Економија
Одржана 31. сесија на Клубот на истражувачите

Во Народната банка на Република Македонија се одржа 31. сесија на Клубот на истражувачите, на која, по поздравното обраќање на гувернерката на НБРМ, Анита Ангеловска-Бежоска, беа презентирани истражувачките трудови: „Оценување на ефикасноста на банките во Република Македонија: Непараметарски пристап“ од Катерина Фотова-Чиковиќ и Виолета Цветкоска, професорка на Економскиот факултет при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ – Скопје, и „Дезинфлаторните прелевања од земјите во eврозоната кон земјите од Југоисточна Европа“ од Гани Рамадани од НБРМ и Предраг Пандилоски од „Вотсон скул“ при Универзитетот на Пенсилванија, соопштуваат од НБРМ.
Целта на првиот презентиран труд од авторките Фотова-Чиковиќ и Цветкоска, велат од Народната банка, е да се оцени релативната ефикасност на деловните банки во Република Македонија со користење на ДЕА-техниката – прозорска анализа. „Врз основа на пристапот на профитабилност во истражувањето се избрани два инпута и два аутпута. Примерокот за анализа користен од авторките се состои од четиринаесет деловни банки во земјата и набљудуван е периодот од 2007 до 2017 година. Според резултатите за просечната ефикасност за целиот набљудуван период, што на сесијата ги презентира Цветкоска, авторките заклучуваат дека групата на големи банки покажува највисока ефикасност.
Во рамките на презентирањето на трудот Цветкоска посочи дека во десетгодишниот период, заклучно со 2017 година, според нив, македонскиот банкарски сектор во целина највисока ефикасност покажува во 2007, а најниска во 2011 година. Според нивните согледувања, кои се темелат на спроведената анализа, во периодот од 2008 до 2011 година, намалувањето на ефикасноста се поврзува со глобалната финансиска криза, а потоа ефикасноста забележува пораст“, посочуваат од Народната банка по завршувањето на сесијата.
Во завршницата на претставувањето на трудот, додаваат од НБРМ, беше нагласено и дека резултатите од истражувањето даваат информации за регулаторите, креаторите на политиките и менаџментот на деловните банки за натамошно подобрување на еден од важните индикатори за успех на финансиските институции, односно нивната ефикасност.
Целта на истражувачкиот труд, пак, на Рамадани и Пандилоски, е да се анализираат детерминантите на движењето на инфлацијата во Југоисточна Европа (ЈИЕ), велат од НБРМ.
Како што беше посочено и на сесијата, симултаниот тренд на дезинфлација во целиот регион од 2012 година до средината на 2016 година го наметнува прашањето дали и до кој степен ниската инфлација во еврозоната и другите заеднички фактори влијаеле врз дезинфлацијата во ЈИЕ.
„Користејќи тримесечни панел-податоци за десет земји од ЈИЕ, за периодот меѓу 2004 и 2017 година, во трудот двајцата автори моделираат хибридна неокејнзијанска Филипсова крива базирана на мала и отворена економија. Според презентираната анализа, клучни се ефектите од светските цени на храната и енергијата, како и ефектите од ценовните притисоци на еврозоната врз дезинфлациските движења во земјите од ЈИЕ.
Генерално, истражувањето покажува дека дезинфлаторните прелевања од еврозоната се важен фактор за земјите со поригиден режим на девизен курс, како и за оние со поголема трговска размена со еврозоната. Понатаму, анализата на хетерогеноста покажува дека и земјите со помалку ригидни режими на девизен курс, но со релативно висока изложеност на трговска размена на пазарот на еврозоната, се чини дека се чувствителни на прелевање на инфлацијата од еврозоната,“ се наведува во соопштението.
Во завршницата на своето излагање Рамадани посочи дека цикличната невработеност не се покажува статистички сигнификантна во примерокот, што е во согласност со неколку неодамнешни наоди за израмнување на Филипсовата крива во многу економии во светот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Задутре ќе бидат исплатени 11 милиони евра од унгарскиот заем за компаниите

