Култура
Во спомен-домот на Блаже Конески во Небрегово промовирана книгата „Погледи во минатото“ од Људмил Спасов
Делегација од Општина Прилеп и Советот, предводена од градоначалникот Илија Јованоски, од основното училиште „Блаже Конески“, денеска положија свежо свеќе и се поклонија пред спомен-плочата во домот на основоположникот на современиот македонски јазик – Блаже Конески . Целта на дешешната посета на спомен-домот на Блаже Конески во Небрегово беше промоција на книгата „Погледи во минатото/ Избарни теми од македонскиот писмен јазик“ од проф. д-р Људмил Спасов. Промоцијата на овој научен труд, во кој се собрани дела од великанот Конески, е во рамките на одбележувањето на 5 Мај, Денот на македонскиот јазик.
„Институтот за македонки јазик со особена чест, денеска, доаѓа во посета на спомен-куќата на великанот Блаже Конески, сето ова е во чест на 5 Мај, Денот на македонскиот јазик, утврден оваа година и првпат чествуван оваа година. Чест ни што заедно со колегите од Филолошкиот факултет во Скопје, со градоначалникот на општина Прилеп и Советот за македонки јазик при Владата имаме можност да му одаддеме почит на Блаже Конески и да присуствуваме на промоцијата на последното дело на професорот Људмил Спасов. Од ова што го видовме можеме ние и целата македонска јавност да се гордееме за тоа колку Прилеп се грижи за куќата на Блаже Конески. Институтот секоја година на сите собири има постојана тема за придонесот на Блаже Конески во лингвистиката. Темата за Конески ни е перманентна, постојана и секогаш имаме гости надвор од нашата држава кои сакаат да се навратат на неговото дело. Да не беше Конески и неговиот влог, прашање е за каков јазик ќе зборувавме денеска, всушност, тој е стожерот на современата азбука, правописот на речникот на македонскиот јазик. Еден од главните што помогнаа да се формира Институтот за македонски јазик пред 66 години“, истакна проф. д-р Елена Јованова-Груевска, директор на Институтот за македонски јазик.
Во книгата „Погледи во минатото/ Избарни теми од македонскиот писмен јазик“ станува збор за историјата на македонскиот писмен јазик и она што е многу важно, станува збор за дел од предавањата што Блаже Конески ги има држено пред своите студенти на Филозофскиот факултет во Скопје.
„Јас како наследник на неговите предмети, овде во неговата куќа, на духот на Конески сакам да му покажам дека има книга од неговите предавања, дека го одржуваме неговиот предмет. Како претседател на Советот за македонски јазик се надевам дека не само што ќе го поддржиме споменот на Конески туку и ќе го развиеме, ќе го афирмираме, бидејќи Конески е еден од столбовите вградени во македонската култура. Сакам да порачам дека нам ни останува да го чуваме и чествуваме македонскиот јазик, 5 мај да го користиме како ден кога ќе оддадеме почит, особено во основните и средните училишта и на факултетите и да се потсетиме дека сме Македонци и дека со македонскиот јазик не се служат само оние што се Македонци, туку и сите државјани на Република Северна Македонија и пошироко надвор од нејзините градници“, истакна проф. д-р Људмил Спасов, автор на книгата „Погледи во минатото/ Избарни теми од македонскиот писмен јазик“.
Промотор на делото „Погледи во минатото“ од проф. д-р Људмил Спасов беше професор Лидија Аризанкоска од Филолошкиот факултет во Скопје.
„Се работи за избрани поглавја од историјата на македонскиот писмен јазик, многу е важна оваа монографија. Како што рече професорот Спасов, составена е од неколку дела, добар дел авторски трудови, но исто така на добар дел од трудовите автор е и самиот Блаже Конески“, истакна професор Лидија Аризанкоска од Филолошкиот факултет во Скопје.
Градоначалникот на општина Прилеп, Илија Јованоски, упати благодарност до сите институции што се грижат за зачувување на спомен-домот и делото на великанот Конески.
