Економија
Инфлацијата годинава се очекува да изнесува 14, 3 отсто, според новите проекции на Народната банка
																								
												
												
											Инфлацијата предизвикана од понудата од надвор и од глобалниот шок што го предизвика војната во Украина ќе ја празни македонската кошничка и следната година.
Народната банка ги објави проекциите за макрокономскиот раст на Македонија за 2022 и 2023 година.
Војната во Украина проследена со економски санкции од западните земји кон Русија изврши големо влијание врз цените на храната кои се зголемија за 60%, на струјата за 650% и на гасот 50% во споредба со минатата година.
– Овој шок на цените на примарните производи и зголемената побарувачка резултираше со големо забрзување на глобалната инфлација од 4,7% лани, се проценува на 8,8% оваа година. Инфлацијата придонесе за затегнување на монетарните услуги. Сите овие фактори ќе влијаат врз економскиот раст. Во споредба со априлските проекции, бројките упатуваат поголема увозна инфлација – рече гувернерката на НБРМ, д-р Анита Ангеловска-Бежовска.
Врз основа на претпоставките за глобалното и домашното опкружување, подготвена е ревизија на макроекономското сценарио на среден рок.
– Со оглед на високата неизвесност, изготвивме две сценарија. Во првото сценарио, по растот на БДП од 4% минатата година, за оваа година предвидуваме забавување на растот од 2,3%. Во првата половина од 2022 беше остварен раст од 2,6%, но сепак проценуваме забавување од втората половина од годината. За следната година има надолна ревизија и се проектира раст од 2,6% сличен со претпоставките на меѓународните институции. Во второто сценарио во 2023 година растот би бил 2% што ќе значи забавување од 1,8% за цела година – истакна таа.
Ризиците за растот се надолни и во голема мера ќе зависат од европската економија и од личната потрошувачка која е се побавна поради помалиот расположлив доход.
– Кај личната потрошувачка очекуваме забавување на растот поради помал расположлив доход и помала расположливост за трошење. Иако очекуваме забавување на растот, сепак правиме ревизија на инфлацијата. Инфлацијата за 2022 се оценува на 14,3%, а за следната година се очекува забавување на 8 до 9 % зависно од цените на енергенсите и струјата на меѓународниот пазар. На среден рок инфлацијата ќе се намалува во 2024 и во 2025 година – објасни гувернерката Ангеловска-Бежовска.
Орце Костов
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
																	
																															Економија
„Виз Ер“ воведува евтина „бизнис класа“, можете да платите за да го задржите средното седиште празно
														Нискобуџетната унгарска авиокомпанија „Виз Ер“ ќе започне со тестирање на таканаречената „основна бизнис класа“ на одредени летови од декември оваа година, нудејќи малку повеќе удобност во рамките на својата стандардна услуга без додатоци. Оваа нова функција ќе биде воведена на пет рути, вклучувајќи летови до Лондон, Рим и Будимпешта.
Концептот е едноставен – во првиот ред од авионот, средното седиште ќе биде оставено празно за да им се обезбеди на деловните патници повеќе простор и да се олесни качувањето. Мајкл Делехант, виш комерцијален и оперативен директор, нагласи дека цената нема да биде драстично повисока.
„Што се однесува до цените на билетите, таа никогаш нема да биде повеќе од цената на купување дополнително седиште“, изјави тој на прес-конференција.
Иако билетите за овие специјални седишта ќе бидат поскапи, патниците сепак ќе бидат третирани исто како и сите други.
„Повеќе се работи за ефикасноста на патувањето и малку дополнителен простор во авионот“, рече Делехант.
Воведувањето премиум услуги е тренд што го следат и американските нискобуџетни превозници за да се натпреваруваат со големите превозници.
Делехант забележа дека сè уште има силна побарувачка за нискобуџетни летови во Европа, но дека пазарот треба да се развива.
Економија
Поскапуваат бензините и дизелот
														Бензините и дизелот од ноќеска на полноќ ќе поскапат за половина и за еден денар, соопшти Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ).
Од 4.11.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 74,00 (денари/литар)
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 76,00 (денари/литар)
Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 71,00 (денари/литар)
Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 69,50 (денари/литар)
Мазут М-1 НС 36,913 (денари/килограм)
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 се зголемуваат за 0,50 ден/лит.
Малопродажната цена на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) се зголемува за 1,00 ден/лит.
Малопродажната цена на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) не се менува.
Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се зголемува за 0,856 ден/кг и сега ќе изнесува 36,913 ден/кг.
Економија
Славески: Во септември депозитите на домаќинствата достигнале 427 милијарди денари
														Штедењето е системска неопходност и важен фактор за одржлив економски раст и за финансиска стабилност, порача гувернерот на Народната банка, Трајко Славески, на настанот по повод Светскиот ден на штедењето, којшто се одржа во организација на Македонската банкарска асоцијација, во присуство на министерката за финансии, Гордана Димитриеска-Кочоска, директорот на Фондот за осигурување депозити, Бехар Емини, претседателката на МБА, Маја Стевкова-Штериева и претставници од банкарскиот сектор.
Во своето обраќање, гувернерот нагласи дека во време на светска неизвесност и последователни кризи, штедењето претставува темел на отпорноста на економијата и на стабилноста на финансискиот систем.
„Отпорноста не е реакција, туку прашање на претходна подготвеност – градење простор за справување со кризите пред да се случат“, истакна Славески.
Тој посочи дека и покрај бројните шокови во последните години, кај граѓаните е задржана склоноста кон штедење и довербата во банкарскиот систем. Според податоците, во септември 2025 година, депозитите на домаќинствата достигнале 427 милијарди денари, што претставува раст од над 50% од почетокот на пандемијата. Зголемен е и уделот на денарските и на долгорочните депозити, што придонесува за стабилност и ја зајакнува отпорноста на економијата.
Гувернерот нагласи дека поттикнувањето на штедењето е од суштинско значење за зголемување на потенцијалот за раст и за намалување на зависноста од надворешни извори на финансирање, особено во контекст на светски економски промени, геополитички тензии и структурни предизвици. Според него, економиите во регионот мора повеќе да се потпираат на сопствените заштеди како двигател на инвестициите и долгорочната стабилност.
„Во свет полн со неизвесност, претпазливоста е најкредибилната константа, а штедењето е системска неопходност“, истакна Славески, додавајќи дека негувањето на културата на штедење и финансиска одговорност во рамки на семејствата, институциите и општеството е вложување не само во личната сигурност, туку и во економската сила на државата.

