Економија
ЕБОР: Посветла иднина во сферата на работните места

Револуцијата во глобалниот начин на креирање работни места создава глобални комплексни предизвици, но заканата од нарушување на постојните состојби може да се претвори во можност доколку се одговори со навремени правилни политики, порачува новиот извештај на Европската банка за обнова и развој (ЕБОР).
ЕБОР-извештајот за транзиција 2018-2019: Работењето во транзиција утврдува дека и покрај ризикот од демографски промени, брзодвижечкиот технолошки развој и миграцијата, трансформациите ќе донесат добро на сите. „Независно од фактот што трансформацијата на работните места ќе претставува главен предизвик за креаторите на политиките, нашата општа порака е оптимистичка“, пишува Сергеј Гуриев, главен економист во ЕБОР, во својот вовед на извештајот за транзицијата на ЕБОР. „Менувањето на начините на работење може да резултира во генерирање видливи придобивки. Фер дистрибуцијата на овие бенефити е видлива, а иднината на работните места ќе креира многу работа, која може и треба да биде перспективна“, истакнува професор Гуриев.
Извештајот го анализира и поместувањето на глобалните односи на работните места и нивното влијание врз земјите каде што ЕБОР работи промовирајќи ефикасни и одржливи пазарни економии.
Главните демографски промени влијаат врз обезбедувањето на работната сила оставајќи голем број од овие земји да се справуваат со проблемите поврзани со престара или премлада популација. Технолошки развој со среднообразована работна сила го поларизира пазарот на труд во високо и ниско образовани сектори, што е предизвик за регионите што имаат искусна децентрализација и кои се соочуваат со релативно високо ниво на емиграција на образованите кадри. Во поширока смисла, растечкото ниво на миграција се префрла на географска локација на работните места и работници, на меѓународно ниво и внатре, во секоја земја одделно.
Извештајот за транзицијата на ЕБОР во своите оценки за начинот на кој се менува светот на работните места идентификува начини на ублажување на влијанијата врз демографските промени, одливот на образованите кадри и трендовите на миграција.
Во однос на демографските промени, извештајот идентификува приоритети за младите економии (како Азербејџан, Турција и економиите на јужниот и источниот Медитерански Регион и централна Азија), но и за економиите од европските земји кои се во подем и каде што има постара популација.
Кај младите економии потребно е да се поттикне физичкиот капитал од работник, да се подобри човечкиот капитал и поголемото учеството на работна сила од женската популација. Подобрувањето во деловната клима и посилните рамки на макроекономските политики може да им помогнат на економиите во контрола на вкупните глобални заштеди за да се финансира инвестирањето во машини, опрема и образование“, се нагласува во извештајот.
Во економии каде што популацијата е постара се препорачува реформа на пензискиот систем, кој поаѓа од статутарната возраст на пензионирање и охрабрување на подолготрајно учество во работната сила, како и подобрување во здравставниот систем, работните услови и можностите за учење во тек на целиот животен век.
Автоматизацијата влијае врз зголемувањето на бројот на работни места на глобално ниво, а извештајот ги идентификува застарените образовни системи како пречка во натамошната надградба. Во регионите каде што ЕБОР има свои канцеларии, процентот на популација што се смета дека има добри вештини од областа на информациско-комуникациски технологии варира од 33 отсто во Естонија до 10 отсто во Турција. Во голем број земји каде што ЕБОР инвестира, недостигот на работна сила со подобри вештини бележи подобрување со процесите на емиграцијата од страна на образованите работници. „Политиките што поддржуваат обука и надградување на локалните вештини, како, на пример, стимулативни мерки за обука на нововработените, може да им помогнат на компаниите да се справат со зголемен обрт на вработени и да го минимализира лошиот ефект од емиграцијата“, се вели во извештајот.
Но, од друга страна, емиграцијата на работната сила претставува загрижувачки факт во голем број земји каде што ЕБОР инвестира. Меѓународните миграциски стапки во регионите на ЕБОР се зголемуваат од 1990 година и постојано се повисоки од светскиот просек. Западниот Брег и Газа имаат највисока стапка на емиграција. Главната дестинација за мигрантите што си заминуваат од економиите на ЕБОР се Русија, Германија, Украина, САД и Казакстан.
