Економија
Два милиона евра неповратни средства за поддршка на проекти на стартап- и спиноф-компаниите
Заменикот на претседателот на Владата задолжен за економски прашања, координација на економските ресори, Фатмир Битиќи, и директорот на Фондот за иновација и технолошки развој, Коста Петров, денес го промовираа јавниот конкурс за стартап- и спиноф-компании – „Стартапувај 3“.
Вицепремиерот Битиќи соопшти дека со овој конкурс ќе бидат овозможени 2 милиона евра неповратни средства финансиска поддршка за македонскиот стартап-систем.
„Целта на овие повици е трансформацијата на стартап-екосистемот и создавање конкурентен и силен систем, кој ќе има огромно позитивно влијание врз домашната економија и ќе придонесе за нејзина интернационализација“, нагласи Битиќи.
Вицепремиерот се осврна на потенцијалот, кој, како што истакна, Владата го препознава во стартап-бизнисите и кон целата поддршка што досега им е дадена.
„Владата на Република Северна Македонија гледа навистина голем потенцијал во идеите на младите и иноватни луѓе, а доказ за тоа се и досегашните 305 поддржани стартап-компании со инвестиција од над 17 милиони евра. Како претседател на новооформениот стартап-совет, со голема гордост учествувам во сите проекти што ги развиваме, со цел да ги олесниме условите за создавање сопствен бизнис во нашата земја. Целта на постоењето на советот е токму во тоа – да ги разгледаме сите потенцијални предизвици што може да се надминат и модифицираат и да се создадат најповолни услови и околности за инвестирање во нашата земја“, потенцира вицепремиерот.
Беше посочено дека еден од главните предизвици на работата на стратап-советот е развивањето подобри регулативи преку создавање нови и ажурирање на постојните прописи и создавање платформи, кои ќе ги намалат трошоците за стартап-компаниите и ќе ги олеснат административните процедури.
„Така, Законот за иновациската дејност, кој е креиран според новите трендови и кој првпат ќе ги вклучува и бизнис-ангелите“ во рамките на своите одредби, а на тој начин ќе обезбеди подобар пристап до финансиите и подобар ангажман на корпорациите и нивните инвестициски фондови во македонскиот стартап-екосистем. Истовремено, ние сме посветени и на привлекување дигитални номади и нашата намера е да создадеме адаптирани законски измени и погодни услови за престој и работа на странците во нашата земја. Ова би било од голема корист за економијата на земјата бидејќи заработениот приход на странците ќе се потроши во Република Северна Македонија придонесувајќи за растот на домашната економија. Исто така, сакам да посочам дека пред само една недела Владата донесе одлука за формирање работна група за подготовка национална стратегија за вештачка интелигенција, на која гледаме како дел од планот за економски развој на Република Северна Македонија“, заврши Битиќи.
Директорот на Фондот за иновации и технолошки развој, Коста Петров, имаше детаљна презентација на јавниот конкурс, при што посочи дека ова е веќе трет по ред јавен повик од овој вид, во кој се воведени важни новитети, кои значително ги подобруваат условите за аплицирање и го олеснуваат пристапот до финансиски средства за стартап- и спиноф-компаниите.
„Целта на сите овие промени е да им го олесниме патот на компаниите што имаат потенцијал да реализираат иновативни бизнис-идеи. Поддршката преку овој повик е наменета на проекти што имаат најмалку потврден концепт и јасна амбиција за комерцијализација, како и проекти што се во фаза на потврден концепт до преткомерцијална (претпазарна) фаза“, истакна директорот на ФИТР.
Петров нагласи дека првпат на овој повик може да аплицира и тим што се состои од најмногу 5 члена – физички лица. Во овој случај апликантот е обврзан во рок од 30 календарски дена по приемот на известувањето за селекција на предлог-проектот да основа трговско друштво во кое како основачи ќе се јавуваат најмалку 51 % од членовите на тимот. Правилникот со сите информации е веќе објавен на веб-страницата на Фондот.
„Во однос на активностите што ќе бидат одобрени за финансирање, некои од оние што ги поддржуваме се за истражување и развој, развој на пилот-линии, производ или услуга, активности за тестирање и валидација, активности за тестирање на пазарот и други. Во делот подобни трошоци во интерес на времето ќе издвојам само неколку од нив, а тоа се бруто-плати за лица што се или ќе бидат вработени кај корисникот, набавка и/или изнајмување опрема и потрошни материјали за истражување и развој, како и поддоговорни услуги за истражување и развој“, рече директорот Петров.
