Економија
Усвоени кварталниот извештај и макроекономските проекции за периодот 2018-2021 година
Советот на Народната банка на Република Македонија денеска ја одржа редовната седница на која беа разгледани и усвоени најновиот квартален извештај и макроекономските проекции до 2021 година, соопштија од НБРМ.
„Во текот на третото тримесечје годинава оснзвната каматна стапка беше намалена од 3 на 2,75 отсто одразувајќи ги здравите економски основи и отсуството на нерамнотежи, а видливи преку континуираните поволни движења на девизниот пазар, солидната надворешна позиција и стабилните очекувања на економските субјекти. Во однос на последните макроекономски проекции, во рамките на извештајот се упатува на одредени промени во споредба со априлската проекција“, се наведува во соопштението на НБРМ.
Од Народната банка додаваат дека очекувањата за растот за 2018 година се ревидирани во надолна насока, од 3,2 отсто очекуван раст во април на 2,3 и овие промени, како што посочија од НБРМ, главно произлегуваат од остварувањата во првата половина од 2018 година кога економијата забележала понизок раст од очекуваниот, пред сè, како одраз на падот на инвестициите. Од друга страна, велат од НБРМ, и во рамките на овој циклус проекции задржани се оцените за раст од 3,5 отсто во 2019 година, со понатамошно негово забрзување на 3,8 и 4 отсто во 2020 и 2021 година.
„За овој период на проекции се задржуваат досегашните претпоставки за раст што главно произлегува од извозот и инвестициите и покрај малку понеповолниот надворешен амбиент, кој главно се должи на малку понискиот раст на странската побарувачка и на зголемените ризици за светската економија во споредба со претходните согледувања.
Главни фактори за растот и натаму се активностите на новите индустриски капацитети ориентирани кон извоз, странските инвестиции, како и јавните инвестиции во патната инфраструктура“, се додава во соопштението на Народната банка на Република Македонија.
Во поглед на структурата на растот, од банката велат дека се очекува оти домашната побарувачка ќе продолжи да има најголем придонес кон растот во периодот на проекции со исклучок на 2018 година кога значителен позитивен придонес ќе има нето-извозот. Во поглед на идната патека на движење на цените во домашната економија, пак, од НБРМ посочуваат дека најновите проекции упатуваат на задржување на амбиентот на стабилни цени и отсуство на позначителни инфлациски притисоци.
Кај проекцијата на инфлацијата направена е надолна корекција за 2018 година, односно стапката на инфлација е ревидирана на 1,6 отсто (наспроти 2 отсто во априлските проекции), главно поради тековно пониските остварувања. Се очекува стапката на инфлација во 2019 година да изнесува 2 отсто, исто како во претходниот циклус проекции, а динамиката на раст на домашните цени од речиси 2 отсто се очекува да се задржи до 2021 година, наведуваат од НБРМ.
И во рамките на овој циклус проекции во кварталниот извештај се посочува на задржување на досегашните оценки за поволна и стабилна надворешна позиција, со низок дефицит во тековната сметка и долгорочни извори на финансирање доволни за покривање на дефицитот и дополнителна акумулација на девизни резерви. Оценетиот дефицит на тековната сметка за 2018 година изнесува 0,5 отсто од БДП, а на среден рок тој се очекува во просек да изнесува 1,6 остсо од БДП, велат од Народната банка.
Оттаму информираат и дека показателите за адекватност на девизните резерви покажуваат дека тие ќе се задржат во сигурната зона во текот на целиот период на проекции, а кредитната активност на банкарскиот сектор и натаму се оценува како важен фактор на поддршка на економскиот раст.
„За 2018 година, во согласност со остварувањата од почетокот на годината, направена е нагорна корекција кај кредитите на приватниот сектор, при што кредитниот раст е проектиран на 8,4 отсто наспроти 6,5 отсто со априлските проекции. За 2019 година се очекува слична динамика на раст на кредитната активност од 8,5 отсто (7,7 отсто во априлската проекција), а за наредниот период, заклучно со 2021 година, кредитниот раст во просек се очекува да изнесува 8,4 отсто“, стои во нивното соопштение.
Од НБРМ велат дека оцените за забрзување на кредитниот раст се засноваат на претпоставките за стабилни очекувања, раст на депозитниот потенцијал на банките, како и на засилена економска активност.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Соларни паркови и ветерници за енергетска стабилност – Глобална поддршка за зелена енергија: Средба Божиновска со координаторката на ОН, Рита Колумбија
Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, оствари средба со постојаниот координатор на Обединетите нации во Република Северна Македонија, Рита Колумбија. На средбата се разговараше за тековните активности и проекти кои, со поддршка на организациите на ОН, се реализираат во земјата, при што беше нагласена одличната институционална соработка на сите нивоа.
