Економија
Европа ќе се соочи со сурово лето со потенцијално катастрофални последици

Јужна Европа се подготвува за екстремно суво лето. Некои региони веќе страдаат од недостиг на вода, а земјоделците ги очекуваат најлошите приноси во последните неколку децении. Додека климатските промени го прават регионот потопол, годините на последователни суши ги исцрпуваат резервите на подземните води. Земјиштето пресуши во Шпанија и јужна Франција, додека ниското ниво на реки и акумулации го загрозува производството на хидроенергија ова лето.
Со зголемувањето на температурите кон летните просеци, научниците предупредуваат дека Европа е упатена кон уште едно брутално лето. Минатото лето беше најжешкото досега, предизвикувајќи суша за која истражувачите од Европската Унија велат дека е најлоша во последните 500 години.
– Ситуацијата со сушата ќе се влоши ова лето – изјави Хорхе Олчина, професор по географска анализа на Универзитетот во Аликанте во Шпанија. Во овој момент, има мали шанси дождот да ја реши основната суша.
– Во овој период од годината единствено што можеме да имаме се локални бури, кои нема да го решат дефицитот на врнежите – изјави Олчина за Ројтерс.
Барајќи итна помош од Европската Унија, шпанскиот министер за земјоделство Луис Планас предупредува дека „оваа суша е од такви размери што нејзините последици не можат да се решат само со национални средства“.
Јужна Европа не е единствената што оваа година страда од сериозен недостиг на вода. Рогот на Африка минува низ најтешката суша во последните децении, додека историската суша во Аргентина ги уништи посевите на соја и пченка.
Почестите и тешки суши во Медитеранскиот регион – каде просечната температура сега е за 1,5 степени Целзиусови повисока од пред 150 години – се во согласност со предвидувањата на научниците дека климатските промени ќе влијаат на регионот.
– Што се однесува до климатските промени, тие многу добро се вклопуваат со она што го очекуваме – рече Хејли Фаулер, професорка за влијанието на климатските промени на Универзитетот во Њукасл.
И покрај овие долгорочни прогнози, подготовките заостануваат. Многу земјоделски региони допрва треба да усвојат методи за заштеда на вода, како што е прецизното наводнување или да се префрлат на култури потолерантни на суша, како што е сончогледот.
– Владите доцнат. Компаниите доцнат – изјави Роберт Вотар, климатолог и директор на францускиот институт Пјер-Симон Лаплас. Некои компании не ни помислуваат да го променат моделот на потрошувачка, туку само се обидуваат да најдат некоја чудесна технологија која ќе донесе вода.
Франција излегува од најсувата зима од 1959 година, со предупредувањата за суша веќе активирани во четири департмани, ограничувајќи ја неприоритетната употреба на вода – вклучително и за земјоделството.
Португалија, исто така, доживува порано доаѓање на суша. Приближно 90% од територијата страда од суша, при што силната суша погоди една петтина од земјата – речиси пет пати повеќе од една година порано.
Во Шпанија, која имаше помалку од половина од просечните врнежи до април оваа година, илјадници луѓе се потпираат на водата за пиење од камионите, додека регионите како Каталонија воведоа ограничувања за вода. Некои земјоделци веќе пријавиле загуби на земјоделски култури до 80%. Меѓу погодените култури се житарките и маслодајните култури.
– Ова е најголема загуба на реколта во последните неколку децении. Ситуацијата е уште полоша од минатата година – изјави за ситуацијата во Шпанија Пека Песонен, кој ја предводи европската земјоделска групација Копа-Когеца. Шпанија произведува половина од маслинките и една третина од овошјето во ЕУ.
Со своите акумулации со просечен капацитет од 50 проценти, земјата одвои повеќе од две милијарди евра минатата недела за финансирање итни мерки. Тој се уште го чека одговорот на Европската комисија на неговото барање кризниот фонд од 450 милиони евра од буџетот на ЕУ да се искористи за земјоделски субвенции. Комисијата соопшти дека внимателно ја следи состојбата.
– Сериозната суша во јужна Европа е особено загрижувачка, не само за тамошните земјоделци, туку и затоа што може да ги зголеми и онака многу високите потрошувачки цени – изјави портпаролката на Комисијата, Миријам Гарсија Ферер.
Слични проблеми може да се појават и во Италија, каде што до 80 отсто од снабдувањето со вода оди за земјоделството. Со овогодинешната тенка снежна покривка и ниската влажност на почвата, италијанските земјоделци планираат да ја намалат површината за сеидба за 6 отсто во однос на минатата година, пренесува Новости.
По две години недостиг на вода, делови од северна Италија влегоа во мај со 70% дефицит во резервите на снежна вода и 40% дефицит на влага во почвата, рече Лука Брока, директор за истражување на Националниот совет за истражување на Италија. Со вака исушена почва дождот не се апсорбира, што има катастрофални последици. Властите во Италија соопштија дека повеќе од 14 лица загинале во поплавите во италијанската област Емилија Ромања.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Според пратениците од ВМРО-ДПМНЕ, лицемерен бил предлогот на СДСМ за намалување на ДДВ-то на храната и струјата

