полова структура на тимот се должи на политиката на централната банка којашто се заснова на остварувања и вештини на професионалците коишто го сочинуваат тимот.
„Зајакнувањето на можностите за жените значи обезбедување еднаков и непречен пристап до образование и финансии и ослободување од културни и социјални бариери.“ – нагласува гувернерката, упатувајќи и на согледувањата на претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, во Стратегијата за родова еднаквост на Европската комисија за периодот 2020-2025 година.
Во завршницата на излагањето, Ангеловска-Бежоска порачува: „Уверена сум дека со поддршка и еднаков пристап, жените ќе ги зголемат потенцијалот на економиите и благосостојбата во општеството.“
Инаку, Извештајот на ОМФИФ укажува дека помалку од 1% од водечките глобални финансиски институции имаат остварено родова рамнотежа. Само 2,2% од финансиските институции во глобални рамки имаат постигнато ниво на индексот што покажува дека институцијата е близу до постигнување полова рамнотежа во тимот.
Заклучоците од презентираниот индекс, како што соопштија вчера и од ОМФИФ се јасни: недостатокот на родова рамноправност во финансискиот сектор е структурен, постојан проблем, без разлика дали е во јавниот или приватниот сектор. Потребни се прогресивни политики за да се поправи историската недоволна застапеност на жените и да се изедначат можностите во просторот за делување и деловно остварување.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Кузманоска: Домашните капитални инвестиции во 2026 година ќе бидат мотор за економскиот раст на земјата
Биљана Кузманоска, пратеничка од редовите на ВМРО-ДПМНЕ во Собранието, на денешната комисиска расправа за Предлог-буџетот за 2026 година порача дека Предлог-буџетот за 2026 година носи ред, мерливи резултати и стабилен економски раст, со силен фокус на инфраструктурата и инвестиции кои треба да отворат нови работни места.
,,Буџетот за 2026 година не е само финансиска рамка, тој е одраз на новиот начин на работа, на новата политика што ја ветивме, политика на одговорност, ред и чесност“, рече Кузманоска и додаде:
,,Воведуваме јасни прагови за реализација, и тоа не на хартија туку со мерливи рокови. До крајот на првиот квартал, 15% до вториот 40% до третиот 65% и најмалку 70% до 15 ноември“.
Кузманоска посочи дека фокусот на Предлог-буџетот за 2026 година е и инфраструктурата.
,,Фокусот е на инфраструктурата што ја поврзува Македонија. Патишта, железници, училишта, болници, локални проекти. Со овој буџет имаме реален раст и стабилност. Буџетот е поставен на реални и внимателни проекции. Раст на економијата од 3,8% проекти, инфлација стабилна на 2,5%, и дефицит кој е намален н 3,5% од БДП“, истакна Кузманоска.
Таа дополни дека во 2025 година Македонија имаше рекордни странски инвестиции, што според неа, покажува стабилност, а истакна и дека во 2026 година се очекува инвестициите заедно со домашните капитални вложувања да бидат мотор на економскиот раст и да отворат нови работни места.
,,Минатата година го достигна највисокото ниво на странски директни инвестиции во својата историја, над 1 милијарда евра. Тоа не се бројки, туку доказ дека инвеститорите гледаат стабилност, предвидливост и волја за работа. Во 2026 година, заедно со домашните капитални вложувања очекуваме инвестициите да бидат мотор што ќе го движи економскиот раст и ќе отвора многу нови работни места“, кажа Кузманоска.
Економија
Илиевска: Предлог-буџетот за 2026 година е развоен, стабилен и насочен кон подобрување на животниот стандард на граѓаните
На денешната комисиска расправа за Предлог-буџетот за 2026 година свое обраќање имаше пратеничката од редовите на ВМРО-ДПМНЕ, Дијана Илиевска каде истакна дека Предлог-буџетот е развоен, стабилен и директно насочен кон подобрување на животниот стандард на граѓаните.
