Економија
Бектеши: И во време на криза носиме мерки за предвидлива и подобра бизнис-клима за инвеститорите
Владата на Северна Македонија како висок приоритет го има поставено развојот на економијата. Одржлив економски развој, базиран на знаење, иновации, интернационализација е клучен. Фокус на политиките е поддршка на конкурентноста на македонските компании, чиј развој треба да се базира на диверзификација на производството кон производи со повисока додадена вредност, инвестиции во технолошки развој, иновации и интернационализација, рече министерот за економија, Крешник Бектеши, во своето обраќање на бизнис-настанот SUBEX – Suppliers Balkan Expo, кој се одржува во организација на Македонско-германското стопанско здружение.
Министерот истакна дека Северна Македонија и покрај светската криза, се обидува да не се скратат мерките за поддршка на бизнисот, пред сè, оние што се извозно ориентирани, но и мерките за привлекување странски инвестиции.
„Северна Македонија прави големи напори со институциите да овозможи најдобри услови за работа на македонскиот пазар. Најважно од сè е компаниите што ќе решат да инвестираат во Северна Македонија да имаат предвидлива бизнис-клима. Во насока на понатамошна поддршка на развојот на индустријата, диверзификација на производството и зголемување на извозот, Владата нуди поголем сет мерки, како мерките од Законот за финансиска поддршка на инвестициите, мерки преку програмите на Министерство за економија за поддршка на преработувачката индустрија и МСП, мерки од Фондот за иновации и сл. Следни активности во кои е вклучено Министерството, а треба да имаат позитивно влијание врз понатамошна поддршка и поттик на фирмите во нивниот раст и развој, се паметната специјализација, чиј фокус е на соработка, наука и бизнис во поддршка на истражување, развој и иновации во согласност со потребите на бизнисот и извозна стратегија како стратешка рамка за поддршка на фирмите во извозна спремност и извозна промоција“, посочи министерот Бектеши.
Министерот потенцира дека од аспект на индустријата таа се соочува со сериозни предизвици предизвикани од економските, здравствените и енергетските промени и нестабилноста на светскиот пазар. Но, тоа значи и нова можност за привлекување инвеститори во нашата земја и вклучување во нови синџири на доставувачи.
„Нашата преработувачка индустрија учествува со 14 % во БДП, 19 % во вработувањето и 11 % во бројот на активни компании. Преработувачка индустрија учествува со 94 % во вкупниот извоз. Македонската економија во изминатиот период бележи значителен пораст на извозот и покрај, ковид-кризата во 2020 година, како и кризата со воениот конфликт во Украина во 2022 година, кои имаа негативни ефекти врз извозот. Имено, во периодот од 2011 до 2021 година извозот на стоки бележи просечна стапка на раст од 10 %, а извозот на услуги исто така расте со просечна стапка од 10 %. Истовремено, релативното учество на извозот на добра и услуги како процент од домашниот бруто-продукт (БДП) бележи зголемување од 47,1% во 2011 година до повеќе од 61 % во 2021 година, што претставува значителна позитивна тенденција. Околу 50 % од вкупниот извоз доаѓа од фирмите од ТИРЗ, а како за илустрација, доминантни извозни производи на домашните компании се производи од текстилната индустрија, облека, примарно земјоделство и прехранбена индустрија, руди и базични метали“, рече министерот.
Бектеши рече дека благодарение на процесот за дуално образование, кој се спроведува со поддршка на бизнисот, компаниите ги добиваат квалификуваните кадри што им се потребни.
„Во завршна фаза е новата стратегија за паметна специјализација, која ќе биде прва ваква во Северна Македонија. Ги идентификувавме главните сектори, кои ќе бидат вклучени во стратегијата и тие сектори ќе бидат поддржани“, рече министерот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
За мерката Самовработување се издвоени 2,5 милијарди денари, кажа Мицкоски
Самовработувањето е многу важна мерка и во Буџетот се издвоени средства коишто се од износ отприлика 2,5 милијарди денари, или околу 40 милиони евра, што е за 7,5 милиони повеќе од минатата година. И ова е историски највисока поддршка којашто до сега се случила, кажа претседателот на Владата, Христијан Мицкоски, на денешната седница за поставување на пратенички прашања.
Премиерот Мицкоски истакна дека Оперативниот план за самовработување е доказ дека државата инвестира во младите.
„Со овој план во 2025 година ќе бидат опфатени нешто повеќе од 16.500 лица. Нешто што мислам дека е најголем опфат до сега и јасен доказ дека државата практично инвестира во луѓето, а посебно во младите“, рече Мицкоски.
