Економија
Ковачевски: Никој нема да биде оставен сам во услови на криза, антикризните мерки имаат ефект

Претседателот на Владата, Димитар Ковачевски, денеска учествуваше на седницата на македонското Собрание и притоа во одговор на пратеничко прашање се осврна кон антикризните мерки кои Владата ги усвојува со цел да им помогне на граѓаните во услови на светска економска и енергетска криза. Притоа премиерот рече:
„Јас постојано повторувам дека никого нема да оставиме сам да се справува со последиците од економско-енергетската криза во којашто се најде и Европа и нашата држава. И сите заедно ќе ја пребродиме затоа што Владата одговорно и навремено интервенира со потребните мерки за поддршка за граѓаните и компаниите и продолжуваме будно да ја следиме состојбата и за тоа да ги информираме граѓаните. Јас пред да дојдам на денешниве пратенички прашања, заедно со министерот за економија имавме 60 минути прес-конференција со медиумите, токму на тема енергетска криза и најновите мерки коишто ги воведовме за секторите во државата. Во оваа насока се и неодамна донесениот нов пакет антикризни мерки во вредност од над 360,2 милиони евра. Заедно со претходниот сет мерки коишто беа донесени веднаш по стапувањето на функција на оваа Влада, тоа се вкупно 760 милиони евра антикризни мерки.
Новиот сет мерки го донесовме по длабоки и долги анализи и дискусии со сите заинтересирани страни и затоа сметаме дека се сеопфатни и дека се таргетирани кај оние коишто имаат најголема потреба“, потенцираше Ковачевски.
„Од една страна, нашата, мојата цел за оваа зима е да ги искористиме максимално ресурсите со кои располагаме, контактите со нашите пријатели од Европа, од регионот, контактите со најблиските соседи и да го исполнуваме нашиот план за обезбедување ресурси и пред сé електрична енергија за семејствата, за училиштата, за болниците, за претпријатијата. Од друга страна, усвојуваме таргетирани мерки кои ќе бидат поддршка за најранливите граѓани, што од друга страна е и препорака на меѓународните финансиски институции.
Во исто време, се трудиме да изнајдеме начин како она што веќе е поддршка за граѓаните и компаниите, да го продолжиме и понатаму за да обезбедиме сеопфатен пристап.
Така, со овој ребаланс на буџет којшто беше усвоен во изминатиот период, се осигуравме дека ќе се продолжи со мерките како што е повластената даночна стапка од 5% за прометот со електричната енергија кон домаќинствата, а исто така продолжи и програмата за енергетска сиромаштија со која парично и директно помагаме 4.000 семејства и им обезбедуваме намалени сметки за потрошената електрична енергија или огрев при што овие семејства добиваат до 200 евра помош во текот на годината. Продолжува финансирањето на општините за енергетска трансформација и воведување на обновливи извори на енергија во износ од 10,5 милиони евра преку Министерството за финансии.
Дополнително го одложуваме воведувањето еколошката такса, што е планирано намалување на приходите на буџетот до 25 милиони евра со цел да не направиме дополнително отпретување на компаниите.“
Меѓу другото премиерот Ковачевски даде и детален одговор на прашањата како да им се помогне и на компаниите кои имаат зголемена потреба од енергенси и рече:
„Компаниите ги ослободуваме од плаќање ДДВ при увоз на природен гас и електрична енергија, топлинска енергија или енергија за разладување. Кои што се дополнителни 26 милиони евра олеснување сé со цел да ја задржиме нивната ликвидност.
Поволните кредити за инвестиции во енергетска ефикасност и обновливи извори на енергија, во вредност од 100 милиони евра преку Развојна банка на Северна Македонија по принципот 1+2 продолжуваат и понатаму да обезбедуваат поддршка за компаниите.
Од април до сега ја субвенционираме пазарната цена на струјата, и тоа со 80%. Што значи дека доколку не е тоа субвенционирање, граѓаните би плаќале 5 пати поголеми сметки од тоа што плаќаат. Истото се однесува и на 72 илјади компании на регулираниот пазар кои вработуваат 98% од работниците во државата.