Првата транша во износ од околу 11 милиони евра, од средствата наменети за поддршка на компаниите обезбедени со унгарскиот заем, ќе биде исплатена задутре, односно ќе бидат префрлени средствата од централниот Буџет кон Развојната банка.
Ова го најави министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска од Будимпешта.
Како што рече, побарувачката кај компаниите за користење на средства е неколку пати поголема од износот на кредитот и средствата се достапни за сите компании.
„Согласно условите што ги одреди Владата право на пристап до овие средства имаат сите компании со исклучок на оние што се занимаваат со производство на алкохолни пијалоци, производство или трговија со тутун, како и дејности поврзани со коцкање, казина и еквивалентни претпријатија“, рече министерката додавајќи дека директен увид во одлуките на банките за тоа кои проекти ќе бидат поддржани нема, но дека доколку има отстапки банките би можеле уште еднаш да ги разгледаат апликациите и да ги земат предвид билансите на компаниите.
Таа се осврна и на делот од заемот кој е повлечен од Унгарија за поддршка на општините и изрази задоволство од реализацијата на тие средства.
„Очекувам да имаме одлична реализација имајќи предвид дека имаме изборна година и дека секој еден градоначалник без разлика од која политичка партија ќе има желба да праави побрза реалиација на проектите со кои ќе аплицира“, рече министерката.
Министерката за финансии вчера и денеска, заедно со премиерот Христијан Мицкоски и министри од Владата, учествуваше во Будимпешта на Македонско-унгарскиот самит.
Економија
Божиновска на меѓувладината седница во Будимпешта: Градиме модерна и одржлива енергетска иднина со Унгарија

Министерката за енергетика, минерални суровини и рударство, Сања Божиновска, учествуваше на Втората меѓувладина седница меѓу владите на Македонија и Унгарија, која се одржа во Будимпешта.
Божиновска, имаше обраќање на заедничкиот состанок на владите на Македонија и Унгарија, нагласувајќи ја важноста на енергетската соработка како клучен фактор за економски развој и енергетска безбедност.
Во своето излагање, министерката ги истакна реформите што Македонија ги спроведува во енергетскиот сектор и потенцијалот за соработка со Унгарија во областа на обновливите извори, модернизацијата на енергетската инфраструктура и иновациите во енергетската ефикасност.
„Македонија ја прифаќа иднината со смели енергетски реформи, при што новиот Закон за енергетика не е само технички документ, туку стратешка алатка што ќе привлече инвестиции, ќе ја зголеми енергетската независност и ќе ги забрза обновливите извори. Работиме интензивно на решенија за да привлечеме поголеми инвестиции во енергетскиот сектор, да ја зголемиме енергетската независност на нашата земја, да го забрзаме развојот на обновливите извори на енергија, и да ги усогласиме нашите енергетски стандарди со највисоките европски норми“, истакна Божиновска.
Министерката Божиновска ја потенцираше природната предност на Македонија со над 280 сончеви денови годишно, што ја прави земјата природен центар за соларна енергија. Исто така, министерката истакна дека вратите на Македонија се отворени за инвестиции, со цврста посветеност да се создаде енергетски систем што ќе биде од корист за сите.
Министерката истакна дека ова партнерство со Унгарија е пример како стратешките соработки можат да донесат конкретни резултати, од подобрување на енергетската ефикасност до зголемување на интерконективноста и развој на иновативни енергетски решенија.
„Преку соединување на нашите визии, експертиза и ресурси, можеме да создадеме поотпорни енергетски системи што ќе обезбедат сигурно, чисто и достапно снабдување со енергија за нашите граѓани и економии. Ова не е само заедничка визија, туку и заедничка обврска – да изградиме сигурен, модерен и одржлив енергетски систем што ќе ги задоволи потребите на нашите граѓани и економии“, подвлече Божиновска.
Економија
Економијата во четвртиот квартал лани порасна за 3,2 отсто

Стапката на раст на бруто-домашниот производ (БДП) во државава во четвриот квартал лани е 3,2 проценти, соопшти Државниот завод за статистика.
Во четвртиот квартал од 2024 година, поголем пораст е забележан во секторите Градежништво од 13,2 проценти и Стручни, научни и технички дејности; Административни и помошни услужни дејности од 10,6 проценти.
Финалната потрошувачка на домаќинствата, вклучувајќи ги непрофитните институции кои им служат на домаќинствата, во четвртото тримесечје од 2024 година, номинално расте за 6 проценти, а нејзиното учество во структурата на брутодомашниот производ изнесува 66,1 процент.
Во истиот период, извозот на стоки и на услуги номинално е намален за 3,1 процент, а увозот на стоки и на услуги забележа зголемување во номинален износ од два проценти.
Минатата година, во првиот квартал БДП изнесуваше 1,2 проценти, во вториот квартал 2,3 проценти, а во третиот 3 проценти.