Потенцијалните емигранти се самци, мажи и млади што живеат во урбани средини. Тие се подобро образовани од просекот и помалку задоволни од квалитетот на локалниото уредување. Нивото на задоволство со локалниот образовен систем исто така изгледа дека е одлучувачки фактор.
Извештајот утврдува дека подобрувањето на деловната клима и квалитетот на јавните услуги може значајно да ја намали желбата на луѓето да емигрираат. На кратки патеки таа ја намалува продуктивноста на компаниите во земјите од каде што потекнуваат емигрантите, а на долги го поттикнува трансферот на знаење во регионите на ЕБОР поддржувајќи ја иновацијата.
Како резултат на ова новите држави членки на ЕУ го намалуваат јазот на развој со напредните економии во однос на квалитетот и бројот на патенти. Извештајот дава и преглед на искуствата на бегалците што доаѓале од поранешна Југославија во 90-тите години. Така, на пример, по војната, голем број од тие 500.000 луѓе што живееле и работеле во Германија се вратиле дома. Податоците укажуваат дека ова води кон значајно зголемување на раст на извозот од економиите на земјите на поранешна Југославија. Тоа што е особено интересно е и фактот дека највисоките стапки на извоз се забележани во секторите каде што поранешни бегалци работеле додека биле во Германија.
Страниците со анализа на состојбите во Македонија може да се најдат на: ЕБОР-извештајот за транзиција 2018-2019: Работење во транзиција
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Директорот на ТИРЗ Гоце Димовски дел од 28-миот Евроазиски Економски Самит во Истанбул

Директорот Гоце Димовски како дел од владината делегација предводена од министерката за финансии, Гордана Димитриеска Кочоска, заедно со Викторија Трајков, заменик-министерка за европски прашања, денес присуствуваше на 28-миот Евроазиски Економски Самит, во Истанбул, Турција, организиран од страна на Фондацијата за стратешки и општествени истражувања – Мармара Груп.
Димовски во своето обраќање на панелот со тема „Екологија, Економија, Енергија и Вештачка Интелигенција“ посочи дека одржливиот развој не е само избор, туку неопходност.
„Технолошко-индустриските развојни зони во Македонија се поставени како пример за интегрирање на еколошките стандарди во индустрискиот развој. Со фокусирање на лесна, незагадувачка индустрија и модерна логистика, создадовме услови за производство што ги минимизира негативните влијанија врз животната средина и овозможува квалитетен живот за локалните заедници.“ – изјави Димовски.
Тој ги истакна фискалните и царински стимулации, даночни ослободувања и поддршката за нови работни места, што директно влијае на привлекувањето најиновативни домашни и странски инвеститори.
„Само преку партнерства, размена на знаење и иновации можеме да изградиме економии кои се отпорни, инклузивни и одржливи. Македонија останува посветена на европските вредности, на зелената транзиција и на дигиталната трансформација – заедно со вас, нашите пријатели и партнери од евроазискиот регион.“ – кажа Димовски.
Воедно, директорот Димовски во рамки на самитот оствари успешни средби со бројни високи претставници и потенцијални инвеститори, при што беа разгледани можностите за потенцијални инвестиции и зајакнување на економските односи.
Целта на овој самит е да ги зближи бизнисмените, политичарите и академиците од различни земји, што ќе влијае на зајакнување на соработката во областите на економијата, демократијата и безбедноста.
Учеството на Македонија и Дирекцијата за ТИРЗ како институција на овој самит е потврда за успешната соработка со Турција, со напори за континуриано унапредување на економските и инвестициски релации меѓу двете земји.