„Предлог-буџет за 2026 година со рекорден износ од 6,7 милијарди евра и она што е особено важно, а граѓаните треба да го знаат е дека во овој буџет се обезбедуваат повеќе средства за повисоки плати, пензии, за нови училишта, нови спортски сали, игралишта, нови градинки, нови болници, за нови патишта, за развивање на инфраструктурата, за развивање на дигитализацијата, и најважно од се за реализација на капитални инвестиции кои се особено важни, бидејќи тоа се зрели проекти кои се веќе и во реализација, конкретно оние проекти во општините кои токму државата ги финансира, а се однесуваат и се наменети за граѓаните“, вели Илиевска.
Илиевска дополни дека со буџетот се проектира раст на просечната нето-плата од 6,5%, зголемување на бројот на вработени за 1,6% и намалување на невработеноста на 10%. Проектираниот економски раст од 3,8%, според неа, е показател за стабилен и забрзан развој на економијата.
„Со овој Предлог-буџет се очекува просечната нето-плата да порасне на 6,5%, а бројот на вработени да се зголеми за 1,6% што невработеноста би се намалила на 10%. Проектираниот раст на економијата за 3,8% е многу важен и покажува дека се нуди континуиран раст и се дава сигнал дека економијата продолжува да се развива со забрзано темпо“, истакна Илиевска.
Илиевска посочи дека граѓаните ќе ги уживаат бенефитите со новиот буџет кој е конципиран во контекст на економскиот раст, финансиската стабилност и реализација на стратешки приоритети на Владата.
„Во буџетот за 2026 година се планирани 52,6 милијарди денари за плати, или зголемување од 3,6 милијарди денари, односно 7,5% во однос на ребалансот. Тоа значи повисоки плати за работниците, за наставниците и професорите, за здравствените работници, за полициските службеници, едноставно за сите луѓе коишто творат и создаваат во Македонија“, заклучи Илиевска.
Економија
Јаревски: Со Предлог-буџетот за 2026 година се утврдуваат здрави основи на фискална консолидација
Тони Јаревски, пратеник од ВМРО-ДПМНЕ во Собранието, на денешната комисиска расправа за Предлог-буџетот за 2026 година, имаше свое обраќање каде истакна дека според Фискалниот совет се забележуваат основи на фискална консолидација. Јаревски додаде дека Предлог-буџетот ја истакнува волјата на извршната власт за развој. Според него, опозицијата води несуштинска расправа во контекст на Предлог-буџетот.
,,Мојот впечаток во овие 3 дена општа расправа е тоа дека опозицијата се уште упорно одбива да ги увиди некои работи, упорно седи во својот свет и за жал повторно ќе констатирам во тоа е се поосамена“, рече Јаревски.
Јаревски посочи дека Предлог-буџетот е реален, со силно изразена развојна компонента и ја изразува волјата на извршната власт за стабилизација и основа за развој.
,,Од друга страна, од кај опозицијата гледаме само настапи, каде што се бараат 2 или 3, можеби 5 подставки каде што во овој буџет се можеби помали во однос на претходната година. И целокупната нивна активност насочена во расправата на овој буџет, е токму таа што практично доведува до услови да имаме несуштинска расправа“, кажа Јаревски.
Јаревски истакна и дека Фискалниот совет за овој Предлог-буџет укажа дека се воочливи знаци и чекори на фискална консолидација, во споредба со претходните искуства кој истиот ги имал со СДС, каде се забележуваше негативен тренд на сите полиња, за разлика од сега кога трендот е позитивен.
,,Фискалниот совет за овој буџет прв пат укажа дека се запознаа се заприметија или се констатираа првите знаци и чекори на фискална консолидација. Не знам како може некој упорно да игнорира фактот дека и ММФ и Светска банка ги ревидираа на повисоко процентите за раст. Зошто? Бидејќи, на некој начин и самите беа затекнати, поучени од претходниот традиционално искуство на СДС да има негативен тренд на сите полиња, овде имавме позитивен тренд. Ги подигнаа проекциите“, вели Јаревски и додава:
,,И веќе ако велиме дали имаме потреба од суштинска расправа, тогаш можеме да ги видиме клучните макроекономски индикатори“.

