Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, учествуваше на панел-дискусија во рамки на „Joint MDB (Multilateral Development Banks) Pavilion“ на COP29 во Баку, посветена на важноста на платформите за климатска акција и мобилизацијата на финансии за енергетската транзиција.

Во своето обраќање, министерката ја истакна посветеноста на Македонија кон праведната енергетска транзиција преку JETIP (Платформата за праведна енергетска транзиција), која претставува основа за напуштање на јагленот и зголемување на обновливите извори на енергија.

„Амбицијата е јасна: развој на дополнителни 1 GW капацитети за обновлива енергија како дел од забрзаната транзиција кон зелена енергија. Оваа иницијатива не само што ќе ги намали емисиите на стакленички гасови, туку ќе отвори нови можности за локалните заедници и ќе ја постави Македонија како лидер во регионот.“, наведе министерката Божиновска.

Во своето излагање, министерката ги истакна клучните постигнувања во рамки на JETIP, како што се:

· Зајакнување на енергетската мрежа преку техничка помош и инвестиции, со поддршка од Европската банка за обнова и развој (ЕБОР).

· Подготовка за примена на механизам за договори за разлика (CfD), што ќе го стимулира учеството на приватниот сектор во обновливите извори на енергија.

Министерката истакна дека за успешна реализација на овие амбиции е неопходна координација и поддршка од меѓународните партнери.

„Праведната транзиција бара значителни финансиски вложувања. Македонија има потреба од значителна финансиска поддршка за да ги исполни овие барања без да ја загрози економската стабилност. Во тој контекст, посветеноста на меѓународната заедница е од клучно значење. Ги повикуваме нашите партнери да продолжат со финансиска помош, грантови и повластени финансиски средства, кои се неопходни за да обезбедиме праведна и одржлива транзиција. На оваа основа, ја изразуваме благодарноста за поддршката и посветеноста што меѓународната заедница ја обезбеди досега. Клучен предизвик е оваа транзиција да биде праведна и инклузивна, особено за заедниците кои традиционално зависат од рударството и термоелектраните на јаглен. Пристапот на Македонија е насочен кон давање поддршка за засегнатите работници и заедници, обезбедувајќи нови, одржливи можности и зачувување на социјалната стабилност.“ истакна Божиновска.

Успехот на JETIP зависи од координираната поддршка од меѓународните и регионалните партнери, вклучувајќи финансиски институции, технички советници и креатори на политики. Патот е амбициозен и предизвиците се неизбежни, истакна

Божиновска и додаде дека досегашниот напредок ја потврдува посветеноста на Македонија кон постигнување позелена и поправедна енергетска иднина.

„Преку здружени напори на владата, приватниот сектор и меѓународните партнери, уверена сум дека Македонија може да ги исполни своите цели и да стане пример за енергетска транзиција во регионот.“ кажа Божиновска во своето обраќање.

Настанот „Joint MDB Pavilion“ се фокусира на тоа како земјените платформи за климатска акција можат да обезбедат национална координација и меѓународна поддршка за спроведување на националните придонеси (NDCs) во периодот 2025-2035 година. На панелот беа дискутирани искуства од различни земји, како и улогата на меѓународните финансиски институции и приватниот сектор во обезбедување финансии за климатска акција.

Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, учествуваше на министерскиот состанок во рамките на климатскиот самит COP29 во Баку, Азербејџан, каде го потврди активното учество и поддршката на Македонија за две клучни иницијативи: COP29 Green Energy Pledge: Green Energy Zones and Corridors и COP29 Global Energy Storage and Grids Pledge.

Министерскиот состанок за енергетските иницијативи на COP29 е еден од клучните настани на енергетскиот ден на климатскиот самит во Баку, Азербејџан. Овој состанок, кој се одржува во организација на COP29 претседателството на Азербејџан во соработка со УНИДО, Економската комисија за Европа на ООН (UNECE), Азиската банка за инфраструктурни инвестиции (AIIB), Меѓународната агенција за обновлива енергија (IRENA) и други значајни меѓународни партнери, има за цел лансирање на важни глобални енергетски иницијативи: Зелени енергетски коридори и зони, Глобалната иницијатива за складирање на енергија и електрични мрежи,

На настанот присуствуваат високи претставници од владите на земјите учеснички, меѓу кои и министерката Сања Божиновска, како и претставници од приватниот сектор, меѓународни финансиски институции, и клучни донатори и филантропски организации. Состанокот претставува можност за глобална мобилизација на поддршка и финансии за иновации во енергетскиот сектор, со акцент на климатски отпорни енергетски системи и поврзување на енергетските пазари на глобално ниво.