Директорот на ФИТР нагласи дека првпат на јавниот повик „Стартапувај“ добиените средства ќе бидат неповратни, што претставува уште еден сериозен поттик и олеснување за македонските стартапџии да добијат шанса за реализација на нивните проекти.
„Фондот ќе обезбеди до 40.000 евра (до 90 %) од вкупниот буџет на проект за трговски друштва до 3 години постоење, односно до 60.000 евра (85 %) од вкупниот буџет на проект за трговски друштва со над 3, а помалку од 6 години постоење. Преостанатиот износ од 10 %, односно 15 % од вкупниот буџет за проектот ги обезбедува апликантот“, додаде директорот.
Покрај финансиската поддршка, на сите креативни и иновативни стартап-компании што ќе аплицираат на овој јавен повик, Фондот им нуди и дополнителна поддршка преку нивните партнери. Со соработката со НЛБ банка и бакната „Силк роуд“, на компаниите им стојат на располагање повеќе кредитни производи и услуги по привилегирани пониски каматни стапки од редовните.
„Нашата држава има причина да се гордее со фактот дека Фондот за иновации и технолошки развој пред една недела стана првиот стратешки партнер за Amazon Web Services за Северна Македонија, со што на корисниците на ФИТР, особено стартапите во државата, им се достапни кредити во износ до 10.000, 25.000, сѐ до 100.000 американски долари“, рече директорот на Фондот, при што додаде дека ќе продолжи праксата за овозможување менторска поддршка за сите стартап- и спиноф-компании во фазата на подготовка, развој и реализација на идеите.
Директорот на ФИТР посочи дека веќе од утре ќе почнат инфо-сесиите во рамките на кампањата #45ДенаСтартапувај, при што во наредните 45 дена сите заинтересирани ќе имаат можност да ги чујат советите на некои од најупешните претприемачи и експерти во државата.
На јавниот конкурс „Стартапувај 3“ сите заинтересирани стартап- и спиноф-компании ќе може да аплицираат во наредните 45 дена, сѐ до 12 јуни 2021 година, до 14 часот, а целата проектната документација и начинот на аплицирање се целосно достапни на веб-страницата: https://www.fitr.mk/startapuvaj3/
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Претставени новите правила за учество на пазарот на електрична енергија
Националниот оператор на пазар на електрична енергија – МЕМО ДООЕЛ Скопје, одржа презентација и јавна расправа за „Правилата за регистрација на учество на пазарот на електрична енергија и уредување на пазарот на билатерални договори“. На настанот беше презентиран и Извештајот за работа на МЕМО за тековната година.
На расправата присуствуваа претставници од Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини, Регулаторната комисија за енергетика, МЕПСО, ЕСМ, како и компании снабдувачи, трговци и производители на електрична енергија. Стручните тимови на МЕМО и раководството презентираа и беа отворени за дискусија со учесниците на настанот.
Управителот на МЕМО, Зоран Ѓорѓиевски, истакна дека во тековната година активно се реализираат зацртаните цели на Операторот, кој ги интегрира функциите поврзани со управување со пазарот на билатерални договори, интеграцијата на обновливите извори на пазарот на електрична енергија како и Македонската берза за електрична енергија.
„Расте бројот на компании кои тргуваат на домашната берза, како и истргуваната количина, што претставува показател за поголема ликвидност и транспарентност. Веќе 39 компании активно тргуваат и споредено со 2024 година забележуваме раст на истргуваната количина од 40%. До октомври годинава истргувани се над 1 TWh електрична енергија,“ истакна Ѓорѓиевски.
Тој додаде дека е забележан раст и во производството од обновливи извори кај 178 повластени производители, што го зголемува учеството на зелената енергија во националната енергетска структура. Воедно, значително расте и бројот на издадени Гаранции за потекло – од април до денес издадени се 127.907 гаранции.
Во делот на идните активности, Ѓорѓиевски најави дека се работи на воспоставување на пазар во тековниот ден (Intraday Market), кој се очекува да стане оперативен до крајот на вториот квартал од 2026 година, како и на подготовките за пазарно спојување со европскиот пазар.
Во однос на новите Правила за регистрација на учество на пазарот на електрична енергија и уредување на пазарот на билатерални договори, беше истакнато дека нивната цел е обезбедување ефикасен, конкурентен и финансиски одржлив пазар, заснован врз транспарентност и недискриминација, согласно законската регулатива од областа на енергетиката и обновливите извори.
