Економија
„Темна флота“ танкери испорачува руска нафта низ светот

Тие се наречени „дух“, „сенка“ или „темна флота“ на Русија во Азија, сето тоа поради ценовните ограничувања од страна на Г7 чија цел е да ги спречи руските приходи од нафта во странска валута.
Бродовите често користат тактики дизајнирани да ја сокријат нивната локација или потеклото на суровата нафта што се транспортира од руските пристаништа, која подоцна може да се рафинира во Индија и други земји, па дури и да се реизвезува во западните земји санкционирани од Кремљ, пишува „Гардијан“.
Тајните тактики вклучуваат „AIS празнини“, создадени со исклучување на транспондерот на системот за автоматска идентификација на бродот; трансфери од брод на брод во меѓународни води надвор од надзор; промена на знамето или промена на земјата на регистрација на бродот; и „комплексни сопственички и управувачки структури кои се менуваат секој месец“, според Мишел Виз Бокман, виш аналитичар во разузнавањето на Лојдс Лист, која опширно известуваше за руската мрачна флота.
Некои бродови се издржаа и се сметаат за небезбедни, како во случајот со „Пабло“, 27-годишен танкер регистриран во Габон, кој претрпе голема експлозија кај Малезија во мај. Според француски „Монд“, се вели дека бродот претходно носел санкционирана иранска нафта и можеби само што испорачувал руска нафта до кинеското пристаниште пред несреќата.
Бокман проценува дека скоро 12% од глобалниот пазар за испорака сега е „темен“ и способен да ги искористи регулаторните дупки.
Улогата на темните бродови ќе стане поважна откако вредноста на нафтената марка Урал ќе се искачи над границата од 60 долари за барел. Ограничувањето, воведено минатиот декември, им забранува на западните компании да транспортираат, сервисираат или посредуваат товари со руска сурова нафта во вредност поголема од таа цена.
Танкери со грчко знаме обезбедени од големи компании можеби сочинувале 50 отсто од посетите на пристаништата пред забраната, рече Бокман. Сега тие сочинуваат само мал дел, веројатно поради страв од ограничувања и поради тоа што Русија го намали извозот. Тие се очекува да бидат заменети со пловни објекти кои се помалку внимателни за регулативите.
Транзицијата кон мрачен транспорт се подготвуваше со месеци. „Кога беше сосема очигледно дека доаѓаат санкции, пазарот на искористени и дотраени танкери стана популарен. Имаше стотици трансакции и сите се приклучија на оваа темна флота и почнаа да испраќаат руска нафта“, рече Бокман.
Вредноста на 16 или 17-годишниот танкер со средна големина Aframax се удвои за шест месеци, рече Бокман, иако повеќето големи нафтени компании одбиваат да изнајмуваат танкери постари од 15 години. Гатик Шип Менаџмент, претходно непозната компанија, потроши 1,5 милијарди долари за приближно 12 месеци за да купи флота од стари бродови кои тргуваа исклучиво со руска нафта и производи.
„Никогаш не сум го видел тоа и ја следам оваа индустрија 25 години“, изјави Бокман за „Гардијан“. Извештајот на Фајненшл тајмс посочи дека Гатик најверојатно е поврзан со Роснефт, рускиот нафтен гигант. Минатата недела Бокман објави дека четири компании наследници на Гатик биле регистрирани во Турција. Темната флота укажува само на некои потешкотии во одржувањето на енергетското ембарго.
„Постојат регулаторни празнини, дупки и недостатоци кои ја спречуваат неговата примена“, рече Бокман, додавајќи:
„Ако вашиот танкер е регистриран во Панама, вашата компанија со школка има адреса во Либерија, менаџерот на вашиот брод е во трговски центар во Индија, имате слабо платен екипаж од Филипините, пристаниште за поаѓање во Русија и истовар во Кина, и користите сомнителна осигурителна компанија со седиште на Сејшелите и сето тоа и покрај меѓународните регулативи, и покрај сите правила и конвенции“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Министерство за енергетика: Стабилни инвестиции во обновливи извори, започна подготовката за воведување на CfD механизам во Македонија

Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини во соработка со Европската банка за обнова и развој (ЕБОР), го започна процесот за воведување на механизмот „договори за разлика“ (Contract-for-Difference – CfD) како нов модел за поддршка на инвестициите во обновливи извори на енергија.
Моделот CfD, веќе докажан низ ЕУ, ќе ги забрза инвестициите во капацитети за обновливи извори на енергија, а истовремено ќе ги заштити потрошувачите од нестабилноста на пазарот.
На денешниот кик-оф состанок, министерката Сања Божиновска истакна дека CfD не е само финансиски инструмент, туку системска промена што обезбедува стабилност за инвеститорите и заштита за потрошувачите.
„Со оваа реформа поставуваме предвидливи и одржливи услови за инвестиции во соларни и ветерни капацитети, со што ги забрзуваме нашите амбициозни цели – 1.7 GW обновлива енергија до 2030 година. CfD механизмот создава сигурност, пониски трошоци и конкурентен пазар, што е клучно за забрзаната транзиција кон чиста енергија.“ изјави министерката Божиновска.
Со поддршка на ЕБОР и експертиза од меѓународни партнери, Македонија ќе го приспособи овој механизам на локалниот енергетски пазар, отворајќи нови можности за инвеститорите. Очекувањата се дека ова ќе доведе до забрзан развој на обновливите извори и стабилни долгорочни цени за потрошувачите.
Процесот на подготовка продолжува во наредните месеци, со детална анализа на регулативата и финансиските аспекти, со цел да се создаде модел што ќе донесе реални и одржливи резултати за македонската енергетика.
Економија
Од полноќ нови цени на горивата

Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) донесе одлука со која се врши зголемување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 1,84% во однос на одлуката од 24.3.2025 година.
Од 2.4.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
– Моторен бензин – ЕУРОСУПЕР БС – 95 – 76,50 (денари/литар)
– Моторен бензин – ЕУРОСУПЕР БС – 98 – 79,00 (денари/литар)
– Дизел гориво – ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) – 69,00 (денари/литар)
– Масло за горење – Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) – 69,00 (денари/литар)
– Мазут М-1 НС – 41,705 (денари/килограм)
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98, се зголемуваат за 1,50 ден/лит.
Малопродажните цени на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) и на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1), се зголемуваат за 1,00 ден/лит
Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС, се зголемува за 0,950 ден/кг и сега ќе изнесува 41,705 /кг.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат зголемување кај бензините во просек за 3,381%, кај дизелот зголемувањето е во просек за 1,884%, кај екстра лесното масло зголемувањето е во просек за 1,987% и кај мазутот зголемување во просек за околу 2,396%.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е повисок за 0,7218%.
Економија
Николоски: Креираме нов едношалтерски систем и поефикасни постапки за увоз, извоз и транзит на стока

Заменик претседателот на Владата и министер за транспорт Александар Николоски денеска претседаваше со Комитетот за управување со Националниот едношалтерски систем.
Комитетот го усови предлог на Законот за едношалтерска околина, нов закон со кој ќе се обезбеди збир на едношалтерски услуги кои ги обезбедуваат 15 институции во делот на увозот, извозот и транзитот на стока.
Целта на оваа регулатива е да се олесни трговијата преку рационализација на процесите при апликација и издавање на дозволи, нивната обработка и процесот на царинење на стоките при увоз, извоз и транзит низ државата.
Исто така со Законот се постигнува интероперабилност, односно размена на податоци меѓу сите инститиуции на национално ниво, подобра соработка како и координирани активности во рамки на овој систем.
Законот има за цел да направи и услогласување со европската регулатива, како и целосно усогласување со нецаринските системи во земјите од ЦЕФТА.
Република Македонија е дел од проектот за олеснување на транспортот и трговијата во земјите од Западен Балкан каде една од компонентите е имплементацијатa на овој Нов Национален Едношалтерски Систем што подразбира целосна замена на тековниот систем за управување со дозволи за увоз, извоз и транзит на стоки со нов систем.
Во рамките на оваа активност, Министерството за транспорт преку Проектната единица во рамки на самото министерство е во фаза на подготовна на тендерска документација за нова електронска “Платформа за дозволи” како и хардверска опрема, која се очекува да се распише во месец мај оваа година.
Овoj софтвер подразбира дека во иднина сите дозволи за увоз, извоз и транзит како и плаќањето, ќе се одвива по електронски пат на една точка.