Економија
ЕБОР: Посветла иднина во сферата на работните места

Револуцијата во глобалниот начин на креирање работни места создава глобални комплексни предизвици, но заканата од нарушување на постојните состојби може да се претвори во можност доколку се одговори со навремени правилни политики, порачува новиот извештај на Европската банка за обнова и развој (ЕБОР).
ЕБОР-извештајот за транзиција 2018-2019: Работењето во транзиција утврдува дека и покрај ризикот од демографски промени, брзодвижечкиот технолошки развој и миграцијата, трансформациите ќе донесат добро на сите. „Независно од фактот што трансформацијата на работните места ќе претставува главен предизвик за креаторите на политиките, нашата општа порака е оптимистичка“, пишува Сергеј Гуриев, главен економист во ЕБОР, во својот вовед на извештајот за транзицијата на ЕБОР. „Менувањето на начините на работење може да резултира во генерирање видливи придобивки. Фер дистрибуцијата на овие бенефити е видлива, а иднината на работните места ќе креира многу работа, која може и треба да биде перспективна“, истакнува професор Гуриев.
Извештајот го анализира и поместувањето на глобалните односи на работните места и нивното влијание врз земјите каде што ЕБОР работи промовирајќи ефикасни и одржливи пазарни економии.
Главните демографски промени влијаат врз обезбедувањето на работната сила оставајќи голем број од овие земји да се справуваат со проблемите поврзани со престара или премлада популација. Технолошки развој со среднообразована работна сила го поларизира пазарот на труд во високо и ниско образовани сектори, што е предизвик за регионите што имаат искусна децентрализација и кои се соочуваат со релативно високо ниво на емиграција на образованите кадри. Во поширока смисла, растечкото ниво на миграција се префрла на географска локација на работните места и работници, на меѓународно ниво и внатре, во секоја земја одделно.
Извештајот за транзицијата на ЕБОР во своите оценки за начинот на кој се менува светот на работните места идентификува начини на ублажување на влијанијата врз демографските промени, одливот на образованите кадри и трендовите на миграција.
Во однос на демографските промени, извештајот идентификува приоритети за младите економии (како Азербејџан, Турција и економиите на јужниот и источниот Медитерански Регион и централна Азија), но и за економиите од европските земји кои се во подем и каде што има постара популација.
Кај младите економии потребно е да се поттикне физичкиот капитал од работник, да се подобри човечкиот капитал и поголемото учеството на работна сила од женската популација. Подобрувањето во деловната клима и посилните рамки на макроекономските политики може да им помогнат на економиите во контрола на вкупните глобални заштеди за да се финансира инвестирањето во машини, опрема и образование“, се нагласува во извештајот.
Во економии каде што популацијата е постара се препорачува реформа на пензискиот систем, кој поаѓа од статутарната возраст на пензионирање и охрабрување на подолготрајно учество во работната сила, како и подобрување во здравставниот систем, работните услови и можностите за учење во тек на целиот животен век.
Автоматизацијата влијае врз зголемувањето на бројот на работни места на глобално ниво, а извештајот ги идентификува застарените образовни системи како пречка во натамошната надградба. Во регионите каде што ЕБОР има свои канцеларии, процентот на популација што се смета дека има добри вештини од областа на информациско-комуникациски технологии варира од 33 отсто во Естонија до 10 отсто во Турција. Во голем број земји каде што ЕБОР инвестира, недостигот на работна сила со подобри вештини бележи подобрување со процесите на емиграцијата од страна на образованите работници. „Политиките што поддржуваат обука и надградување на локалните вештини, како, на пример, стимулативни мерки за обука на нововработените, може да им помогнат на компаниите да се справат со зголемен обрт на вработени и да го минимализира лошиот ефект од емиграцијата“, се вели во извештајот.
Но, од друга страна, емиграцијата на работната сила претставува загрижувачки факт во голем број земји каде што ЕБОР инвестира. Меѓународните миграциски стапки во регионите на ЕБОР се зголемуваат од 1990 година и постојано се повисоки од светскиот просек. Западниот Брег и Газа имаат највисока стапка на емиграција. Главната дестинација за мигрантите што си заминуваат од економиите на ЕБОР се Русија, Германија, Украина, САД и Казакстан.