„Ни преставува чест да бидеме во куќата на великанот Блаже Конески и да го одбележиме Денот на македонската азбука 5 Мај. Ова е прва година на овој начин да се одбележи овој празник и се надевам дека во иднина одбележувањето на 5 Мај ќе биде посодржајно и тематски побогато“, рече градоначалникот на општина Прилеп, Илија Јованоски.
На промоцијата од страна на НУ Завод за заштита на спомениците на културата и музеј Прилеп беа доделени пофалници на сите заслужни иституции и поединци кои со својата работа придонесоа во одржувањето и зачувувањето на родната куќа на Блаже Конески како културен споменик.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Браќата Дарден, македонска копродукција и концерти вечерва на „Синедејс“
Со вечерашниот репертоар започнува официјалната натпреварувачка програма на 24 CINEDAYS. Во двете селекции, Официјална конкуренција и СЕЕ се натпреваруваат европски филмови и копродукции кои ја претставуваат флуидноста и непосредноста на можни соработки меѓу филмските работници.
Филмот ЕРА, во режија на Парта Келменди е првата македонска копродукција која ја гледаме на овогодинешниот фестивал, а е селектиран во СЕЕ програма.
„За мене, копродукцијата на филмот ЕРА беше истовремено големо задоволство и значаен предизвик, бидејќи филмот навлегува во чувствителен историски период кој бара искрено, прецизно и автентично раскажување. Рекреирањето на деведесеттите во денешна Приштина беше комплексна задача, но под водство на режисерката и сценаристка Парта Келменди и со посветената работа на македонскиот тим – сценографот Кирил Спасовски, директорот на фотографија Наум Доксевски, монтажерот Михаил Димитров и целата останата креативна и техничка и екипа од Македонија и Косово – успеавме да создадеме филм со кој искрено се гордееме. Извонредните актерски интерпретации на Зана Бериша, Армен Смаили, Албан Укај, Мајлинда Косумовиќ и многу други, ја носат тежината и значењето на приказната со длабока свесност за нејзината културна важност. Соработката меѓу Косово и Северна Македонија во филмската уметност секогаш доаѓа природно и лесно, благодарение на блиското разбирање на нашите култури. Верувам дека ЕРА е уште еден силен пример за тоа колку успешни и вредни дела произлегуваат од ова партнерство“ – вели Марија Димитрова, која е македонски копродуцент во оваа Косовско – македонска продукција.
Во клуб МКЦ од 20:30 часот е закажан Синедејс музичкиот блок, во кој публиката ќе има можност бесплатно да ги проследи концертите на музичките групи Stoinost (Бугарија), Elizabeta Bam (Хрватска), Ubili su batlera (Србија) и Sunblinds (Бугарија). Музичката програма на фестивалот е финансирана од програмата Лајвјуроп.
Во останатиот репертоар на вечерашниов 24. CINEDAYS ќе гледате:
Кратки филмови
17 часот – режија: Флака Коколи – 19 часот 25 Мај
Пријатни летни денови – режија: Невена Десивојевиќ – 19 часот 25 Мај
АМРА – режија: Васил Христов – 20 часот Кино Фросина
Состојба на умот – режија: Александра Кардалевска – 20 часот Кино Фросина
Официјална конкуренција
Кралот Кат – режија: Ури Маранц – 19:30 часот 25 Мај
Нашата прекрасна кланица за свињи – режија: Адам Мартинец – 21 часот Кинотека
СЕЕ
ЕРА – режија: Парта Келменди – 20:20 часот Кино Фросина
Месо – режија: Димитрис Накос – 19:00 часот Кинотека
ГАЛА
Млади мајки – режија: браќата Дарден – 22:00 часот Кино Фросина
Македонија
Александар Николоски од денеска е во работна посета на Брисел
Заменик претседателот на Владата и министер за транспорт Александар Николоски од денеска е во работна посета на Брисел.
Во рамки на посетата Николоски ќе учествува на настанот “Прашања за проширување: Новата геополитичка, безбедносна и еконoмска граница на Европа” организирана од страна на “Пријатели на Европа” каде ќе има и свое обраќање. На панел дискусијата посветена на проширување на Европската Унија, покрај вицепремиерот Николоски, свое обраќање ќе имаат и Еди Рама, премиер на Албанија, Ана Брнабиќ претседател на Националното Собрание на Србија, Кристина Герасимов вицепремиер за европска интеграција на Молдавија и Герт Јан Купман, Генерален директор за источно соседство и проширување на Европската Комисија.
