Економија
Ковачевски: Во ребалансот на буџетот направиме намалување на непродуктивните трошоци, нè oчекува тешка зима
„Ребалансот на буџетот е насочен главно кон справување со економската криза, ревидирање на фискалните проекции, реконструирање на буџетските расходи, зачувување на фискалната одржливост и оптимизација на изворите на финансирање на буџетскиот дефицит“, соопшти премиерот Димитар Ковачевски, на седницата за пратенички прашања во Парламентот.
Тој посочи дека ребалансот на буџетот пред само неколку дена е усвоен од страна на Владата и веќе е во Собранието и веројатно во наредните денови ќе започне неговата расправа во Парламентот.
„Ние во овој ребаланс на буџетот предвидовме и успеавме да направиме намалување на непродуктивните трошоци и трошоци коишто не мора да се направат, во износ од 215 милиони евра, тоа никогаш до сега не е направено. Меѓутоа, со оглед на ситуацијата и со оглед на тоа дека нè очекува навистина тешка зима, сметавме дека треба да се намали, да има значително намалување на расходи коишто не мора да се случат оваа година и тој износ е 215 милиони евра. Тие средства, зголемени со проширениот дефицит, се наменети за финансирање на животниот стандард на населението, кажав дека веќе имаме оставено дополнителни 76 милиони евра во резерва“, рече премиерот Ковачевски.
Тој дообјасни дека новите дополнителни 76 милиони евра коишто се планирани во ребалансот на буџетот се наменети за случај доколку е потребно повторно да се интервенира до крајот на годината со нови антикризни мерки заради заштита на животниот стандард на граѓаните.
„Затоа што се наоѓаме во услови на исклучително голема економска криза којашто е предизвикана, прво, од штотуку завршената здравствена пандемија и, второ, поради војната во Украина. Војната предизвика зголемување на светските цени на храната и на енергенсите и на недостиг на храна и на енергенси, што ги подгреа инфлаторните движења во сите држави“, рече премиерот Ковачевски.
Претседателот на Владата, Ковачевски, рече дека „инфлаторните движења се исклучиво предизвикани од екстремни фактори и за коишто треба да се интервенира како на фискалната страна на политиката, така и на монетарната со цел одржување на стабилноста на макроекономските индикатори на државата“, а дека бројките се практично идентични со инфлаторните движења во Франција, Германија, Австрија, Холандија.
За конкретен пример од регионот, премиерот ја посочи Хрватска.
„Во споредба со порано, овој месец Хрватска исто така направи ребаланс на буџетот, во кој имаат корекција на БДП исто како што имаме и ние. Потоа направија зголемување на инфлацијата, исто и како ние што имаме направено. Хрватска ја зголеми инфлацијата од 2.8 проценти на 7.8 проценти, ние на 7.2 проценти. Приходната страна на хрватскиот буџет е зголемена, исто така зголемена е и расходната страна на буџетот, и ако направиме аналогија со нашиот буџет, тогаш исто така и кај нас приходната страна е зголемена, исто така и расходната страна на буџетот е зголемена. Начелно, доколку ги погледнеме измените коишто се направени во Хрватска и доколку ги споредиме со нашите, тогаш се работи за исти тип на промени коишто се направени. Зошто ја направив оваа аналогија, бидејќи се работи за економија којашто произлегува од истиот систем, порано бевме во иста федерација. Хрватска е членка на ЕУ и исто така беше погодена од сите финансиски текови поеднакво, што значи дека и економските политики коишто се водат се многу слични и проекциите се многу слични“, објасни премиерот Ковачевски.
Тој посочи и на фокусот во ребалансот кон земјоделството.
„Потоа, дополнителни 52 милиони евра за земјоделците – бидејќи направивме Национална програма за зголемено производство на храна. Веќе се доделени во големина од 5.000 хектари, на земјоделците, за производство на стратешки култури, дополнително сега од 6.000 хектари земјиште исто така за лицитација за производство на стратешки култури. Зголемено е нивото на субвенции за производство на жито, сончогледово семе, што исто така се стратешки култури и предвидена е авансна исплата во овоштарството, на субвенциите, со цел да им бидат достапни финансиските средства на земјоделците. ИПАРД-програмата е двојно зголемена, што значи дека ЕУ има доверба во перформансите во македонското земјоделие и перформансите на Министерството за земјоделство и сите средства како изминатата година ќе бидат 100 проценти искористени“, соопшти премиерот Ковачевски.