Лицемерни се предложените измени од пратениците од СДСМ за намалување на ДДВ-то на храната и струјата, изјави Игор Здравковски од пратеничкта група на ВМРО-ДПМНЕ откако владејачкото мнозинство не даде поддршка за овој предлог во законодавниот дом.
Од ВМРО-ДПМНЕ велат дека по седум години власт, социјалдемократите предлагаат мерка за намалување на ДДВ на храната и струјата, а претходно ги зголемија стапките на ДДВ на стотици артикли.
„Во ситуација на енергетска криза, кога цената на берзите беше над 800Е за MWh, тие беа глуви на барањата на потрошувачите, на опозицијата и на граѓаните, па не дадоа ниту време, ниту модус да застанат на страна на граѓаните. Напротив, го искористија моментот да го искрадат и уништат енергетскиот сектор преку матни тендери. Економските и енергетските генијалци, успеаја цената на производот на електрична енергија да ја качат од 45Е на 133Е за MWh. Денес цената на струјата е стабилна, а покачувањето е 1,48 отсто во последните 8 месеци“, рече Здравковски.
Како што додаде, со активните мерки со ограничување на маржите ќе има запирање на инфлацијата на храната, а со тоа и заштита на стандардот на граѓаните.
До СДСМ порача, наместо да се однесуваат лицемерно,во иднина да ги прифатат мерките на Владата и конструктивно заедно да работат за доброто на граѓаните.
Предлогот на СДСМ предвидуваше намалување на ДДВ-то за струјата, што, како што велат предлагачите, ќе значеше 13 отсто пониски сметки за над 600 илјади домаќинства. За сметка од 3.000 денари, граѓаните ќе заштедеа 400 денари месечно, а за повисоките сметки, заштедата ќе беше уште поголема. Истото тоа важи и за основните прехранбени производи. Пратеникот Фатмир Битиќи изјави дека нмалувањето на ДДВ на нула проценти ќе значеше директно поевтинување на храната, односно над 3.000 производи ќе беа поевтини, меѓу кои лебот, брашното, млекото, јајцата, маслото, шеќерот и сите други основни продукти што секојдневно ги купуваат граѓаните.
Економија
Од полноќ поевтинуваат горивата

Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат намалување кај бензините во просек за 1,256% или за 9,300 $/тон, кај дизелот намалувањето е во просек за 0,356% или за 2,550 $/тон, кај екстра лесното масло намалувањето е во просек за 0,325% или за 2,300 $/тон и кај мазутот зголемување во просек за околу 0,247% или за 1,200 $/тон, поради што во структурата на цените на нафтените деривати е извршено соодветно прилагодување.
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98, се намалуваат за 1,00 ден/лит, во однос на малопродажните цени утврдени со одлуката за утврдување на највисоки малопродажни цени на нафтените деривати и горива за транспорт од 20.02.2025 година и со тоа, малопродажната цена на ЕУРОСУПЕР БС-95 изнесува 79,00 ден/лит, додека малопродажната цена на ЕУРОСУПЕР БС-98 изнесува 81,00 ден/лит.
Малопродажните цени на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) и на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ1), се намалуваат за 0,50 ден/лит, во однос на малопродажните цени утврдени со одлуката за утврдување на највисоки малопродажни цени на нафтените деривати и горива за транспорт од 20.02.2025 година и со тоа малопродажната цена на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) изнесува 73,50 ден/лит, додека малопродажната цена на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) изнесува 73,00 ден/лит.
Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС, се намалува за 0,012 ден/кг, во однос на малопродажната цена утврдена со одлуката за утврдување на највисоки малопродажни цени на
нафтените деривати и горива за транспорт од 20.02.2025 година и со тоа малопродажната цена на Мазутот М-1 НС изнесува 46,178 ден/кг.
Економија
Не помина предлогот на СДСМ за намалување на ДДВ-то на струјата и храната

Наместо да донесат одлука што директно ќе го олесни товарот врз семејните буџети, пратениците од владејачката коалиција одбија да ги поддржат измените и дополнувањата на Законот за ДДВ, со кои предложивме намалување на ДДВ-то за електричната енергија од 18 на 5 отсто и укинување на ДДВ-то за основните прехранбени производи, објави пратеникот од СДСМ, Фатмир Битиќи.
Како што рече, во време кога цените на храната растат без контрола, кога електричната енергија стана најскапа во регионот, кога граѓаните се принудени да живеат во постојана неизвесност за наредниот месец, мнозинството ги отфрли конкретните мерки, што веднаш ќе значеа помали сметки за струја и поевтина храна.
Предлогот предвидуваше намалување на ДДВ-то за струјата, што, како што велат предлагачите, ќе значеше 13 отсто пониски сметки за над 600 илјади домаќинства. За сметка од 3.000 денари, граѓаните ќе заштедеа 400 денари месечно, а за повисоките сметки, заштедата ќе беше уште поголема.
Истото тоа важи и за основните прехранбени производи. Намалувањето на ДДВ на нула проценти ќе значеше директно поевтинување на храната, односно над 3.000 производи ќе беа поевтини, меѓу кои лебот, брашното, млекото, јајцата, маслото, шеќерот и сите други основни продукти што секојдневно ги купуваат граѓаните, рече Битиќи.
Најави дека СДСМ ќе продолжи политички да се бори за системски решенија за замрзнување на цените на основните производи, за фиксни маржи што ќе спречат злоупотреби, за итна примена на Законот за нефер трговските практики, за поевтин зелен картон и за зголемување на платите преку замрзнување на придонесите.