Овие иницијативи се од витално значење за регионалната енергетска трансформација, а Македонија е посветена на нивната имплементација, истакнуваат од министерството на Божиновска.

Појаснуваат дека во рамките на иницијативата Green Energy Pledge, земјите ќе соработуваат за создавање зелени енергетски коридори и зони. Овие коридори ќе ги интегрираат обновливите извори во националните и регионалните електромрежи, поттикнувајќи енергетска стабилност, одржлив економски раст и нови работни места, притоа намалувајќи ги емисиите на стакленички гасови. Македонија, преку Стратегијата за енергетика до 2040 година и Националниот план за енергетика и клима, веќе работи на зголемување на капацитетите за обновливи извори на енергија, како и на создавање инфраструктура за зелени зони и индустриски паркови кои користат обновлива енергија.

Истовремено, со поддршката на иницијативата Global Energy Storage and Grids Pledge, земјите се обврзуваат на инвестирање во нови капацитети за складирање на енергија и модернизација на електричната мрежа, со цел постигнување глобален капацитет од 1,500 GW за складирање на енергија до 2030 година. Ова ќе овозможи сигурно и стабилно снабдување со енергија и поефективна интеграција на обновливите извори во електромрежите.

Оваа поддршка на COP29 иницијативите ја покажува посветеноста на Македонија кон постигнување на заеднички цели за одржлива енергетска транзиција, придонесувајќи кон борбата против климатските промени и зајакнување на енергетската безбедност во регионот.

Денес во Собранието на Комисијата за финансирање и буџет на која што се расправа предлог буџетот за 2025 година се обрати пратеникот и член на ИК на ВМРО ДПМНЕ, Миле Лефков кој истакна дека овој предлог буџет е предложен во согласност со стратегиите за економски раст, за финансиска усогласеност и фискалната консолидација.

Тој нагласи дека предлог буџетот претставува предлог стратегија која има за цел да обезбеди стабилност, раст, прогрес, како и дека предлог буџетот претставува стратегија која треба да обезбеди намалување на буџетскиот дефицит, ефикасно прибирање средства но и ефикасно трошење.

„Треба да биде развоен и претставува развоен документ со соодветна социјална компонента. Важно е за еден буџет да имаме правилно проектирани, соодветно планирана приходна страна и соодветно планирана расходна страна. И како вовед добро е да се каже уште веднаш дека за следната фискална 2025 во предлог буџетот на страна на буџетски приходи е планирано да се постигне 358,8 милијарди денари наплата, која би значела приближно 13% раст во споредба со усвоениот ребаланс на буџетот за 2024 година и истиот би изнесувал 40,7 милијарди денари повеќе средства“ рече Лефков.

Тој истакна дека најголемата компонента на овој буџет е даночните приходи и придонеси да се зголемат од кои би се постигнала зголемена наплата на даночните приходи, и нагласи дека изминатата 2024 година била карактеризирана како година во која со институциите и со републичкиот буџет располагале три влади.

„Најголемата компонента е даночните приходи и придонеси се планира да се зголемат за 35 милијарди денари од кои би се постигнала зголемена наплата на даночни приходи за 23,1 милијарда денари во споредба со буџетското планирање од оваа година додека се очекува зголемено остварување по однос на социјални придонеси во износ од 11,9 милијарди денари. Изминатата 2024 ја карактеризираат како година во која со институциите и со републичкиот буџет располагаат три влади најпрвин владата која ги донесе најкатастрофалните економски резултати во историјата, владата која оствари огромен јавен долг и просечен економски раст од 1,2 и 1,3 проценти во годините додека управуваше со државниот буџет и со институциите, нејзиниот наследник техничката влада, и новоизбраната Влада предводена од ВМРО-ДПМНЕ и коалицијата“, додаде Лефков.