Економија
Деветта Меѓународна истражувачка конференција на НБ: Геоекономската фрагментација може да го намали глобалното БДП до 12%

Геоекономската фрагментација е глобален ризик кој може позначајно да се одрази на глобалните трговски и финансиски текови, а со тоа и врз економскиот раст, особено кај помалите и помалку развиени економии. Проценките за загубите од долгорочното ограничување на глобалните текови на добра, услуги, финансии и технологија се проценува од 0,2 до 12% од глобалното БДП, во зависност од претпоставките и сценаријата. Долгорочно, беше посочено на конференцијата, само трговската фрагментација, односно поделбата на земји во блокови кои тргуваат само меѓусебе може да го намали годишниот БДП за 7% или 7 трилиони евра, односно колку БДП на Франција и Германија заедно. Ефектите ќе бидат поизразени за малите економии во развој, особено за земјите од Западен Балкан, каде глобализацијата делуваше како мотор на конвергенцијата на доходот, кој иако е удвоен во изминатите две децении, сеуште е 40% од ЕУ просекот. Оттаму, потребна е забрзана наместо забавена глобална интеграција поткрепена со засилено спроведување на структурните реформи, беше порачано на 9. Меѓународна истражувачка конференција во организација на Народната банка.
Во рамки на воведното обраќање гувернерката Ангеловска-Бежоска посочи дека “според одредени проценки деглобализацијата може да го намали глобалниот увоз за 30%, коешто особено неповолно би можело да се одрази на помалку развиените економии кои во поголема мера зависат од извозот и имаат поголема за потреба за надворешно финансирање на своите економии.”
На вториот и третиот панел од конференцијата, дискусијата продолжи во насока предизвиците кои ги носи геоекономската фрагментација во одделните сегменти, како и политиките за регионалната ЕУ перспектива во глобалното опкружување.
Панелот насловен „Отворена стратешка автономија, фрагментација и нејзиното значење за централното банкарство“, го модерираше поранешниот директор на Одделот на Европа на ММФ, Пол Томпсен, учествуваа раководителот за макроекономска анализа на Банката за меѓународни порамнувања, Беноа Мојон, , гувернерот на централната банка на Литванија, Гедаминас Симкус, гувернерот на централната банка на Ерменија, Мартин Галштајн, Елина Рибакова од Петерсон Институтот и раководител од Европскиот механизам за стабилност, Џовани Калегари. На панелот беше посочено дека во новата реалност, геополитичките случувања имаат силно влијание врз трговските и финансиските текови. Геоекономската фрагментација носи голем број макроекономски ризици поврзани со синџирите на снабдување, финансиските пазари, економскиот развој и стабилноста. Геополитичката фрагментација носи предизвици и за централните банки, кои треба да бидат подготвени за позачестени шокови на страна на понудата, која може да стане помалку еластична . Важно е, беше истакнато, да се работи на заштитните механизми, особено преку меѓународните финансиски институции.
На последниот панел на конференцијата, насловен „Панел на политики за регионалната ЕУ перспектива во новото глобално окружување“, модериран од Питер Санфеј, заменик директор на Европската банка за обнова и развој, а на којшто учество земаа министерот за финансии на Република Северна Македонија, Фатмир Бесими, гувернерот на централната банка на Албанија, Гент Сејко, заменик главниот економист на Директоратот за внатрешен пазар и индустрија на Европската комисија, Паоло Пасимени, раководителот на отсекот за економски студии во ЕИБ, Лорен Марин, Јулија Ворц од ОеНБ и Ранка Мињеновиќ, извршен директор на Центарот за европски политики. На панелот беше посочено значењето на доближување на Западниот Балкан до единствениот европски пазар, како и напредокот во изминатиот период од аспект на структурата на трговската размена, согласно што извозот на регионот кон ЕУ има повисок тренд на раст во однос на увозот. Новите трендови на селење на производствените капацитети поблиску до понудата, или пак во земји кои се политички и економски соработници, се шанса за забрзување на странските директни инвестиции во регионот на Западен Балкан.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
УЈП: Фискалните каси да имаат точни адресни податоци и редовно да се одржуваат во овластени сервисери

