Култура
Во спомен-домот на Блаже Конески во Небрегово промовирана книгата „Погледи во минатото“ од Људмил Спасов
Делегација од Општина Прилеп и Советот, предводена од градоначалникот Илија Јованоски, од основното училиште „Блаже Конески“, денеска положија свежо свеќе и се поклонија пред спомен-плочата во домот на основоположникот на современиот македонски јазик – Блаже Конески . Целта на дешешната посета на спомен-домот на Блаже Конески во Небрегово беше промоција на книгата „Погледи во минатото/ Избарни теми од македонскиот писмен јазик“ од проф. д-р Људмил Спасов. Промоцијата на овој научен труд, во кој се собрани дела од великанот Конески, е во рамките на одбележувањето на 5 Мај, Денот на македонскиот јазик.
„Институтот за македонки јазик со особена чест, денеска, доаѓа во посета на спомен-куќата на великанот Блаже Конески, сето ова е во чест на 5 Мај, Денот на македонскиот јазик, утврден оваа година и првпат чествуван оваа година. Чест ни што заедно со колегите од Филолошкиот факултет во Скопје, со градоначалникот на општина Прилеп и Советот за македонки јазик при Владата имаме можност да му одаддеме почит на Блаже Конески и да присуствуваме на промоцијата на последното дело на професорот Људмил Спасов. Од ова што го видовме можеме ние и целата македонска јавност да се гордееме за тоа колку Прилеп се грижи за куќата на Блаже Конески. Институтот секоја година на сите собири има постојана тема за придонесот на Блаже Конески во лингвистиката. Темата за Конески ни е перманентна, постојана и секогаш имаме гости надвор од нашата држава кои сакаат да се навратат на неговото дело. Да не беше Конески и неговиот влог, прашање е за каков јазик ќе зборувавме денеска, всушност, тој е стожерот на современата азбука, правописот на речникот на македонскиот јазик. Еден од главните што помогнаа да се формира Институтот за македонски јазик пред 66 години“, истакна проф. д-р Елена Јованова-Груевска, директор на Институтот за македонски јазик.
Во книгата „Погледи во минатото/ Избарни теми од македонскиот писмен јазик“ станува збор за историјата на македонскиот писмен јазик и она што е многу важно, станува збор за дел од предавањата што Блаже Конески ги има држено пред своите студенти на Филозофскиот факултет во Скопје.
„Јас како наследник на неговите предмети, овде во неговата куќа, на духот на Конески сакам да му покажам дека има книга од неговите предавања, дека го одржуваме неговиот предмет. Како претседател на Советот за македонски јазик се надевам дека не само што ќе го поддржиме споменот на Конески туку и ќе го развиеме, ќе го афирмираме, бидејќи Конески е еден од столбовите вградени во македонската култура. Сакам да порачам дека нам ни останува да го чуваме и чествуваме македонскиот јазик, 5 мај да го користиме како ден кога ќе оддадеме почит, особено во основните и средните училишта и на факултетите и да се потсетиме дека сме Македонци и дека со македонскиот јазик не се служат само оние што се Македонци, туку и сите државјани на Република Северна Македонија и пошироко надвор од нејзините градници“, истакна проф. д-р Људмил Спасов, автор на книгата „Погледи во минатото/ Избарни теми од македонскиот писмен јазик“.
Промотор на делото „Погледи во минатото“ од проф. д-р Људмил Спасов беше професор Лидија Аризанкоска од Филолошкиот факултет во Скопје.
„Се работи за избрани поглавја од историјата на македонскиот писмен јазик, многу е важна оваа монографија. Како што рече професорот Спасов, составена е од неколку дела, добар дел авторски трудови, но исто така на добар дел од трудовите автор е и самиот Блаже Конески“, истакна професор Лидија Аризанкоска од Филолошкиот факултет во Скопје.
Градоначалникот на општина Прилеп, Илија Јованоски, упати благодарност до сите институции што се грижат за зачувување на спомен-домот и делото на великанот Конески.
„Ни преставува чест да бидеме во куќата на великанот Блаже Конески и да го одбележиме Денот на македонската азбука 5 Мај. Ова е прва година на овој начин да се одбележи овој празник и се надевам дека во иднина одбележувањето на 5 Мај ќе биде посодржајно и тематски побогато“, рече градоначалникот на општина Прилеп, Илија Јованоски.
На промоцијата од страна на НУ Завод за заштита на спомениците на културата и музеј Прилеп беа доделени пофалници на сите заслужни иституции и поединци кои со својата работа придонесоа во одржувањето и зачувувањето на родната куќа на Блаже Конески како културен споменик.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Поддршка за културата во Битола: MINT зад Шекспир фестивалот 2025
Денес официјално започнува Шекспир фестивалот во Битола, еден од најзначајните и најреномирани театарски настани во регионот, кој годинава повторно ги обединува највлијателните и најиновативните Шекспирови продукции од светот.
