Економија
Инфлацијата годинава се очекува да изнесува 14, 3 отсто, според новите проекции на Народната банка

Инфлацијата предизвикана од понудата од надвор и од глобалниот шок што го предизвика војната во Украина ќе ја празни македонската кошничка и следната година.
Народната банка ги објави проекциите за макрокономскиот раст на Македонија за 2022 и 2023 година.
Војната во Украина проследена со економски санкции од западните земји кон Русија изврши големо влијание врз цените на храната кои се зголемија за 60%, на струјата за 650% и на гасот 50% во споредба со минатата година.
– Овој шок на цените на примарните производи и зголемената побарувачка резултираше со големо забрзување на глобалната инфлација од 4,7% лани, се проценува на 8,8% оваа година. Инфлацијата придонесе за затегнување на монетарните услуги. Сите овие фактори ќе влијаат врз економскиот раст. Во споредба со априлските проекции, бројките упатуваат поголема увозна инфлација – рече гувернерката на НБРМ, д-р Анита Ангеловска-Бежовска.
Врз основа на претпоставките за глобалното и домашното опкружување, подготвена е ревизија на макроекономското сценарио на среден рок.
– Со оглед на високата неизвесност, изготвивме две сценарија. Во првото сценарио, по растот на БДП од 4% минатата година, за оваа година предвидуваме забавување на растот од 2,3%. Во првата половина од 2022 беше остварен раст од 2,6%, но сепак проценуваме забавување од втората половина од годината. За следната година има надолна ревизија и се проектира раст од 2,6% сличен со претпоставките на меѓународните институции. Во второто сценарио во 2023 година растот би бил 2% што ќе значи забавување од 1,8% за цела година – истакна таа.
Ризиците за растот се надолни и во голема мера ќе зависат од европската економија и од личната потрошувачка која е се побавна поради помалиот расположлив доход.
– Кај личната потрошувачка очекуваме забавување на растот поради помал расположлив доход и помала расположливост за трошење. Иако очекуваме забавување на растот, сепак правиме ревизија на инфлацијата. Инфлацијата за 2022 се оценува на 14,3%, а за следната година се очекува забавување на 8 до 9 % зависно од цените на енергенсите и струјата на меѓународниот пазар. На среден рок инфлацијата ќе се намалува во 2024 и во 2025 година – објасни гувернерката Ангеловска-Бежовска.
Орце Костов
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
„Тик-ток“ казнет со 530 милиони евра

„Тик ток“ е казнет со 530 милиони евра во Европската Унија поради непочитување на прописите за заштита на податоците на корисниците.
Највисокиот регулатор за заштита на податоци на ЕУ ја казни платформата „Тик-ток“ со 530 милиони евра поради загриженост за тоа како ги заштитува личните податоци на корисниците.
Регулаторот исто така ѝ наложи на платформата да го суспендира преносот на податоци во Кина доколку обработката на податоци не се усогласи со законите на ЕУ во рок од шест месеци, објави „Ројтерс“. Ирската комисија за заштита на податоците (DPC) соопшти дека „Тик-ток“, кој е во сопственост на кинеската компанија „Бајт денс“, не може да докаже дека личните податоци на корисниците од ЕУ се соодветно заштитени во согласност со законите на ЕУ.
„Тик-ток“ објави дека ќе поднесе жалба на пресудата тврдејќи дека ја користел законската рамка на ЕУ, особено стандардните договорни клаузули, за да овозможи строго контролиран и ограничен далечински пристап.
Економија
Народната банка ја додели годишната награда за млади истражувачи за 2025 година

По повод денот на монетарната самостојност, Народната банка традиционално ја додели Годишната награда за млади истражувачи за најдобар труд од областа на макроекономијата и банките и банкарските системи. Добитничка на првата награда за 2025 година е Јасна Тоновска, асистентка и докторантка на Економскиот факултет при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, за трудот со наслов „Волатилноста на меѓународните финансиски текови: импликации за македонската економија“.
Во трудот се посочува дека изразената променливост на меѓународните финансиски текови носи ризици за економските остварувања во земјата, особено на среден рок, при што се заклучува дека макропрудентните мерки претставуваат ефикасен инструмент за ублажување на негативните ефекти од оваа променливост, којашто станува особено изразена по 2020 година, како резултат на засилената светска неизвесност и сѐ поголемите геополитички тензии.
По повод доделувањето на наградата, во Народната банка се одржа средба со наградената истражувачка, гувернерката Анита Ангеловска-Бежоска и Одборот за оценување трудови составен од вицегувернерката Ана Митреска (претседателка) и членовите Султанија Бојчева-Терзијан, директорка на Секторот за монетарна политика, истражување и статистика и Мите Митески, помошник на вицегувернерот, како и вицегувернерите Емилија Нацевска и Фадил Бајрами.
На средбата се разменија мислења за наградениот труд и за значењето на истражувачката работа при носењето политики засновани на докази. Акцентот беше ставен на важноста на поддршката што Народната банка им ја дава на младите истражувачи заради унапредување на истражувачката дејност во земјата. Имено, во изминатите деветнаесет години, токму преку оваа награда, Народната банка активно придонесува за поттикнување на истражувачката активност на младите во областа на макроекономијата и банкарството, со што се зголемува нивниот научен придонес со практична вредност при носењето на политиките.
Според традицијата, наградениот труд ќе биде презентиран на некоја од следните сесии на Клубот на истражувачите на Народната банка, којшто функционира како платформа за развој на истражувачката мисла и мрежа за поврзување на експертите од овие области.
Доделувањето на наградата е дел од одбележувањето на 33-годишнината од монетарното осамостојување и формирањето на Народната банка. Постојаното јакнење на институционалните и истражувачките капацитети ѝ овозможи на Народната банка да се издигне како реномирана и кредибилна институција на меѓународно ниво, со голем придонес во обезбедувањето на макроекономската и финансиската стабилност во земјата.
Свет
Пресврт во трговската војна – САД побараа разговори со Кина

Соединетите Американски Држави се обратија до Кина за да побараат разговори за царините од 145 проценти што ги воведе претседателот Доналд Трамп, а вратата на Пекинг е отворена за разговори, соопшти утрово кинеското Министерство за трговија сигнализирајќи потенцијално ублажување на трговската војна.
„САД треба да бидат подготвени да преземат мерки за да ги исправат погрешните практики и да ги откажат едностраните царини“, соопшти Министерството за трговија додавајќи дека Вашингтон мора да покаже искреност во преговорите.
„Обидот да се искористи разговорот како изговор за принуда и изнуда нема да функционира“, соопшти Министерството за трговија.
Пекинг отворено го изрази својот гнев поради царините за кои вели дека не може да го запрат подемот на втората по големина економија во светот. Тој го фокусира својот гнев на поттикнување на јавната и глобалната осуда на американските ограничувања за увоз.
„Кина сака да се сретне и да разговара за трговија, а разговорите ќе следуваат набргу“, изјави синоќа американскиот државен секретар Марко Рубио за „Фокс њуз“.
„Нашиот министер за финансии Скот Бесент е вклучен во овие напори и нивните дискусии ќе следуваат набргу“, рече тој додавајќи дека прашањето е колку САД треба да купуваат од Кина во иднина.
Трамп завчера изјави дека верува оти постои многу голема шанса неговата администрација да постигне договор со Кина.
Тој го изјави ова неколку часа откога кинескиот претседател Шји Џјинпинг ги повика официјалните лица да преземат мерки за приспособување кон промените во меѓународната средина, без конкретно да ги спомене САД.