Претседателот на Владата рече дека се обезбедени средства и за зголемување и непречена исплата на пензиите и платите во образованието и во детската заштита, дека се предвидени и зголемувањата на платите во МНР, во судскиот систем и во другите институции коишто исто така беа предмет на разговор со синдикати и предмет на разговори и на буџетирање во регионалниот буџет направен минатата година. Тој додаде дека е предвидено и зголемување на трансферите до општините што се должи на тоа што финансиските средства за образованието и градинките се исплаќаат преку општините и во ребалансот на буџетот е предвидено зголемувањето на овие плати да оди како трансфер на општините, коишто потоа ги исплаќаат до вработените – „што значи дека општините не треба да се грижат, односно финансиските средства ќе бидат дел од дотациите и трансферите коишто ќе се извршуваат непречено“.
Премиерот Ковачевски рече дека вкупните приходи со ребалансот се планирани да бидат зголемени со 6.9 милијарди денари или 2.9 проценти повисоко во однос на иницијално планираниот буџет и дека тоа се должи на зголемената основа, односно намалување на даночната инвазија и зголемувањето на контролите од страна на УЈП и на другите ресорни институции задолжени за намалување на сивата економија, како и на другите мерки коишто се преземаат заради зголемување на опфатот на оданочувањето, без зголемување на самите стапки.
„Вкупните расходи се планирани на ниво од 288 милијарди денари, или за 5.5 проценти повеќе во однос на иницијално планираните, што значи дека се некаде околу 16 милијарди денари или повеќе, коишто ќе се искористат исклучиво за поддршка на стандардот на граѓаните, за поддршка на економијата и за ликвидноста на компаниите, како и за обезбедување финансиски средства за енергетскиот сектор, со оглед на тоа дека според движењата на цените на гасот, според тоа што не застанува војната во Украина, се очекува уште поголемо зголемување на цената на енергенсите, меѓутоа и на електричната енергија“, додаде премиерот.
„Се шпекулираше со поголеми бројки, со поголеми проекции, меѓутоа како што кажавме на почетокот, буџетот е направен навистина одговорно, односно ребалансот, затоа и дефицитот е на ниво од 5.5 проценти. Проектираме дополнителна финансиска поддршка од 4.7 милијарди денари за заштита на стандардот на граѓаните и ликвидноста на компаниите и тоа пред сè заради продолжената криза со цената на енергенсите и на основните прехранбени примарни производи”, рече премиерот Ковачевски, на седницата за пратенички прашања во Собранието на Република Северна Македонија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
УЈП со потсетување до даночните обврзници: рокот за поднесување на ДДВ-04 пријавите е до 27 јануари
Управата за јавни приходи ги потсетува даночните обврзници, кои имаат обврска да поднесат ДДВ-04 пријави, дека рокот за поднесување е до 27 јануари 2025 година.
До денес, од вкупно 41.531 очекувани ДДВ-04 пријави, поднесени се 6.253 пријави, што претставува само 15,1 % од вкупниот број. Остануваат уште 35.278 ДДВ-04 пријави, кои треба да се поднесат во преостанатите денови, соопштија од УЈП.
Апелираат граѓани да бидат одговорни даночни обврзници и да ги достават сите потребни документи до сметководителите со цел навремено и точно да се обработат нивните ДДВ-04 пријави за овој даночен период.
Економија
Нови 200 милиони евра задолжувања – власта товари нови долгови врз грбот на граѓаните, велат од СДСМ
„Покрај кредитот од Унгарија од 500 милиони евра, за кој веќе тече камата а парите не се реализирани, владата на Мицкоски и ДПМНЕ се задолжува интензивно на сите страни“, соопшти СДСМ.
„Нови над 200 милиони евра долгови власта натовари на грбот на граѓаните за само неколку месеци. Пред само десетина дена власта се задолжи со 128 милиони евра преку државни записи и обврзници.
Претходно кон крајот на октомври 2024 година кај домашните кредитори власта се задолжи со уште едно големо задолжување од 73,7 милиони евра.
Тоа се 700 милиони евра нови долгови создадени од ВМРО-ДППМНЕ за само 6 месеци. Власта енеромно го зголемува јавниот долг и ја турка државата во должничко ропство.
Во исто време додека се трупаат огромни долгови платите стагнираат , трошоците за живот ратст а граѓаните имаат се помалку пари во своите џебови. Економската политика на ДПМНЕ е катастрофлано лоша и долгорочна опасна за финансиската стабилност и одржливост“, се наведува во соопштението на СДСМ.
Економија
Битиќи: Јавниот долг веќе изнесува 70 проценти од БДП
Пратеникот на СДСМ Фатмир Битиќи од собраниската говорница истакна дека предлог законот за изменување и дополнување на Законот за јавен долг, по скратена постапка, е обид на Владата на мала врата да изврши импровизации и да ги коригира сопствените пропусти и грешки поврзани со реализацијата на кредитот од Унгарија.
