Култура
Заврши јубилејната 50. меѓународна научна конференција на МСМЈЛК при УКИМ

Нови истражувања и заклучоци за македонскиот јазик, литература и култура. Од истражувачи од Кина, Австралија, Шведска, Турција, Австрија, Франција, Полска, Чешка, Унгарија, Русија, Словенија, Хрватска, Србија, Босна и Херцеговина и Косово, како и од истражувачи од нашата земја. Сите едногласно порачаа: македонистичките научни вистини и македонскиот збор и натаму ќе одекнуваат во светот. Со нови лингвистички, книжевни и културолошки анализи на делата на Крсте Мисирков и Ацо Шопов, кои веќе ќе бидат референци во меѓународната академска средина. Со важни, нови отворени прашања за македонскиот јазик, литература и култура наспрема другите јазици, литератури и култури, со примена на најсовремени методолошки пристапи. Остварени се и нови контакти, презентирани се идеи за продлабочување на соработката меѓу македонските и странските македонисти, балканисти и слависти, преку кои афирмацијата на македонистиката во меѓународни рамки ќе биде уште посилна. И клучно – има нови генерации истражувачи од странство за кои македонистиката е и ќе биде научен предизвик. Со своите презентирани истражувања тие укажаа: странската македонистичка научна мисла има големи перспективи.
Ова се само дел од првичните резултати од 50. меѓународна научна конференција на Меѓународниот семинар за македонски јазик, литература и култура при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје (МСМЈЛК при УКИМ), која во неделата, 3 септември, успешно заврши во Охрид. Очекуваното дека ова јубилејно издание на конференцијата ќе биде и влог во иднината и дека ќе донесе клучни референци за македонистиката и нови научни предизвици се оствари. Се потврди дека достоинствено продолжува развојот на конференцијата за јазик, литература и култура со најдолга традиција во регионот.
По свеченото отворање и по пленарната сесија, на која своите реферати ги изложија повеќемина истакнати истражувачи од земјата и странство, од петокот, 1 септември, до неделата, 3 септември 2023 година, на конференцијата паралелно се одвиваше работата на лингвистичката секција и на секцијата за литература и култура преку сесии за кои беа пријавени 70-ина нови научни трудови.
Централните теми на конференцијата, како што беше и најавено, беа делата на великаните Крсте Мисирков и Ацо Шопов по повод значајните јубилеи – 120 години од објавувањето на книгата „За македонцките работи“ на Мисирков и 100 години од раѓањето на Шопов.
Во рамките на сесиите и на двете секции се претставија многу значајни нови согледби за делото на Мисирков, кои произлегуваат од нови истражувања на домашните и странските истражувачи, а се од голема важност за македонистичките научни вистини. Многу нови и извонредно интересни истражувања беа презентирани и за творештвото на Шопов, на кое му беше посветен голем дел од рефератите. Меѓу другото, покрај новите проучувања за јазикот на поезијата на Шопов, на конференцијата, преку одделни истражувања, се оствари и навраќање кон некои негови подзаборавени дела, како и кон дела на кои досега не им било посветено научно истражување, а во исто време значајно се надградија и постојните научни исчитувања за некои сегменти од неговото творештво. Преку живи дискусии и расправи за неговата поезија, препевите на неговата поезија на други јазици и неговите препеви на југословенски и светски автори на македонски јазик, на конференцијата, во научните расправи, се оствари и обид за научно коригирање на некои претходни заклучоци и, клучно, првпат се презентираа некои проучувања за материјали за Шопов и од странските книжевни архиви.
На конференцијата беа опфатени и традиционалните теми „Македонскиот јазик наспроти другите јазици“ и „Македонската литература и култура наспрема другите литератури и култури“, кои веќе со години овозможуваат преку научна диоптрија да се коментираат спецификите и посебноста на македонскиот јазичен, литературен и севкупно културен идентитет. Интересот за овие теми се потврди и преку ова јубилејно, конференциско издание, при што во некои од сесиите учествуваа исклучиво странски истражувачи, кои со студиозен пристап афирмираа нови важни научни предизвици, што потврдуваат дека македонскиот јазик, литература и култура се факт и предизвик за светската наука, како што беше нагласено и на отворањето на конференцијата.
Клучно е што по презентациите на научните трудови, во сите сесии се одвиваа и плодотворни дискусии, преку кои се отворија и низа други нови прашања, се воспоставија нови тези, но и се препознаа конкретни можности за натамошни заеднички научни истражувања на македонските и странските истражувачи, со кои македонистиката ќе биде уште повидлива на меѓународен план. Притоа особено значајно е што во тие дискусии учествуваа и нови странски истражувачи.