Фокусот на дискусијата беше ставен на приоритетите во областа на зелената енергија, со акцент на развојот на обновливи извори и поддршката за проекти за енергетска ефикасност. Министерката Божиновска и г-ѓа Колумбија се согласија дека забрзувањето на инвестициите во соларни паркови, ветерни електрани и други зелени технологии е од суштинско значење за долгорочната енергетска стабилност на земјата и заштитата на животната средина.
Исто така, беше истакнато значењето на националните приоритети во одржливиот развој и нивната усогласеност со глобалните стандарди, особено во контекст на Целите за одржлив развој и Националната развојна стратегија.
Посебно внимание беше посветено на подготовките за големиот енергетски форум, кој ќе се одржи во Скопје во 2025 година под покровителство на Обединетите нации. Форумот ќе ги обедини водечките глобални експерти, владини претставници и компании, со цел да се разменат најдобрите практики за правична енергетска транзиција и намалување на зависноста од фосилни горива. Оваа иницијатива е значајна можност за нашата земја да се позиционира како регионален лидер во примената на обновливи извори на енергија.
Министерката Божиновска ја нагласи подготвеноста на Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини да ги засили напорите за реализација на стратешки зелени проекти, при што ја изрази својата благодарност за постојаната поддршка од Обединетите нации, која е клучен двигател за одржлив развој и унапредување на животниот стандард на граѓаните.
На крајот од средбата, министерката Божиновска и г-ѓа Колумбија ја потврдија подготвеноста за зајакнување на соработката и на техничко ниво помеѓу агенциите на ОН и Министерството, со цел реализација на проекти од кои директна придобивка ќе имаат граѓаните.
Економија
„Организираниот енергетски пазар во подем“: Божиновска во посета на МЕМО
Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, го посети Националниот оператор на пазар на електрична енергија – МЕМО ДООЕЛ Скопје, во рамки на нејзините активности за редовни посети на енергетските капацитети и институции под ингеренции на Министерството.
Во текот на посетата, министерката беше информирана за активностите на МЕМО, вклучувајќи ги напорите за унапредување на организираниот пазар на електрична енергија во Македонија. Беше ставен акцент на зајакнувањето на Македонската берза на електрична енергија, која е под раководство на МЕМО. Берзата, која започна со работа на 10 мај 2023 година, обезбедува конкурентен пазар за електрична енергија во земјата.
„МЕМО игра клучна улога во обезбедувањето на енергетска стабилност и транспарентност на пазарот на електрична енергија. Како Министерство, целосно ја поддржуваме оваа институција во напорите за модернизација и развој, што е клучно за енергетската стабилност и економскиот развој на земјата“, истакна министерката Божиновска.
Управителот на МЕМО, Зоран Ѓорѓиевски нагласи дека зајакнувањето на Македонската берза на електрична енергија е приоритет за МЕМО, со цел да се обезбеди сигурно и транспарентно место за тргување на електрична енергија за сите учесници на пазарот.
„Во овој момент 37 компании тргуваат на домашната берза за електрична енергија што е потврда за воспоставената сигурност и релевантни цени за секој час од денот. МЕМО веќе го воведува еврото како валута за тргување во првиот квартал на оваа година со што станува поотворен за меѓународно тргување со електрична енергија, а воедно ова е и еден од предусловите за пазарно спојување (market coupling) со берзите на соседните земји и членки на ЕУ. Интензивно работиме и на развој на интрадневен пазар“, истакна Ѓорѓиевски.
Министерката беше информирана и за тековните активности на МЕМО за успешно спроведување на планот за издавање гаранции за потекло на електрична енергија. Како што истакна Ѓорѓиевски, очекуваат целосна имплементација на софтверот за неколку месеци.
Божиновска ја нагласи важноста на воспоставување и водење на регистарот на гаранциите за потекло на електрична енергија како значаен механизам кој придонесува за енергетска транзиција и доверба на пазарот.
„Овие механизми ќе обезбедат поголема транспарентност и конкурентност, што е од суштинско значење за привлекување инвестиции во обновливи извори на енергија и зајакнување на економската стабилност на енергетскиот сектор“, додаде министерката.
Оваа посета е дел од континуираните активности на министерката Божиновска за директна комуникација со клучните енергетски субјекти, со цел подобро разбирање на нивните предизвици и потреби, како и заедничко планирање на идните чекори за обезбедување на сигурна и одржлива енергетска иднина за Македонија.
Економија
Предности и недостатоци на ПВЦ-прозорците
Последниве години, а може да се каже и деценија, ПВЦ столаријата е меѓу најбараната, без разлика дали станува збор за новоградба или реновирање. Тоа се должи пред се на добриот сооднос цена-квалитет, на брзината на изработка и монтажа, но и на фактот дека ПВЦ столаријата е полесна за одржување. Со тек на годините и во оваа индустриска гранка има напредок, така што денес ПВЦ прозорците имаат подобри функционални и естетски карактеристики (ги има во повеќе бои, комбинација со дрво…). Доколку сте на мислење да поставите ПВЦ прозорци, дознајте ги предностите и недостатоците на овој материјал подолу.