Организиран од Народниот театар Битола, фестивалот претставува платформа каде класичните драмски текстови добиваат современи интерпретации, а Битола станува центар на висока сценска уметност.
Во пресрет на свеченото отворање, денес се одржа работна средба помеѓу директорот на Народниот театар Битола, Васко Мавровски, и генералниот директор на MINT Fintech Group, Никола Јошевски. MINT е долгогодишен партнер и спонзор на Народниот театар Битола, а годинава ја проширува својата поддршка и како клучен спонзор на Шекспир фестивалот.
Средбата, одржана во фоајето на театарот, беше можност за разговор за заедничката визија, новите идеи и стратешкото планирање на програмските и културните иницијативи за 2026 година.
„MINT продолжува да вложува во културата не како обврска, туку како уверување дека уметноста ја гради заедницата, а силната културна сцена значи силно и одржливо општество,“ истакнаа од компанијата.
Вечерва, со кревање на завесата, Битола повторно ќе стане театарски центар чијашто традиција, енергија и визија ја прават препознатлива на културната мапа на регионот.
(ПР)
Култура
Објавен „Речник на псевдонимите во македонската книжевност од првата половина на ХХ век“ од Славчо Ковиловски
„Македоника литера“ објави нова книга на Славчо Ковилоски со наслов „Речник на псевдонимите во македонската книжевност од првата половинана ХХ век“.
Овој речник се надоврзува на „Речникот на псевдонимите во македонската книжевност од XIX век“, од истиот автор, публикуван во 2022 година. Покрај лажните имиња од сите видови (псевдоними, кратенки, знаци) овде се вклучени и одредници со прекари на публицисти, родените имиња на авторите, како и одреден број партизански псевдоними.
Во Речникот се наоѓаат книжевни псевдоними на 187 автори и 36 псевдоними од други области со вкупен број од 223 лица со скриени имиња. Исто така, има 19 родени (крстени) имиња на луѓе од книжевноста и културата, како и 37 автори чии прекари се споменуваат покрај нивните имиња. Вкупниот број на псевдоними изнесува повеќе од петстотини. Посебно поглавје е посветено на теорискиот пристап при објаснувањето на методологијата, односно постапките за дешифрирање и категоризирање на скриените имиња. Овој дел е особено важен, бидејќи без соодветен критички метод на потврдување или негирање на авторството препишано според псевдоним, не може да се добие релевантен одговор, прецизно дефиниран, елабориран според современите концепции на теоријата на книжевноста, но и на книжевно-историските односи и практики.
Славчо Ковилоски (Скопје, 1978) е македонски книжевен историчар, културолог, поет, прозаист. Автор е на неколку прозни, поетски и монодрамски дела, како и на повеќе монографии од областа на книжевноста, историјата и културологијата. Прикази и статии објавувал во повеќе македонски списанија и дневните весници. Има преведено шест белетристички и научни дела од хрватски и бугарски на македонски јазик и повеќе преводи од српски јазик објавени во периодиката. Делови од неговото прозно и поетско творештво се преведени и препеани на неколку европски јазици.
Работи во Институтот за македонска литература (Одделение за македонска литература во XIX век), при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје.
Култура
Пијано-рецитал „Скопје во петолиние 2028“
Културниот информативен центар – Скопје го најавува пијано рециталот „Скопје во петолиние 2028“ – македонска музичка приказна во чест на Скопје, Европска престолнина на културата 2028.
Овој уникатен рецитал ќе ја раскаже музичката приказна на нашиот град преку внимателно одбрани дела на македонски композитори, претворајќи го Скопје во вистинска партитура, а пијаното – во раскажувач. Рециталот претставува интимна пијанистичка нарација која го пренесува духот и енергијата на градот директно до срцето на публиката.
На пијаното ќе настапи Давид Павиќ, млад, но веќе признат пијанист кој го претставува новиот бран на македонски уметници. Со внимателно одбраниот репертоар, рециталот ќе го истакне генерацискиот премин на македонските композитори и континуитетот на музичкото изразување во Македонија.
Овој рецитал е прв целовечерен концерт од ваков вид воопшто кај нас, во кој младата надеж на македонската пијанистичка сцена, Давид Павиќ, преку својот личен уметнички израз ќе ги претстави делата на македонските композитори во ново светло.
Со внимателна интерпретација и емоционална длабочина, тој не само што ги оживува музичките дела на македонските композитори, туку и ги афирмира пред домашната и меѓународната публика.