Како што веќе беше најавено, трудовите презентирани на 50. меѓународна научна конференција на МСМЈЛК при УКИМ ќе бидат објавени во зборник, кој се очекува да биде една од најзначајните научни публикации објавени кај нас изминатиот период.
Конференцијата на МСМЈЛК при УКИМ беше дел и од националната програма „2023. Година во чест на Ацо Шопов“, под покровителство на претседателот на државата, а се организира и со финансиска поддршка од Министерството за култура.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Оскаровска Гала вечер – музичко филмска бајка во МНТ

Вистинска филмска магија ќе се случува на 22. февруари, сабота во Македонскиот Народен Театар во Скопје кога ќе се одржи втората Оскаровска Гала вечер. На концертот ќе бидат изведени песни кои влегле во филмската историја и биле номинирани и наградени со Оскар.
Ќе ги исполнат врвни македонски пејачи, Наде Талевска, Ана Петановска, Светлана Јовановска (South Park), Горан Наумовски, Денис Димоски, Дејан Бобиќ Дексо, Марија Димитријевиќ, Јасна Димитровска заедно со Битолскиот Камерен Оркестар IWConnect под дригентската палка на Владимир Димовски и Полифонија.
Миланка Рашиќ, коментатор на Оскаровското шоу и автор на емисијата за филм „Во кадар“ на МТВ, ќе ја води публиката низ Оскаровските приказни.
Филмската магија на сцената ќе ја создадат и настапите на балетските уметници Саша Ефтимова и Ендрју Кук, како и танчерите од танц клубот Dancers United.
„Музичкиот избор од оскаровските песни е извонреден. Сигурна сум дека публиката ќе ужива во маестралните изведби на големите хитови и во нашиот музичко филмски времеплов“ – вели Миланка Рашиќ.
„Ова е еден од ретките настани во нашата земја на кој се изведува музика со врвен квалитет. Преку овој концерт се чувствуваме како дел од Оскаровската магија“– вели Горан Наумовски.
Пристигнувањето на посетителите на Црвениот тепих е од 19.30., а концертот Оскаровска Гала вечер ќе започне во 20 часот.
Настанот ќе се одржи точно една недела пред 97-та Оскаровска церемонија во Лос Анџелес.
Култура
Свечено доделување на традиционалните годишни награди на ДПМ за 2024 година

Утре напладне во ДПМ ќе се одржи свеченото доделување на традиционалните годишни награди на Друштвото на писателите на Македонија за 2024 година.
Добитници на наградите се:
– Жарко Кујунџиски, за збирката раскази „Приказничар“, во издание на „Антолог“ (награда „Стале Попов“, членови на жири-комисија: Лилјана Пандева, Петар Андоновски, Блаже Миневски)
– Иван Џепароски, за збирката песни „Посвети и пофалби“, во издание на „Дијалог“ (награда „Ацо Шопов“, членови на жири-комисија: Катица Ќулавкова, Гордана Михаилова-Бошнакоска, Влада Урошевиќ)
– Иван Антоновски, за книгата за деца „Бакнежи на небото“ во издание на „Едиција Светулка“ (награда „Ванчо Николески“, членови на жири-комисија: Билјана С. Црвенковска, Мито Спасевски, Александра Велинова),
– Наташа Аврамовска, за збирката есеи „Книжевни паметници“ во издание на Институтот за македонска литература (награда „Димитар Митрев“, членови на жири-комисија: Лидија Капушевска-Дракулевска, Дејан Трајкоски, Санде Стојчевски)
– Гордана Јовиќ-Стојковска, за романот „Била једном једна кућа“ во издание на „Слово љубве“ (награда „Мост“, членови на жири-комисија: Сеида Бегановиќ, Тихомир Јанчовски, Лејла Шериф-Емин).
Овој настан, со кој Друштвото на писателите ќе одбележи 78 години од своето основање, ќе биде збогатен и со настапот на Добрила и Дориан Дуо.
Култура
„Некој ме гледа романтично“ – љубовен концерт на Македонската филхармонија

„Некој ме гледа романтично“ е насловен традиционален љубовен концерт кој ќе се одрќи в четврток, со почеток во 20 часот. На програмата е „Балет за Марта“ од балетот „Пролет на Апалачите“ од Арон Копланд, Три танцови епизоди од балетот „Од градот“ од Леонард Бернштајн и арии од љубовната опера „Порги и Бес“ за сопран, баритон, хор и оркестар од Џорџ Гершвин. Диригент е маестро Јерухам Шаровски од Израел, а како солисти ќе настапат сопранистката Бети Гарсес (Колумбија) и бас баритонот Кевин Шорт (САД). Ќе настапи и хорот „Про Арс“ кој го подготви маестро Сашо Татарчевски.