Николоски во петок ќе учествува на Министерскиот совет на Транспортната заедница. На состанокот на кој ќе претседава Комесарот за одржлив транспорт на Европската Комисија, Апостолис Цицикостас, ќе се разговара за напредокот на земјите од Западен Балкан во делот на транспортната политика и реализација на инфраструктурни проекти.
На министерскиот совет, вицепремиерот Николоски ќе говори за транспортните политики на Македонија, напредокот и реализација на проектите на европските транспортни Коридор 8 и 10 и 10 -д, како и за мерките и активностите за олеснување на трговијата и транспортот во земјите од Западен Балкан.
На министерскиот совет ќе присуствуваат министри за транспорт и владини претставници од Србија, Црна Гора, Албанија, Косово, Бугарија, Словенија, од Кипар, Романија, Ирска и од други европски земји.
Исто така предвидени се и значајни средби со претставници од Европската Комисија.
Култура
Со два филма на репертоарот вечерва почнува 24. „Синедејс“
Со добитникот на Златаната палма на Канскиот фестивал „Тоа беше само несреќа“ во режија на Џафар Панахи и биографискиот документарец „Човек лавина“ за Драгољуб Ѓуриќиќ, првиот тапанар на Леб и сол во режија на Слободанка Радун, вечерва се отвара 24. Фестивал на европски филм „Синедејс“.
„Многу вешто го создадовме ова издание на фестивалот, кое ќе нé однесе на платно пред врвот на европската кинематографија, пред најновите и наградувани филмови со кои Скопје ќе дише следниве денови. Возбудени сме затоа што отвораме со два феноменални филма, кои го најавуваат програмскиот ракурс на фестивалот“ – вели Маргарита Арсова програмски координатор на „Синедејс“.
Киното Фросина е резервирано за филмскиот мајстор Џафар Панахи, кој со „Тоа беше само несреќа“ создава длабоко човечки морален трилер, каде што високата напнатост се испреплетува со ненадејни напливи на хумор и содржајни, напати болни, прашања за прогонство и одмазда. Феноменален филм кој филм што е снимен тајно, ги одразува неговите искуства во затвор и неговите искуства со државната репресијa. Филмот е избран како француски кандидат за наградата Оскар во 2026 година во категоријата Најдобар меѓународен долгометражен филм.
А во Салата 25 мај ќе се прикаже филмот „Човек лавина“ на Слободанка Радун. Филм-портрет чие што прикажување пред скопската публика носи особена возбуда, бидејќи тапанарот Ѓуриќиќ, дел од својот живот го дава токму на оваа музика и народ.
„Скопје е важен град во животот на Драгољуб Џуричиќ и затоа и се радувам на македонската, скопската публика. Со филмот сакав да ја прикажам комплексната слика за Драгољуб Џуричиќ, музичар со необична кариера од една страна и човек со негов систем на вредности, карактер и енергија. Се трудев да избегнам негова митологизација и да го насочам филмот кон емоции, а не патетика. На таа линија беа и сите соговорници со кој Драгољуб соработувал како Здравко Чолиќ, Влатко Стефановски, Рамбо Амадеус, Дејан Цукиќ, Лав Братуша, Никола Чутурило и многу други – вели Слободанка Радун, режисерка на филмот „Човек лавина“.
Под слоганот „Се гледаме од другата страна“ од 3 до 10 декември се случува 24. „Синедејс“.
Фестивалот ќе се случува во просториите на МКЦ, во кино Фросина и Дансинг салата 25 мај.
Билетите за овогодишното издание ќе бидат по цена од 200 денари, за сите филмови, а може да се купат онлајн, преку bileti.mkc.mk, како и на самиот влез на МКЦ.
Фестивалот во најголем дел е поддржан од Агенцијата за филм на РСМ. Останати финансиски покровители се Градот Скопје, Делегацијата на ЕУ преку програмата за поддршка на европски филмски фестивали како и мрежата Лајвјуроп.

