Економија
ЕБОР: Посветла иднина во сферата на работните места
Револуцијата во глобалниот начин на креирање работни места создава глобални комплексни предизвици, но заканата од нарушување на постојните состојби може да се претвори во можност доколку се одговори со навремени правилни политики, порачува новиот извештај на Европската банка за обнова и развој (ЕБОР).
ЕБОР-извештајот за транзиција 2018-2019: Работењето во транзиција утврдува дека и покрај ризикот од демографски промени, брзодвижечкиот технолошки развој и миграцијата, трансформациите ќе донесат добро на сите. „Независно од фактот што трансформацијата на работните места ќе претставува главен предизвик за креаторите на политиките, нашата општа порака е оптимистичка“, пишува Сергеј Гуриев, главен економист во ЕБОР, во својот вовед на извештајот за транзицијата на ЕБОР. „Менувањето на начините на работење може да резултира во генерирање видливи придобивки. Фер дистрибуцијата на овие бенефити е видлива, а иднината на работните места ќе креира многу работа, која може и треба да биде перспективна“, истакнува професор Гуриев.
Извештајот го анализира и поместувањето на глобалните односи на работните места и нивното влијание врз земјите каде што ЕБОР работи промовирајќи ефикасни и одржливи пазарни економии.
Главните демографски промени влијаат врз обезбедувањето на работната сила оставајќи голем број од овие земји да се справуваат со проблемите поврзани со престара или премлада популација. Технолошки развој со среднообразована работна сила го поларизира пазарот на труд во високо и ниско образовани сектори, што е предизвик за регионите што имаат искусна децентрализација и кои се соочуваат со релативно високо ниво на емиграција на образованите кадри. Во поширока смисла, растечкото ниво на миграција се префрла на географска локација на работните места и работници, на меѓународно ниво и внатре, во секоја земја одделно.
Извештајот за транзицијата на ЕБОР во своите оценки за начинот на кој се менува светот на работните места идентификува начини на ублажување на влијанијата врз демографските промени, одливот на образованите кадри и трендовите на миграција.
Во однос на демографските промени, извештајот идентификува приоритети за младите економии (како Азербејџан, Турција и економиите на јужниот и источниот Медитерански Регион и централна Азија), но и за економиите од европските земји кои се во подем и каде што има постара популација.
Кај младите економии потребно е да се поттикне физичкиот капитал од работник, да се подобри човечкиот капитал и поголемото учеството на работна сила од женската популација. Подобрувањето во деловната клима и посилните рамки на макроекономските политики може да им помогнат на економиите во контрола на вкупните глобални заштеди за да се финансира инвестирањето во машини, опрема и образование“, се нагласува во извештајот.
Во економии каде што популацијата е постара се препорачува реформа на пензискиот систем, кој поаѓа од статутарната возраст на пензионирање и охрабрување на подолготрајно учество во работната сила, како и подобрување во здравставниот систем, работните услови и можностите за учење во тек на целиот животен век.
Автоматизацијата влијае врз зголемувањето на бројот на работни места на глобално ниво, а извештајот ги идентификува застарените образовни системи како пречка во натамошната надградба. Во регионите каде што ЕБОР има свои канцеларии, процентот на популација што се смета дека има добри вештини од областа на информациско-комуникациски технологии варира од 33 отсто во Естонија до 10 отсто во Турција. Во голем број земји каде што ЕБОР инвестира, недостигот на работна сила со подобри вештини бележи подобрување со процесите на емиграцијата од страна на образованите работници. „Политиките што поддржуваат обука и надградување на локалните вештини, како, на пример, стимулативни мерки за обука на нововработените, може да им помогнат на компаниите да се справат со зголемен обрт на вработени и да го минимализира лошиот ефект од емиграцијата“, се вели во извештајот.
Но, од друга страна, емиграцијата на работната сила претставува загрижувачки факт во голем број земји каде што ЕБОР инвестира. Меѓународните миграциски стапки во регионите на ЕБОР се зголемуваат од 1990 година и постојано се повисоки од светскиот просек. Западниот Брег и Газа имаат највисока стапка на емиграција. Главната дестинација за мигрантите што си заминуваат од економиите на ЕБОР се Русија, Германија, Украина, САД и Казакстан.