Потенцијалните емигранти се самци, мажи и млади што живеат во урбани средини. Тие се подобро образовани од просекот и помалку задоволни од квалитетот на локалниото уредување. Нивото на задоволство со локалниот образовен систем исто така изгледа дека е одлучувачки фактор.
Извештајот утврдува дека подобрувањето на деловната клима и квалитетот на јавните услуги може значајно да ја намали желбата на луѓето да емигрираат. На кратки патеки таа ја намалува продуктивноста на компаниите во земјите од каде што потекнуваат емигрантите, а на долги го поттикнува трансферот на знаење во регионите на ЕБОР поддржувајќи ја иновацијата.
Како резултат на ова новите држави членки на ЕУ го намалуваат јазот на развој со напредните економии во однос на квалитетот и бројот на патенти. Извештајот дава и преглед на искуствата на бегалците што доаѓале од поранешна Југославија во 90-тите години. Така, на пример, по војната, голем број од тие 500.000 луѓе што живееле и работеле во Германија се вратиле дома. Податоците укажуваат дека ова води кон значајно зголемување на раст на извозот од економиите на земјите на поранешна Југославија. Тоа што е особено интересно е и фактот дека највисоките стапки на извоз се забележани во секторите каде што поранешни бегалци работеле додека биле во Германија.
Страниците со анализа на состојбите во Македонија може да се најдат на: ЕБОР-извештајот за транзиција 2018-2019: Работење во транзиција
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Божиновска во Вруток: И покрај предизвиците Мавровскиот систем произведе 28% над планот

Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, ја посети Хидроелектраната Вруток, во рамки на нејзините заложби за редовна проверка на сите енергетски капацитети во земјата. Оваа посета е дел од континуираните активности на Министерството за следење на состојбата на клучните енергетски објекти и подобрување на нивната ефикасност.
ХЕЦ Вруток, како најголема електрана во рамки на Мавровскиот хидроенергетски систем, игра стратешка улога во македонскиот електроенергетски систем. Со инсталирана моќност од 165,6 MW и просечно годишно производство од 350 GWh, Вруток е клучен фактор во обезбедувањето стабилност на снабдувањето со електрична енергија.
„Континуираниот надзор и инвестиции во хидроелектраните се суштински за енергетската безбедност на земјата. Нашата цел е да ја зголемиме ефикасноста, сигурноста и одржливоста на хидропотенцијалот што го имаме. Мавровскиот хидроенергетски систем е столбот на обновливото производство на електрична енергија во Македонија, и затоа е важно да се одржува со највисоки стандарди“, изјави министерката Божиновска.
И покрај предизвиците со ниската кота на Мавровското Езеро (2,74 m под нивото од 2023 г.), преку реорганизација и оптимално планирање, ХЕС „Маврово“ постигна производство од 493,27 милиони kWh во 2024 година – за 28% над планот. Ова придонесе за стабилно снабдување со енергија во земјата и задоволување на потребите во периоди на врвна потрошувачка.
Мавровскиот хидроенергетски систем, кој покрај ХЕЦ Вруток ги опфаќа и ХЕЦ Равен и ХЕЦ Врбен, со вкупна инсталирана моќност од 200 MW и годишно производство од околу 450 GWh, претставува еден од најголемите и најсложените во земјата. Водите што се влеваат во езерото се собираат од површина од над 500 километри квадратни од планининските масиви на Кораб и Шар Планина. Водата се пренесува со канали и цевководи долги над 130 километри. Со акумулација од 275 милиони кубни метри вода, овој систем е од критично значење за енергетската одржливост и балансирање на производството од обновливи извори
Во текот на посетата, министерката Божиновска се запозна со тековните активности за одржување и планираните инвестиции во модернизација на постројките. Во последните декади, системот беше предмет на три фази на ревитализација, со вкупна инвестиција од преку 60 милиони евра. Последната фаза од ревитализацијата, завршена во 2014 година, овозможи зголемување на инсталираната моќност за дополнителни 18,58 MW и годишното производство за 40 GWh. Дополнително, ревитализацијата придонесе за намалување на емисиите на CO₂ за 36.400 тони годишно.
Во наредните години, се планира реализација на третата фаза на ревитализација, Овие активности ќе осигурат продолжување на животниот век на објектите, зголемување на нивната сигурност и стабилност, како и дополнителни економски придобивки. Дополнителни приходи од околу 2,5 мил. евра од зголеменото производство и околу 2,5 мил. евра од системски балансни услуги.
Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини ќе продолжи со стратегијата за развој на хидроенергијата, а во наредниот период се предвидени нови инвестиции за зголемување на ефикасноста на постоечките капацитети и подобрување на нивната стабилност. Со вакви активности, Министерството го потврдува својот фокус на енергетската транзиција и одржливо производство на електрична енергија.
Економија
УЈП: Поднесете ги ДДВ-04 пријавите навреме, избегнете дополнителни трошоци

Управата за јавни приходи ги повикува сите даночни обврзници да ги достават потребните документи до своите сметководители и навремено да ги поднесат ДДВ-04 пријавите за изминатиот даночен период. Крајниот рок за поднесување на ДДВ-04 пријавата е 25-ти февруари (вторник).
„До вчера до крај на работниот ден од очекуваните 7.396 ДДВ пријави, поднесени се 1.862 што претставува 25% од вкупниот број на ДДВ – 04 пријави за овој даночен период. Ова покажува дека значителен број на обврзници сè уште не ја исполниле својата законска обврска, односно остануваат да се поднесат уште 5.534 ДДВ – 04 пријави“, велат од УЈП.
Управата за јавни приходи апелира до сите даночни обврзници да ги исполнат своите законски обврски навремено, за да избегнат стрес, казни и дополнителни финансиски трошоци.
„Навременото поднесување на ДДВ-04 пријавата е од исклучителна важност за правилното усогласување со даночните прописи, одржување на финансиската стабилност на бизнисите и за развојот на економијата.
Даночните обврзници кои имаат потреба од дополнителни информации или поддршка можат да се обратат на:
Е-пошта: [email protected]
Телефонски броеви:
Од фиксна линија: 0800 33 000
Од мобилен телефон: 02 3253 200
Управата за јавни приходи и нејзините тимови во секое време стојат на располагање за да обезбедат информации со цел успешно исполнување на даночните обврски од страна на даночните обврзници“, се додава во соопштението на УЈП.
Економија
ССК: Поддршката на мали и средни компании со поволни кредити, ќе биде двигател на целокупната економија

Денес во просториите на Сојузот на стопански комори на Македонија се одржа средба помеѓу Претседателот Трајан Ангелоски и раководството на оваа комора и министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска, на која стана збор за потребата од поддршка на домашните мали и средни претпријатија за нивниот иден развој.
„Владата, како што е веќе познато, обезбеди 250 милиони евра поволни средства од унгарската Експорт-импорт Банка, со цел да ги поддржи домашните компании, особено во неизвесни услови на глобално ниво. За таа цел веќе ги дефиниравме условите и средствата се веќе достапни на компаниите. Тие средства се значаен поттик за реализација на инвестиции од страна на малите и средни претпријатија, кои се двигателот на нашата економија, а особено што условите под кои се пласираат преку банките, а кои Владата ги договори претходно, се поповолни од оние што се нудат од деловните банки. За истакнување е дека покрај ниската каматна стапка, значаен е и рокот на отплата до 15 години и грејс период до 3 години што ги охрабрува особено малите и средните претпријатија да влезат во реализација на посериозен инвестициски проект”, изјави министерката за финансии, Гордана Димитриоска-Кочоска.
Таа додаде дека средствата се веќе достапни и дека најважно е компаниите да подготват проекти и да аплицираат за поддршка. Со тоа ќе обезбедат средства за својот развој и за поттикнување на економската активност во целина.
„Сојузот на стопански комори (ССК) го смета унгарскиот кредит за еден од најповолните, обезбедувајќи значајна поддршка за бизнисите овозможување нов квалитетен инвестициски циклус. На средбата со министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска беше договорено бизнис-секторот да подготви листа со царински стапки за нивно усогласување со европските стандарди.Побаравме даночните процедури да се поедностават, и за царинските стапки кои треба да се хармонизираат, наидовме на големо разбирање”, изјави претседателот на ССК Трајан Ангелоски, на заедничката прес-конференција.
ССК го повтори својот став дека данокот за солидарност беше неоправдано воведен и нагласи дека ја ценат проактивноста на Владата во однос на ова прашање.
На средбата беше заеднички контатирано дека вакви средби на кои се споделуват информации за мерките на Владата се особено важни што на компаниите им дава насоки за условите за работа во иднина и дека овие средби се исто така можност да се разговара за одредени прашања кои претставуваат бариери во работењето на компаниите.