Со буџетот што го менаџираме во текот на 2022 година, исто така издвоивме дополнителни средства за до крајот на година да имаме субвенционирање на цената на електричната енергија, а така ќе продолжиме и идната година според проекциите во новиот буџет што е ставен на разгледување пред вас. За да може сето ова да се случи, за целата година ќе се одвојат вкупно над 222,7 милиони евра. Средства коишто ги пренаменивме да не бидат потрошени за нешто што било планирано, а не мора да се троши, туку да се потроши за субвенционирање на граѓаните во овие кризни услови. Нема автомобили за функционери на Владата, нема дополнително трошење на електрична енергија и гледате дека Владата, институцијата којашто јас ја водам, има 32% заштеда на електрична енергија овој месец во однос на истиот месец минатата година.“
Премиерот Ковачевски зборуваше и за помошта која македонската Влада активно ќе ја спроведе за најранливите категории граѓани и рече:
„Исто така, испланиравме во буџетот зголемување на исплата на еднократна помош од 3.000 денари за примателите на гарантирана минимална помош, а тоа се 36.000 домаќинства за чија поддршка се одвоени речиси 40 милиони евра.
Зголемување на пензиите согласно новата Методологија на пресметка на пензиите за над 330.000 пензионери е пресметано и во овој буџет и во буџетот за 2023 година. Во март ја усогласивме пензијата за 2,9%, потоа ја усогласивме во септември за 6,8% што е вкупно 10% зголемување на пензиите само во овие 10 месеци на оваа Влада. Со зголемувањето што ќе следи идниот март од претпоставени дополнителни 6% со оглед на параметрите влезни во Методологијата, тоа ќе биде историски најголемо зголемување на пензиите од 16% во една календарска година.
Оваа мерка предвидува во буџетот 73 милиони евра коишто се наменети за пензионерите. Исто така продолжуваме и со субвенционирање на придонеси за поддршка на платите на вработените во приватниот сектор во вкупен износ од над 17 милиони евра при што компаниите коишто ги зголемуваат платите на работниците добиваат субвенција во делот на исплатата на придонесите од страна на државата.
Обезбедување средства за поврат на „Мој ДДВ“ кај граѓаните во програмата „Мој ДДВ“ со дополнителни 18 милиони евра, во време на криза, а исто така обезбедивме и забрзан поврат на ДДВ кај компаниите со цел да ја обезбедиме нивната ликвидност. Сите ние добро се сеќаваме, без разлика кој од која партија и што работел во приватен сектор, како 11 години се правеше поврат на ДДВ во државата. Ако не си на партиски список, ДДВ никој не ти враќаше. Па, после Стопанска комора мораше да се собира во ‘Александар Палас’ да го чека по 4 часа премиерот и кога ќе им каже дека можеби ќе ги врати парите да мора да му аплаудираат. Тие времиња се завршени. Повратот на ДДВ е автоматизиран, не е рачен кај МФ на бившиот премиер, коишто заедно седеа и кажуваа еве на оваа фирма врати ѝ ДДВ, на оваа не ѝ враќај, на оваа врати ѝ, на оваа не. И на крај го гледам истиот министер за финансии како држи предавања пред општините. Ама треба ВМРО-ДПМНЕ да види какви луѓе поставува да креираат економска политика, резултатите сами најдобро ги видоа.
Согласно овие препораки коишто ги имаме усогласено со меѓународни финансиски институции, со здруженијата на пензионери, со здружението на работодавци итн, обезбедивме со новиот пакет антикризни мерки 3.000 денари месечно, во наредните 4 месеци или вкупно 12.000 денари за речиси 42.0000 граѓани од најранливите категории. Бидејќи ова не е време на изобилство, ова е време на солидарност и тоа се лица кои имаат право на социјална сигурност, лица кои го користат правото за попреченост, родители на децата со попреченост до 26-годишна возраст кои користат право на посебен додаток, лицата со попреченост кои користат право за помош и нега од друго лице, лицата со потешки трајни промени во здравствената состојба, самохрани родители корисници на ГМП, како и невработени лица. За оваа мерка вкупно се издвоени над 8 милиони евра.