Потенцијалните емигранти се самци, мажи и млади што живеат во урбани средини. Тие се подобро образовани од просекот и помалку задоволни од квалитетот на локалниото уредување. Нивото на задоволство со локалниот образовен систем исто така изгледа дека е одлучувачки фактор.
Извештајот утврдува дека подобрувањето на деловната клима и квалитетот на јавните услуги може значајно да ја намали желбата на луѓето да емигрираат. На кратки патеки таа ја намалува продуктивноста на компаниите во земјите од каде што потекнуваат емигрантите, а на долги го поттикнува трансферот на знаење во регионите на ЕБОР поддржувајќи ја иновацијата.
Како резултат на ова новите држави членки на ЕУ го намалуваат јазот на развој со напредните економии во однос на квалитетот и бројот на патенти. Извештајот дава и преглед на искуствата на бегалците што доаѓале од поранешна Југославија во 90-тите години. Така, на пример, по војната, голем број од тие 500.000 луѓе што живееле и работеле во Германија се вратиле дома. Податоците укажуваат дека ова води кон значајно зголемување на раст на извозот од економиите на земјите на поранешна Југославија. Тоа што е особено интересно е и фактот дека највисоките стапки на извоз се забележани во секторите каде што поранешни бегалци работеле додека биле во Германија.
Страниците со анализа на состојбите во Македонија може да се најдат на: ЕБОР-извештајот за транзиција 2018-2019: Работење во транзиција
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Славески – Прескер: потврда на значењето на Народната банка за економската стабилност
Гувернерот на Народната банка, Трајко Славески, оствари средба со амбасадорот на Република Словенија, Грегор Прескер и со економскиот советник Горан Криж.
Во разговорот беше истакната улогата на Народната банка во одржувањето на макроекономската стабилност и значењето на довербата во финансискиот систем за економскиот развој и инвестициите.
Славески ја истакна посветеноста на Народната банка кон овие принципи, додека амбасадорот Прескер ги нагласи долгогодишните добри дипломатски и економски врски помеѓу двете економии, особено во финансискиот сектор каде што активно се вклучени голем број реномирани словенечки компании.
Во однос на финансискиот сектор, Славески се осврна на заложбите на Народната банка за намалување на надоместоците на банкарските услуги, заради обезбедување подостапни финансиски услуги за сите економски субјекти. Прескер искажа задоволство од заложбите на Народната банка и ја потврди понатамошната поддршка од Словенија, вклучително и преку центарот за обуки ЦЕФ.
Средбата претставува можност за продлабочување на билатералните односи меѓу двете земји и унапредување на соработката.
Економија
Ќе се олеснува кредитирањето при купување прв стан, вели Славески
Извршниот одбор на Народната банка усвои нова Одлука за макропрудентните мерки поврзани со макропрудентните инструменти за квалитетот на кредитната побарувачка од физичките лица. Со оваа одлука се регулираат основните показатели со кои се оценува кредитоспособноста на физичките лица, кога тие бараат кредити од банките и од штедилниците. Мерките ќе се применуваат од 1 декември 2025 година.
Гувернерот д-р Трајко Славески на конференцијата за печатот објасни дека со новата одлука се олеснува кредитирањето за купување или градење прво живеалиште, односно стан или куќа наменети за сопствено живеење. Но, имајќи ги предвид условите на пазарот на недвижности, особено во главниот град, што водат кон забрзан раст на цените на становите, поради што стануваат недостапни за помладите генерации, се врши и затегнување на условите за користење кредит за станбен објект којшто не претставува примарно живеалиште за кредитобарателите.
