Економија
ФИТР: Поддршка за над 150 ученици од целата држава за иновативни зелени проекти
Вкупно деветнаесет основни и средни училишта од целата држава ќе реализираат зелени проекти за зачувување и унапредување на животната средина и биодиверзитетот.
Проектите се наградени во рамките на јавниот повик „Предизвик за млади истражувачи #4 – зелени проекти”, кој го спроведува Фонд за иновации и технолошки развој во соработка со Министерството за образование.
Прворангираното основно училиште оваа година е ООУ „Григор Прличев“ од Охрид со проектот „Влијанието на користењето на алтернативни извори на енергија врз зачувувањето на здрава еколошка средина”, додека кај средните училишта прворангираното е ОЕМУЦ ,,Св.Наум Охридски” од Охрид со проектот “Електрично пловно возило”.
„Со четвртиот предизвик за млади истражувачи, уште еднаш потврдивме дека во државата имаме навистина голем број талентирани ученици на кои единствено им недостасува шанса да ги реализираат своите иновативни идеи. Во овие проекти ќе бидат вклучени околу 150 ученици и 38 ментори а над 70% од наградените училишта се за прв пат поддржани од ФИТР. Особено ме гордее што таков пример се и училиштата од Охрид кои аплицираа за прв пат и воедно се и прворангирани во двете категории. За прв пат се наградени училишта од Зрновци, Гевгелија, Валандово, Ресен и Шуто Оризари. Она што охрабрува е дека младите покажаа висока еколошка свест, желба за истражување и тимска работа како и потреба да стекнат нови вештини. Токму затоа, Фондот продолжува да креира предизвици и програми со кои ќе правиме позитивни промени за идните генерации од кои ќе создаваме успешни идни претприемачи” изјави Коста Петров, директор на Фонд за иновации и технолошки развој.
Вкупниот буџет обезбеден за јавниот повик изнесува три милиони денари, додека средствата предвидени за поединечен предлог проект изнесуваат максимум 200.000 денари. Наставниците кои ги предводат наградените тимови, за успешно спроведениот проект ќе добијат и награда во вкупен износ од 30.000 денари, која ќе можат да ја искористат за набавка на персонален компјутер, таблет, печатач или друг тип на дигитална опрема применлива во наставниот процес.
„Младите луѓе по природа се истражувачи. Наша обврска како Министерство за образование и наука, во креирањето политики и поддржувањето проекти е да го негуваме и поттикнуваме истражувачкиот потенцијал на учениците, што понатаму, низ школувањето ќе може да се надоградува. Затоа обезбедуваме повеќе средства, го менуваме пристапот и создаваме можности нашите основци, средношколци и студенти да ја покажат својата креативност, критичко мислење и вештини кои создаваат додадена вредност. Ме прави многу среќна кога ги гледам насмеаните лица на наградените млади истражувачи на овој, четврт по ред, предизвик што го организиравме заедно со Фондот за иновации и технолошки развој. Им посакувам и во сите натамошни предизвици да бидат победници и заедно со своите врсници да бидат генерации кои нашата убава држава ќе ја направат горда што ги има.“, изјави министерката за наука у образование Мила Царовска.
При селекција на проектите, предност имаa проектите со интердисциплинарен карактер, кои предвидуваат инклузивен пристап во формирањето на тимовите, односно имаат еднаква родова застапеност, вклучуваат деца со различна етничка припадност, деца со посебни потреби, деца од различни возрасти и слично, и се поднесени од училишта од рурални средини.
Комисијата за избор и одлучување беше составена од претставнци од секторот средно образование при МОН, Бирото за развој на образование, Здружението за поттикнување и подготовка на младите за успех во глобалната економија Џуниор Ачивмент Македонија, УНИЦЕФ и ФИТР.
На Предизвикот кој траеше од 17 март до 20 април, 2021 година, пристигнаа 79 предлог-проекти. Листата на наградени училишта е достапна на https://fitr.mk/javen-povik-za-finansirane-na-istrazuvacki-proekti-vo-osnovnite-i-srednite-ucilishta-predizvik-za-mladi-istrazuvaci-4-zeleni-proekti/
Во рамките на четирите јавни повици „Предизвик за млади истражувачи“ до сега се поддржани 109 училишни проекти.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Андоновски: Е-трговијата веќе не е алтернативен, туку доминантен економски модел
Владата на Република Македонија ја потврдува својата посветеност кон унапредување на електронската трговија како двигател на економијата, преку спроведување на јасна стратегија за дигитална трансформација, зајакнување на интероперабилноста и намалување на административните пречки за граѓаните и компаниите, изјави министерот за дигитална трансформација, Стефан Андоновски, на отворањето на 8-та Регионална Е-комерц конференција во Скопје.