Директна финансиска поддршка од вкупно 6.000 денари во наредните 4 месеци, по 1.500 денари месечно има и за пензионерите кои земаат до 11.525 пензија. Воедно, директна финансиска помош од вкупно 3.000 денари обезбедивме за пензионерите кои земаат пензија од 11.525-14.000 денари. И ова беше поздравено од здружението на пензионерите и партијата на пензионерите, бидејќи тие најдобро знаат дека сега е време за солидарност, а не време на изобилие, кога треба оние што имаат најмалку да добијат најголема помош од државата.
Изминатиот период беа донесени мерки со кои обезбедивме поевтина струја од 80 евра по мегават/час за компаниите од преработувачката индустрија, за да ги намалат цените за најмалку 10%, и од 95 мегават/час за сите образовни институции во државата, основни и средни училишта за да обезбедиме непречено снабдување со електрична енергија и образовен процес, исто се однесува и за здравствените установи“, информираше премиерот Ковачевски.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Божиновска: Ред во изградбата на нови енергетски капацитети, за прв пат годишен план, ќе се гради она што е приоритет за државата и граѓаните

Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини како што е соопштено, започнува практичната примена на Законот за енергетика и воведување на транспарентен, јасен и предвидлив процес на планирање на развојот на енергетскиот систем во Република Македонија. За прв пат ќе биде изготвен Годишен план за развој на енергетскиот систем, кој ќе ги дефинира насоките за изградба на нови објекти и зајакнување на енергетските мрежи, како и насоките за развој на нови енергетски објекти во кои државата ќе се јави како инвеститор со цел стабилизација на системот и зголемување на безбедноста во снабдувањето со електрична енергија.
На интернет-страницата на Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини се објавени сите потребни документи за доставување иницијативи за развој на енергетски проекти, со што започнува практичната примена на Законот за енергетика и се воспоставува транспарентен, јасен и предвидлив процес за планирање на развојот на енергетскиот систем во Република Северна Македонија, велат од министерството.
Овој процес е од особена важност за државата затоа што обезбедува конкретна слика за приоритетите во развојот на енергетските капацитети и овозможува стратешко насочување на инвестициите, со цел стабилно снабдување со електрична енергија и правна сигурност за инвеститорите.
„Со овој транспарентен процес, секој потенцијален инвеститор ќе има јасна слика за потребите и приоритетите на нашата држава. Секоја иницијатива ќе биде детално технички обработена, со јасно дефинирани можности за приклучок и потребните зајакнувања на мрежата. Нашата цел е енергетскиот систем да се развива одржливо и да обезбедува стабилно снабдување за сите граѓани“, истакна министерката Сања Божиновска.
„На интернет-страницата на Министерството е објавено детално објаснување што се е потребно за поднесување на инцијатива. https://portal.mdt.gov.mk/post-body-files/dokumenti-file-wrMD.docx
На сајтот на министерството се достапни и сите технички и административни документи, поделени според видот на капацитетите, а со цел олеснување на процесот за потенцијалните инвеститори, обезбедување навремена подготовка за апликација и можност сите заинтересирани да ги планираат своите инвестиции врз основа на јасна слика за приоритетите на државата.
Што значи ова за инвеститорите?
• Проектите уште во рана фаза ќе бидат детално технички обработени,
• ќе се дефинираат потребните интервенции во дистрибутивната и преносната мрежа,
• за секоја иницијатива ќе се изготват варијанти за приклучок, јасно и транспарентно ќе се презентираат потребните зајакнувања и надградби на соодветните енергетски системи како и роковите за реализација,
• ќе се елиминираат несигурностите околу приклучувањето на проектите кон мрежата,
• ќе се обезбеди правна сигурност за инвеститорите и предуслови за финансиска поддршка од институциите.
Секој инвеститор – приватна компанија, физичко лице, општина или јавно претпријатие – има можност да достави иницијатива. Секоја иницијатива ќе биде анализирана според:
• видот на технологија за производство на електрична енергија,
• техничките и технолошките карактеристики на опремата,
• инсталираната моќност и балансниот капацитет,
• регионот на реализација, како и можностите за приклучок кон енергетските системи.