„За сите лица со нерешено станбено прашање, коишто навистина немаат стан/куќа на свое име каде што би живееле, а се очекува дека тоа ќе бидат претежно млади лица и млади брачни парови, со новата одлука се дозволува, без да се наруши пристапот на прудентност, тие да добијат станбен кредит и со учество од 10% од вкупната вредност на објектот за живеење. Наспроти ова, за сите останати случаи, минималното сопствено учество се зголемува од постојните 15% на 25% од вредноста на станот. Исто така, за корисниците на станбени кредити наменети за купување или градење прво живеалиште, ќе останат во важност досегашните лимити на показателот ДСТИ, коишто изнесуваат 55% за изложеноста во денари и 50% за изложеноста со валутна компонента. За сите останати баратели на кредити се предвидуваат пониски нивоа за овие показатели, и тоа од 50% за изложеноста во денари и 45% за изложеноста со валутна компонента.“
Имено, олеснувањето при купување прв стан се однесува на лицата коишто навистина немаат стан или куќа на свое име и планираат да купат или да изградат дом за сопствено живеење, за што треба да исполнат одредени критериуми, а се воспоставуваат соодветни механизми за проверка и следење, коишто се детално образложени во Одлуката.
„Промените во макропрудентните мерки имаат превентивен карактер и нивната цел е да нѐ заштитат сите нас од прекумерна задолженост, што може да се одрази понатаму на способноста за редовно отплаќање на обврските, како и на вкупната стабилност на финансискиот систем. Истовремено, со овие промени внимаваме да не „ги погодиме“ оние лица кои имаат потреба да го решат своето животно, станбено прашање, овозможувајќи им поповолни критериуми и полесен пристап до кредити, во однос на останатите корисници на кредити“, посочи гувернерот Славески.
Со ваквиот пристап, Народната банка се усогласува со практиката на голем број други централни банки во светот.
Економија
Трипуновски од Прилеп: Заложбата е на нашите полици да се продаваат македонски преработки од земјоделски производи
Денеска министерот за земјоделство, шумарство и водостопанство, Цветан Трипуновски, присуствуваше на манифестацијата организирана од Slow Food – Прилеп, која се реализираше со поддршка на Министерството.
„Интенцијата и заложбата на Министерството е преку финансирање на ваков вид настани да се промовираат домашните преработки на земјоделски производи, да се развие локалниот туризам и да се поддржат здруженијата кои постојат на ниво на државата”, истакна министерот Трипуновски.
Министерот објави дека финансиската поддршка кон сите здруженија е зголемена на 200.000 денари по корисник.
„Сточарите на овој настан можат да ги промовираат своите преработки. Кога зборуваме за сточарството, изминативе 15 месеци покажавме дека земјоделството е во фокусот на приоритетите и работењето на Владата”, додаде тој.
Министерот Трипуновски истакна дека оваа година поддршката за македонските сточари од Програмата за финансиска поддршка е зголемена за околу 50%.
„Сакаме на нашите полици да се продава македонско млеко и македонски преработки од земјоделски производи”, појасни министерот.
Рубио: Трамп е единствениот лидер кој може да разговара со Русија, Украина и Европа
Американскиот претседател Доналд Трамп би можел да се сретне со украинскиот лидер Володимир Зеленски следната недела во Њујорк, објави американскиот...
„Марш за Ангелите” во Кочани и мирен протест во Скопје: шест месеци од трагедијата во дискотеката „Пулс“
Денеска се навршуваат шест месеци од трагедијата во дискотеката „Пулс” во Кочани, во која животот го загубија 62 млади лица....
Изгаснат е тежок пожар пред Пинтија, под контрола се пожарите во „Дрисла“ и Трубарево, активен е пожарот на Кожуф
Рано утрово пред четири часот изби тежок пожар во сервис за возила пред Пинтија (над Стаклара во местото наречено Каменик)...
Мицкоски треба да одговара за ширење страв и паника, по признанието на Тошковски дека нема центри на моќ зад пожарите, велат од СДСМ
Панче Тошковски во интервју призна дека нема осомничени дека одреден центар на моќ влијаел да се подметне пожарот во Трубарево...
Израелскиот министер за одбрана: „Газа гори, нема да попуштиме додека мисијата не биде завршена“
Израелската војска ги засили нападите врз Газа во текот на ноќта, изјави министерот за одбрана Израел Кац, додавајќи дека целта...