Правилата ја утврдуваат целокупната организација, функционирање и регулирање на пазарот на електрична енергија, вклучувајќи ги условите, постапките, правата и обврските на сите учесници, начинот на тргување – домашно и прекугранично – како и уредувањето на набавките, евиденциите и односите со повластените и виртуелните производители.
Новитет во Правилата се воведувањето на Оператор на складиште и Агрегатор како нови учесници на пазарот на големо, согласно новиот Закон за енергетика. По јавната расправа следи процес на одобрување на Правилата од страна на Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги од јавен интерес.
Економија
Димитриеска-Кочоска: Есенскиот извештај на ЕК сигнал дека се движиме во позитивна насока
Есенските економски проекции на Европската комисија, кои што се објавени вчера, се јасен сигнал дека се движиме во позитивна насока, оценува министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска.
Во објава на Фејсбук наведува дека проекцијата за раст на македонската економија е зголемена за 2025 и 2026 година, што е потврда за стабилноста, издржливоста и довербата во нашите економски политики.
Како што стои во објавата во Извештајот е нотирано дека во првата половина од годината растот на БДП беше повисок од очекуваното, поддржан од инвестиции, приватна потрошувачка и подобрени извозни перформанси. Инвестициите во инфраструктурата и приватниот сектор се позиционираат како двигатели на растот во следните години, а стабилизирањето на инфлацијата дополнително ја зајакнува економската предвидливост. Дополнително, реализацијата на големите инфраструктурни проекти и спроведувањето на реформите од Планот за раст на ЕУ ќе имаат поголем придонес за уште побрз развој.
Како што пишува министерката ова се позитивни сигнали од ЕК коишто се силен поттик да продолжиме со одговорни политики што ја зајакнуваат економијата и го подобруваат животниот стандард на граѓаните.
„Како Влада и како Министерство за финансии, остануваме посветени на стабилни јавни финансии, фокусирани инвестиции и реформи што го забрзуваат економскиот развој“, истакнува министерката во објавата.
Имено, во Есенскиот извештај на Европска комисија (ЕК) проекцијата за економски раст за 2025 година изнесува 3,2% и истата е зголемена за 0,2 п.п. во однос на претходниот извештај. Исто така, проекцијата за 2026 година ЕК ја ревидираше нагоре, односно истата е зголемена на 3,3% и за 2027 година предвиден е раст од 3,3%.
Економија
Кузманоска: Домашните капитални инвестиции во 2026 година ќе бидат мотор за економскиот раст на земјата
Биљана Кузманоска, пратеничка од редовите на ВМРО-ДПМНЕ во Собранието, на денешната комисиска расправа за Предлог-буџетот за 2026 година порача дека Предлог-буџетот за 2026 година носи ред, мерливи резултати и стабилен економски раст, со силен фокус на инфраструктурата и инвестиции кои треба да отворат нови работни места.
,,Буџетот за 2026 година не е само финансиска рамка, тој е одраз на новиот начин на работа, на новата политика што ја ветивме, политика на одговорност, ред и чесност“, рече Кузманоска и додаде:
,,Воведуваме јасни прагови за реализација, и тоа не на хартија туку со мерливи рокови. До крајот на првиот квартал, 15% до вториот 40% до третиот 65% и најмалку 70% до 15 ноември“.
Кузманоска посочи дека фокусот на Предлог-буџетот за 2026 година е и инфраструктурата.
,,Фокусот е на инфраструктурата што ја поврзува Македонија. Патишта, железници, училишта, болници, локални проекти. Со овој буџет имаме реален раст и стабилност. Буџетот е поставен на реални и внимателни проекции. Раст на економијата од 3,8% проекти, инфлација стабилна на 2,5%, и дефицит кој е намален н 3,5% од БДП“, истакна Кузманоска.
Таа дополни дека во 2025 година Македонија имаше рекордни странски инвестиции, што според неа, покажува стабилност, а истакна и дека во 2026 година се очекува инвестициите заедно со домашните капитални вложувања да бидат мотор на економскиот раст и да отворат нови работни места.
,,Минатата година го достигна највисокото ниво на странски директни инвестиции во својата историја, над 1 милијарда евра. Тоа не се бројки, туку доказ дека инвеститорите гледаат стабилност, предвидливост и волја за работа. Во 2026 година, заедно со домашните капитални вложувања очекуваме инвестициите да бидат мотор што ќе го движи економскиот раст и ќе отвора многу нови работни места“, кажа Кузманоска.