Економија
Со 90 отсто сигурност кај нас нема да се случи прекин на струјата како во Шпанија и Португалија, вели министерката Божиновска

Прекин на струјата како оној што ги парализира Шпанија и Португалија минатата недела со 90 отсто сигурност нема да се случи кај нас во периодот што следува, рече денес Сања Божиновска, министерка за енергетика, рударство и минерални суровини. Во летниот период таа уверува дека не се планирани ни исклучувања на фотоволтаиците за да се овозможи стабилност на електроенергетската мрежа по исклучувањето за велигденските празници кога фотоволтаичните електрани беа исклучени за да се растовари мрежата.
„На моја иницијатива, Министерството, во соработка со МЕПСО и со Регулаторната комисија, разговаравме и првпат за велигденските празници донесовме една одредба што траеше само за Велигден. Сите служби веднаш реагираа и имаше исклучувања многу мал период. Сега за Први мај немаше исклучувања, се работи активно, нема да има проблем во летото. Ова е само во овој преоден период, април – мај, кога сите се дома или кога не работи индустријата. Подоцна, налето, ќе работат климите, ќе има конзум. Ние сме спремни, не можеме да кажеме 100 %, но 90 % со сигурност може да кажам дека нема да има ‘блек аут’ како во Шпанија и во Португалија“, рече министерката Божиновска денес по потпишувањето на договорот за изградба на гасоводот за интерконекција со Грција.
МЕПСО работи на сите технички работи за одржување на елетроенергетската мрежа во соработка со Европската мрежа на системски оператори за електрична енергија, чии претставници ќе дојдат во земјата и ќе направат обука.
Министерката Божиновска рече дека уредбата со која фотоволтаичните централи беа привремено исклучени за Велигден, ќе биде во сила до октомври, но најави дека будно го следат секој час и оттогаш нема исклучувања.
Испадот во електроенергетската мрежа, кој минатата недела ги остави Шпанија и Португалија 12 часа без струја, експертите се сомневаат дека е предизвикан од предизвиците што ги носат обновливите извори на енергија. До овој став дојдоа откога беше утврдено дека не се работи за хибриден напад, а во моментот на прекинот на струјата речиси 70 отсто од енергијата во Шпанија и во Португалија доаѓала од обновливи извори.
Масовниот прекин на снабдувањето со струја во Шпанија и во Португалија минатата недела предизвика низа проблеми. Откажани беа повеќе од 500 лета, не работеа семафорите, луѓе останаа заглавени во метрото, не работеа телефонските линии, проблеми имаа банките, а граѓаните и една недела подоцна не добија официјално објаснување што го предизвикало прекинот.
Економија
Народната банка успешно се справува со шоковите, оцени ММФ

Меѓународниот монетарен фонд (ММФ), во својата завршна изјава по редовната мисија согласно член IV, оцени дека Народната банка ефективно се справи со серија економски шокови, обезбедувајќи намалување на инфлацијата, стабилен девизен курс и сигурен финансиски систем. Народната банка, според ММФ, соодветно пристапи и кон постепено и внимателно олабавување на монетарната политика, следејќи ги економските услови и анализи.
„ММФ препорачува Народната банка да продолжи со претпазливата монетарна политика сѐ додека не се потврди постојан и одржлив пад на инфлацијата. Доколку некои од домашните ризици се остварат, се посочува дека Народната банка треба да е подготвена за повторно затегнување на монетарната политика, вклучително и преку управување со ликвидноста со расположливите инструменти, како што е задолжителната резерва“, соопшти Народната банка.
Во областа на финансиската стабилност, ММФ позитивно го оценува воведувањето на макропрудентните мерки како што се ограничувањата на односот заем ‒ вредност и долг ‒ доход, коишто веќе придонесуваат за намалување на ризиците на пазарот на недвижности и за заштита од прекумерно задолжување. Поддржано е и постепеното зголемување на контрацикличниот заштитен слој на капиталот на банките и дополнителните капитални барања, со цел да се зголеми отпорноста на банкарскиот систем, а во согласност и со европската регулатива.
ММФ ја нагласува огромната важност на зачувувањето на независноста на централната банка, како основа за стабилност на цените, девизниот курс и финансискиот систем.