Тој истакна дека е-трговијата веќе не е алтернативен, туку доминантен економски модел, кој бара силна поддршка од државата преку модерни дигитални платформи, регулаторна предвидливост и иновации ориентирани кон пазарот.
„Интероперабилноста што ја бесплатно ја овозможивме за повеќе од 76 институции и компании – со повеќе од 2.6 милиони безбедни трансакции месечно и раст од 260% – претставува не само успех на администрацијата, туку можност за приватниот сектор. Таа отвора простор за дигитални услуги, безбедна размена на податоци, брз пристап до потребните административни податоци и нови бизнис-модели што ја поврзуваат државата и компаниите во еден заеднички дигитален екосистем“, изјави министерот Андоновски.
Во рамки на поддршката за мали и средни претпријатија, Министерството за дигитална трансформација преку Европскиот дигитален иновациски хаб – INNOFEIT EDIH, им овозможува на компаниите пристап до лаборатории, дигитални алатки и експертска поддршка за тестирање нови технологии пред инвестирање. Овој хаб нуди и обуки за дигитални вештини во областа на вештачка интелигенција, сајбер-безбедност, автоматизација и интернет на нештата, со цел да ја зголеми конкурентноста на домашните компании на европскиот пазар.
Во истата насока, Националниот центар за вештачка интелигенција – Везилка, развива АИ решенија применливи и во приватниот сектор, со што создава услови електронската трговија да стане поефикасна, попаметна и побезбедна.
„Намалувањето на бирократијата и отворањето на податоците за бизнис-заедницата се клучни за модерна држава. Владата создава инфраструктура каде иновацијата е во центарот, а граѓаните и компаниите се вистинските корисници на дигиталната трансформација“, додаде Андоновски.
Тој најави дека во следниот период Владата ќе продолжи да инвестира во дигитална инфраструктура, унапредување на екосистемот за иновации, како и во програми за поддршка на стартапи и претприемачи во дигиталната економија.
Економија
„Виз Ер“ воведува евтина „бизнис класа“, можете да платите за да го задржите средното седиште празно
Нискобуџетната унгарска авиокомпанија „Виз Ер“ ќе започне со тестирање на таканаречената „основна бизнис класа“ на одредени летови од декември оваа година, нудејќи малку повеќе удобност во рамките на својата стандардна услуга без додатоци. Оваа нова функција ќе биде воведена на пет рути, вклучувајќи летови до Лондон, Рим и Будимпешта.
Концептот е едноставен – во првиот ред од авионот, средното седиште ќе биде оставено празно за да им се обезбеди на деловните патници повеќе простор и да се олесни качувањето. Мајкл Делехант, виш комерцијален и оперативен директор, нагласи дека цената нема да биде драстично повисока.
„Што се однесува до цените на билетите, таа никогаш нема да биде повеќе од цената на купување дополнително седиште“, изјави тој на прес-конференција.
Иако билетите за овие специјални седишта ќе бидат поскапи, патниците сепак ќе бидат третирани исто како и сите други.
„Повеќе се работи за ефикасноста на патувањето и малку дополнителен простор во авионот“, рече Делехант.
Воведувањето премиум услуги е тренд што го следат и американските нискобуџетни превозници за да се натпреваруваат со големите превозници.
Делехант забележа дека сè уште има силна побарувачка за нискобуџетни летови во Европа, но дека пазарот треба да се развива.
Економија
Поскапуваат бензините и дизелот
Бензините и дизелот од ноќеска на полноќ ќе поскапат за половина и за еден денар, соопшти Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ).
Од 4.11.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 74,00 (денари/литар)
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 76,00 (денари/литар)
Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 71,00 (денари/литар)
Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 69,50 (денари/литар)
Мазут М-1 НС 36,913 (денари/килограм)
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 се зголемуваат за 0,50 ден/лит.
Малопродажната цена на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) се зголемува за 1,00 ден/лит.
Малопродажната цена на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) не се менува.
Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се зголемува за 0,856 ден/кг и сега ќе изнесува 36,913 ден/кг.