Роден во Буенос Аирес, Аргентина, маестро Јерухам Шаровски рано започнал да изучува музика, а потоа студирал флејта, контрабас, композиција и диригирање на Националниот конзерваториум за музика во неговиот град. Во раните 70-ти имигрирал во Израел, каде што дипломирал на Академијата за музика „Рубин“ во Ерусалим, под палката на проф. Менди Родан. Во 1990 година, Шаровски бил избран од страна на славниот маестро Зубин Мехта да ја прими наградата „Млад артист на годината“. Тогаш ја добил и привилегијата да диригира со Израелската филхармонија, како и со другите поголеми оркестри во Израел. По турнејата во поранешниот Советски Сојуз (СССР), која за него била значајна во кариерата, во 1991 година станал уметнички директор и шеф диригент на Симфонискиот оркестар „Раанана“ во Израел. Под палката на Шаровски, овој оркестар прераснал во еден од најпопуларните симфониски ансамбли изведувајќи стотици дела и надвор од земјата. Од 1998 до 2004, маестро Шаровски раководел и со Бразилскиот симфониски оркестар на Рио де Жанеиро, со кој остварувал турнеи во Бразил и во Европа и снимил четири цедеа. Во тој период, Шаровски го формирал Младинскиот симфониски оркестар на Бразил, кој станал еден од најпознатите ансамбли во земјата. За време на својата кариера, маестро Шаровски диригирал со над 50 оркестри во повеќе од 20 различни земји, вклучувајќи ги и серијата концерти со маестро Лорин Мазел, диригирајќи со Минхенската филхармонија во Германија и со Симфонискиот оркестар на Ерусалим заедно со Баварскиот радио-оркестар на концерти посветени на градот Ерусалим. Во моментов, маестро Шаровски ја извршува и функцијата шеф диригент на Македонската филхармонија.
Извонредната Бети Гарсес Бедоја моментално се смета за една од најистакнатите колумбиски сопранистки. Родена e во Буенавентура, на бреговите на колумбискиот Пацифик, и таа е првата Афроколумбијка којашто изградила растечка кариера како лирски сопран. Дел е од колективното движење „Opera for Peace“. Во 2021 година беше почестена со високо уметничко признание за културен придонес од претседателот на Колумбија и Министерството за култура. Таа беше дел од листата „Forbes Creative 2020“ и неодамна ја доби специјалната стипендија за престој на нов уметник во подем, доделена од „RWLE Möller Stiftung“ во Германија. Бети Гарсес настапува во значајни оперски продукции, активно одржува концерти и рецитали ширум светот. Магистрирала на Универзитетот за музика во Келн, специјализирајќи се за опера, со фокус и на ораториум, симфониски репертоар и камерна музика. Нејзиниот оперски репертоар вклучува бројни улоги како Аријадна во „Аријадна од Наксос“, Амелија во „Симон Боканегра“ или Леонора во „Моќта на судбината“. Исто така, ги изведувала улогите на Мими во „Боеми“ и Лиу во „Турандот“. Во Колумбија успешно дебитира како главен лик во зарзуелата „Сесилија Валдес“ во Театро Колон во Богота. Во 2016 година, беше солистка на светската премиера на мултимедијалната опера „3 Мил Риос“ на композиторот Виктор Гама. Бети Гарсес е извонредна и страсна интерпретаторка и на соло песните и редовно одржува рецитали на најголемите сцени. Нејзиниот репертоар вклучува дела од композитори како Штраус, Корнголд, Берг, Шенберг, Малер, Шосон, Онегер, Буланже, Бритн, Гинастера, де Фаља, Рахмањинов.
Американскиот бас-баритон Кевин Шорт, кој во 2021 година се приклучува на наставниот кадар на престижната школа „Џулијард“, настапува низ целиот свет во репертоар што опфаќа дела од Моцарт, Монтеверди, Верди, Бизе, Вагнер… Неговите настапи во Северна Америка вклучуваат изведби со операта „Метрополитен“, Њујоршката оперска компанија, оперите во Чикаго, Хјустон, Лос Анџелес, Вашингтон, Сиетл, Филаделфија…, но и неговите европски и азиски достигнувања вклучуваат настапи со повеќе оперски куќи, оркестри и фестивали, во Париз, Велс, Келн, Дрезден, Берн, Катанија, Финска, Австрија, Шпанија… Шорт исто така има активен концертен и рецитален распоред, настапувајќи со бројни оркестри во светот. Своето образование го стекнал на Универзитетот Морган, институтот за музика Кертис и Американскиот оперски центар на „Џулијард“. Добитник е на бројни награди и признанија. Неговиот соло ЦД-албум „Mephistopheles and Other Bad Guy“ за „Пентатон“, беше прогласен за еден од извонредните класични записи во 2018 година од WQXR.