„До пред една недела издадени се вкупно 2.916 ваучери за изработка на бизнис план и дел од тие ги промовиравме во Владата. Оценети се 2.681, при што 1.140 се за млади до 29 години, 912 за лица над 29 години, а 629 за правни субјекти регистрирани како друштва со ограничена одговорност. Во моментот повеќе од 2.500 лица веќе се во процес на потпишување договори. Финансиската поддршка е значително зголемена: 7.000 евра за лица над 29 години или 14.000 евра ако се здружат во ДОО, и 10.000 евра за млади до 29 години или 20.000 евра ако се здружат во ДОО“, нагласи Мицкоски и додаде дека ова е нешто коешто за прв пат се случува во Македонија.
„Морам да кажам дека ги изненади и нашите очекувања и во годините коишто следат очекувам поддршката којашто е дел од овој Оперативен план за самовработување само да се зголемува, бидејќи ако ние со 40 милиони евра успеавме да анимираме повеќе од 16.500 луѓе, тоа е сериозна бројка и убеден сум дека од тие бизниси ќе излезат многу бизниси старт-ап коишто понатаму ќе донесат додадена вредност во македонската економија“, дециден е Мицкоски.
„Ваква поддршка за младите немало. Генерално зборувам, реконструкција на студентските домови, ваучерите за студентите за електронски уред и кога сето ова ќе се земе во предвид, ценам дека како Влада правиме нешто коешто до сега никој не го направил во независна Македонија за младите“, објасни Мицкоски.
Економија
Божиновска: ЕБОР останува еден од нашите најважни партнери во енергетскиот сектор
Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини Сања Божиновска оствари работна средба со претставници на Европската банка за обнова и развој (ЕБОР), на која беше потврден силниот заеднички фокус кон унапредување на енергетската инфраструктура и забрзување на реформските процеси во земјата.
На средбите се разговараше за неколку стратешки проекти што ќе започнат во следната година, меѓу кои и проектот за батериски енергетски систем со капацитет од 300 MWh.
„ЕБОР останува еден од нашите најважни партнери во енергетскиот сектор. На средбата се усогласивме околу финализацијата на неколку стратешки проекти важни за 2026 година, меѓу кои и проектот за батериски енергетски систем на ЕСМ со вкупен капацитет од 300 MWh. Овој проект е клучен за стабилноста и флексибилноста на електроенергетскиот систем,“ истакна Божиновска.
На средбата се разговараше и за следните чекори во подготовката за воведување на ESCO-моделот во земјата. Двете страни ги разгледаа можните области за пилот-проекти и моделот на институционална соработка што ќе обезбеди несметана имплементација.
„ESCO-моделот е нова можност за граѓаните, институциите и целиот систем – модел кој дава реални резултати. Нашата цел е да создадеме јасна рамка, предвидливи процедури и подготвеност за негово постепено воведување,“ додаде министерката.
Министерството за енергетика и ЕБОР договорија во наредниот период да продолжат со заедничка техничка подготовка, со јасен фокус кон обезбедување услови за брза и успешна реализација на проектите што директно ќе ја зајакнат енергетската сигурност на земјата.
Економија
Со цена повисока од претходната до „ЕВН Хоме“ стасала само понудата на ЕСМ за набавка на струја
ЕВН Хоме соопшти дека на тендерот за набавка на струја за задоволување на потребите на корисниците за периодот јануари-декември 2026 добиле само една понуда и тоа од АД ЕСМ, со купопродажна цена на електрична енергија од 65 евра за мегаватчас, за покривање на 100% од вкупно планираните количини.
„Оваа цена е повисока за 4,84 % од претходната која беше добиена на последниот тендер на Универзалниот снабдувач (јуни-декември 2025), кога АД ЕСМ понуди купопродажна цена од 62 евра за мегаватчас.
Под комплетен надзор на Регулаторната комисија за енергетика и согласно законските обврски и претходно утврдената методологија, во наредниот период ЕВН Хоме ќе ја пресмета цената на електрична енергија по однапред утврдени влезни параметри.
Како и секогаш, во крајната цена влегуваат: цената по која АД ЕСМ ја продава електричната енергија на ЕВН Хоме, цената на Преносниот систем оператор МЕПСО, цената на Операторот на пазар на електрична енергија МЕМО, како и цената на Дистрибутивниот систем оператор Електродистрибуција“.