Прозорците се исклучително важен елемент на секој дом – го штитат објектот од неповолни временски влијанија, обезбедуваат сигурност и безбедност, овозможуваат природно проветрување на објектот, придонесуваат за естетскиот изглед на фасадата… Тие се состојат од стаклена површина која генерално сочинува 70% од прозорецот, механизми за движење-опрема, како и профили. Профилите можат да се направат од различни материјали – алуминиум, дрво, комбинација од дрво и алуминиум и ПВЦ. Последните се најпопуларни и подолу ќе се фокусираме на нивните карактеристики.
Предности на ПВЦ прозорци
ПВЦ прозорците се енергетски ефикасни и обезбедуваат одлична топлинска изолација на објектот. ПВЦ материјалот има низок фактор на топлинска спроводливост, односно е одличен изолатор.
Сепак, важно е да се нагласи дека енергетската ефикасност на ПВЦ прозорците првенствено зависи од бројот на комори во рамката. Коморите се јасно видливи на пресекот на рамката – тие претставуваат еден вид бариера за пренос на топлина од внатре кон надвор. Поедноставно објаснето: тие се воздушни џебови, одвоени еден од друг со прегради, а добро е познато дека воздухот е одличен изолатор.
Повеќе комори значи помала загуба на топлина во текот на зимата, а со тоа и поголема заштеда на месечните сметки. Прозорските рамки со пет или шест комори се одличен избор од гледна точка на енергетска ефикасност.
На ист начин, преминот на звучните бранови во внатрешниот простор е ограничен, односно се намалува шумот. Затоа, ПВЦ прозорците обезбедуваат и одлична звучна изолација која оди до 48 dB.
Предноста поради која ПВЦ прозорците се популарни е прифатлива цена. За стандардни ПВЦ прозорци со двојно застаклување треба да се одвои помеѓу 85 и 160 евра.
Друга многу важна предност на ПВЦ прозорците е едноставно одржување. За чистење на ПВЦ прозорци доволни се мека крпа и малку топла вода, а благо средство за чистење доколку се по извалкани. За разлика од дрвените прозорци, ПВЦ прозорците не бараат одржување во форма на лакирање за да се спречи гниење на материјалот. Исто така, не треба да се грижите за корозија како кај металните рамки. Стаклената површина на прозорецот се чисти стандардно, со средства за одржување на стаклените површини.
ПВЦ прозорците се внатрешно засилени со челични профили така што оние со поголеми димензии се доволно крути. Тие се отпорни на повеќето стандардни механички оштетувања, неповолни климатски услови. Иако многумина се на мислење дека ПВЦ столаријата е краткотрајна, оваа заблуда не е основана – ПВЦ прозорите траат 25 години и повеќе, без да има промени во изгледот или перформансите.
Друга заблуда поврзана со ПВЦ прозорците е дека тие мора да бидат само бели. Ниту ова не е вистина. Денес, ПВЦ столаријата се изработува во над 20 бои, дури и во имитации на природни материјали како дрво. Ова е одличен избор за сите оние кои го сакаат топлиот и природен изглед на дрвото, но не сакаат да губат време на одржување на дрвени прозорци. ПВЦ прозорците може да имаат дури и двобојни профили, односно профили со различни бои однадвор и внатре. Овие рамки се користат доколку бојата на рамката, која е од внатрешната страна ил надворешната страна, не се вклопува со постојната фасада или ентериер.
Сепак, важно е да се нагласи дека споменатите предности не постојат ако монтажата на ПВЦ прозорци не се изведува правилно.
Кои се недостатоците на ПВЦ прозорците?
Исто како и другите материјали, ПВЦ прозорците имаат одредени недостатоци. ПВЦ прозорци можат да се деформираат под влијание на висока температура, а под влијание на УВ зраците можат да ја променат бојата, особено ако се поставени на сончевата страна на објектот.
ПВЦ прозорците имаат значителен недостаток во споредба со оние направени од алуминиум. Тие не можат да имаат тенки и издржливи рамки. Имено, алуминиумот е материјал со огромна цврстина, а прозорските рамки направени од него можат да бидат тенки, но сепак поцврсти од другите материјали, без да се виткаат или кршат.
Третиот важен недостаток на ПВЦ прозорци се однесува на одржливост. За разлика од дрвените прозорци, ПВЦ прозорците се направени од вештачки материјал. Сепак, важно е да се напомене дека старите ПВЦ прозорци може да се рециклираат до седум пати без никаква промена во квалитетот.
Кога се зборува за еколошки аспект, не смее да се изгуби од вид дека ПВЦ прозорците имаат одлични термо изолациски карактеристики и можат да траат над 50 години, така што нема да се менуваат толку често, што го намалува отпадот.
Генерално, ПВЦ прозорците имаат значително повеќе предности отколку недостатоци.
ПР текст