Управата за јавни приходи ги потсетува даночните обврзници кои вршат промет на добра и услуги со готовински плаќања дека се должни за секое работно место каде што се врши прометот да воведат и користат фискален систем на опрема, задолжително да издаваат фискална сметка за секој извршен промет и редовно да ги одржуваат и сервисираат фискалните апарати во овластен сервисен центар.
„Адресните податоци внесени во фискалниот систем треба да бидат точни и да соодветствуваат со локацијата каде што се користи фискалната каса. Даночниот обврзник кој го користи фискалниот систем во одреден деловен објект не смее да го пренесува, користи или отуѓува фискалниот апарат во друг објект без претходна пријава во Управата за јавни приходи преку овластен сервисен центар“, се наведува во соопштението.
Управата за јавни приходи ги потсетува даночните обврзници, корисници на фискална опрема дека секоја промена или одјава на фискалниот систем мора да биде одобрена од страна на Управата за јавни приходи.
Исто така даночните обврзници кои престануваат да го користат фискалниот систем, било поради прекин на дејност или набавка на нова опрема (нов фискален апарат), должни се стариот да го одјават преку овластен сервисен центар во Управата за јавни приходи.
УЈП апелира даночните обврзници да ги почитуваат одредбите од законот и да бидат даночно усогласени.
Економија
Објавена е табелата со цени на плинот во Европа, еве каде е Македонија

Домаќинствата во Европската Унија плаќале највисока цена на гас во втората половина од 2024 година откако Европскиот завод за статистика објавува податоци.
Просечната цена на гасот за домаќинствата во ЕУ беше за речиси 11,7 проценти повисока во втората половина од 2024 година отколку во претходните шест месеци, достигнувајќи го највисокото ниво од 2008 година, од 12,33 евра за 100 киловат-часови.
Во првата половина од минатата година, тоа беше за речиси два проценти пониско отколку во претходните шест месеци.
Домаќинствата на ниво на Унијата повторно потрошија повеќе за гас, за прв пат од крајот на 2022 година, главно поради зголемените даноци во многу земји по ублажувањето на енергетската криза, според статистичарите.
На годишна основа, цените за домаќинствата во ЕУ се зголемија за 9,6 проценти во втората половина од 2024 година, покажуваат табелите на Евростат.
Во еврозоната, гасот за домаќинствата во периодот од јули до декември бил во просек за 12,7 проценти поскап отколку во претходните шест месеци и чинел 13,18 евра за 100 киловат часови.
Најниска цена на гасот, изразена во евра, плаќале домаќинствата во Унгарија – 3,20 евра за 100 киловат часови.
Следи Хрватска – 4,56 евра за 100 киловат-часови, па Романија, каде што чинеше околу 5,4 евра за 100 киловат часови.
Највисоки цени на гасот, изразени во евра, плаќале домаќинствата во Шведска и Холандија, приближно 18,9 евра и 16,7 евра за 100 киловат часови.
Економија
Дурмиши ги предупреди трговците: Ако има енормно зголемување на цените, ќе има поригорозни мерки

Нови поригорозни мерки ќе бидат воведени доколку Државниот пазарен инспекторат утврди енормно зголемување на цените на производите по укинувањето на мерките што важеа до крајот на април, рече денес министерот за економија и труд, Бесар Дурмиши. Тој денес рече дека официјалните податоци за изминатиот период додека беа замрзнати маржите покажуваат намалување на инфлацијата.
„Официјалните податоци покажуваат дека инфлацијата за април е практично нула. Во споредба со март има покачување од 0,6 %. Во споредба со април минатата година инфлацијата е 2,6 %, што значи дека не надминува 3 % и е во стабилна фаза. Цените на храната се речиси непроменети, само 0,3 % годишно зголемување и мора да потенцирам дека ако го споредиме април со декември 2024 година имаме дефлација од 1,35 %. Значи, имаме намалување на инфлацијата“, рече министерот Дурмиши.
Овој месец Државниот пазарен инспекторат ќе прави и редовни и вонредни контроли на цените и кај трговците, и кај дистрибутерите, и кај производителите и ќе подготви извештај врз основа на кој ќе се димензионираат нови, поригорозни мерки доколку се утврди дека покачените цени немаат економска оправданост.
„Може да ја прошириме листата со која ќе бидат опфатени производи за ограничување на маржата, односно ова што го имавме сега како мерка – може да ставиме повеќе производи, може да го покачиме процентот на маржата, да видиме кои се тие можности за поригорозна мерка. Ова го кажувам за да ги известам трговците, производителите и дистрибутерите да не се однесуваат девијантно, да не ги покачуваат цените без економска оправданост. Ако има покачување, ќе има поригорозни мерки. Се вршат контроли“, рече министерот Дурмиши.
На забелешките дека има хигиенски производи, кои се и за 60 денари поскапи по завршувањето на мерката, министерот Дурмиши рече дека првин треба Државниот пазарен инспекторат да го утврди тоа, да го извести секторот во Министерството за економија да направи анализа за тоа кои построги мерки да бидат донесени.