Зеленски до Трамп: Покажете јасен став и сопрете го Путин
Украинскиот претседател Володимир Зеленски го повика Доналд Трамп да заземе „јасна позиција“ за да го запре Владимир Путин и да...
Град Скопје не е надлежно за фабриката во Трубарево, „Вардариште“ е на Гази Баба, кај си да писнеш за УСЈЕ, му порача Арсовска на Ѓорѓиевски
Градоначалничката на Скопје, Данела Арсовска со објава на социјалните мрежи по последните случувања со пожарите во Трубарево, „Дрисла“ и „Вардариште“...
Опожареното место е затрупано со песок за да се спречи понатамошно тлеење на опасни материи, состојбата во Трубарево е под целосна контрола, уверуваат надлежните
Во Министерството за животна средина и просторно планирање денеска се одржа брифинг со медиумите за состојбата по пожарот во складиштето...
Скопјанeц ги убил девојката и татко и во Велес, па се самоубил
Денеска (15.09.2025) во 15:30 часот во СВР Велес е пријавено е дека на ул.,,Кочо Рацин“ во Велес е пронајдено женско...
Нема зголемена радијација во почвата и воздухот по пожарот во Трубарево, соопшти ИЈЗ
Од Институтот за јавно здравје информираат дека се во континуирана координација со Инспекторатот за животна средина, Министерството за здравство и...
Кирков до Арсовска: Знаете ли дека ви изгореа „Дрисла“, „Вардариште“, а Скопје е затрупано со смет кој не го собирате
Советнинкот во Советот на Град Скопје од редовите на ВМРО-ДПМНЕ, Стефан Кирков, со објава на социјалните мрежи ја праша градоначалничката...
Ноќеска Итната помош 13 пати интервенирала во Трубарево, едно лице е пренесено на Токсикологија
Во текот на изминатата ноќ заклучно со попладнево во реонот на Трубарево се извршени 13 интервенции од Итната медицинска помош,...
Повреден 18-годишник, велосипедист во Чаир испукал кон него неколку куршуми и избегал
Ноќеска ургентниот центар на комплексот клиники „Мајка Тереза“ во полиција пријавил дека кај нив е донесен 18-годишник повреден од огнено...
(Видео) Ангелов: Пожарот во Трубарево е целосно изгаснат, состојбата во „Дрисла“ е драстично подобрена
Пожарот во Трубарево е целосно изгаснат, целата опожарена површина е затрупана со песок и земја. Утрово покажуваше на неколку места...
(Видео) Хибридниот напад од странски центри е смешно алиби за неспособност на Мицкоски, вели Филипче
Претседателот на СДСМ, д-р Венко Филипче, денеска силно ги нападна изјавите на премиерот Мицкоски дека државата била цел на хибриден...
За да нема чадење од „Вардариште“, треба да се најде пристоен дом за над 200 луѓе што живеат среде депонијата, а некои од нив потпалуваат, вели Тошковски
Во решавање на проблемот со депонијата „Вардариште“ треба да се вклучат сите институции, да им се најде соодветен дом на...
(Видео) „Дуото Апасиев – Мециновиќ си пикнало во џебот милиони од партијата Левица, а на поддржувачите им велат донирајте ни пари“, вели Манасиевски
„Дуото Апасиев-Мециновиќ си пикнало во џеб милиони од Левица, а на поддржувачите им велат донирајте ни пари. Глумците Апасиев и...
(Фото) Презентирано визуелното решение за новата Универзална сала
Денеска, пред македонската јавност беше презентирано визуелното решение за новата Универзална сала – модерен и функционален објект, кој ќе го...
(Видео) Граѓаните го блокираа мостот „Близнаци“: секој ден без акција значи уште еден ден вдишување отрови
Граѓаните, утрово, од 7.30 часот, еден час ја блокираа крстосницата кај мостот „Близнаци“ помеѓу општините Аеродром и Гази Баба. „Овој...
(Видео) Запленети 204 банкноти и монети за колекционерски цели
Запленети се 204 банкноти и монети за колекционерски цели, чија вредност е проценета на 700 илјади денари. Случајот е откриен...