Рок за доставување на иницијативи за 2026 година е 30 септември 2025.
По завршување на рокот ќе биде изготвен Годишен план за развој на енергетскиот систем“, соопштија од министерството.
Економија
Поевтинуваат секојдневните плаќања за граѓаните и за компаниите, извести Народната банка

Активностите на Народната банка за намалување на надоместоците на банките за електронските плаќања заради нивна поголема достапност и користење веќе имаат видливи резултати за граѓаните и за компаниите. По интензивната комуникација и по намалувањето на трошоците за користење на Македонскиот интербанкарски платен систем – МИПС, банките ги подложија на ревизија своите тарифници намалувајќи ги надоместоците за извршување на платежните услуги, извести Народната банка.
Сите банки веќе усвоија нови тарифници со значително намалени надоместоци за платежни трансакции со платни налози. Имено, надоместоците за плаќањата коишто граѓаните ги извршуваат преку МИПС се намалени во просек за околу 50%, додека електронските плаќања на граѓаните коишто се извршуваат во рамките на истата банка (т.н. интерни плаќања) стануваат бесплатни во најголемиот дел од банките. Надоместоците коишто компаниите им ги плаќаат на банките исто така се намалени. Така, електронските плаќања на компаниите во МИПС стануваат поевтини во просек за околу 30%, додека електронските интерни плаќања за околу 55%. Општо земено, банките преминуваат кон поевтини и фиксни надоместоци по трансакција, коишто се однапред познати и не зависат од износот на плаќањето. Новите поевтини надоместоци се веќе во примена кај дел од банките, а останатите банки планираат да започнат со примена на намалени надоместоци најдоцна до октомври оваа година, велат од НБ.
Овие промени се дел од пошироката визија на Народната банка за дигитализација и модернизација на платниот систем. Поевтините услуги го поттикнуваат користењето на електронските плаќања, ја зајакнуваат довербата во финансиските институции и придонесуваат кон општествено одговорно работење на банкарскиот сектор, се додава во соопштението.
Економија
СДСМ: Инфлација од 4,4 проценти беснее и во август, власта не носи ниту една мерка

Растот на трошоците за живот не запира, статистиката повторно регистрира зголемување на инфлацијата и цените на мало, реагираат од СДСМ.
Како што истакнуваат, според најновите податоци на Државниот завод за статистика, инфлацијата на годишно ниво, односно август 2025 година споредено со август 2024 година, бележи зголемување од 4,4%. Најголемо зголемување има на трошоците за храна и безалкохолни пијалаци од 6,2 %.
„Во истиот период, цените на мало поскапеле за 4,1%. Дури за 6,7% се зголемени цените на мало за прехранбени производи.
Ова е реалноста која ја живеат македонските граѓани – животот станува сѐ поскап, инфлацијата ја јаде куповната моќ.
Ова е резултатот од погрешните и аматерски економски политики на владата предводена од Христијан Мицкоски.
Колку и да сака премиерот Мицкоски да прикаже дека во државата добро се живее, статистиката не лаже, граѓаните ја чувствуваат сиромаштијата на свој грб.
Оваа влада покажа дека ниту има стратегија, ниту капацитет да ја заузда растечката инфлација. Жално е што владата на ВМРО-ДПМНЕ покажа дека нема желба да им помогне на граѓаните и да преземе конкретни мерки за заштита на животниот стандард“.
Според опозициската партија, додека граѓаните прават математики како да го протуркаат месецот, власта се расфрла со народни пари за свои луксузи и партиски интереси.
„Нема пари за повисоки плати, но има пари за милионски тендер за скапа опрема за промоција и организирање на настани.
СДСМ постојано предупредува на растечкиот тренд на инфлацијата и понуди конкретни решенија за раст на платите и намалување на цените, кои владејачкото мнозинство не ги прифати. Сега повторно бараме владата да преземе итни мерки за заштита на животниот стандард, граѓаните не смеат да бидат жртва на погубните политики на оваа власт“.