Парите се повлекоа, провизиите се платија, каматата почна да тече. 500 и повеќе милиони евра стојат на сметка. Се изнаслушавме за историски најниска камата, но реалноста е поинаква, таа не функционира. Не постои институционален капацитет за нивно ефектуирање, ниту кон стопанството, ниту кон било кој друг. Постои само капацитет за ефектуирање на провизии. Дозволете ми да бидам и малку саркастичен, оваа задолжување е спроведено како некој на кредит да купил луксузен автомобил без да знае да вози. Го плативме автомобилот, плаќаме и за гаражата, но тој стои неподвижен, истакна Битиќи.
Тој рече дека кога беше изгласан законот за задолжувањето претставниците на Владата, како и пратениците од владејачкото мнозинство емотивно зборуваа и аргументираа дека овие пари ќе бидат насочени кон инфраструктурен развој на општините, развој на стопанството итн.
„Но, до ден денес банкарските критериуми за пласирање не само што не се објавени, туку се чини дека не се ни дефинирани, оставајќи го стопанството во состојба на неизвесност и финансиска нестабилност. Компаниите, кои се двигател на економијата, се оставени на милост и немилост, без јасна поддршка од институциите кои треба да ги штитат нивните интереси. Доцнењето на повратот на ДДВ, кое сега достигнува рекордни суми, е само врвот на ледениот брег. Средствата предвидени со Законот за финансиска поддршка на инвестициите се намалија“, нагласи Битиќи, додавајќи дека Владата најавуваше дека средствата од првата транша од 250 милиони евра ќе бидат ефектуирани до крајот на 2024 година.
„Ќе потсетам на еден став на Владата од 25 ноември 2024 година, кога самоуверено најави дека „до крајот на неделата“ 250-те милиони евра од унгарскиот заем ќе бидат достапни на стопанството. Денес е 17 јануари 2025 година, и парите сè уште се мистерија. Очигледно, во Владата календарите функционираат по некоја друга временска зона или можеби овие 250 милиони евра се само мит, приказна“, рече Битиќи.
Тој нагласи дека со предложените измени, владејачкото мнозинство, решило да разоткрие уште една „историска“ димензија поврзана со овој кредит, а тоа е воведувањето на механизмот препозајмување, како нов законски инструмент за финансирање на долгот на јавните претпријатија и на трговските друштва кои се во целосна или во доминантна сопственост на државата, општините, општините во градот Скопје и градот Скопје.
„Она што не се зборува во образложението, а што е прикриена намера со овие измени, е создавање на можност дел од долговите на јавните претпријатија, кои се проценуваат на околу една милијарда евра, да се покријат со нереализираните средства од унгарскиот кредит. Се отвора пат за Владата само да ги префрла долговите од една каса во друга. Оваа политика не е ништо друго освен „финансиско перење раце“ на грбот на граѓаните, кои на крајот ќе го сносат товарот на каматите и скриените трошоци“, порача Битиќи.
Битиќи истакна дека додека парите од унгарскиот кредит стојат, Владата не стои, туку неодамна се задолжи со 128 милиони евра преку државни записи и обврзници, претходно кон крајот на октомври 2024 година, кај домашните кредитори се задолжи со 73,7 милиони евра.
Овде се отвора прашањето за финансиската транспарентност и капацитетот на Владата за управување со јавните пари. Сега е јасно зошто веб страницата „Отворени финансии“, која функционираше како алатка за транспарентност, сега е со нарушена функционалност. Уште поскандалозно е што делот за Јавниот долг – клучен елемент за јавен увид – е целосно исклучен. Овие технички проблеми не се ништо друго освен обид да се сокрие вистината: јавниот долг веќе изнесува над 70% од БДП, со тенденција за дополнително зголемување, рече Битиќи.
Тој нагласи дека ако вратата за влез на корозивен капитал беше подотворена, сега со овие измени таа е ширум отворена.
„Пред нас е обид да се легитимира задолжувањето кое беше извршено во „четири очи“ со Унгарија, без јавна дебата, и да се создаде дополнителна законска рамка која нема да го заштити јавниот интерес, туку ќе штити странските влијанија. Парите од унгарскиот кредит, стануваат алатка за подлабока институционална зависност. Ова е класичен пример за корозивен капитал – финансиски средства кои на површината изгледаат како помош, но всушност создаваат институционална ерозија. Корозивниот капитал е тивок напаѓач на демократските институции, и неговото присуство во економијата значи дека секој граѓанин ќе ја плаќа цената на коруптивните зделки. Но, очигледно, оваа Влада реши да ни покаже како изгледа „одржлив ризик“ – ризик кој ќе го плаќаат идните генерации, истакна пратеникот на СДСМ Фатмир Битиќи од собраниската говорница.